Ẩm thực miền Bắc cùng 15 món ăn nổi danh khắp cả nước

1 Nét đặc trưng trong hương vị của ẩm thực miền Bắc

Ẩm thực miền Bắc toát lên sự tinh tế, nhẹ nhàng thanh tao cũng giống như những người con của Hà Nội vậy. Dân dã, dung dị nhưng vẫn đủ tinh tế để tạo ấn tượng sắc nét về một nền ẩm thực của đất kinh kỳ trên bản đồ ẩm thực Việt Nam. Nét đặc trưng phải kể đến trong ẩm thực miền Bắc chính là sự hài hòa trong cảm quan, hương vị rất vừa phải, không quá chua, quá cay, quá mặn hay quá nồng.

Không giống với ẩm thực miền Trung về độ cay nồng trong những món ăn hay nước chấm, không đậm đà và mặn mòi như ẩm thực miền Nam trong cách nêm nếm để chế biến món ăn, các món ăn của miền Bắc chủ yếu sử dụng nước mắm loãng, nhiều loại rau củ và thủy hải sản nước ngọt dễ kiếm như tôm, cua, cá, hến.

Ẩm thực miền Bắc còn chú trọng đến việc sử dụng gia vị như chanh, dấm, sấu, tiêu, ớt, gừng, hành, tỏi, nước mắm pha loãng và mắm tôm. Một đặc điểm chung có thể thấy rõ trong các món ăn của người miền Bắc đó là ít ngọt, ít cay và dậy mùi thơm đặc trưng trong khi chế biến.

Trong những dịp lễ tết, sự khéo léo và tinh tế trong các món ăn miền Bắc càng được thể hiện rõ nét hơn thông qua hình ảnh “mâm cao cỗ đầy”, mỗi mâm phải đủ “bốn bát 6 đĩa” được chế biến cầu kỳ, bắt mắt và rất ngon miệng.

Ẩm thực miền Bắc đề cao sự thanh tao, đạm bạc nhưng vẫn tôn lên được những hương vị tinh túy của từng thực phẩm. Đến với miền Bắc là trải nghiệm độc đáo không chỉ về danh lam thắng cảnh mà còn về ẩm thực đậm chất dân dụ, mang đến cho bạn những khoảnh khắc không thể quên.

215 đặc sản miền Bắc trứ danh 

2.1 Phở Hà Nội 

Phở Hà Nội là một biểu tượng ẩm thực miền Bắc, thu hút biết bao thực khách không chỉ bởi hương vị đặc trưng mà còn nhờ vào sự đặc biệt của nước dùng. Nước dùng phở Hà Nội có vị ngọt thanh, trong vắt nhờ được ninh từ xương bò trong nhiều giờ, tạo nên hương vị độc đáo không thể nhầm lẫn. Khi ăn bạn sẽ được thưởng thức kèm với sợi phở dai dai cùng hương thơm của một chút hành lá, giấm ớt và rau xanh. 

- Phở bát đá Hùng Vương ở số 37 Hùng Vương, Ba Đình

- Phở Bát Đàn Hà Nội ở 49 Bát Đàn, Hoàn Kiếm

- Phở Gánh ở ngã tư Hàng Đường - Hàng Chiếu, Hoàn Kiếm 

- Phở Thìn Lò Đúc ở 13 Lò Đúc (Hai Bà Trưng, Hà Nội)

- Phở 10 Lý Quốc Sư Hà Nội ở số 10 Lý Quốc Sư, Hoàn Kiếm.

2.2 Cá kho làng Vũ Đại - Hà Nam 

Cá kho làng Vũ Đại sử dụng cá trắm đen và thịt ba chỉ, sau đó được nêm nếm bằng những gia vị đồng quê vùng Hà Nam. Quá trình chế biến món cá kho làng Vũ Đại cũng rất cầu kỳ và mất nhiều thời gian, nhưng kết quả là một nồi cá kho thơm ngon với thịt cá chắc và xương cá nhừ hoàn toàn. Hương vị đặc trưng của cá kho làng Vũ Đại đã thu hút sự "săn đón" mạnh mẽ từ thực khách trong và ngoài nước. 

Trong số các địa điểm bán cá kho làng Vũ Đại cực ngon thì Bá Kiến tại xóm 13, thôn Nhân Hậu, xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam nổi trội hơn cả. 

2.3 Bánh đa cua Hải Phòng 

Ở Hải Phòng, bánh đa cua không chỉ xuất hiện ở những nhà hàng sang trọng mà còn lan tỏa khắp các con ngõ bình dân. Đối với người dân địa phương, bát bánh đa cua mang đến hương vị đậm đà và đặc trưng của miền biển. Món ăn này không chỉ được đánh giá cao bởi người dân địa phương mà còn là một trong những món ẩm thực miền Bắc trứ danh được yêu thích bởi nhiều bạn bè quốc tế.

- Bánh đa cua đồng Lạch Tray: Số 48 Lạch Tray, Ngô Quyền

- Quán bánh đa cua Cô Cẩm: 152/173 Hàng Kênh, Lê Chân

- Quán bánh đa cua Bà Cụ: Số 179 Cầu Đất, Ngô Quyền

- Quán bánh đa cua Huyền Trang: Số 139 Đường Thiên Lôi, Vĩnh Niệm, Lê Chân

2.4 Xôi chả mực Quảng Ninh 

Xôi chả mực Hạ Long Quảng Ninh lọt vào top 10 món ngon châu Á hấp dẫn nhất nhờ vào cách làm chả mực độc đáo của người dân nơi đây. Những chú mực nang được đánh bắt từ vùng biển Quảng Ninh rồi được giã tay nên miếng chả cho ra vẫn giữ được vị ngọt tự nhiên, khi chiên lên ăn kèm với xôi nếp sẽ có hương vị đậm đà, dai giòn sần sật ăn rất cuốn. 

- Xôi chả mực Hạ Long No1: Số 28A, đường Anh Đào, Bãi Cháy

- Xôi chả mực bà Yến: 36 Đoàn Thị Điểm, Bạch Đằng, Hạ Long

2.5 Trâu gác bếp Tây Bắc

Thịt trâu gác bếp là món đặc sản của người Thái Đen và Thái Lan dùng làm món ăn thiết đãi khách quý. Thịt trâu sau khi được tẩm ướp với ớt, gừng và hạt mắc khén, sau đó gác bếp để hút khói từ bếp than. Sau thời gian thịt trâu sẽ có mùi khoáng nhẹ, thơm thơm và không hề tanh. Hiện nay bạn có thể mua thịt trâu gác bếp tại các chợ truyền thống của người dân đồng bào khi lên các tỉnh Hà Giang, Sơn La, Điện Biên, Lai Châu hoặc có thể đặt hàng từ các gian hàng online trên Tiktok hoặc Shopee.

2.6 Lợn quay Lạng Sơn 

Thịt lợn quay Lạng Sơn nổi tiếng với hương vị độc đáo nhờ sử dụng lá mác mật làm gia vị chính. Đặc trưng của lá rừng này tạo nên mùi thơm riêng biệt cho các món quay, nướng ở xứ Lạng. Heo quay Lạng Sơn thường có phần da với bì vàng sẫm nhờ được bôi mật ong hòa giấm để tăng sự hấp dẫn. 

- Lợn quay chị Nhài: 619 đường Bà Triệu, Đông Kinh, Lạng Sơn

- Lợn quay Hoàng Anh: 118 đường Bắc Sơn, Hoàng Văn Thụ, Lạng Sơn 

- Lợn quay Ông Gù: 215 Trần Đăng Ninh, Tam Thanh, Lạng Sơn

2.7 Cơm lam Bắc Kạn 

Một trong những nét độc đáo của ẩm thực miền Bắc mà bạn nên lưu vào trong cẩm nang du lịch của mình đó là món cơm lam Bắc Kạn. Cơm lam là một món ăn nổi tiếng được nướng trong ống tre. Món ăn này không chỉ quen thuộc với người địa phương mà còn được rất nhiều du khách yêu thích. Dù được nướng trong ống tre nhưng hạt cơm chín đều, thơm ngon và dẻo vô cùng. 

2.8 Bánh đậu xanh Hải Dương 

Bánh đậu xanh Hải Dương cuốn hút bởi hương vị ngọt mát, dân dã nhưng vẫn giữ được nét sang trọng khi từng là món dâng lên cho vua chúa. Người Việt thường coi việc thưởng thức bánh đậu kết hợp với việc uống trà là một nghệ thuật rất tao nhã. Bánh đậu xanh Hải Dương có hương thơm của bột đậu, ngậy của dầu và ngọt của đường. Khi thường cùng trà, mỗi miếng bánh tan ra sẽ tạo nên trải nghiệm hương vị ngọt, thơm và ngậy ngậy đặc trưng.

- Nguyên Hương: 68 Trần Hưng Đạo, Hải Dương

- Hòa An: Km52+200 Quốc lộ 5, Cẩm Thượng, Hải Dương

- Việt Hương: Số 176 Đoàn Kết, Quang Trung, Hải Dương

2.9 Món chả cá Lã Vọng 

Chả cá Lã Vọng lã món ăn dân dã ra đời từ năm 1871 tại Hà Nội, do gia tộc họ Đoàn sáng chế. Món ẩm thực miền Bắc đặc trưng này thường được làm từ cá Lăng tươi vốn có thịt ngọt và ít xương. Thịt cá sau khi được lọc, sơ chế và tẩm ướp theo công thức gia truyền sẽ được nướng trên bếp than đỏ cho đến khi chín vàng đều hai mặt. Chả cá thường được ăn kèm với bún, bánh đa, lạc, mắm tôm, thêm một chút hành lá và rau thơm để tạo nên một trải nghiệm ẩm thực đặc sắc.

- Chả cá Lã Vọng Lão Ngư: số 171 Thái Hà, Hoàn Kiếm, Hà Nội

- Chả cá Lã Vọng Cầu Giấy Hà Nội: 20 Nguyễn Văn Huyên, Cầu Giấy, Hà Nội

- Chả cá Song Anh: 383 Trường Chinh, Ngã Tư Sở, Đống Đa, Hà Nội

2.10 Bún đậu mắm tôm 

Bún đậu mắm tôm một đại diện nặng ký cho tinh hoa ẩm thực thủ đô nói riêng và ẩm thực miền Bắc nói chung. Một suất bún đậu hoàn hảo thường bao gồm đậu phụ rán vàng, thịt chân giò, nem rán, dồi, lòng lợn và chả cốm. Sự ngon miệng của món ăn không chỉ đến từ đậu hũ chiên giòn và sợi bún trắng mềm mà còn từ chén mắm tôm thơm nồng. Mặc dù mùi vị của mắm có thể khá mạnh, nhưng sau khi thử, chắc chắn nhiều người sẽ trở thành người hâm mộ cuồng nhiệt của món ăn này đấy. 

- Bún đậu Trung Hương: 49 N. Phất Lộc, Q. Hoàn Kiếm, Hà Nội

- Quán bún đậu số 42 Đoàn Trần Nghiệp: 42 Đoàn Trần Nghiệp, Q. Hai Bà Trưng, Hà Nội

- Quán bún đậu Hải Anh: 40 Bùi Ngọc Dương, Q. Hai Bà Trưng, Hà Nội

2.11 Bún chả Hà Nội 

Bún chả Hà Nội từ lâu đã trở thành một biểu tượng ẩm thực miền Bắc cực kỳ đặc sắc và có mặt trên khắp cả nước. Tuy nhiên, chỉ khi bạn được trải nghiệm thưởng thức bún chả tại thủ đô Hà Nội mới thực sự là đỉnh cao của tinh hoa ẩm thực đó.

- Bún chả Tuyết 34: 34 Hàng Than, quận Ba Đình, Hà Nội

- Bún chả Hương Liên: 14 ngõ 59 Láng Hạ, quận Đống Đa, Hà Nội

- Bún chả Sinh Từ: 316 Phố Vọng, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội

2.12 Bánh cốm Làng Vòng

Cốm làng Vòng cũng là một đặc sản khác của Hà Nội và là điểm nhấn khi nhắc đến những món ăn có hương vị tinh tế và độc đáo trong nền ẩm thực miền Bắc. Hương vị của cốm vừa dẻo, mềm vừa  thơm mùi nếp non sẽ ghi điểm trong trái tim bạn sau mỗi lần thưởng thức.

- Cốm làng Vòng bà Cận: 19 ngõ 85 đường, Xuân Thủy, Cầu Giấy, Hà Nội 

- Bánh cốm Nguyên Ninh: 1 dốc phố, 1 Hàng Than, Nguyễn Trung Trực, Ba Đình, Hà Nội 

2.13 Bún thang 

Bún thang không chỉ nổi bật với tên gọi độc đáo mà còn ở cách chế biến tinh tế. Với sự kết hợp hài hòa giữa nhiều nguyên liệu đặc trưng như tôm khô, thịt gà xé phay, trứng rán, giò lụa, bún thang được mô tả như "bông hoa ngũ sắc" trong ẩm thực miền Bắc. Ngày nay, món ăn này không chỉ được thưởng thức trong những dịp đặc biệt mà còn trở thành một biểu tượng ẩm thực Hà Nội, hấp dẫn bởi vị ngon đậm đà và sự tinh tế trong cách kết hợp nguyên liệu. 

- Bún thang Hàng Hành: 29 Hàng Hành, Hoàn Kiếm, Hà Nội

- Quán bún thang Quán Duy: 42 Hoàng Ngọc Phách, Đống Đa, Hà Nội

- Bún thang Ngọc Tuyền: 56- 58 Đào Tấn, Ba Đình, Hà Nội

2.14 Bún cá rô đồng Hà Nam 

Bún cá rô đồng là một đặc sản nổi tiếng tại Hà Nam và là món ăn mà bạn không thể bỏ qua khi có dịp xách vali lên và ghé thăm vùng đất này. Nước dùng của món bún được ninh từ xương cá rô đồng để cho ra hương vị rất đặc biệt. Vị ngon của món ăn này hấp dẫn đến nổi được chọn để làm món cực phẩm dâng lên vua.

- Quán bún cá: 157 Trần Hưng Đạo, Phủ Lý, Hà Nam.

- Bún cá Hiền Hòa: 196 Nguyễn Văn Trỗi, Thị Xã Phủ Lý, Hà Nam.

2.15 Bánh gai Ninh Giang 

Bánh gai Hải Dương là một đặc sản truyền thống xuất phát từ thị trấn Ninh Giang, tỉnh Hải Dương và có lịch sử lâu dài khoảng 700 năm. Bánh gai nguyên thủy có hình tròn và sau này được bọc hình vuông với lá chuối khô. Vỏ bánh được làm từ bột gạo nếp kết hợp với lá gai giã thành bột và đường mật mía được đun lên. Nhân bánh chứa các thành phần như đỗ xanh, mỡ heo, dừa, mứt sen, mứt bí, đường và dầu chuối. Món ăn này mang đến hương vị ngọt bùi của hạt sen và đỗ xanh cùng với sự sần sật của mứt bí và ngậy ngậy của mỡ heo.

- Bánh Gai Bà Tới: 57 Khu 4, Ninh Giang, Hải Dương

- Bánh Gai Bánh Gấc Tuyết Trung: 70 Trần Hưng Đạo, Ninh Giang, Hải Dương

- Bánh Gai Gia Truyền Trần Bình: Thôn Quán Tranh, Ninh Giang, Hải Dương

Trên đây chỉ là một trong hàng ngàn món ăn đặc sắc của nền ẩm thực miền Bắc. MIA.vn hy vọng nếu bạn có dịp đến với vùng đất này đều sẽ có những trải nghiệm ẩm thực tuyệt vời không thể nào quên.