Hai ngôi chùa Khmer lộng lẫy giữa lòng Sài Gòn hoa lệ

Người Khmer là cộng đồng dân tộc đông thứ tại Sài Gòn với gần 11% dân số, chỉ sau người Kinh và người Hoa. Cộng đồng Khmer sinh sống rải rác nhiều ở các phường, xã trên thành phố song tập trung chủ yếu dọc kênh Nhiêu Lộc, Thị Nghè cũng như phường 10, Tân Bình. Đây cũng là hai nơi tập trung hai ngôi chùa Khmer nổi tiếng là Chùa Candaransi và chùa Pothiwong

1 Chùa Candaransi (Chantarangsay), ngôi chùa Khmer lộng lẫy bên bờ kênh Nhiêu Lộc

1.1 Giới thiệu về chùa Khmer Candaransi

Địa chỉ: 164/235 đường Trần Quốc Thảo, phường Võ Thị Sáu, quận 3 (nay là phường Xuân Hòa, TP. Hồ Chí Minh)

Giờ mở cửa: 7h - 21h

Năm thành lập: 1949

Chùa Candaransi (Chantarangsay) là một ngôi chùa Khmer nổi tiếng tại Sài Gòn, tọa lạc bên cạnh dòng kênh Nhiêu Lộc. Ngôi chùa được xây dựng vào năm 1946 và chính thức đi vào hoạt động từ năm 1949.

Chùa Chantarangsay mang đậm dấu ấn của Phật giáo Nam Tông của người Khmer và có sự giao thoa giữa truyền thống Phật giáo và kiến trúc cổ Campuchia. Chùa được sáng lập bởi sư Lâm Em và hiện đang có trụ trì là sư Danh Lung.

1.2 Lịch sử hình thành chùa Candaransi

Chùa Candaransi (Chantarangsay) được khởi công xây dựng dưới thời Đại đức Lâm Em. Ông vốn là một vị sư người Khmer có nguyên quán ở Sóc Trăng. Đại đức Lâm Em từng có dịp du học tại Campuchia và từng là Hiệu trưởng của trường Phật học thành phố Phnom-penh, Campuchia.

Trải qua thời gian du học, Đại đức Lâm Em nhận thấy cần phải có một chùa dành cho cộng đồng người Khmer đang tránh chiến tranh, lưu trú tại Sài Gòn. Vì thế, ông bắt đầu cho xây dựng chùa Chantarangsay.

Ban đầu, chùa Chantarangsay chỉ là một căn nhà sàn đơn giản được dựng lên để phục vụ cho việc tu hành, nghỉ ngơi của các sư. Ngôi chùa lúc bấy giờ tọa lạc trên một khu đất hoang vắng tại Sài Gòn.

Đến năm 1959, chánh điện của chùa được xây dựng bằng bê tông và chính thức hoàn thiện vào năm 1953. Tên gọi “Chantarangsay” của chùa có nghĩa là “ánh trăng”, hàm ý cho sự sáng suốt và giác ngộ. Vì thế, tên gọi không chính thức của chùa Chantarangsay là chùa Ánh Trăng.

1.3 Chùa Candaransi có kiến trúc độc đáo như thế nào?

Chùa Chantarangsay có diện tích rộng khoảng 4500 m2 với nhiều công trình như chánh điện, nhà Tăng, tháp thờ Phật cùng hồ nước nhỏ. Hãy cùng MIA.vn khám phá từng hạng mục kiến trúc của chùa bạn nhé!

Chánh điện

Chánh điện của chùa Chantarangsay là công trình lớn nhất chùa với kết cầu hai tầng, bao gồm bốn cổng ở hai mặt trước và sau. Hướng chính của chùa hướng về phía Đông. Đây không chỉ là hướng của mặt trời mà còn mang ý nghĩa tượng trưng cho Đức Phật thành đạo trong đêm trăng Rằm tháng Vesak.

Chánh điện chùa được thiết kế theo lối vượt cấp với phần nền cao hơn các công trình xung quanh. Hình ảnh này biểu trưng cho ngọn núi Tu-di trong thần thoại Ấn Độ. Phần mặt tiền của chánh điện có sự hòa quyện giữa các yếu tố Phật giáo, Bà-la-môn cùng văn hóa Khmer trong đời sống Nam Bộ.

Các họa tiết, tượng Phật

Điểm đặc biệt là bức tranh khắc nổi bên trong chánh điện kể lại tích truyện Phật giáo về năm anh em, mỗi người là một vị Phật. Trong truyền thống văn hóa Phật giáo Nam Tông Khmer, chỉ có 5 vị Phật này xuất hiện trong quá trình hình thành, diệt vong của thế giới. Trong đó, có 4 vị thành phật và 1 vị sẽ thành Phật trong tương lai là vị Phật Di Lặc.

Khu vực trung tâm chánh điện nổi bật với kim thân Phật Thích Ca Mâu Ni được tạo hình trên 5 tầng tòa sen. Mỗi tầng tòa sen có khắc họa rõ nét từng tư thế tu hành của Phật Thích Ca Mâu Ni. Trên bốn góc tường và tầng mái chánh điện là những bức tranh được chạm khắc công phu nhằm kể lại quá trình tu tập của đức Phật.

Cổng chùa

Cổng chùa Chantarangsay được xây bằng xi măng với nền móng hình hộp tạo nên thế vững chãi. Bên trên là mái bằng được nâng đỡ bởi những chiếc cột chắc chắn. Trên đỉnh mỗi cột đều có các tượng trang trí.

2 Chùa Pothiwong (Bodhivangsa Pathi Vong Wat), điểm chiêm bái Phật giáo tại Tân Bình

2.1 Giới thiệu về chùa Pothiwong

Địa chỉ: 21/2 đường Bùi Thế Mỹ, phường 10, quận Tân Bình (nay là phường Bảy Hiền, TP. Hồ Chí Minh)

Giờ mở cửa: 4h30 - 22h

Năm thành lập: 1960

Chùa Pothiwong là một trong hai ngôi chùa Khmer nổi tiếng ở khu vực trung tâm Sài gòn. Nơi đây được xem là di sản kiến trúc tiêu biểu của cộng đồng người Khmer khu vực Thành phố Hồ Chí Minh. Hiện chùa Pothiwong đang được quản lý bởi Hòa thượng Tăng Ngọc An

2.2 Lịch sử của chùa Pothiwong

Chùa Pothiwong được thành lập năm 1960 bởi Hòa thượng Thạch Âm với tên gọi ban đầu là Onteskosey. Đây cũng là ngôi chùa được thành lập để phục vụ người dân Khmer tránh chiến tranh tại khu vực Sài Gòn.

Năm 1975, hòa thượng sáng lập di cư ra nước ngoài nên chùa rơi vào cảnh bị bỏ hoang. Đến giai đoạn năm 1975 đến 1993, Hòa thượng Giới Nghiêm thuộc hệ phái Phật giáo Nam Tông người Việt đã tiếp quản chùa. Ông tiếp tục thực hiện công tác bảo tồn Tam Bảo tại chùa.

Đến năm 1993, Hòa thượng Lâm Ym đã được thỉnh về làm trụ trì và đổi tên chùa thành Pothiwong dưới sự chứng minh của Hòa thượng Giới Nghiêm.

Đến năm 2001, Đại đức Tăng Ngọc An đã tiến hành đợt trùng tu lớn cho chùa với kinh phí 18 tỷ do sự đóng góp của cộng đồng tăng, ni, Phật tử. Công trình mới được hoàn thành năm 2018 với lễ Kiết giới sây ma (lễ khánh thành) được tổ chức long trọng.

2.3 Khám phá kiến trúc độc đáo tại chùa Pothiwong

Diện tích của chùa Pothiwong đã bị mất mát và giảm từ 470 m2 ban đầu xuống 120 m2 như hiện tại. Để thích ứng với diện tích này, chùa áp dụng công thức kiến trúc đa tầng nhằm tối ưu không gian hơn.

Khu vực tầng 1 của chùa được sử dụng với công năng làm nhà tăng xá, bếp cũng như thư viện với 3000 đầu sách tiếng Khmer và Pali. Khu vực tầng 2 được dùng làm chánh điện theo mô thức “Tam Thế Phật Điện”, khu vực mặt tiền có hai cửa đối xứng. Đỉnh mái ba tầng trang trí bảo tháp, năm tầng tượng trưng cho núi Tu-di trong văn hóa Phật giáo. Khu vực phía trên là cây phướn, biểu thị cho sự vĩnh hằng của Phật Pháp.

Chùa Pothiwong có hệ thống tượng thờ theo phong cách Khmer và chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi văn hóa Việt - Hoa. Bên trong khuôn viên chùa có những bức tượng và nổi bật nhất là tượng Thích Ca Mâu Ni Phật ngồi trên ngai sư tử. Ngoài ra, chùa còn có tượng Phật đản sanh đang đứng trên Rắn thần Nagar được mô phỏng từ nguyên mẫu ở Thái Lan. Bên cạnh đó, bức phù điêu “Riem ke” với sự kết hợp của hoa văn Angkor cùng dây leo Việt Nam cũng khá ấn tượng.

Được biết, toàn bộ vật liệu xây dựng chùa bên cạnh bê tông cốt thép chính là sự xuất hiện của các loại gỗ quý như cẩm lai, gõ đỏ. Bên cạnh đó, hệ thống cửa vòm tại chùa Pothiwong chủ yếu sử dụng kính màu nhập từ Thái Lan.

Vẻ đẹp hào nhoáng cùng không gian linh thiêng của những ngôi chùa Khmer được chúng mình tổng hợp trên sẽ là địa điểm nguyện cầu thích hợp dành cho bạn. Tại đây, bạn có thể tìm thấy vẻ đẹp yên bình cũng như khám phá được đặc trưng của Phật giáo nguyên thủy xa xưa. Nếu có dịp xách vali đến với Sài Gòn, bạn có thể đến hai ngôi chùa Khmer này và tìm về cảm giác bình yên, nhẹ nhàng nhé!