Hầm Cơ yếu tuyệt mật lần đầu mở cửa nhân dịp 80 năm Quốc khánh

1 Hầm Cơ yếu tại Hoàng thành Thăng Long mở cửa đón khách dịp Quốc khánh 2/9

Trong dịp Quốc khánh 2/9/2025, lần đầu tiên hầm Cơ yếu tại Hoàng thành Thăng Long chính thức mở cửa và đón khách tham quan. Đây là nơi từng giữ mạch thông tin tuyệt mật của Bộ Tổng tham mưu trong kháng chiến chống Mỹ

Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long – Hà Nội đã khai mạc chuỗi trưng bày đặc biệt tại Nhà và Hầm D67, hầm Cơ yếu, cùng Kỳ đài – Cột cờ Hà Nội. Bằng việc ứng dụng tư liệu, hình ảnh và công nghệ, triển lãm tái hiện rõ nét vai trò của Nhà và Hầm D67 trong giai đoạn 1968 – 1975, giới thiệu hơn 300 hiện vật, hình ảnh qua bốn chủ đề lớn: từ sự kiện Vịnh Bắc Bộ, các cuộc chiến tranh phá hoại, tới đại thắng mùa xuân 1975.

Khách tham quan có thể tận mắt thấy khu vực làm việc của Bộ Tổng tham mưu, phòng làm việc của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, cùng nhiều thiết bị tác chiến được gìn giữ. Nhà và Hầm D67, xây dựng bí mật năm 1967, là nơi Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương họp khẩn khi bom Mỹ ném xuống Hà Nội.

Theo ông Nguyễn Thanh Quang, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long, căn hầm Cơ yếu được phục hồi theo nguyên tắc bảo tồn nguyên gốc, giữ trọn giá trị lịch sử. Các hiện vật được chọn lọc kỹ, tạo dấu ấn mới cho Hoàng thành, thu hút đặc biệt giới trẻ.

PGS.TS Trần Đức Cường, Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, đánh giá cao chuỗi trưng bày này. Ông khẳng định Nhà và Hầm D67 cùng hầm Cơ yếu là chứng tích cách mạng quan trọng, góp phần làm nên giá trị nổi bật toàn cầu của Hoàng thành Thăng Long là di sản thế giới do UNESCO công nhận. Đây không chỉ là địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết, ý chí tự lực, tự cường mà còn là biểu tượng tri ân những thế hệ đã hy sinh vì độc lập, thống nhất dân tộc.

2 Hầm Cơ yếu – Một công trình tuyệt mật

2.1 Lịch sử xây dựng

Hầm Cơ yếu – Bộ Tổng Tham mưu nằm trong Khu A thành cổ Hà Nội, được khởi công ngày 10/2/1966 và hoàn thành vào cuối tháng 6 cùng năm. Với diện tích 37,2 m², công trình trở thành nơi làm việc an toàn tuyệt đối cho Cục Cơ yếu trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ. Giữa những năm Hà Nội hứng chịu bom đạn, hầm Cơ yếu giữ vai trò “mạch máu thông tin”, bảo đảm tuyệt đối bí mật liên lạc, nối liền Bộ chỉ huy tối cao với các quân binh chủng và chiến trường khắp cả nước.

2.2 Ý nghĩa và phục hồi

Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Quốc khánh, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long – Hà Nội đã nghiên cứu, phục hồi và mở cửa hầm Cơ yếu cho công chúng. Việc trùng tu dựa trên nguyên tắc tôn trọng nguyên gốc, không can thiệp vào cấu trúc ban đầu. Các phương pháp diễn giải hiện đại và công nghệ trưng bày được áp dụng nhằm tái hiện không gian làm việc của cán bộ, chiến sĩ Cục Cơ yếu, tạo sức hút đặc biệt với giới trẻ.

2.3 Hiện vật và tư liệu trưng bày

Khách tham quan sẽ được tận mắt chiêm ngưỡng nhiều hiện vật lần đầu xuất hiện: dấu niêm phong C58, dấu tối khẩn, dấu thượng khẩn, mật điện, bìa mã khóa, bút máy chuyên dụng, cặp tài liệu cùng các vật dụng thường ngày của cán bộ làm việc tại hầm Cơ yếu. Hình ảnh và phim tư liệu về cách vận hành công tác mã dịch, điện mật trong giai đoạn 1972 – 1975 cũng được giới thiệu sinh động, giúp người xem hình dung rõ hơn bầu không khí lịch sử linh thiêng thời bấy giờ.

2.4 Phương thức tham quan

Do diện tích hạn chế nên việc tham quan hầm Cơ yếu được chia thành từng đợt, mỗi đợt khoảng 10 người. Ngoài hiện vật, khách du lịch Hà Nội còn được trải nghiệm âm thanh kể chuyện, pano trưng bày và phim tài liệu ngay trong không gian hầm. Cách làm này giúp người xem có cảm giác như đang trực tiếp tham gia vào công việc tuyệt mật của cán bộ cơ yếu trong thời điểm lịch sử ấy.

2.5 Một phần hệ thống hầm cách mạng

Theo các nhà nghiên cứu, hầm Cơ yếu cùng với Nhà và Hầm Quân ủy Trung ương (D67), Hầm Chỉ huy tác chiến (T1) tạo thành mạng lưới hầm ngầm chiến lược tại trung tâm Hoàng thành Thăng Long. Việc mở cửa đón khách không chỉ bảo tồn giá trị lịch sử mà còn góp phần giáo dục thế hệ trẻ, khẳng định tầm vóc di sản dân tộc trong bối cảnh hiện đại.

3 Hành trình di sản: Hoàng thành Thăng Long mở chuỗi trưng bày đặc biệt kỷ niệm Quốc khánh

Nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long – Hà Nội phối hợp cùng các đơn vị liên quan đã khai mạc chuỗi hoạt động trưng bày, triển lãm tại Hoàng thành Thăng Long. Sự kiện chính thức diễn ra từ ngày 19/8, mang đến cho công chúng ba chuyên đề lớn: Nhà và Hầm D67, Hầm Cơ yếu – Bộ Tổng Tham mưu và Kỳ đài/Cột cờ Hà Nội. Đây là dịp để người dân và du khách tìm hiểu sâu hơn về những di tích cách mạng, đồng thời khẳng định giá trị trường tồn của Hoàng thành Thăng Long trong dòng chảy lịch sử dân tộc.

3.1 Nhà và Hầm D67 – Dấu ấn những ngày toàn thắng

Trưng bày “Nhà và Hầm D67 – Hành trình đến ngày toàn thắng” tái hiện vai trò đặc biệt của công trình này trong giai đoạn 1968 – 1975. Hơn 300 tài liệu, hình ảnh quý hiếm được giới thiệu qua bốn chủ đề: sự kiện Vịnh Bắc Bộ và chiến tranh phá hoại lần thứ nhất; câu chuyện Nhà và Hầm D67; cuộc đấu tranh đánh bại “Việt Nam hóa chiến tranh” cùng chiến tranh phá hoại lần hai; và đỉnh cao Đại thắng mùa Xuân 1975.

Được xây dựng bí mật năm 1967, Nhà và Hầm D67 từng là nơi làm việc, họp bàn của Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương, cùng các lãnh đạo tối cao của quân đội trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Công trình này gắn liền với những quyết sách lịch sử, góp phần làm nên chiến thắng giải phóng hoàn toàn miền Nam.

3.2 Hầm Cơ yếu – Bộ Tổng Tham mưu

Triển lãm “Phát huy giá trị di tích Hầm Cơ yếu – Bộ Tổng Tham mưu” đưa khách tham quan trở lại không khí căng thẳng của những năm chiến tranh. Bằng phim tư liệu, hệ thống pano và âm thanh kể chuyện, khu vực trưng bày tái hiện cách cán bộ, chiến sĩ làm việc trong hầm, từ đó khắc họa rõ vai trò của Cục Cơ yếu trong việc giữ bí mật và an toàn thông tin.

Hầm Cơ yếu được xây dựng giữa những năm tháng kháng chiến ác liệt. Với vai trò như “mạch máu” truyền tải điện mật và mệnh lệnh, hầm Cơ yếu đã góp phần đảm bảo sự chỉ huy liên tục, không gián đoạn trong bối cảnh thủ đô bị tàn phá khốc liệt.

3.3 Kỳ đài Hà Nội – Biểu tượng khát vọng hòa bình

Chuyên đề “Kỳ đài/Cột cờ Hà Nội – Tổ quốc và khát vọng hòa bình” đưa công chúng đi qua hành trình hơn 200 năm lịch sử. Ba chủ đề chính được trình bày: Kỳ đài dưới triều Nguyễn; biến đổi thời Pháp thuộc; và dấu mốc nước Việt Nam độc lập.

Được xây dựng từ năm 1805 đến 1812, Kỳ đài Hà Nội là biểu tượng chủ quyền quốc gia. Dưới thời Pháp, cột cờ bị biến thành đài quan sát và treo cờ thực dân. Ngày 10/10/1954, lá cờ đỏ sao vàng lần đầu tiên tung bay trên đỉnh Kỳ đài, đánh dấu sự trở về của một Việt Nam độc lập. Trong kháng chiến chống Mỹ nơi đây tiếp tục là điểm trực chiến theo dõi các đợt ném bom.

Ba trưng bày đặc biệt lần này không chỉ góp phần lan tỏa giá trị của hầm Cơ yếu, Nhà và Hầm D67 hay Kỳ đài Hà Nội, mà còn khẳng định vai trò quan trọng của Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long – Hà Nội trong việc gìn giữ, tu bổ và phát huy di sản. Trung tâm là cầu nối đưa công chúng tiếp cận với lịch sử qua những cách tiếp cận mới mẻ, gần gũi, tạo sức hút mạnh mẽ với du khách trong và ngoài nước.

Hầm Cơ yếu là điểm đến lịch sử không thể bỏ qua khi khám phá Hà Nội mùa Quốc khánh này. Hy vọng những thông tin hữu ích của MIA.vn sẽ giúp hành trình của bạn đọc thêm trọn vẹn. Đừng quên mang theo một chiếc balo nhỏ gọn để dễ dàng khám phá hơn nhé.