Chùa Thiên Phước Thủ Đức: Ngôi chùa cổ hơn 200 năm tuổi

1 Đôi nét về chùa Thiên Phước

- Địa chỉ: 37/217, khu phố 8, phường Trường Thọ, TP Thủ Đức, TP.HCM.

Chùa Thiên Phước (còn gọi là Thiên Phước Tự) được xem là một trong những ngôi chùa cổ lâu đời của Nam Bộ. Đây là nơi người dân tìm đến để dâng hương, cầu an, tham gia các lễ Phật và sinh hoạt cộng đồng vào những dịp lễ, rằm, mùng một.

Chùa mở cửa hàng ngày, đón tiếp mọi người đến chiêm bái và tham quan miễn phí, đồng thời cũng là điểm đến tâm linh được nhiều Phật tử, du khách lựa chọn khi muốn tìm một chốn tĩnh lặng để an tịnh tâm hồn.

2 Lịch sử Chùa Thiên Phước

Chùa Thiên Phước được xây dựng từ năm 1667 thế kỷ XIX bởi Thiền sư Tiên Huệ - Tịnh Nhãn, thuộc dòng thiền Lâm Tế đời thứ 37. Ban đầu, chùa chỉ là một am nhỏ đơn sơ trên vùng đất Gò Cát nên người dân quen gọi là “chùa Cát”. Đến năm 1812, ông bà Lê Văn Học đã phát tâm hiến cúng gần 2 mẫu đất, tạo điều kiện để chùa được mở rộng và xây dựng khang trang hơn. Từ đó, nơi đây trở thành điểm sinh hoạt tâm linh quan trọng của Phật tử trong vùng.

Trải qua thời gian, chùa đã nhiều lần được trùng tu và nâng cấp như:

- Vào đầu thế kỷ XX dưới thời Hòa thượng Thích Huệ Cẩn

- Năm 1970 dưới sự chủ trì của Hòa thượng Thích Thiện Ngọc

- Giai đoạn 1984-1990 do Thượng tọa Thích Thiện Tấn đảm nhiệm.

Nhờ những lần phục dựng đó, chùa không chỉ duy trì được vai trò là nơi tu học, chiêm bái mà còn trở thành một di tích kiến trúc nghệ thuật cấp thành phố, giữ gìn giá trị văn hóa Phật giáo cho cộng đồng. Nơi đây là điểm đến trang nghiêm, thanh tịnh giữa lòng đô thị mà bạn không thể bỏ lỡ khi du lịch Sài Gòn.

3 Khám phá vẻ đẹp kiến trúc của chùa

3.1 Vẻ đẹp kiến trúc tổng thể

Chùa Thiên Phước sở hữu khuôn viên rộng gần 9.000 m², trong đó diện tích xây dựng khoảng 788 m². Tổng thể chùa được thiết kế theo lối kiến trúc chữ Đinh quen thuộc của chùa Việt, bố cục cân đối với cổng tam quan, chánh điện, tổ đường, giảng đường và các công trình phụ trợ.

Cổng tam quan hai tầng mái cong vút, trên nóc chạm nổi hình rồng chầu bánh xe pháp luân, phía trước khắc dòng chữ Hán “Thiên Phước Tự” nổi bật trên nền son thếp vàng. Không gian sân chùa rộng thoáng, được phủ xanh bởi cây cảnh và tiểu cảnh, phía trước còn có miếu thờ Bà Ngũ Hành. Bên hông chánh điện là tháp mộ Hòa thượng Thiên Ngọc cao khoảng 15 mét cùng An Mộ Đường 40 m², tạo điểm nhấn uy nghi trong toàn cảnh. Đặc biệt, trong sân chùa còn có ba ngôi mộ cổ bằng đá xanh chạm hình voi phục - dấu tích hiếm hoi minh chứng cho bề dày lịch sử của ngôi cổ tự.

3.2 Kiến trúc bên trong

Chánh điện được xây theo kiểu “tứ trụ”, hệ thống cột kèo, xà ngang bằng gỗ kết hợp bê tông cốt thép chắc chắn. Trước hiên chánh điện đặt tượng Phật Di Lặc cùng các hài đồng, tạo không khí an lạc và từ bi. Bên trong, các án thờ được bố trí theo từng bậc cao dần, trang trí bằng gạch men, phía trước có tượng Tứ Đại Thiên Vương oai vệ.

Toàn bộ mái lợp ngói âm dương, gờ mái uốn cong mềm mại, trang trí bằng gốm men xanh hình rồng tranh châu. Hiện chùa lưu giữ khoảng 40 pho tượng Phật bằng gỗ mít, đất nung với nhiều kích thước khác nhau, cùng hệ thống liễn đối, hoành phi bằng gỗ chạm trổ tinh xảo có niên đại từ đầu thế kỷ XX.

Tổ đường nằm phía sau chánh điện, chia thành hai gian: phía trước thờ Diêu Trì Thánh Mẫu, phía sau là nơi thờ các vị tổ sư và trụ trì viên tịch. Tại đây còn lưu giữ nhiều bài vị gỗ, hoành phi cổ chạm khắc rồng mây, hoa lá, thể hiện giá trị nghệ thuật truyền thống.

3.3 Khu giảng đường Thiên Phước Tự

Giảng đường được xây dựng kiên cố với tường gạch, cột gỗ, mái ngói âm dương, không gian rộng rãi, thoáng mát, thường là nơi tổ chức các buổi giảng pháp và khóa tu. Nổi bật bên trong là án thờ Phật A Di Đà cùng nhiều tượng cổ như tượng Giám Trai Sứ Giả bằng gỗ mít, tượng Quan Âm Thị Kính bế em nhỏ.

Giảng đường còn lưu giữ nhiều hoành phi, liễn đối có niên đại từ năm 1910, 1915, 1918, khắc chữ Hán ca ngợi Phật pháp và nhắc nhở tinh thần tu tập. Bên cạnh giảng đường là nhà bếp gồm bảy gian, được xây bằng gạch, cột kèo gỗ, mái ngói âm dương, tuy là công trình phụ nhưng vẫn giữ phong cách hài hòa, mộc mạc, đồng nhất với tổng thể kiến trúc chùa.

4 Những hoạt động nổi bật khi đến chùa

4.1 Viếng chùa, dâng hương, cầu an

Đây là hoạt động quen thuộc của người dân địa phương cũng như du khách khi đến chùa Thiên Phước. Vào những ngày rằm, mùng một hay các dịp lễ lớn, không khí trong chùa trở nên nhộn nhịp hơn khi Phật tử đến dâng hương, cầu an, cầu phúc cho gia đình. Chùa mở cửa hàng ngày và luôn chào đón mọi người đến chiêm bái, vãng cảnh trong không gian thanh tịnh, thoáng đãng.

4.2 Tham quan cổ vật và hoành phi liễn đối

Một điểm đặc biệt khi đến chùa là du khách có thể chiêm ngưỡng nhiều cổ vật quý hiếm được lưu giữ qua hàng trăm năm. Hiện chùa có rất nhiều cổ vật như liễn đối, hoành phi, bài vị, án thờ, tượng Phật, lư hương… làm bằng các chất liệu gỗ, đồng, đất nung.

4.3 Tham dự các lễ hội Phật giáo lớn

Hằng năm, chùa Thiên Phước tổ chức nhiều lễ hội quan trọng như lễ Phật Đản, Vu Lan báo hiếu, lễ cầu siêu hay các tang lễ truyền thống. Những dịp này thu hút đông đảo tăng ni, Phật tử và người dân cùng đến tham gia tụng kinh, cúng dường, hồi hướng công đức. Đây cũng là cơ hội để gắn kết cộng đồng và duy trì nếp sống văn hóa tâm linh của người Việt.

4.4 Giao lưu văn hóa Phật giáo

Chùa còn là nơi tổ chức các buổi tụng kinh, sinh hoạt Phật pháp và giao lưu giữa tăng ni, Phật tử với cộng đồng. Các hoạt động này không chỉ tạo cơ hội để mọi người học hỏi, chia sẻ về đạo Phật mà còn góp phần lan tỏa những giá trị nhân văn, đạo đức trong đời sống hiện đại.

Xem thêm: Chùa Sùng Đức, không gian Phật giáo tĩnh lặng giữa lòng thành phố

5 Một số lưu ý khi tham quan chùa

Khi ghé thăm chùa Thiên Phước để chiêm bái và tham quan, bạn cũng cần lưu ý một số điều quan trọng để thể hiện sự tôn kính và giữ gìn sự trang nghiêm cho chốn thiền môn.

- Ăn mặc chỉnh tề, kín đáo, tránh trang phục ngắn hoặc quá sặc sỡ để phù hợp với không gian linh thiêng.

- Giữ thái độ trang nghiêm, đi lại nhẹ nhàng, không nói cười ồn ào trong khuôn viên chùa.

- Thắp hương, dâng lễ đúng nơi quy định, hạn chế thắp nhang tùy tiện trong chánh điện.

- Chỉ nên dâng lễ chay như hoa, quả, bánh kẹo; tuyệt đối không mang đồ mặn, rượu, thịt vào khu thờ Phật.

- Không rải tiền lẻ bừa bãi, tránh làm mất mỹ quan và ý nghĩa tôn nghiêm.

- Giữ gìn vệ sinh chung, bỏ rác đúng nơi, không giẫm đạp lên bậu cửa hay những khu vực cấm kỵ.

- Khi vào chánh điện, nên để túi xách, áo khoác, mũ gọn gàng sang một bên để bày tỏ sự tôn kính.

- Không tự ý sử dụng đồ vật, pháp khí trong chùa nếu chưa được cho phép.

- Hạn chế chụp ảnh, quay phim trong lúc hành lễ, chỉ thực hiện khi được đồng ý để giữ sự trang nghiêm.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có thêm những thông tin hữu ích về Chùa Thiên Phước – một điểm đến tâm linh gắn liền với kiến trúc truyền thống và giá trị văn hóa đặc sắc của Thủ Đức. Nếu có dịp, hãy chuẩn bị cho mình một chiếc balo gọn nhẹ và ghé thăm nơi đây để cảm nhận trọn vẹn không gian thanh tịnh, chiêm bái Phật, hòa mình vào bầu không khí trang nghiêm và tận hưởng những phút giây an yên giữa lòng đô thị.