1Thông tin chung về Buôn Lê Diêm Phú Yên
Địa chỉ: thị trấn Hai Riêng, huyện Sông Hinh, tỉnh Phú Yên (phía Tây Nam của tỉnh Phú Yên, giáp với tỉnh Đăk Lăk)
Buôn Lê Diêm Phú Yên đang trở thành một trong những điểm du lịch văn hóa nổi bật tại miền Trung với nhiều nét riêng của đồng bào dân tộc thiểu số. Ở huyện Sông Hinh có 18 đồng bào dân tộc thiểu số đang sinh sống, như: Ê Đê, Chăm, Bana, K-Ho, Giarai, Máng,… Trong đó, cộng đồng dân tộc Ê Đê chiếm đa số và hầu hết đều đang sinh sống tại Buôn Lê Diêm. Nơi đây lưu giữ những phong tục, tập quán, nét văn hóa đặc trưng của người Ê Đê.
Buôn Diêm Lê Phú Yên hiện có khoảng 200 trăm hộ dân Ê Đê sinh sống và cùng nhau gìn giữ, quảng bá những phong tục tập quán của dân tộc Ê Đê với du khách. Đến với Buôn Lê Diêm, bạn sẽ được cảm nhận cuộc sống thanh bình của những người dân Ê Đê hiền lành, chất phát qua những công việc thường nhật và tìm hiểu về kiến trúc nhà sàn, nhà dài bằng gỗ đặc trưng của văn hóa Ê Đê. Điểm du lịch văn hóa Buôn Lê Diêm chính là cầu nối cho mọi người đến với những giá trị truyền thống của người dân tộc thiểu số nói riêng và con người Việt Nam nói chung.
Buôn Lê Diêm là buôn đầu tiên ở huyện miền núi Sông Hinh được công nhận buôn văn hóa, hơn nữa cũng là nơi được tỉnh Phú Yên lựa chọn đầu tư để xây dựng điểm du lịch văn hóa cộng đồng của địa phương. Bà con nơi đây đã ý thức được niềm vinh dự của buôn làng nên luôn nhắc nhở con cháu gìn giữ phong tục, tập quán, nét văn hóa đặc trưng của dân tộc Ê Đê. Điều đáng quý, cư dân ở đây rất hiếu khách và biết chiều lòng du khách khi đến thăm buôn làng.
Xem thêm: Cuộc sống bộn bề thì hãy đến Núi Chóp Chài - Chùa Bảo Lâm Phú Yên để an yên trong lòng
2Hướng dẫn cách di chuyển đến Buôn Lê Diêm Phú Yên
Tỉnh Phú Yên có mạng lưới giao thông khá phát triển, hầu như ở bất kỳ tỉnh thành nào cũng đều có nhiều phương tiện di chuyển đến Phú Yên. Tùy vào thời gian và ngân sách, bạn có thể lựa chọn đến đây bằng xe khách, tàu lửa hay máy bay hoặc có thể phượt bằng xe máy nếu bạn ở tỉnh lân cận. Khi đến Phú Yên bạn cũng có thể thuê xe máy, taxi hoặc xe khách để di chuyển đến các địa điểm tham quan nổi tiếng và thưởng thức đặc sản Phú Yên.
Cách di chuyển đến Buôn Lê Diêm Phú Yên: Lấy trung tâm huyện Sông Hinh làm điểm xuất phát, bạn có thể đi xe máy đến với buôn Kít, đi qua quãng đường dài gần 15 km là có thể đến với thác H’Ly, sau đó đi đến thị trấn Hai Riêng. Nếu không quen nhìn bản đồ, bạn có thể hỏi thăm những hộ dân gặp ở dọc đường đi, người dân luôn rất thân thiện chỉ dẫn bạn đường để đến Buôn Lê Diêm.
3Nên đến khấm phá Buôn Lê Diêm Phú Yên vào thời điểm nào trong năm?
Thời tiết Phú Yên được chia thành 2 mùa rõ rệt trong năm là mùa nắng và mùa mưa. Tháng 1 đến tháng 8 là mùa nắng ở đây và cũng chính là thời điểm thích hợp nhất để bắt đầu chuyến hành trình khám phá Phú Yên. Hiển nhiên, đây cũng là khoảng thời gian thích hợp nhất để bạn dừng chân tại Buôn Lê Diêm và trải nghiệm cuộc sống của đồng bào Ê Đê đấy. Mùa mưa sẽ bắt đầu từ tháng 9 đến tháng 12, lúc này thường xảy ra các cơn mưa bất chợt cũng như lũ lụt, sạt lở. Nếu muốn đến đây vào thời điểm này thì bạn nên xem trước dự báo thời tiết để tránh gặp lúc thời tiết xấu ảnh hưởng cuộc vui nhé.
4Khám phá văn hóa của đồng bào dân tộc Ê Đê tại Buôn Lê Diêm Phú Yên
Người con Ê Đê luôn diện những trang phục truyền thống với hoa văn thổ cẩm sặc sỡ và sẵn sàng nhảy điệu múa vui tươi mừng đón du khách vào buôn. Đi dạo một vòng buôn Lê Diêm, bạn sẽ được người dân nơi đây giới thiệu về nghề dệt thổ cẩm, đan gùi truyền thống của phụ nữ Ê Đê, tạo ra những sản phẩm lạ mắt nhưng cũng không kém phần tinh tế.
Đối với dân tộc Ê Đê thì không có nhà Rông như các nơi khác mà gọi là Nhà dài. Cứ mỗi khi có một thành viên nữ trong gia đình lập gia đình, nhà dài sẽ được cất dài ra thêm. Nhà dài truyền thống của người dân Ê Đê thường được xây dựng bằng vật liệu gỗ hoặc tre, nứa. Nhà có kết cấu cột kèo bằng gỗ tốt, các đà ngang, đòn dông được đẽo bằng tay từ những cây gỗ nguyên vẹn dài có thể tới trên chục mét. Gầm sàn cao khoảng hơn 1 m, đỉnh mái cách sàn nhà chừng 4 - 5 m.
Đến Buôn Lê Diêm, bạn sẽ được thưởng thức các món ăn mang đậm chất truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số Ê Đê. Những món ăn đơn giản nhưng hương vị đậm đà như thịt bò, thịt gà nướng với muối ớt sả, canh lá sắn nấu với thịt bò phơi nắng, hay canh bông đu đủ đực với cá sốc sông Ba… Trong đó phải kể đến món được coi là đặc sản ở buôn Lê Diêm là canh bồi, được nấu từ hàng chục loại rau rừng và măng tươi. Người Ê Đê đem rau giã với gạo rồi thả vào nồi nước măng đun sôi, khi chín, canh đông đặc lại. Canh bồi ăn với cơm nóng có chút muối ớt xanh, hương vị lạ, bùi cay độc đáo, lạ và khó quên.
Ngoài những món ăn đặc sản đậm chất vùng cao như trên thì buôn Lê Diêm còn nổi tiếng bởi món rượu ché cay nồng được ủ bằng men lấy từ núi Hòn Cồ. Trong những buổi tối lễ hội rộn ràng, hơi lửa và men rượu ấm nồng là một trải nghiệm tuyệt vời.
Ở buôn Lê Diêm có nhiều thế hệ nghệ nhân tài hoa trong lĩnh vực âm nhạc, hát múa, điêu khắc, văn học dân gian truyền miệng. Già làng Ma Hồng cho biết: Nếu như các lễ hội đã gắn bó và theo suốt cả một đời người, một vòng cây trồng thì nhạc cụ cồng chiêng, điệu múa xoang, trường ca và nghệ thuật điêu khắc không bao giờ vắng bóng trong đời sống cộng đồng người Ê Đê nơi đây.
Vào những ngày sau khi mùa màng đã thu hoạch xong, bạn sẽ được trải nghiệm những lễ hội quanh lửa trại lớn với những điệu nhảy truyền thống của dân tộc Ê Đê. Xung quanh các ngôi nhà dài là các chàng trai, cô gái Ê Đê duyên dáng quay quanh bếp lửa hồng. Tiếng trống đôi, cồng ba, chiêng năm, lục lạc, xập xèng hòa quyện vào nhau, tạo thành những âm thanh rộn ràng, ngân xa. Mọi người dân và du khách cùng kết nối tạo thành một vòng, tất cả đều hòa mình vào điệu múa xoan xập xòe trong văn hóa của đồng bào dân tộc Ê Đê.
Đến thăm Buôn Lê Diêm, bạn sẽ được tìm hiểu về những phong tục tập quán mang đậm màu sắc của người dân tộc Ê Đê, sống trong không khí trong lành gần gũi thiên nhiên, hòa mình vào dòng chảy văn hóa dân tộc. Bạn sẽ có cơ hội lưu giữ những kỷ niệm tuyệt vời bên những chiếc cồng chiêng truyền thống, bên ngôi nhà sàn đậm màu lịch sử của dân tộc Ê Đê. Nếu có dịp check-in Phú Yên, bạn hãy ghé đến Buôn Lê Diêm để được trải nghiệm nét văn hóa dân tộc độc đáo nơi đây nhé.