Ngay từ cái nhìn đầu tiên, chắc hẳn nhiều người sẽ cảm thấy Sumo Nhật Bản là một môn thể thao kỳ lạ. Hình ảnh những người đàn ông vạm vỡ, cao to mặc duy nhất một chiếc khố và đẩy nhau trên sàn đấu nhỏ trở nên đặc biệt trong mắt nhiều người. Thế nhưng, thật ra Sumo lại là môn thể thao kết hợp hài hòa giữa sức mạnh và sự tinh tế, cùng sự phức tạp và đòi hỏi kỹ thuật cao.

Khởi đầu của Sumo từ các nghi lễ trong Thần đạo, khi các thanh niên cường tráng biểu dương sức mạnh trước các vị thần để bày tỏ lòng biết ơn. Tới thời Edo, lúc này, các võ sĩ Sumo chuyên nghiệp bắt đầu xuất hiện, đồng thời những cuộc thi thường niên cũng được tổ chức. Bây giờ, những võ sĩ xuất sắc dần được công nhận, đồng thời trở nên nổi tiếng, đánh dấu sự khởi đầu của môn thể thao này.

Không chỉ yêu cầu sức mạnh về thể chất, Sumo Nhật Bản còn là bộ môn thể thao đòi hỏi người tham gia có kỹ thuật và quyết tâm cống hiến. Các võ sĩ Sumo Nhật Bản đều trải qua quá trình huấn luyện nghiêm ngặt, tuân thủ tuyệt đối các quy tắc, truyền thống. Tuy nhìn khá gai góc, thế nhưng Sumo Nhật Bản là sự kết hợp hài hòa giữa nghệ thuật và thể thao, dần dần trở thành biểu tượng văn hóa xứ Phù Tang.

Sumo Nhật Bản, nét chấm phá độc đáo của văn hóa xứ Phù Tang 2

Sumo Nhật Bản là môn thể thao kết hợp hài hòa giữa sức mạnh và sự tinh tế, cùng sự phức tạp và đòi hỏi kỹ thuật cao

Sumo Nhật Bản xuất hiện từ thời Edo với mục đích quyên góp cho các công trình tôn giáo. Trước kia, Sumo chủ yếu được tổ chức tạo Tokyo, Osaka và Kyoto. Tuy nhiên, thời bấy giờ, Sumo còn bị hạn chế do xảy ra những tranh cãi, xô xát.

Tuy nhiên, các nhà tổ chức đã đề ra bộ quy tắc, bao gồm 48 Kimarite (kỹ thuật chiến thắng) cùng vòng tròn được áp dụng đến ngày nay.

Tương tự các môn võ thuật khác trên thế giới, Sumo Nhật Bản được phân chia thành nhiều cấp bậc riêng, bao gồm:

Jonokuchi là hạng đấu thấp nhất trong Sumo Nhật Bản. Tất cả đô vật, trừ các đối tượng nghiệp dư sẽ được đặc cách thăng hạng Makushita hoặc Sandanme.

Ngoài ra, những võ sĩ mới gia nhập và các võ sĩ già từng đạt thành tích cao nhưng bị rớt hạng do chấn thương cũng nằm trong cấp bậc này.

Makuuchi, hoặc Makunouchi là cấp bậc cao nhất trong Sumo Nhật Bản, là bảng xếp hạng 42 đô vật có thành tích cao nhất trong các giải đấu. Nhóm dẫn đầu gọi là Sanmyaku, bao gồm Yokozuna, Ozeki Sekiwake và Komusubi, nhóm còn lại là Megashira.

Juryo là cấp bậc cao thứ hai, bao gồm 28 đô vật. Các đô vật thuộc nhóm Juryo và Makuuchi nhận được nhiều đặc quyền, đồng thời có lương cố định hàng tháng. Đây là nhóm được thi đấu chuyên nghiệp 15 hiệp trong các giải đấu chính thức.

Khi đô vật được thăng cấp lên Juryo, anh ta được công nhận là võ sĩ chuyên nghiệp, có lương cố định và các đặc quyền.

Thứ ba là Kimono. Geisha sẽ mặc Kimono có thiết kế sang trọng, tay áo ngắn, có obi nhỏ, mang sandal ‘Geta’ hoặc ‘Zori’. Maiko chủ yếu mặc loại ‘Furisode’ có tay áo dài, thiết kế nhiều màu cùng obi lớn, mang giày ‘Okobo’ hoặc ‘Pokkuri Geta’ đế dày.

Makushita là cấp bậc cao thứ ba trong Sumo Nhật Bản, bao gồm 120 đô vật, mỗi người chỉ thi đấu 7 hiệp trong mỗi giải. Đây đồng thời là cấp bậc cạnh tranh khốc liệt nhất, khi ai thắng 7 trận sẽ được thăng hạng lên Juryo, chính thức là một đô vật.

Sandanme là cấp bậc cao thứ tư, đồng thời là cấp độ đầu tiên mà đô vật có thể nhận được các đặc quyền. Những đô vật thuộc cấp Sandanme được mặc quần áo chất lượng hơn, không cần đi giày geta, có thể mặc áo khoác ngoài yukata. Nhóm này chỉ thi đấu bảy trận, được tổ chức hằng ngày.

Jonidan là cấp bậc cao thứ năm trong Sumo Nhật Bản, và không có số lượng đô vật nhất định. Đô vật thuộc nhóm này không mặc yukata, thay vào đó là áo cotton mỏng, mang giày geta. Nhóm này thi đấu bảy trận trong mỗi giải, có trận play-off vào ngày cuối để xác định người chiến thắng.

Sumo Nhật Bản, nét chấm phá độc đáo của văn hóa xứ Phù Tang 3

Đô vật đứng đầu thuộc cấp bậc Makuuchi

Sumo Nhật Bản không quy định cụ thể về cân nặng, hạng cân. Điều này đồng nghĩa đô vật có thể thách đấu những người lớn hơn mình.

Sàn đấu của Sumo được bện từ rơm, có đường kính 4,55 mét, đặt trên một bệ hình vuông cách mặt đất một khoảng khá cao, làm từ đất sét, phủ cát trên mặt, gọi là Dohyo. Trên võ đài là mái che có thiết kế đặc biệt, dáng dấp tương tự mái đền Thần đạo Shinto.

Trước khi thi đấu, người ta sẽ tung muối lên võ đài nhằm tẩy uế với đô vật đứng xung quanh, vỗ tay thật lớn. Đây còn là hành động có ý nghĩa mong muốn được thần linh ban sức mạnh.

Sumo Nhật Bản không quy định cụ thể về cân nặng, hạng cân. Điều này đồng nghĩa đô vật có thể thách đấu những người lớn hơn mình.

Sumo Nhật Bản, nét chấm phá độc đáo của văn hóa xứ Phù Tang 4

Trước khi thi đấu, người ta sẽ tung muối lên võ đài nhằm tẩy uế với đô vật đứng xung quanh, vỗ tay thật lớn

Trong Sumo Nhật Bản, trọng tài gọi là Gyoji, được phân chia thành nhiều cấp bậc, cao nhất là Tate-gyoji với trang phục truyền thống, tương tự các sư tu trong Thần đạo. Khi điều khiển trận đấu, trọng tài sẽ cầm cây quạt gỗ, thắng lưng gài dao găm.

Sumo Nhật Bản, nét chấm phá độc đáo của văn hóa xứ Phù Tang 5

Trọng tài gọi là Gyoji, được phân chia thành nhiều cấp bậc, cao nhất là Tate-gyoji với trang phục truyền thống, tương tự các sư tu trong Thần đạo

Các luật lệ đặt ra trong giới từ thời Nara vẫn được áp dụng đến tận ngày nay. Nếu không tuân thủ, đô vật sẽ bị phạt tiền, thậm chí cấm thi đấu. Các luật lệ bao gồm:

- Đô vật phải để tóc dài, búi cao tương tự Samurai thời Edo

- Chiều cao tối thiểu là 1m63, cân nặng tối thiểu 67kg

- Anh em, họ hàng không được thi đấu cùng nhau

- Đô vật không được lái xe

- Đô vật trong cùng trại huấn luyện không được thi đấu với nhau

- Trang phục đô vật có sự khác biệt dựa trên cấp bậc

- Đô vật tập luyện từ 5h sáng mỗi ngày. Ngủ 4 tiếng mỗi ngày

- Khi xuất hiện tại giải đấu, nơi công cộng, đô vật phải mặc trang phục truyền thống

Ghế phụ: Gần võ đài, đắt và hiếm nhất. Người ngồi ghế này có nguy cơ bị thương nếu đô vật té vào khán giả

Ghế hộp: Bố trí trên khu vực tầng 1 của sân vận động, có thể ngồi bốn người, phải cởi giày và ngồi đệm. Loại vé này được bán 4 chỗ không quan tâm số người, tức 2 người vẫn phải mua đủ 4 ghế

Ghế ban công: Bố trí trên ban công tầng hai, có thiết kế phương Tây, chia thành loại A, B, C tùy tầm nhìn

Sumo Nhật Bản, nét chấm phá độc đáo của văn hóa xứ Phù Tang 6

Ngồi ghế phụ giúp bạn có được tầm nhìn rõ nhất, đồng thời đây là hạng vế đắt nhất

Không chỉ là môn thể thao, Sumo Nhật Bản còn là biểu tượng định vị văn hóa truyền thống quốc gia này trên toàn thế giới. Nếu có dịp tham quan xứ Phù Tang, bạn đừng bỏ lỡ cơ hội hòa mình vào bầu không khí sôi động tại các buổi đấu Sumo nhé.