Đức Thánh – Nguyễn Minh Không là một nhà sư tài cao đức trọng, được triều đình nhà Lý phong tước hiệu Lý Quốc Sư (chức vị cao tăng đứng đầu triều nhà Lý trong lịch sử Việt Nam). Ngoài ra, ông đóng góp và có công tìm hiểu kỹ thuật nung, pha chế đồng để phục hưng nghề đúc đồng – tinh hoa của nền văn minh Đông Sơn, nền văn minh Việt cổ. 

Đền Thánh Nguyễn là một ngôi đền cổ thuộc làng Điềm, phủ Tràng An, hiện nay là hai xã Gia Thắng, Gia Tiến thuộc huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình. Ngôi đền này được xây dựng trên nền chùa có tên là Viên Quang do Đức Thánh Nguyễn thành lập vào năm 1121. Khi ông mất, nhân dân Đàm Xá biến chùa Viên Quang thành đền thờ Thánh Nguyễn và nơi này được xếp hạng các di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia vào tháng 2 năm 1989. 

Lễ hội đền Thánh Nguyễn – Gìn giữ nét văn hóa linh thiêng từ ngàn đời 2

Đền Đức Thánh Nguyễn Minh Không được xây dựng từ rất lâu và là nơi tổ chức lễ hội 

Lễ hội đền Thánh Nguyễn – Gìn giữ nét văn hóa linh thiêng từ ngàn đời 3

Tượng đức Thánh Nguyễn Minh Không được thờ phụng trong đền 

Ngôi đền được xây dựng theo kiểu “nội công ngoại quốc” gồm 4 tòa làm theo kiểu tiền nhất, hậu công. Nổi bật nhất trong ngôi đền là tòa nhà 3 gian có tên Vọng Lâu. Đây là biểu tượng cây đèn của đức Thánh Nguyễn ngày xưa dùng để thắp sáng ngồi thiền tịnh. Tiếp đến là 3 tòa tiền bái, ống muống và chính tẩm. Ngoài ra, gác chuông trấn giữ đền cũng là một nét nghệ thuật độc đáo. Ngôi đền là một công trình rất giá trị về mặt kiến trúc và điêu khắc lúc bấy giờ. 

Lễ hội đền Thánh Nguyễn – Gìn giữ nét văn hóa linh thiêng từ ngàn đời 4

Gác chuông đền Thánh Nguyễn mang nét kiến trúc độc đáo và đặc sắc 

Lễ hội đền Thánh Nguyễn được xem là một trong những lễ hội lớn nhất trong năm. Lễ hội được tổ chức để tưởng nhớ Lý Quốc Sư, là một nhà thuốc tài danh lẫy lừng, có công lớn trong việc chữa bệnh cho vua Lý và nhân dân lúc bấy giờ. Tham gia lễ hội đền Thánh Nguyễn sẽ cho bạn một trải nghiệm khó quên khi về với vùng đất cố đô Ninh Bình này đấy. 

Hoa Lư tứ trấn với các đền thờ thần Cao Sơn, thần Thiên Tôn và thần Quý Minh, lễ hội đền Thánh Nguyễn diễn ra hằng năm, cùng dịp với lễ hội cố đô Hoa Lư thờ các vị thần này. Lễ hội này diễn ra từ ngày 8 đến ngày 10 tháng 3 âm lịch hàng năm. Lễ hội được tổ chức hàng năm vào dịp tháng Giêng và lễ hội chính (hay còn gọi là hội tổng) thì được tổ chức 5 năm hoặc 10 năm một lần, tùy theo điều kiện kinh tế. 

Xem thêm: Lễ hội đền Dâu - Tưởng nhớ công ơn Thánh Mẫu của người Việt

Cũng giống như các lễ hội khác của tỉnh Ninh Bình như lễ hội Đền Thái Vi, lễ hội Hoa Lư,... lễ hội đền Thánh Nguyễn cũng có 2 phần là phần lễ và phần hội.

Phần lễ chính của lễ hội được diễn ra rất trang trọng và quy mô. Phần lễ này có tục rước nước từ sông Hoàng Long về đền, tế lục khúc, tế nam quan, tế nữ quan,... Các nghi thức của phần lễ được diễn ra rất đúng giờ. Người dân tham gia lễ hội tất bật chuẩn bị các vật cống lễ rất đầy đủ để đảm bảo buổi lễ được diễn ra suôn sẻ. 

Lễ hội đền Thánh Nguyễn – Gìn giữ nét văn hóa linh thiêng từ ngàn đời 5

Khai mạc lễ hội đền Thánh Nguyễn được tổ chức rất chỉnh chu và quy mô 

Lễ hội đền Thánh Nguyễn – Gìn giữ nét văn hóa linh thiêng từ ngàn đời 6

Người dân xã Gia Thắng và Gia Tiến tất bật chuẩn bị cho ngày lễ hội đền Thánh Nguyễn 

Kết thúc phần lễ là đến phần hội. Đây là phần được rất nhiều người dân địa phương và khách du lịch tham gia bởi những trò chơi dân gian rất thú vị. Có rất nhiều trò chơi được tổ chức như kéo co, cò 32 quân, chọi gà, các hoạt động thể thao như thi bóng chuyền, bóng đá,... Không khí lễ hội náo nhiệt, đông đúc và hấp dẫn. 

Lễ hội đền Thánh Nguyễn – Gìn giữ nét văn hóa linh thiêng từ ngàn đời 7

Phần hội cũng được rất nhiều người dân địa phương và khách du lịch tham gia 

Lễ hội đền Thánh Nguyễn tại cố đô Hoa Lư luôn sẵn sàng chào đón bạn đến tham gia bất kể bạn từ đâu về. Nếu bạn muốn trải nghiệm lễ hội này thật trọn vẹn và ý nghĩa, bạn nên lưu ý cho mình một vài điểm mà MIA.vn chia sẻ dưới đây nhé. 

- Hãy lựa chọn những trang phục lịch sự và thoải mái, tốt nhất là mặc quần dài vì đây là nơi đông người và cũng tránh làm ảnh hưởng đến không khí tôn nghiêm của buổi lễ. 

- Không được gây mất trật tự, ồn ào cũng như giữ vệ sinh môi trường và không làm mất mỹ quan của ngôi đền linh thiêng này. 

- Tuyệt đối tránh xa những hành động chiếm đoạt hay cướp lễ vật để cầu may, lấy lộc bạn nhé. 

- Bảo quản tư trang thật tốt tư trang của mình cũng như không mang nhiều vật quý giá, vì lễ hội là nơi đông người nên rất dễ xảy ra tình trạng trộm cắp. 

- Đừng quên tuân thủ quy tắc 5K để bảo vệ sức khỏe của bạn và cộng đồng trong suốt quá trình tham gia lễ hội bạn nhé. 

Toàn bộ quá trình diễn ra lễ hội đền Thánh Nguyễn 2021 được ghi lại. Nguồn: Youtube/ CAMERA MINH QUÂN 

Cố đô Ninh Bình không chỉ được thiên nhiên ban tặng nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng, mà nơi này có những lễ hội đậm đà màu sắc dân tộc như lễ hội đền Thánh Nguyễn. Hãy về với cố đô Ninh Bình và tham gia các lễ hội Ninh Bình đầy độc đáo và thú vị của nơi này. Vậy bạn còn chần chờ gì mà không nhanh chóng bỏ túi các mùa du lịch Ninh Bình và tham gia lễ hội ngay nhé!