1 Tổng quan Đền vua Đinh vua Lê
1.1 Dấu ấn huy hoàng của Cố đô Hoa Lư
Năm 968 sau khi dẹp loạn 12 sứ quân Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Hoàng đế, lập ra nước Đại Cồ Việt và chọn Hoa Lư làm kinh đô. Chính tại nơi này, triều Đinh và Tiền Lê đã đặt nền móng vững chắc cho quốc gia độc lập, thống nhất giang sơn, mở đầu thời kỳ tự chủ kéo dài suốt hơn một thiên niên kỷ.
Trải qua hơn một ngàn năm, bóng dáng của hai triều đại vẫn còn in đậm trong từng mái ngói, từng viên đá rêu phong của Đền vua Đinh vua Lê: công trình được xem là linh hồn của Cố đô Hoa Lư.

Đền vua Đinh vua Lê tọa lạc tại xã Trường Yên, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, một phần không thể tách rời của quần thể di tích Cố đô Hoa Lư. Ảnh minh họa: SinhTour
1.2 Đền vua Đinh Tiên Hoàng – Biểu tượng quyền lực và niềm tự hào dân tộc
Tọa lạc giữa làng Trường Yên, Đền vua Đinh được xây dựng từ thời Lý mang kiến trúc “nội công ngoại quốc” đặc trưng, ẩn mình giữa tán đại thụ cổ thụ. Quần thể đền gồm Ngọ môn quan, hồ sen, sân rồng, ba tòa Bái đường, Thiêu hương và Hậu cung, tất cả đều toát lên vẻ uy nghi mà vẫn hài hòa với cảnh sắc thiên nhiên.
Điểm nhấn đặc biệt của đền là cặp long sàng bằng đá xanh được chạm khắc tinh xảo: bảo vật quốc gia độc nhất vô nhị với hình tượng rồng mang bàn tay phụ nữ, biểu trưng cho quyền lực mềm và sự bao dung của bậc minh quân.

Trong quần thể Đền vua Đinh vua Lê, đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng nằm ở trung tâm cố đô, được thiết kế theo lối “nội công ngoại quốc”. Ảnh minh họa: Davis Lee
Trong chính cung, tượng Vua Đinh Tiên Hoàng được đúc bằng đồng, oai phong giữa bệ đá, hai bên có rồng đá chầu phục. Đền vua Đinh Tiên Hoàng còn thờ Đinh Liễn, Đinh Hạng Lang, Đinh Toàn: ba người con của vua cùng bài vị các tướng triều Đinh, thể hiện lòng tôn kính và đạo lý “uống nước nhớ nguồn” của người Việt.

Không gian bên trong đền mang vẻ trầm mặc, ánh sáng len qua mái ngói tạo nên cảm giác linh thiêng. Ảnh minh họa: Holger Osterbuhr
1.3 Đền vua Lê Đại Hành – Vang vọng bước chân lịch sử
Cách đền vua Đinh chỉ 500 mét, Đền vua Lê Đại Hành (tức vua Lê Hoàn) lưu giữ trọn vẹn dấu ấn kiến trúc thế kỷ XVII. Tương truyền, ngôi đền được dựng ngay trên nền cung điện xưa của triều Tiền Lê, nơi từng chứng kiến những quyết sách quân sự vĩ đại trong công cuộc chống Tống, bình Chiêm.

Cổng đền vua Lê Đại Hành. Ảnh minh họa: Kien1980v
Đền được thiết kế theo kiểu “nội công ngoại quốc”, gồm ba tòa chính: Bái đường, Thiêu hương và Chính cung. Gian giữa thờ tượng Vua Lê Đại Hành trong tư thế ngự trên ngai vàng, khuôn mặt nghiêm nghị, thể hiện chí khí của người anh hùng áo vải dựng nghiệp. Hai gian bên lần lượt thờ Hoàng hậu Dương Vân Nga, người phụ nữ tài đức hiếm có và vua Lê Long Đĩnh, vị hoàng đế cuối cùng của nhà Tiền Lê.
Không gian trong đền tĩnh mịch, ánh sáng mờ ảo hắt lên những pho tượng cổ, khiến từng bước chân du khách như lạc vào miền quá khứ xa xăm, nơi vang vọng tiếng trống trận Hoa Lư thuở nào.

Khách tham quan khám phá khuôn viên bên trong đền. Ảnh minh họa: Kien1980v
1.4 Núi Mã Yên – Nơi an nghỉ của anh hùng khai quốc
Ngay phía sau Đền Vua Đinh Vua Lê, ngọn núi Mã Yên sừng sững như chiếc yên ngựa khổng lồ được xem là biểu tượng thiêng liêng của vùng đất Trường Yên. Theo truyền thuyết, nơi đây là chốn an táng vua Đinh Tiên Hoàng là người đã quy tụ sơn hà, lập nên quốc thống.
Sau khi chinh phục 265 bậc đá dẫn lên đỉnh du khách sẽ gặp mộ vua nằm giữa trời cao đất rộng. Gió thổi rì rào qua hàng cây, âm vang như khúc tưởng niệm gửi đến người anh hùng khai quốc để lòng hậu thế mãi cúi đầu tưởng nhớ.

Ngọn núi nơi an nghỉ của vua Đinh. Ảnh minh họa: Danviet
2 Di sản trường tồn của quốc gia Đại Cồ Việt
Đền vua Đinh vua Lê không chỉ là quần thể kiến trúc cổ có giá trị nghệ thuật độc đáo mà còn là biểu tượng cho tinh thần quật cường của dân tộc. Nơi đây nhắc nhớ về thời kỳ đầu dựng nước, khi người Việt lần đầu có quốc gia độc lập, có quân đội riêng và vị thế ngang hàng với các triều đại phương Bắc.
Trên bia đá của đền vẫn còn khắc đôi câu đối tự hào:
“Cồ Việt quốc đương Tống Khai Bảo,
Hoa Lư đô thị Hán Tràng An.”
Tạm dịch:
“Nước Đại Cồ Việt sánh ngang nhà Tống đời Khai Bảo,
Kinh đô Hoa Lư rực rỡ như Tràng An thời Hán.”
Năm 2014, Cố đô Hoa Lư cùng Đền vua Đinh vua Lê được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới, là niềm tự hào của người Việt Nam trên bản đồ di sản toàn cầu.

Cửa Bắc của Cố đô Hoa Lư. Ảnh minh họa: Kien1980v
3 Lễ hội Trường Yên – Khi lịch sử sống dậy
Mỗi năm từ mồng 8 đến mồng 10 tháng 3 âm lịch, Lễ hội đền vua Đinh vua Lê lại tưng bừng diễn ra tại Cố đô Hoa Lư. Lễ hội tái hiện hành trình của vua Đinh Tiên Hoàng từ thuở chăn trâu đánh trận cờ lau đến khi dẹp yên 12 sứ quân, lập nên Đại Cồ Việt. Không khí lễ rước, tế cờ và hội thi võ thuật khiến cả vùng Trường Yên ngập tràn sắc màu cổ truyền.
Đây không chỉ là dịp tưởng nhớ công lao hai vị anh hùng dân tộc mà còn là cách người Việt gửi gắm lòng biết ơn sâu sắc với những người đi trước, những người đã đặt nền móng cho quốc gia độc lập tự chủ.

Lễ hội Trường Yên diễn ra vào khoảng tháng 3 âm lịch. Ảnh minh họa: Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Ninh Bình - UBND tỉnh Ninh Bình
4 Kinh nghiệm tham quan Đền vua Đinh vua Lê
4.1 Thời điểm ghé thăm lý tưởng và giá vé tham quan
Đền vua Đinh vua Lê mở cửa quanh năm, nhưng thời điểm lý tưởng ghé thăm nhất là:
Từ tháng Giêng đến tháng Ba âm lịch: mùa lễ hội, không khí náo nhiệt và đậm sắc văn hóa dân gian.
Từ tháng Năm đến tháng Sáu: mùa lúa chín và sen nở, bạn có thể kết hợp check-in Hang Múa hay đầm sen Tràng An.
4.2 Hướng dẫn di chuyển đến Đền vua Đinh vua Lê
Từ Hà Nội bạn có thể lựa chọn nhiều phương tiện để đến Đền vua Đinh vua Lê:
Tàu hỏa: khởi hành từ ga Hà Nội, giá vé khoảng từ 90.000đ – 200.000đ, chỉ mất khoảng 2 giờ di chuyển.
Xe limousine: dịch vụ đưa đón tận nơi, giá vé khoảng 250.000 – 350.000đ, tương đối tiện nghi và nhanh chóng.
Xe khách hoặc ô tô riêng: tuyến cao tốc Hà Nội – Ninh Bình thuận tiện cho chuyến du lịch tự túc.
Xe máy: lựa chọn cho những ai yêu thích khám phá, cung đường qua Hà Nam – Phủ Lý tuyệt đẹp khi vào mùa lúa.

Đường vào cổng làng Trường Yên. Ảnh minh họa: Kien1980v
4.3 Thông tin tham quan
Điểm tham quan | Giờ mở cửa | Giá vé khoảng từ |
---|---|---|
Đền Vua Đinh Tiên Hoàng | 07:00 – 18:00 | khoảng từ 20.000 VND/người/lượt |
Đền Vua Lê Đại Hành | 07:00 – 18:00 (mùa hè) / 06:30 – 18:00 (mùa đông) | Người lớn & học sinh THPT: khoảng từ 20.000 VND; THCS – Tiểu học: khoảng từ 10.000 VND; trẻ <1m: miễn phí |
4.4 Lưu ý khi tham quan Đền vua Đinh vua Lê
Đền vua Đinh vua Lê là điểm du lịch tâm linh, vì vậy du khách nên lưu ý một số điểm sau để có chuyến đi trọn vẹn:
- Trang phục lịch sự, kín đáo, thể hiện sự tôn trọng với không gian linh thiêng.
- Giữ trật tự, nói nhỏ, tránh gây ồn ào khi làm lễ hay tham quan.
- Không xả rác bừa bãi, hãy bỏ rác đúng nơi quy định để giữ gìn cảnh quan cổ kính.
- Tuân thủ hướng dẫn của ban quản lý hoặc hướng dẫn viên nếu đi theo đoàn.
- Nếu đi tự túc bạn nên tra cứu bản đồ trước để dễ dàng di chuyển trong khu di tích rộng lớn.
- Trò chuyện với người quản lý di tích sẽ giúp bạn hiểu thêm về giá trị văn hóa, lịch sử và kiến trúc độc đáo của khu đền.
Những lưu ý nhỏ ấy chính là cách thể hiện lòng tri ân, góp phần gìn giữ vẻ đẹp bền vững của Đền vua Đinh vua Lê Ninh Bình cho thế hệ mai sau.

Chuyến đi về Đền vua Đinh vua Lê không chỉ là hành trình tìm về cội nguồn mà còn là dịp để lắng nghe tiếng vọng ngàn năm của lịch sử. Ảnh minh họa: Hung Xuan
Chuyến đi về Đền vua Đinh vua Lê không chỉ là hành trình tìm về cội nguồn mà còn là dịp để lắng nghe tiếng vọng ngàn năm của lịch sử. Để hành trình thêm trọn vẹn, bạn đừng quên chọn vali MIA.vn là người bạn đồng hành bền bỉ, tinh gọn và phong cách.