Địa chỉ: xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định

Giữa miền quê yên bình của huyện Vụ Bản, Nam Định, Phủ Giầy vươn mình như một biểu tượng tâm linh giữa lòng đồng bằng Bắc Bộ. Đây không chỉ là điểm dừng chân của khách du lịch mà còn là nơi hội tụ niềm tin, tín ngưỡng thờ Mẫu – một trong những nét đặc trưng của văn hóa người Việt. Bất kỳ ai từng đặt chân đến đây đều không khỏi choáng ngợp trước sự trang nghiêm pha lẫn vẻ đẹp thơ mộng.

Phủ Giầy nổi tiếng là trung tâm thờ Mẫu Liễu Hạnh – vị Thánh Mẫu trong tín ngưỡng Tứ Bất Tử của người Việt. Với những câu chuyện huyền thoại đầy bí ẩn, nơi đây không chỉ có giá trị về mặt tôn giáo mà còn mang đậm dấu ấn văn hóa lâu đời. Phủ Giầy hiện lên như một bức tranh vừa huyền bí, vừa gần gũi, thu hút hàng nghìn khách hành hương mỗi năm.

Không chỉ là nơi thờ cúng, Phủ Giầy còn được biết đến với lễ hội hoành tráng vào mỗi dịp tháng 3 âm lịch. Không chỉcầu bình an, khi đến đây, mọi người còn có cơ hội hòa mình vào không khí lễ hội đặc sắc với các nghi lễ và hoạt động truyền thống. Mỗi góc nhỏ trong khu di tích đều kể lại câu chuyện về lòng tin, sự gắn kết và niềm tự hào của người dân địa phương.

Từ lâu, Phủ Giầy đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của nhiều người Việt. Dù là dân địa phương hay khách thập phương, mỗi người khi đến đây đều cảm nhận được sự kết nối đặc biệt với cội nguồn và truyền thống văn hóa của dân tộc.

Phủ Giầy: Nét đẹp tâm linh trong lòng văn hóa Việt 2

Phủ Giầy là địa chỉ tâm linh không thể thiếu của người Việt trong mỗi dịp Lễ Tết. Nguồn: Mytour.vn

Mẫu Liễu Hạnh là một trong Tứ Bất Tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Theo truyền thuyết, bà là con gái của Ngọc Hoàng Thượng Đế, bị giáng xuống trần gian vì phạm lỗi. Trong lần đầu hạ phàm, bà sống tại làng Quỳnh Lâm (Nam Định), kết duyên với một người phàm và hết lòng giúp đỡ dân lành. Tuy nhiên, do vận mệnh tiên nữ, bà phải trở về thiên giới khi hết hạn ở trần gian, để lại nỗi tiếc thương cho người dân.

Lần thứ hai giáng thế, Mẫu tiếp tục hành trình cứu nhân độ thế. Bà đi khắp nơi, làm nhiều việc thiện, hỗ trợ người nghèo khó, trừng trị kẻ ác, giữ gìn lễ nghĩa cho cộng đồng. Hình ảnh Mẫu không chỉ hiền từ mà còn cương trực, mạnh mẽ, trở thành biểu tượng của công lý và lòng từ bi. Những câu chuyện về bà mang triết lý sâu sắc, khuyến khích con người sống nhân ái, chính trực.

Người dân tin rằng Mẫu Liễu Hạnh có khả năng phù trợ, mang lại bình an và hạnh phúc. Vì vậy, họ lập nhiều nơi thờ phụng bà, trong đó Phủ Giầy là địa điểm linh thiêng nhất. Hàng năm, vào dịp lễ hội, du khách từ khắp nơi đổ về đây dâng hương và tham gia các nghi lễ như rước kiệu, hát chầu văn để bày tỏ lòng thành kính với Mẫu.

Các nghi lễ này không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn kết nối con người với thế giới thiêng liêng. Hình tượng Mẫu Liễu Hạnh không ngừng sống động trong lòng người dân, trở thành biểu tượng cho tình thương, sự che chở và sự hướng dẫn tinh thần trong cuộc sống.

Phủ Giầy được xây dựng từ thế kỷ XV, trải qua nhiều lần trùng tu nhưng vẫn giữ nguyên những nét đẹp cổ kính của kiến trúc truyền thống. Từng viên gạch, mái ngói đều in dấu thời gian và câu chuyện về những thế hệ đi trước. Sự phát triển của Phủ Giầy không chỉ gắn liền với tín ngưỡng mà còn là biểu tượng của lòng đoàn kết, tinh thần văn hóa cộng đồng.

Dưới các triều đại phong kiến, nơi đây được vua chúa và quan lại đặc biệt coi trọng, xem như trung tâm tín ngưỡng quan trọng của miền Bắc. Những nghi lễ lớn nhỏ tại Phủ Giầy từ đó trở thành sự kiện văn hóa được tổ chức thường niên, giữ lửa cho tín ngưỡng thờ Mẫu qua hàng trăm năm.

Phủ Giầy: Nét đẹp tâm linh trong lòng văn hóa Việt 3

Mẫu Liễu Hạnh là một trong 4 vị Tứ Bất Tử của dân gian Việt Nam. Nguồn: Phủ Dầy-Vụ Bản-Nam Định

Phủ Giầy không chỉ đơn thuần là một địa điểm tâm linh mà còn là một kiệt tác kiến trúc truyền thống của người Việt. Tại đây, từng công trình, từng chi tiết đều chứa đựng những giá trị văn hóa và lịch sử lâu đời. Phủ Giầy bao gồm nhiều công trình quan trọng như Đền Thượng, Đền Công Đồng, Cung Mẫu, cùng các công trình phụ như nhà khách, am thờ, nhà thờ Tổ.

Các công trình này được bố trí theo một tổng thể hài hòa, kết nối với cảnh quan thiên nhiên xung quanh. Đặc biệt, cấu trúc theo trục dọc với điểm nhấn là hồ nước lớn ở trung tâm mang ý nghĩa phong thủy sâu sắc. Đến đây, bạn không chỉ chiêm ngưỡng kiến trúc đẹp mắt mà còn cảm nhận được sự an yên từ không gian linh thiêng và thanh bình.

Mỗi công trình trong Phủ Giầy đều được chăm chút tỉ mỉ về nghệ thuật. Các cột gỗ, bệ đá được chạm khắc hình rồng, phượng và hoa lá, biểu trưng cho sự thịnh vượng và bảo hộ của thần linh. Những bức hoành phi, câu đối không chỉ là vật trang trí mà còn mang thông điệp về đạo lý, truyền thống và sự kết nối giữa các thế hệ.

Các bức tượng thờ trong đền đều được tạo hình sinh động, phản ánh nét đặc trưng trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Đặc biệt, tượng Mẫu Liễu Hạnh với khuôn mặt hiền từ, ánh mắt sâu lắng, luôn để lại ấn tượng mạnh mẽ trong lòng du khách. Đây được xem là một trong những tác phẩm nghệ thuật nổi bật nhất của Phủ Giầy.

Hệ thống mái ngói, cột hiên và các bậc thềm đá được thiết kế đối xứng, tạo nên sự cân bằng về mặt phong thủy. Những hoa văn chạm khắc trên mái ngói, tường và cột không chỉ là yếu tố thẩm mỹ mà còn là biểu trưng cho sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên.

Phủ Giầy được bao bọc bởi không gian thiên nhiên yên bình, tạo nên sự hòa quyện giữa kiến trúc và cảnh sắc. Ngay từ cổng tam quan, hồ nước lớn nằm ở trung tâm khuôn viên hiện lên như một tấm gương khổng lồ, phản chiếu hình ảnh những mái đền cong vút. Theo quan niệm phong thủy, hồ nước này biểu trưng cho sự cân bằng âm dương, mang lại sinh khí và thịnh vượng cho toàn bộ khu vực.

Các lối đi trong khu di tích được lát đá sạch sẽ, hai bên là những hàng cây cổ thụ rợp bóng mát. Bầu không khí tại đây luôn thoáng đãng, trong lành, mang đến cảm giác thư thái cho bất kỳ ai ghé thăm. Sự kết hợp giữa kiến trúc và cảnh quan thiên nhiên khiến Phủ Giầy trở thành một điểm đến lý tưởng để vừa khám phá văn hóa, vừa tìm kiếm sự tĩnh lặng trong tâm hồn.

Phủ Giầy: Nét đẹp tâm linh trong lòng văn hóa Việt 4

Kiến trúc Phủ Giầy mang đậm nét truyền thống của người Việt. Nguồn: BDATrip

Đền Thượng, hay còn gọi là Phủ Chính, là trung tâm của quần thể di tích Phủ Giầy, nơi thờ chính Thánh Mẫu Liễu Hạnh. Ngay từ cổng tam quan, bạn sẽ nhìn thấy con đường lát đá đến ngôi đền với mái ngói đỏ rêu phong, nổi bật bởi những bức chạm khắc rồng phượng tinh xảo trên cổng. Bước vào gian tiền tế, không gian rộng lớn nhưng đầy trang nghiêm hiện ra với các cột gỗ lớn sơn son thếp vàng, nơi thường diễn ra các nghi lễ quan trọng vào dịp lễ hội tháng 3 âm lịch.

Tiến sâu hơn vào trong là gian hậu cung – nơi đặt tượng Thánh Mẫu Liễu Hạnh, biểu tượng trung tâm của tín ngưỡng thờ Mẫu. Tượng được chế tác từ gỗ quý, khuôn mặt hiền từ nhưng toát lên vẻ uy nghiêm.

Gian hậu cung còn lưu giữ nhiều đồ thờ cổ như lư hương, đỉnh đồng và các bức hoành phi mang đậm giá trị văn hóa. Nhiều người khi đến đây đều cảm nhận được sự yên bình và linh thiêng như đang được Mẫu che chở.

Bầu không khí tại Đền Thượng luôn tĩnh mịch và thanh tịnh. Tiếng chuông ngân vang, hòa quyện với hương trầm thoang thoảng, tạo nên cảm giác thư thái khó diễn tả thành lời. Nhiều người đến đây không chỉ để chiêm ngưỡng kiến trúc mà còn cầu mong sức khỏe, bình an và sự phù trợ từ Thánh Mẫu.

Đền Công Đồng là nơi thờ chư vị thần linh trong hệ thống Tứ Phủ (Thiên Phủ, Địa Phủ, Nhạc Phủ và Thoải Phủ), mang ý nghĩa sâu sắc về sự kết nối giữa con người và thế giới tâm linh. Cổng đền nổi bật với bức đại tự "Công Đồng Tứ Phủ" được sơn son thếp vàng rực rỡ. Bên trong, các tượng thờ được bài trí tỉ mỉ, thể hiện sự uy nghi, mạnh mẽ của các vị thần linh với nét chạm khắc tinh xảo, mang theo những câu chuyện về sự bảo trợ và che chở cho muôn dân.

Không gian trung tâm đền thường là nơi diễn ra các nghi lễ cầu nguyện và dâng hương. Người dân tin rằng mỗi vị thần quản lý một lĩnh vực riêng như tài lộc, mùa màng hay sức khỏe. Vì vậy, họ đến đây để cầu mong phúc lộc và sự bình an. Bầu không khí linh thiêng với hương trầm dịu nhẹ giúp mọi người dễ dàng cảm nhận được sự kết nối tâm linh sâu sắc.

Vào dịp lễ hội, Đền Công Đồng trở nên rộn ràng với các nghi lễ rước kiệu và tế lễ. Tiếng trống, tiếng nhạc dân gian hòa quyện cùng tiếng hô vang tạo nên khung cảnh sống động nhưng vẫn trang nghiêm. Đây là nơi du khách có thể tận hưởng trọn vẹn không gian văn hóa tín ngưỡng đầy màu sắc và ý nghĩa.

Cung Mẫu là nơi linh thiêng nhất trong quần thể Phủ Giầy, dành riêng để thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh. Bất kỳ ai khi đến đây đều dừng chân để dâng hương và cầu nguyện trước tượng Mẫu. Bên trong cung, không gian huyền ảo với ánh sáng mờ ảo từ các ngọn nến phản chiếu trên tượng thờ. Tượng Thánh Mẫu được đặt ở trung tâm, với thần thái vừa hiền từ vừa quyền uy, xung quanh là các thị nữ cầm quạt, lọng đứng túc trực phục vụ.

Các chi tiết chạm khắc trên tường và mái cung mang hình ảnh lân, quy, phụng – biểu tượng của sự bảo hộ và linh thiêng. Mỗi góc nhỏ trong cung đều được trang trí công phu, tạo nên sự hài hòa giữa yếu tố nghệ thuật và tôn giáo. Mọi người thường dành vài phút tĩnh tâm trước tượng Mẫu, nhắm mắt gửi gắm những mong ước về một cuộc sống bình an và hạnh phúc.

Trong lễ hội tháng 3 âm lịch, Cung Mẫu trở thành tâm điểm của các nghi thức rước kiệu và hát chầu văn. Tiếng nhạc cụ dân gian và lời ca vang vọng giữa không gian trang nghiêm, khiến ai từng tham dự đều khó quên được sự thiêng liêng và xúc động trong khoảnh khắc này.

Phủ Giầy: Nét đẹp tâm linh trong lòng văn hóa Việt 5

Phủ Giầy được chia thành 3 cấu trúc chính bao gồm: Đền Thượng, Đền Công Đồng và Cung Mẫu. Nguồn: Phủ Dầy-Vụ Bản-Nam Định

Lễ hội Phủ Giầy được tổ chức từ ngày mùng 1 đến mùng 10 tháng 3 âm lịch hàng năm. Đây là dịp để người dân tôn vinh công đức của Thánh Mẫu Liễu Hạnh và cầu mong bình an, may mắn. Lễ hội không chỉ mang tính chất tín ngưỡng mà còn là ngày hội văn hóa lớn, thu hút hàng vạn người từ khắp nơi đổ về.

Trong lễ hội, nghi lễ rước kiệu là điểm nhấn quan trọng. Hàng trăm người mặc lễ phục truyền thống cùng nhau rước kiệu đi qua các khu vực chính, tạo nên khung cảnh trang nghiêm nhưng cũng đầy màu sắc. Bên cạnh đó, lễ dâng hương và hát chầu văn cũng thu hút sự chú ý đặc biệt. Tiếng nhạc, tiếng hát như đưa con người vào cõi tâm linh sâu lắng.

Lễ hội Phủ Giầy còn là dịp để mọi người tham gia các trò chơi dân gian như kéo co, đấu vật, cờ người. Không khí rộn ràng, náo nhiệt khiến ai nấy đều cảm thấy phấn khởi. Đây là khoảnh khắc để cộng đồng kết nối, chia sẻ niềm vui và giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống.

Phủ Giầy: Nét đẹp tâm linh trong lòng văn hóa Việt 6

Lễ hội Phủ Giầy có rất nhiều hoạt động đặc sắc thu hút rất đông khách tham quan. Nguồn: Kinh tế Môi trường

• Thời điểm tham quan: Lễ hội Phủ Giầy diễn ra từ mùng 1 đến mùng 10 tháng 3 âm lịch, thu hút rất đông người. Nếu bạn thích không gian yên tĩnh, nên đến vào ngày thường, đặc biệt vào buổi sáng sớm hoặc chiều muộn trong mùa xuân (tháng 2 – 4) khi thời tiết mát mẻ, dễ chịu.

• Di chuyển: Từ Hà Nội, bạn có thể đi xe khách từ bến Giáp Bát hoặc Nước Ngầm, hoặc tự lái xe theo quốc lộ 1A, mất khoảng 2-3 tiếng. Xe khách sẽ dừng tại thị trấn Gôi (Vụ Bản), từ đó bạn bắt taxi hoặc xe ôm để vào Phủ Giầy.

• Trang phục: Nên mặc đồ lịch sự, kín đáo. Tránh trang phục hở hang hoặc sặc sỡ khi vào khu vực đền thờ.

• Lễ vật: Mang theo lễ vật đơn giản (hoa, quả, hương, nến) nếu tham gia nghi lễ dâng hương, không bắt buộc nếu chỉ tham quan.

• Ứng xử: Giữ trật tự, không cười đùa, nói lớn trong khu vực linh thiêng. Không chạm vào tượng thờ và đồ lễ.

• Vệ sinh: Giữ gìn vệ sinh chung, không vứt rác bừa bãi. Tôn trọng các quy định tại khu di tích.

• Tài sản cá nhân: Chú ý bảo quản tư trang, đặc biệt trong những ngày lễ hội đông đúc.

Phủ Giầy là một trong những điểm đến hấp dẫn nhất tại Nam Định, nơi hội tụ vẻ đẹp của kiến trúc truyền thống và văn hóa tâm linh lâu đời. Tại đây, bạn sẽ được chiêm ngưỡng các công trình thờ phụng Thánh Mẫu Liễu Hạnh và tham gia vào không gian lễ hội giàu bản sắc. Hành trình khám phá Phủ Giầy chắc chắn sẽ để lại những kỷ niệm đáng nhớ trong bạn.