Giải mã bí ẩn về Cửu Vị Thần Công bên trong Kinh thành Huế

1Giới thiệu về Cửu Vị Thần Công thời Nguyễn

1.1 Đôi nét về Cửu Vị Thần Công

Trong kho tàng vũ khí bằng đồng của các chúa Nguyễn và vua Nguyễn, nổi bật nhất là Cửu Vị Thần Công. Chín khẩu đại bác này được đúc vào năm 1803 dưới thời vua Gia Long. Mỗi khẩu thần công dài khoảng 5,15m, nặng hơn 10 tấn, thể hiện sự tài hoa của các nghệ nhân thời bấy giờ. Kỹ thuật đúc đồng tinh xảo, kết hợp với hoa văn trang trí tinh tế đã tạo nên những kiệt tác độc đáo mang đậm dấu ấn văn hóa Việt.

Với kích thước đồ sộ và vẻ đẹp tráng lệ, Cửu Vị Thần Công không chỉ là biểu tượng cho sức mạnh quân sự mà còn là minh chứng cho trình độ phát triển của nghệ thuật đúc đồng nước nhà. Đây là một trong những bộ sưu tập vũ khí bằng đồng có giá trị nhất Việt Nam, xứng đáng là niềm tự hào của dân tộc mà bạn nên chiêm ngưỡng khi đi du lịch Huế.

Xem thêm: Nhà hát cổ Duyệt Thị Đường hơn trăm năm tuổi tại cố đô Huế

1.2 Giá trị lịch sử của Cửu Vị Thần Công

Cửu vị thần công được phân chia thành hai nhóm đối xứng qua trục chính của Hoàng thành Huế.

- Nhóm Tứ Thời: Gồm bốn khẩu đại bác mang tên Xuân, Hạ, Thu, Đông, tượng trưng cho sự tuần hoàn của thiên nhiên, được đặt trang trọng phía sau cửa Thể Nhơn.

- Nhóm Ngũ Hành: Bao gồm năm khẩu đại bác mang tên Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ, thể hiện sự vận động của vũ trụ, tọa lạc phía sau cửa Quảng Đức.

Để tôn vinh giá trị lịch sử và nghệ thuật của chín khẩu thần công này, vào năm 1816, vua Gia Long đã ban sắc phong cho chúng danh hiệu cao quý: "Thần Oai Vô địch Thượng tướng quân". Danh hiệu cùng nội dung sắc phong được khắc họa tỉ mỉ trên thân mỗi khẩu đại bác, thể hiện sự tôn kính và ngưỡng mộ của triều đình đối với những tác phẩm nghệ thuật độc đáo này.

Ban đầu, dưới thời vua Gia Long, Cửu vị thần công được bố trí đối xứng hai bên Ngọ Môn, cửa chính của Hoàng thành. Tuy nhiên, qua các thời kỳ, vị trí của chúng đã có những thay đổi. Đến năm 1916, chín khẩu đại bác này mới được đưa về vị trí hiện tại, phía sau hai cửa Thể Nhơn và Quảng Đức, trở thành một trong những điểm nhấn quan trọng của quần thể di tích cố đô Huế.

2Chiêm ngưỡng Cửu Vị Thần Công độc đáo

2.1 Kích thước to lớn, đầy uy nghi của Cửu Vị Thần Công

Cửu vị thần công, bộ sưu tập 9 khẩu đại bác được đúc vào năm Gia Long thứ 3 (1804), là một kỳ quan kỹ thuật của nhà Nguyễn. Mỗi khẩu đại bác là một khối đồng khổng lồ, sở hữu chiều dài ấn tượng 5,1 mét, đường kính nòng 23 cm và độ dày 10,5 cm. Với trọng lượng trung bình lên đến 11 tấn, chúng là những vũ khí hủy diệt đáng sợ thời bấy giờ, đủ sức thay đổi cục diện của bất kỳ trận chiến nào.

Trên thân mỗi khẩu đại bác, các nghệ nhân đã tỉ mỉ chạm khắc những họa tiết hoa văn tinh xảo cùng với các chữ Hán cổ ghi lại thông tin về năm sản xuất và người chế tạo. Hình ảnh đôi lân uy nghiêm được đúc nổi bật trên thân súng càng tôn thêm vẻ đẹp oai hùng của chúng. Để di chuyển những khối đồng khổng lồ này, các nghệ nhân đã thiết kế những chiếc giá gỗ chắc chắn kèm theo bánh xe giúp việc vận chuyển trở nên dễ dàng hơn.

2.2 Tên gọi các khẩu đại bác đặc sắc theo bốn mùa và năm yếu tố ngũ hành

Theo MIA.vn tìm hiểu, mỗi khẩu thần công đều mang một cái tên riêng, được khắc ở đuôi súng theo thứ tự từ 1 đến 9, ứng với Tứ thời và Ngũ hành. Bốn khẩu đặt sau cửa Thể Nhơn tượng trưng cho bốn mùa Xuân, Hạ, Thu, Đông. Năm khẩu còn lại, đặt sau cửa Quảng Đức, đại diện cho ngũ hành Mộc, Hỏa, Thổ, Kim, Thủy.

Việc đặt tên như vậy thể hiện sự quan niệm sâu sắc của người Việt về sự vận động tuần hoàn của vũ trụ. Không chỉ có tên, trên thân mỗi khẩu thần công còn được khắc những dòng chữ tinh xảo, ghi lại quá trình chế tạo, từ cách sử dụng thuốc súng, phương pháp bắn cho đến tên những người thợ tài hoa đã góp phần tạo nên những kiệt tác này.

3Kết

Cửu Vị Thần Công không chỉ là những vũ khí cổ xưa mà còn là những nhân chứng lịch sử sống động, ghi dấu một thời kỳ hào hùng của dân tộc. Chúng là biểu tượng của sức mạnh, sự trường tồn và tinh thần tự hào dân tộc. Hình ảnh những khẩu thần công đồ sộ đã trở thành một phần không thể thiếu trong tâm thức người Việt, nhắc nhở chúng ta về truyền thống hào hùng của cha ông. Cẩm nang du lịch MIA.vn tin rằng chuyến tham quan này sẽ để lại trong bạn nhiều ký ức khó phai.