1 Con chang chang, món ngon độc đáo đậm đà tình quê
1.1 Đôi nét về con chang chang
Con chang chang thực chất là loài nhuyễn thể được sinh sống trong môi trường nước ngọt. Loài động vật này nằm vùi trong sình bùn ven sông và có thể tìm thấy ở khu vực dưới đáy sông.
Chang chang cùng họ với các loài nghêu, sò, ốc hến với lớp vỏ mỏng cùng phần vân với nhiều màu sắc. Con chang chang thường không có kích thước quá lớn, nhỏ tựa con nghêu. Phần thân của chang chang thuôn dài và cỡ ngón tay trỏ người lớn. Thoạt nhìn vẻ ngoài, bạn có thể liên tưởng loài vật này với hột xoài khô.
Thịt chang chang có bề ngoài gần giống với thịt nghêu nhưng hương vị lại có sự khác biệt. Phần thịt của con chang chang ngọt dịu và có phần dai hơn nghêu. Khi thưởng thức, bạn có thể cảm nhận được hương vị đồng nội quen thuộc nhưng cũng không kém phần hấp dẫn.

Con chang chang mang hương vị dân dã đồng nội. Ảnh: Thanh Tâm
1.2 Con chang chang là đặc sản của địa phương nào?
Theo nhiều tài liệu, chang chang là loài nhuyễn thể sống nhiều ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, đặc biệt là Đồng Tháp, Vĩnh Long, An Giang. Chúng thường vùi mình ở dưới lớp bùn non nơi mé sông, ao, hồ.
Tuy nhiên, theo thông tin MIA.vn cập nhật được, bạn có thể tìm thấy con chang chang ở những khu vực biển mặn và có thủy triều lên xuống nhiều. Một số nơi mà bạn có thể tìm thấy con chang chang có thể kể đến như Rạng, Mũi Né, Phú Hài, Tiến Thành, Hòa Thắng thuộc tỉnh Bình Thuận. Ngoài ra, bạn cũng có thể tìm thấy con chang chang ở khu vực biển Bình Châu thuộc huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.
Con chang chang có thể được tìm thấy quanh năm tại những khu vực kể trên, nhưng nhiều nhất phải vào sau Tết Âm Lịch. Cuối tháng 3, người dân bắt đầu tìm thấy nhiều con chang chang hơn tại các khu vực biển mặn hay hay mé sông, hồ. Tuy nhiên, sản lượng con chang chang ngày nay vẫn không có nhiều. Người muốn ăn phải dặn trước mới có người đi mò rồi vài ngày sau mới có.

Chang chang có thể được tìm thấy ở nhiều địa phương. Ảnh: Trung Nguyen
2 Nghề cào con chang chang, nắng mưa dãi dầu đổi lấy hương vị quê hương
Tại Mũi Né nổi tiếng có nghề cào con chang chang được ngư dân làm nhiều. Trên những bãi biển vắng, hàng chục ngư dân vác lồng cào vội xuống nước để tìm con chang chang mang đi bán. Họ xếp thành hàng dài, mỗi người cách nhau chừng 20 - 30 mét để cào liên tục.
Để cào chang chang, ngư dân phải có một lồng cào chuyên biệt. Lồng cào này bằng inox có cán dài hơn 2 mét, miệng cào hình chữ nhật hở miệng, chỉa ra các răng nhọn để cào xuống cát biển. Phía sau đuôi lồng là một đoạn lưới dài khoảng 3 mét. Lồng cào thường được để chìm dưới nước và có sợi dây buộc vào hông ngư dân.
Khi cào sâu xuống mặt cát tầm 20 cm, với áp lực của nước, cát biển sẽ trôi qua các khe của lồng sắt và để lại những con chang chang. Khi nào thấy nặng, ngư dân sẽ kéo lồng và đưa lưới lên, đổ chang chang vào bao trên bờ.
Sau khi đổ chang chang về bờ, người ngư dân lại tiếp tục lầm lũi vác lồng cào ra xa hơn, nơi nước biển ngập ngang phần hông. Việc cào chang chang đôi khi kéo dài đến 11 - 12h, nắng khá gắt. Những cú giật của ngư dân lúc này dường như không còn nữa. Thay vào đó, những giọt mồ hôi bắt đầu lã chã rơi, kết thúc cho những buổi thu hoạch mệt nhọc.
Theo lời kể của ngư dân, họ không chỉ làm gần nhà mà còn phải đi cào chang chang ở những bãi biển khác, có hôm đi cách nhà khoảng 100 cây số. Mỗi ký chang chang sẽ được thương lái thu mua khoảng 20.000 đồng một ký. Có hôm cào được tiền triệu nhưng cũng có hôm chỉ kiếm được vài trăm, tùy theo mùa chang chang.
Nghề cào con chang chang phải dậy sớm ra biển và cào đến quá trưa. Người cào con chang chang đòi hỏi phải có sức khỏe tốt vì thường xuyên đứng dưới nước và trời nắng để thực hiện động tác cào liên tục. Nhiều ngư dân kể lại rằng, ban đầu làm chưa quen nhưng làm nhiều thì thành thục, quen dần.
Dù gắn liền với cuộc sống nắng gió dãi dầu, thế nhưng người dân nơi đây vẫn bám trụ và tiếp tục làm nghề. Con chang chang cứ thế được mang đến những khu chợ và được tạo thành những món ngon, mang đến sự đa dạng cho ẩm thực miền biển.

Nghề cào con chang chang đòi hỏi phải có sức khỏe tốt. Ảnh: @anchoivungtau
3 Cách sơ chế con chang chang
Con chang chang là nguyên liệu quen thuộc trong một vài món ngon nổi tiếng khu vực Tây Nam Bộ. Tuy nhiên, để con chang chang có thể ăn được, bạn cần sơ chế nguyên liệu này một cách cẩn thận.
Đầu tiên, chang chang được bắt hoặc mua về thường phải lấy bàn chải chà rạch phần vỏ khỏi rong rêu, mảng bám. Sau đó, bạn bắt đầu ngâm chang chang trong nước sạch, thêm vài trái ớt sừng chín đập giập để nhả hết chất dơ. Thông thường, việc ngâm chang chang sẽ kéo dài trong khoảng 1 giờ hoặc hơn, sau đó đem rửa lại với nước sạch rồi mới được mang đi chế biến.

Chang chang được sơ chế khá dễ dàng. Ảnh: Văn Phúc
4 Con chang chang làm món gì ngon?
Con chang chang có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn với nhiều cách như nấu cháo, nấu canh, xào mỡ hành. Mỗi một phương pháp sẽ mang đến một món ăn ngon khác biệt mà bạn nên thử qua. Mời bạn cùng Cẩm nang du lịch MIA.vn dạo quanh miền Tây một vòng để cùng khám phá những món ngon này nhé!
Chang chang luộc chấm nước mắm gừng
Chang chang luộc là món ăn bình dị và đơn giản nhất mà bạn có thể chế biến và thử qua. Con chang chang sau khi làm sạch sẽ được cho vào nồi luộc với một ít nước cùng vài tép sả đập giập để có mùi thơm.
Chang chang luộc khoảng chừng 10 phút là chín. Bạn có thể pha một chén nước mắm gừng chua ngọt để vừa chấm vừa tận hưởng. Ngoài ra, bạn có thể lấy phần thịt con chang chang để tiếp tục chế biến những món ăn khác.
Chang chang nấu cháo
Chang chang sau khi làm sạch sẽ được cho vào nồi nấu lên mà không cần nước. Khi đủ độ nóng, vỏ con chang chang sẽ tự động mở, phần thịt bên trong sẽ tự động rơi ra. Bạn cũng có thể dùng mũi dao khẩy nhẹ để lấy thêm phần thịt.
Sau khi chang chang được nấu chín, bạn phi hành tỏi rồi xào chung nguyên liệu này với một ít thịt heo băm nhuyễn. Sau đó, bạn bắc một nồi cháo loãng đến khi nhừ thì cho hỗn hợp vừa xào vào, nêm nếm vừa ăn rồi mang ra tô cho thêm ít hành, ngò, gừng thái sợi. Cháo chang chang khi ăn nóng khá thơm ngon mà còn có tác dụng giúp giải cảm.
Chang chang xào mỡ hành
Chang chang xào mỡ hành cũng là một món ăn quen thuộc đối với người dân Đồng bằng Sông Cửu Long. Món ăn này được chế biến khá đơn giản khi chỉ cần vài củ tỏi, hành tím, mỡ heo, hành lá.
Chang chang sau khi làm sạch sẽ được cho vào chảo xào đều cùng các nguyên liệu trên và nêm một chút gia vị. Tuy nhiên, bạn không nên nêm muối vì chang chang có vị mặn tự nhiên. Đến khi chang chang hở miệng, bạn sẽ rải lên một ít hành lá cắt nhỏ và tiêu ớt rồi đảo đều rồi mang ra thưởng thức.

Chang chang có thể được chế biến thành nhiều món ăn ngon. Ảnh: thamhiemmekong
Con chang chang ngày nay đã xuất hiện nhiều trong những bữa ăn dân dã của người Việt, đặc biệt là các địa phương như Vĩnh Long, Phan Thiết. Nếu bạn đang muốn du lịch đến đây, hãy thử qua món ngon này để trải nghiệm những nét mới mẻ trong ẩm thực địa phương.
Nếu đang có dự định du lịch đến những vùng đất mới để trải nghiệm nhiều điều đặc biệt, bạn nên ghé qua MIA.vn và tậu ngay một chiếc balo thời trang. Đây sẽ là người bạn đồng hành giúp chuyến đi của bạn thêm phần thuận tiện và trọn vẹn nhất.