1Đặc sản nhái đồng mùa mưa xứ Huế
Nhái đồng vốn được xem là đặc sản đồng quê vào mùa mưa của người dân xứ Huế bởi khi trời mưa thì nhái sẽ nhảy lên bờ, chuyển lên những chỗ cao ráo để cất tiếng kêu râm rang đất trời. Dân Huế đã đặt cho nhái đồng một tên gọi cực kì gần gũi là con phi tiễn bởi thân mình chúng khi trưởng thành chỉ nhỏ bằng ngón tay cái, trên trán lại có một vệt da xanh hình mũi tên.
Nhái đồng là loài chuyên sống ở ruộng, sinh sản và phát triển mạnh vào mùa xuân. Bởi vì thịt nhái ngon, giàu dinh dưỡng và có thể chế biến thành rất nhiều món ăn đặc sắc. Có thể kể đến một vài món ngon Huế nổi bật được làm từ nhái đồng như: cháo nhái, nhái chiên giòn, chả nhái… Những miếng thịt nhái thơm ngon, ngọt nước, xương nhái giòn rụm tan ngay trong miệng người ăn.
Cứ chiều đến, lúc mà cả cánh đồng ruộng rộng lớn chìm vào bóng tối và cả không gian cất lên một bản hòa tấu râm ran, da diết thì cũng là lúc mà người nông dân chuẩn bị vào cuộc săn bắt nhái mỗi đêm.
Với một chiếc đèn “chuyên dụng” đeo trước trán, một chiếc xiên có cán dài cầm tay, một chiếc oi (giỏ) đan bằng tre đeo bên hông để bỏ nhái. Người ta thường soi nhái vào buổi tối bởi vì lúc này chúng sẽ nhảy ra khỏi hang để ghép đôi, tìm mồi. Nhái đồng thường có phản ứng rất chậm khi có ánh đèn chiếu vào. Người đi soi nhái chỉ cần nghe tiếng kêu, xác định chính xác vị trí con mồi rồi bật đèn pin lên và nhanh tay chụp lấy chú nhái vẫn còn đang há to miệng. Cứ như vậy họ mải miết “săn nhái” trên đồng ruộng đến tận khuya mới về nhà và thành quả là giỏ nhái béo múp, láng mượt. Người đi soi chỉ cần một vài giờ đồng hồ là đã có thể bắt được vài chục con.
Nhái đồng sau khi bắt về sẽ được đem đi rửa sạch và làm thịt để tránh mùi tanh. Làm thịt nhái cũng đòi hỏi rất nhiều kinh nghiệm bởi vậy không hề với ai mới làm lần đầu. Người ta thường lấy lá tre hoặc tro sát vào thân nhái để nhái sẽ nằm im và dễ làm thịt hơn và đồng thời loại bỏ các chất nhờn. Sau đó dùng dao lột nhẹ lớp da, mổ bụng, bỏ hết các bộ phận chỉ để lại đùi và phần thân. Những con nhái lớn có thể lấy bộ lòng.
2Các món ăn ngon từ nhái đồng
Các món ngon từ nhái thì rất nhiều nhưng một trong những món ngon nhất phải kể đến nhái đồng chiên giòn. Người dân xứ Huế thường dùng một cái tên hóm hỉnh: “nhái mặc áo phao” để gọi món ăn này. Với món ăn này, người Huế sẽ ướp thịt nhái với muối, tiêu, hành, tỏi, ớt cho thấm gia vị sau đó lăn qua một lớp bột chiên để tạo lớp vỏ giòn tan bên ngoài. Cách chiên nhái khá đơn giản, chỉ cần cho nhái đã ướp đầy đủ gia vị vào chảo dầu nóng có ít bơ rồi trộn đều tay cho đến khi lớp bột vàng đều và dậy mùi thơm là đã có thể thưởng thức được.
Để món nhái chiên ngon nhất thì MIA.vn khuyên bạn nên ăn khi còn nóng. Lớp vỏ giòn giòn, chấm thêm miếng tương ớt hay mắm ớt cay cay của xứ Huế thì đảm bảo rất tốn cơm. Ngoài được dùng làm món ăn thông thường, nhái đồng chiên giòn còn là đặc sản Huế không thể thiếu trên các bàn nhậu của mảnh đất cố đô. Cắn một miếng nhái đồng, lai rai thêm ngụm rượu nếp trắng thì còn gì bằng.
Xem thêm: Núm đuôi xào nghệ và cá ngạnh um măng - Đặc sản xứ Huế vào mùa mưa
Nếu là một người sành ăn, chắc chắn bạn không thể bỏ qua món cháo nhái thơm ngon nức tiếng. Một nồi cháo nhái ngon thì gạo nấu cháo phải đươc rang sơ qua để khi nấu thì cháo sẽ không bị nhựa. Trong khi đợi cháo chín, bắc chảo lên bếp, cho dầu, tỏi, hành vào phi rồi cho thịt nhái đã ướp gia vị vào xào. Cháo nấu vừa nở thì trút hết thịt, trộn đều, đợi đến lúc cháo sôi rồi bắc xuống.
Để thưởng thức cháo thì bạn chỉ cần múc ra từng tô, cho thêm hành lá băm nhỏ, rắc thêm ít tiêu, mắm ớt cay cay trước khi ăn để có cảm giác cay nồng. Món cháo nhái đồng phải ăn nóng và cách ăn đúng chuẩn là phải kẹp cùng bánh tráng nướng thì mới thật “chuẩn” vị.
Sau khi nhái đồng đã được sơ chế thì người đầu bếp sẽ đem thịt nhái đi bằm nhuyễn, thêm vài củ hành tím và hạt tiêu xay. Băm thịt đến khi thịt và xương hòa làm một, dẻo mịn thì tiến hành thêm các gia vị như muối, dầu ăn rồi đổ hỗn hợp thịt nhái. Công đoạn đơn giản nhất là viên thịt nhái thành những miếng hình tròn vừa ăn, bắc chảo dầu lên bếp và thả vào chiên.
Chả nhái đồng chiên sẽ ngon hơn khi ăn kèm nước mắm chua ngọt chuẩn Huế. Cách chế biến nước chấm chua ngọt cũng khá cầu kỳ và tinh tế: Một trái ớt tươi giã nát cùng vài tép tỏi, vắt vào hỗn hợp tỏi ớt ấy một ít chanh, thêm một ít đường, bột ngọt cùng nước mắm ngon sẽ cho thành phẩm nước chấm ngon, vị chua ngọt đậm đà và hấp dẫn.
Ngoài ra khi ăn chả nhái người Huế còn ăn kèm với rau quả tươi sống như dưa leo, cà chua và các loại rau thơm. Nhìn đĩa chả nhái trông rất bắt mắt với màu xanh của dưa leo, rau thơm, màu nâu của chả chiên, điểm xuyết màu đỏ của cà chua và ớt. Thưởng thức miếng chả nhái bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt đậm rất đặc trưng của thịt nhái hòa quyện với hương vị cay cay nồng ấm của tỏi ớt đặc biệt vô cùng.
Không chỉ thích hợp với những bữa cơm sum họp gia đình ấm cúng mà chả nhái còn thích hợp với các bữa tiệc sang trọng trong những nhà hàng bởi sự thơm ngon đặc biệt của nó. Đây là sản phẩm của đồng quê, hoang dã lại chỉ được săn bắt theo mùa với số lượng không lớn nên khá hiếm và giá cả khá cao. Nếu có dịp đến Huế vào mùa Xuân thì bạn có thể ghé những nhà hàng đặc sản để thưởng thức món chả nhái, hẳn sẽ là một trải nghiệm khó quên.
Có lẽ trong các món ăn từ thịt nhái thì đây là món ngon ít người biết nhất và cũng có cách chế biến phức tạp nhất. Món ăn này ngon hay không phụ thuộc rất nhiều vào khâu chế biến, đặc biệt phải tuân theo một quy trình nhất định. Để làm chả nhái đồng cuốn lá lốt thì người chế biến chỉ lấy phần đùi, thịt, sau đó rửa lại bằng nước sạch, vớt ra rổ để ráo nước.
Gia giảm cho món này gồm có tỏi, hành củ, hạt tiêu, ớt, lá chanh, hẹ, sả, mắm, muối, bột ngọt trộn đều. Tiếp đến, người ta cho nhái lên thớt băm nhuyễn sao cho càng nhỏ càng tốt rồi trộn đều với các gia vị nêu trên, để khoảng 20 phút cho ngấm. Sợi miến gạo cũng đem ngâm nước cho mềm rồi cắt khúc.
Lá lốt để làm chả cũng phải là loại bản to, cuốn thịt nhái đã băm cùng ít sợi miến rồi nhẹ nhàng đặt từng miếng lên chảo mỡ đang sôi. Khi rán, người khéo léo sẽ biết chỉnh lửa nhỏ vừa phải để thịt nhái chín từ từ và lá lốt ngả màu vàng đen chứ không để cháy.
Sau khi ram xong món ăn vẫn giữ được màu xanh của lá lốt, mùi thơm của gia vị hòa quyện cùng vị ngọt đặc trưng của thịt nhái.
Có thể bạn đã từng thưởng thức nhiều món ngon từ thịt nhái đồng, tuy nhiên thưởng thức món nhái đồng được chế biến kỳ công tại xứ Huế thì bạn mới hiểu hết được sự ưu đãi của thiên nhiên với con người nơi đây. Nhái đồng không chỉ là đặc sản nổi tiếng mà còn là kí ức tuổi thơ của bao thế hệ người Huế. Nếu có cơ hội khám phá Huế thì đừng quên thưởng thức món ăn này trong lịch trình khám phá Huế của bạn.