Plov món cơm thập cẩm di sản của người Uzbekistan

1 Plov – Cơm thập cẩm của người Uzbekistan

Món plov (плов) có thể xem là món ăn quốc dân của người Uzbekistan. Người Uzbekistan có nhiều lý do để ăn plov, chẳng hạn như trong các dịp đám cưới, đám tang, sinh nở và Navruz (Tết Ba Tư) cần đến món cơm thơm mùi thì là, với những viên thịt mềm, rắc hành tây chảy và cà rốt tẩm gia vị. Thậm chí với một số người dân địa phương plov còn là bữa ăn tối thường lệ trong tuần.

Người Uzbekistan có câu tục ngữ cổ như thế này: “Nếu bạn giàu, hãy ăn plov; nếu bạn nghèo, hãy ăn plov.” Điều đó chứng minh được độ phổ biến cũng như được yêu thích của nó. Khi nắm cơm nghi ngút khói được dọn lên bàn với mùi hương thì là Ai Cập, tỏi thoang thoảng, dường như mọi khách du lịch Uzbekistan đều có cảm giác thèm ăn khó cưỡng. Từng miếng cắn thưởng thức những thớ thịt, cà rốt, quả nam việt quất và đậu gà căng mọng lấp lánh giữa cơm là lời báo hiệu cho một chuyến đi thật khó quên.

2 Sức hút khó cưỡng của plov

2.1 Món ăn của nhiều nước châu Á

Plov có thể được coi là một món ăn của châu Á. Dù là plov của người Uzbekistan, polo của người Uyghur, pulao của người Ấn Độ, palaw của người Afghanistan, polo của người Iran hay pilaf của người Thổ Nhĩ Kỳ, thì về cơ bản chúng vẫn có điểm giống nhau: gạo và dầu.

Trên thực tế, trong tâm trí của nhiều người Trung Á đây là một món ăn ngon. Đặc biệt nó còn là món ăn quốc gia của Uzbekistan, nước đã thành công trong việc đưa plov vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại của UNESCO vào năm 2016. Ngoài ra nhiều quốc gia láng giềng như Azerbaijan, Kazakhstan và Tajikistan cũng coi plov là một trong những món ăn chính của họ.

2.2 Lịch sử hình thành của plov

Theo các tài liệu lịch sử ghi nhận, plov đã có mặt ở Uzbekistan từ khoảng thế kỷ thứ 10 hoặc 11. Lúc bấy giờ, nó là món ăn được phục vụ cho tầng lớp quý tộc. Nguyên nhân cũng vô cùng đơn giản: Bởi chỉ có những người thuộc tầng lớp này mới có đủ điều kiện để chế biến plov. Những người dân bình thường chỉ thỉnh thoảng mới nấu món plov trong các dịp lễ quan trọng trong năm.

Đến hiện nay, plov đã trở thành món phổ biến ở Uzbekistan. Nó không chỉ xuất hiện trong những nhà hàng sang trọng, mà theo kinh nghiệm du lịch chúng ta còn dễ dàng tìm thấy plov ở các hàng quán bình dân trên phố. Bên cạnh đó, plov còn là món ngon truyền thống thường xuất hiện trong những dịp lễ quan trọng của dân tộc như là sinh nhật, kết hôn, ngày đoàn tụ gia đình…

2.3 Món ăn đơn giản nhất định phải thưởng thức ở Uzbekistan

Nếu thử hỏi một người Uzbekistan bất kỳ về món ăn bạn nhất định phải thử tại đây, hoặc món ăn nào khiến họ nhớ đến khi xa nhà, đáp án luôn là “plov!”. Thành phần có trong món plov không quá nhiều, gồm có: hạt gạo dài, cà rốt vàng, hành tây, thịt cừu nấu trong mỡ cừu, dầu thực vật. Tùy theo từng vùng mà danh sách nguyên liệu có thể dài hơn, gồm cả đậu gà và nho khô. Theo thống kê, ở Uzbekistan có đến hơn 60 công thức nấu plov.

Về bản chất, plov là một món ăn được làm từ gạo, thịt bò hoặc thịt cừu, dầu hoặc mỡ động vật, cà rốt (thường cắt thành que diêm) và hành tây, nấu với thìa là và muối trong một chiếc nồi lớn. Thậm chí ở một số nơi người ta còn thay thế gạo bằng kiều mạch, lúa mì, đậu xanh hoặc bún. Bên cạnh đó, để tăng thêm độ hấp dẫn có vùng còn cho thêm củ tỏi nướng vàng lên bên trên.

2.4 Hương vị của plov như thế nào?

Trong món plov lý tưởng của người Uzbekistan, các hạt gạo phải tách biệt, còn nguyên hình dạng và không dính vào nhau. Cơm mềm nhưng vẫn chắc, cụ thể là một món plov ngon không nhão và dính như cháo, cũng không sánh như cơm risotto. Để dễ hình dung hơn, một món ăn tương tự gần giống với plov nhất trong ẩm thực châu Âu có lẽ là paella.

Plov thường và cũng nên có khá nhiều dầu, sau khi ăn sẽ có một lớp dầu còn lại trên đĩa. Thịt dùng cho plov nên là thịt cừu mềm. Cà rốt nên là những miếng lớn, mềm và ngọt, đã được caramen hóa trong quá trình nấu. Nhìn chung, plov nên có sự cân bằng tốt giữa hương vị mặn/thịt cừu, mặn, dầu, thìa là và ngọt (hành tây, cà rốt).

2.5 Bữa tiệc thịnh soạn

Plov mang mọi người lại gần bên nhau, tại các đám cưới, tiệc, đám tang cũng như những sự kiện chính thức. Khi bạn đi du lịch Uzbekistan thì có thể thấy người dân địa phương luôn ngồi thành một nhóm ăn plov và trò chuyện rôm rả.

3 Công thức nấu plov thơm ngon, chuẩn vị

Thành phần:

- 1 kg thịt cừu có mỡ vừa phải, vai hoặc sườn

- 1 kg gạo hạt vừa

- 200-250 ml dầu thực vật

- 1 kg cà rốt (tốt nhất là không sử dụng cà rốt non)

- 2-3 củ hành tây cỡ vừa

- 1-1,5 muỗng canh thì là

- 2-3 củ tỏi nguyên, càng non càng tốt (tùy chọn)

- 1-2 quả ớt cay dài (tùy chọn)

- Muối vừa ăn

- Nồi gang nặng 5 lít hoặc lớn hơn, tốt nhất là loại đáy tròn. Người Uzbekistan sử dụng nồi kazan.

Cách nấu plov:

Bước 1: Vo gạo bằng nước cho đến khi nước trong, đổ nước lạnh vào và ngâm một lúc.

Bước 2: Cắt thịt có xương thành từng miếng nhỏ cỡ hộp diêm.

Bước 3: Cắt cà rốt thành từng thanh dày 0,5x0,5 cm.

Bước 4: Cắt hành tây thành từng khoanh mỏng hoặc nửa khoanh.

Bước 5: Rửa sạch củ tỏi khỏi phần rễ còn sót lại và bụi bẩn.

Bước 6: Đun nóng dầu dưới mức lửa rất cao, chiên ngập dầu thịt cho đến khi chuyển sang màu vàng nâu, chia làm 3-4 mẻ. Sau đó bạn chiên hành tây cho đến khi vàng, cho thịt vào, đảo đều để hành tây không bị cháy. Tiếp theo chúng ta sẽ thêm cà rốt, thỉnh thoảng đảo đều cho đến khi cà rốt bắt đầu rút lại và hơi chuyển sang màu nâu (15-20 phút). Cuối cùng bạn thêm 2/3 thì là – xoa nhẹ vào lòng bàn tay để giải phóng hương vị, đảo nhẹ để cà rốt không bị vỡ.

Bước 7: Giảm gas xuống mức vừa phải, đổ nước nóng vào xăm xắp, thêm muối và đun liu riu trong 40 phút đến 1,5 giờ cho đến khi gần hết nước bốc hơi và thịt mềm, ngon ngọt, không khuấy.

Bước 8: Vặn bếp lên mức tối đa.

Bước 9: Bạn vớt gạo ra, xếp lên trên thịt và rau thành một lớp, cho tỏi và ớt nguyên quả vào, rồi cẩn thận đổ nước sôi vào (đặt thìa hoặc vá lên trên gạo để lớp gạo không bị trôi mất). Đổ khoảng 2 cm nước vào gạo, đun sôi. Thêm muối để nước hơi mặn. Khi nước ngấm vào gạo, giảm bớt lửa trên bếp một chút, giữ cho nước sôi nhanh. Bạn nhớ kiểm tra xem khi nào nước bốc hơi và ngấm hoàn toàn vào gạo, gạo phải còn khá vừa chín tới. Dùng đũa đục lỗ trên gạo đến đáy nồi để kiểm tra mực nước.

Bước 10: Giảm nhiệt độ bếp xuống mức tối thiểu, đậy nắp thật chặt và để hấp trong 20 phút. Sau đó bạn tắt bếp, lấy tỏi và ớt ra đĩa riêng. Trộn cẩn thận cơm với thịt và cà rốt, nếu cơm có vị hơi nhạt thì thêm chút muối, trộn đều và để yên trong 5 phút. Cuối cùng chúng ta dọn plov lên đĩa lớn đã hâm nóng và dùng kèm với tỏi, ớt và cà chua thái mỏng…

Ghé thăm Uzbekistan bạn có thể thấy plov được bán trong những chiếc chảo cực to với đủ loại nguyên liệu, mùi thơm nức mũi ấy có thể thu hút bất cứ thực khách nào dừng chân. Hy vọng những thông tin chi tiết đã được MIA.vn cung cấp trên đây sẽ giúp bạn có được thật nhiều trải nghiệm khó quên.