Đàn tế trời đất Ấn Sơn Tây Sơn, di tích lịch sử tâm linh đáng tự hào

1 Đôi nét về đàn tế trời đất Ấn Sơn, Tây Sơn

Đàn tế trời đất Ấn Sơn hay còn gọi là đài Kính Thiên là một di tích lịch sử nổi bật nằm trên đỉnh núi Ấn Sơn thuộc thôn Hòa Sơn, xã Bình Tường, huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định. Công trình này không chỉ mang tính chất tôn giáo mà còn là biểu tượng của lòng tôn kính và sự tưởng nhớ đối với những chiến công lẫy lừng của nghĩa quân Tây Sơn khi khởi binh chống lại thù trong giặc ngoài.

Được xây dựng trên khu đất rộng 46 ha, đàn tế trời đất tọa lạc giữa núi non trùng điệp với phong thủy hữu tình. Đỉnh Ấn Sơn được cho là vùng đất có vị trí địa lý đặc biệt, được bao quanh bởi những ngọn núi có hình dáng như "hổ phục rồng bay", thể hiện sự uy nghi và linh thiêng.

Theo nhiều ghi chép lịch sử, nơi đây từng là nơi các vị anh hùng Tây Sơn Tam Kiệt – Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ – lập đàn tế trời đất, nhận ấn kiếm từ trời cao, thể hiện nguyện ước cầu mong cho đại nghiệp thống nhất non sông thành công.

Lịch sử của đài Kính Thiên còn gắn liền với câu chuyện về việc nhà Tây Sơn tìm thấy long mạch tại Ấn Sơn. Điều này được cho là góp phần giúp ba anh em Nguyễn Nhạc văn võ song toàn, giành được sự ủng hộ của nhân dân, từ đó chiến thắng giặc ngoại xâm, tạo dựng nên đế chế Tây Sơn hùng mạnh.

2 Kiến trúc đặc sắc của đài Kính Thiên

2.1 Đền tế Trời đất

Được xây dựng theo phong cách cổ, đàn tế mang trong mình ý nghĩa sâu sắc về mối liên hệ giữa Trời - Đất - Nhân, thể hiện sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên. Kiến trúc độc đáo của đàn tế gồm ba tầng chính và hệ thống nghi môn tượng trưng cho sự tôn kính và nghiêm cẩn trong các nghi thức tế lễ.

Tầng trên cùng gọi là Viên Đàn, được xây dựng theo hình tròn nhằm tượng trưng cho Trời với đường kính 27m. Viên Đàn được xây bằng đá ong, bao quanh là lan can đá màu đỏ nổi bật. Trung tâm của Viên Đàn là hương án bằng đá, nơi thờ Trời và Đất. Lối lên Viên Đàn được bố trí từ hướng Nam với 5 bậc cấp, tạo nên không gian trang trọng, linh thiêng.

Tầng thứ hai là Phương Đàn có hình vuông với chiều dài mỗi cạnh 54m, tượng trưng cho Đất. Phương Đàn được bao quanh bởi lan can đá màu vàng và xây dựng bằng đá ong. Bốn lối lên của Phương Đàn hướng về bốn phương Nam, Bắc, Đông, Tây, mỗi lối đều có 9 bậc thang. Tầng này cũng là nơi bố trí các áng thờ thần linh, từ thần mặt trời, mặt trăng cho đến các vị thần biển, sông, núi. Đây là nơi chuẩn bị các nghi thức trang nghiêm trước khi tiến hành tế lễ.

Tầng dưới cùng có thiết kế hình vuông, được bao bọc bởi tường đá ong và có cổng tam quan ở hướng chính Nam. Cổng tam quan được thiết kế hai tầng mái, tạo ra sự hoành tráng và trang nghiêm.

Ngoài ra, ba hướng còn lại được bố trí nghi môn kiểu tứ trụ thẳng hàng. Trước cổng tam quan là một hồ nước hình bán nguyệt, không chỉ tạo điểm nhấn phong thủy mà còn làm đẹp tổng thể kiến trúc đàn tế, ngăn cách không gian tâm linh với khu vực bên ngoài.

2.2 Khu Đền ấn

Khu Đền Ấn là một phần không thể thiếu trong tổng thể kiến trúc của đàn tế trời đất Ấn Sơn. Nơi đây mang ý nghĩa lịch sử và văn hóa đặc biệt, gắn liền với di sản của Tây Sơn Tam Kiệt.

Theo tìm hiểu của MIA.vn, kiến trúc khu Đền Ấn được xây dựng với ba hạng mục chính: Tiền tế, phương đình và hậu cung.

Tiền tế

Tiền tế có mặt bằng kiến trúc theo hình chữ Nhất, gồm 5 gian với mái chái và đầu đao. Đây là nơi diễn ra các nghi thức tế lễ và cúng bái chính thức. Bên trong Tiền tế được bố trí bàn thờ chung để tưởng nhớ các tướng lĩnh và quân sĩ đã đóng góp công sức cho triều đại Tây Sơn. Nét kiến trúc mang phong cách truyền thống này giúp tái hiện không gian trang nghiêm, linh thiêng, phù hợp với mục đích tế tự và cúng bái.

Phương đình

Tiếp theo tiền tế là phương đình, nơi tượng trưng cho sự giao hòa giữa trời và đất, giữa âm và dương. Đây là hạng mục kiến trúc đặc biệt, tượng trưng cho trung tâm của khu Đền Ấn, nơi kết nối năng lượng của vũ trụ với con người.

Phương đình được xây dựng theo lối kiến trúc truyền thống, nơi đặt bản sao của Ấn lệnh nhà Tây Sơn, biểu tượng quyền lực và sự vĩ đại của triều đại này. Kiến trúc này cũng được xem là nơi “thông thiên”, nơi linh khí giao hòa, mang đến sự trang trọng và thiêng liêng.

Hậu cung

Phía sau Phương đình là Hậu cung, kiến trúc có mặt bằng chữ Nhất, gồm 3 gian và mái chái. Đây là nơi trang trọng nhất khi thờ bài vị của ba anh em Tây Sơn Tam Kiệt: Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn Lữ.

3 Cách di chuyển đến đài Kính Thiên

Để đến thăm đàn tế trời đất Ấn Sơn, bạn có thể xuất phát từ trung tâm thành phố Quy Nhơn. Từ ngã ba Đống Đa, bạn đi theo đường Trần Hưng Đạo và tiếp tục di chuyển về hướng đường Đào Tấn. Khi đến chân cầu vượt, rẽ vào Quốc lộ 19 và đi thẳng theo hướng Tây Sơn.

4 Ghé thăm đàn tế trời đất Ấn Sơn mùa nào là đẹp nhất?

Theo kinh nghiệm du lịch, thời điểm lý tưởng tham quan đài Kính Thiên đó là từ tháng 1 đến tháng 8. Thời tiết vào thời điểm này khô ráo, trời trong xanh và có nắng nhiều, giúp bạn thuận lợi cho việc khám phá cảnh quan và thưởng ngoạn không khí tâm linh tại khu di tích.

5 Tham quan những điểm đến nổi bật gần đài Kính Thiên

Sau khi ghé thăm đàn tế trời đất Ấn Sơn, bạn có thể tiếp tục hành trình khám phá các điểm đến nổi bật khác trong khu vực Tây Sơn, Bình Định. Một trong những điểm dừng chân hấp dẫn chính là bảo tàng Vua Quang Trung. Nằm cách không xa Đàn tế, bảo tàng này là nơi lưu giữ và trưng bày các hiện vật quý giá liên quan đến vị anh hùng dân tộc Quang Trung - Nguyễn Huệ. Tại đây, bạn có cơ hội hiểu rõ hơn về cuộc đời và sự nghiệp của vị vua anh dũng, người đã đánh đuổi ngoại xâm, thống nhất đất nước.

Sau đó, bạn có thể tận hưởng thiên nhiên tại danh lam thắng cảnh Hầm Hô. Nằm cách Quy Nhơn khoảng 50km về phía Tây Bắc, Hầm Hô là một kiệt tác thiên nhiên với những khối đá đa hình dáng và cây cối cổ thụ rợp bóng. Dòng suối trong xanh chảy qua những khối đá lớn tạo nên khung cảnh hùng vĩ và yên bình. Đây là nơi lý tưởng để bạn hòa mình vào thiên nhiên, tận hưởng không gian trong lành và cảm giác thư thái tuyệt đối.

Ngoài ra, bạn cũng không nên bỏ lỡ tháp Thủ Thiện, một di tích kiến trúc Chăm nằm bên bờ sông Kôn. Tháp này mang vẻ đẹp cổ kính, hoài niệm và được xây dựng tại vùng đất thấp, khác biệt so với những tháp Champa khác. Với khung cảnh làng mạc yên bình xung quanh, tháp Thủ Thiện mang lại cảm giác thư thái và hoài cổ đặc trưng.

Cuối cùng, hãy đến chiêm ngưỡng tháp Dương Long, một quần thể kiến trúc Champa với ba tháp được xây dựng tỉ mỉ và khéo léo. Những họa tiết tinh xảo trên tháp, từ những con vật được điêu khắc đến từng đường nét kiến trúc, là minh chứng cho sự phồn thịnh của vương quốc Chăm-pa xưa. Đây là một trong những tháp Chăm đẹp nhất tại Bình Định, nơi du khách có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp vượt thời gian của nghệ thuật kiến trúc cổ xưa.

Đàn tế trời đất Ấn Sơn không chỉ là điểm đến du lịch hấp dẫn mà còn là một di sản văn hóa và lịch sử đặc biệt của Bình Định. Nếu bạn đang lên kế hoạch ghé thăm Bình Định, đừng quên dành thời gian tham quan đàn tế trời đất Ấn Sơn nhé.