Artemis Lê Trọng Tấn: Kinh nghiệm khám phá từ A đến Z

1 Giới thiệu về chùa Minh Tịnh

Địa chỉ: 35 đường Hàm Nghi, phường Ngô Mây, thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định.

Số điện thoại: 0909 816 875

Chùa Minh Tịnh là một trong những danh lam cổ tự nổi bật ở miền Trung, gắn liền với quá trình hoằng pháp của Hòa thượng Thích Huệ Pháp (1887 – 1975). Ngôi chùa được Hòa thượng sáng lập vào năm 1917 tại thôn Cẩm Thượng. Hòa thượng vốn sinh ra tại xã Đức Nhuận, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi. Năm 22 tuổi, Ngài phát tâm xuất gia tại chùa Cảnh Tiên và thọ đại giới tại Tổ đình Thiên Ấn vào năm 1911. Sau đó, năm 1914, Ngài đến Bình Định để tiếp tục tham học với bậc cao tăng là Quốc sư Phước Huệ và Pháp sư Phổ Huệ.

Từ năm 1917, Hòa thượng bắt đầu dựng chùa Minh Tịnh, vừa kiến lập đạo tràng vừa hành đạo, hoằng dương Chánh pháp. Trong suốt cuộc đời tu học, Ngài được biết đến là một vị Pháp sư, Tuyên Luật sư nổi tiếng khắp miền Trung. Đặc biệt, vào năm 1944, triều đình Huế đã ban Sắc tứ biển ngạch cho chùa Minh Tịnh và sắc chỉ khâm ban đao điệp Tăng cang cho Ngài. Điều này đã khẳng định vị thế và tầm ảnh hưởng của chùa cũng như của Hòa thượng trong đời sống Phật giáo đương thời. Hiện nay, chùa Minh Tịnh còn là điểm đến tâm linh được nhiều người yêu thích khi có dịp du lịch Quy Nhơn.

2 Lịch sử chùa Minh Tịnh

Nguyên thủy, chùa Minh Tịnh chỉ là một thảo am nhỏ nằm trên đồi cát thuộc thôn Cẩm Thượng. Thảo am này do hai Phật tử Trừng Quế và Trừng Quy cúng dường cho Thiền sư Chơn Phước Huệ Pháp vào năm Đinh Tỵ (1917).

Đến năm sau, tức năm Mậu Ngọ (1918), trên cơ sở thảo am ban đầu, Thiền sư đã cho xây dựng thành ngôi chùa với đầy đủ chánh điện cùng Đông – Tây đường. Kiến trúc chùa khi ấy được thiết kế theo phong cách mới, xây tường gạch, mái lợp ngói, khang trang và trang nghiêm. Sau khi hoàn thành, Thiền sư đã tổ chức lễ khai sơn và chính thức đặt tên là Minh Tịnh Tự.

Năm Bảo Đại thứ 19 (1944), chùa Minh Tịnh được triều đình Huế ban biển Sắc tứ, khẳng định vị thế của ngôi cổ tự trong hệ thống Phật giáo miền Trung. Đến năm 1963, chùa Minh Tịnh được chọn làm nơi mở đàn truyền giới lớn và trụ trì lúc bấy giờ là Hòa thượng Chơn Phước Huệ Pháp giữ vai trò Đường đầu Hòa thượng.

Cũng trong năm 1963, do nhu cầu mở rộng phi đạo sân bay Quy Nhơn, chùa cũ nằm trong vùng giải tỏa nên buộc phải di dời đến khu đất mới tại ấp khu 6, nơi chùa hiện tọa lạc. Việc dời chùa và kiến thiết lại được giao cho đệ tử của Hòa thượng là Thiền sư Trí Giác. Nhờ đó, một ngôi khang trang đã được dựng lên, với Chánh điện và Đông – Tây đường vẫn còn giữ được quy mô cho đến nay. Năm Ất Hợi (1995), chùa Minh Tịnh tiếp tục được tái thiết Tổ đường khá đồ sộ, góp phần hoàn chỉnh diện mạo trang nghiêm của ngôi cổ tự như hiện nay.

3 Khám phá kiến trúc chùa Minh Tịnh

Tổng thể kiến trúc chùa Minh Tịnh mang đậm phong cách Trung Hoa với quy mô khang trang, bề thế và mỹ lệ, phản ánh được cả giá trị nghệ thuật lẫn chiều sâu văn hóa Phật giáo. Phía trước chùa Minh Tịnh có Tam quan xây bằng đá, gồm ba cửa cuốn vòm, mái đúc xi măng giả ngói. Trong đó, cửa giữa cao gần 4m, hai cửa hai bên thấp hơn, tạo nên sự cân đối nhưng vẫn giữ được vẻ đồ sộ và vững chãi.

Trên cửa giữa có cổ lâu, đắp nổi hàng chữ Phạn cùng với hình tượng Đức Phật Thích Ca thành đạo. Dưới vòm cuốn treo biển hiệu chùa với bốn chữ Hán: 敕 賜 明 靜 寺 – Sắc Tứ Minh Tịnh Tự, khẳng định ngôi chùa được triều đình Huế ban sắc tứ. Phía trên mày cửa bên tả đắp nổi bốn chữ 國 泰 民 安 – Quốc Thái Dân An (nước yên dân ổn), bên hữu đắp nổi bốn chữ 風 調 雨 順 – Phong Điều Vũ Thuận (gió hòa mưa thuận).

Hai bên trụ Tam quan có đôi câu liễn:

Tiền cận lộ, du khách vãng lai, đồng chiêm lễ Phật,

Hậu viễn sơn, điểu thú quy hồi, nhất thanh ngưỡng Tổ.

Mặt sau Tam quan lại có thêm hai câu liễn:

Minh ám phán âm dương tuần hoàn phùng trú dạ,

Tịnh động thông thiên địa khai hạp định càn khôn.

Bước qua Tam quan vào trong ngõ, giữa sân có tượng đài Phật Thích Ca nhập định ở Long Cung, tạo điểm nhấn trang nghiêm trước khi tiến đến Chánh điện. Chánh điện là một công trình xây gạch, lợp ngói, tọa lạc ở hướng Đông. Ngôi nhà ngang dài 12m, rộng 8m, diện tích 96m², nền cao 1m, từ nền lên nóc cao 8m. Kiến trúc mái chồng diêm, có cổ lầu, trên nóc trang trí lưỡng long chầu chữ A. Mặt tiền có ba cửa gỗ dẫn vào điện, phía trước hè dựng bốn trụ lớn, mỗi trụ đều đắp liễn:

“Minh chiếu Phật gia, Tây Trúc Kỳ Viên thiên cổ viễn,

Tịnh truyền Thiền giáo, Nam Tông Lâm Tế vạn kim lai.”

“Minh khán hải tiền, triều âm ngâm diệu pháp,

Tịnh quan sơn hậu, điểu ngữ vịnh chơn thuyên.”

Bên trong Chánh điện có ba bức hoành. Ở gian giữa là bức ghi 明 靜 寺 – Minh Tịnh Tự (Chùa Minh Tịnh). Bức bên tả đề 僧 保 障 – Tăng Bảo Chướng (Nhà sư làm bức trướng bảo vệ chùa). Bức bên hữu đề 葉 流 芳 – Diệp Lưu Phương (Đời nọ nối đời kia lưu truyền tiếng thơm).

Phía dưới bức hoành gian giữa đặt khám thờ Phật, bên trong tôn trí tượng Đức Bổn Sư cùng chư thánh. Hai bên có đôi liễn nổi tiếng:

“Đâu Suất giáng hoàng cung, Bồ Đề tọa Tuyết sơn lục tải,

Kỳ Xà phu giáo võng, Câu Thi thành hạc thọ song lâm.”

Phía sau Chánh điện là hai dãy Đông đường và Tây đường chạy song song, nối liền với Nhà Tổ nằm ngang phía sau, tạo thành tổng thể kiến trúc hình chữ khẩu [口].

Nhà Tổ được xây dựng khá đồ sộ, thậm chí cao lớn hơn cả Chánh điện. Ngoài hiên có ba bức hoành: bức giữa khắc 靈 祖 堂 – Linh Tổ Đường (Nhà thờ Tổ), bức tả khắc 超 生 死 – Siêu Sanh Tử (Vượt ngoài vòng sống chết), bức hữu khắc 脫 綸 迴 – Thoát Luân Hồi (Ra khỏi vòng luân hồi). Trên hai trụ chính có câu liễn:

“Minh tư đạo, giác tư dân, trực chỉ vân phi thiên nguyệt lãng,

Tịnh bổn tâm, chương bổn Phật, viên âm lôi hưởng hải phong triều.”

Bên trong, gian giữa đặt khám thờ Tổ, hai bên thờ linh vị. Trong khám có tôn trí long vị Tổ khai sơn. Phía nhà Tây là phương trượng của Sư trụ trì, nhà Đông là Tăng phòng, phía sau còn có Trai phòng và Trù phòng. Tháp Tổ khai sơn được đặt trong khu vườn chùa, góp phần hoàn chỉnh quần thể kiến trúc.

Chùa Minh Tịnh không chỉ là điểm đến tâm linh giàu giá trị lịch sử mà còn là nơi để mỗi người tìm về sự tĩnh tại trong tâm hồn. Nếu bạn dự định ghé thăm Quy Nhơn với nhiều địa danh du lịch nổi tiếng khác thì bạn đừng quên chuẩn bị một chiếc vali chất lượng từ MIA.vn để làm bạn đồng hành bền bỉ giúp chuyến đi thêm trọn vẹn và an tâm nhé.