Làng nghề Trường Sơn nơi lưu giữ tinh hoa văn hóa ở Nha Trang

1 Làng nghề Trường Sơn – Hơi thở xưa giữa lòng phố biển

Ẩn mình trong sắc màu rực rỡ và không gian đậm hồn dân tộc, làng nghề Trường Sơn (Nha Trang) không chỉ là một điểm dừng chân mà còn là nơi chạm đến chiều sâu của văn hóa Khánh Hòa. Tại đây, những nghề thủ công từng nuôi sống bao thế hệ được tái hiện sống động, chân thực. Không chỉ người Việt mà du khách bốn phương, đặc biệt là khách quốc tế cũng tìm đến để lắng nghe câu chuyện của đất Trầm Hương qua từng mảnh tranh thêu, từng tấm chiếu dệt tay.

Khởi nguồn từ năm 2014, Làng nghề Trường Sơn là thành quả của Dự án Khu văn hóa đa năng do Công ty Cổ phần Chế biến Lâm Thủy sản Khánh Hòa đầu tư. Với diện tích gần 2ha, không gian này không chỉ là nơi lưu giữ kỹ nghệ truyền thống, mà còn là điểm du lịch văn hóa được Sở Du lịch Khánh Hòa công nhận.

Ở đây, những công đoạn tưởng như đã lùi vào dĩ vãng: đan mây, chằm nón, dệt chiếu sẽ sống dậy trước mắt khách du lịch Nha Trang. Không phải qua phim ảnh, mà bằng chính âm thanh thô mộc và mùi hương của nguyên liệu thủ công còn vương trong gió.

2 Hướng dẫn di chuyển đến làng nghề Trường Sơn

Làng nghề Trường Sơn tọa lạc tại phường Vĩnh Nguyên, chỉ cách trung tâm Nha Trang 5km. Một quãng đường ngắn, nhưng đưa ta về thế giới khác, nơi không ồn ào còi xe, chỉ có tiếng búa, tiếng đục và hương gỗ thơm nồng. Gợi ý di chuyển của MIA.vn:

Xe máy: Linh hoạt, tiết kiệm, lý tưởng cho ai thích khám phá.

Taxi/ô tô: Thoải mái nếu đi nhóm hoặc có người lớn tuổi.

Xe buýt: Lựa chọn kinh tế, tuyến qua phường Vĩnh Nguyên có thể dễ dàng tra cứu.

3 Nét đặc sắc của làng nghề Trường Sơn

3.1 Khi du khách “hóa thân” thành nghệ nhân

Ở một góc biển Nha Trang, có một nơi mà người nước ngoài không ngần ngại ngồi dệt chiếu, trẻ con nhào nặn đất làm gốm, còn những nam thanh nữ tú miệt mài bên khung cửi. Đó không phải là phim trường, mà là thực cảnh sống động ở làng nghề Trường Sơn, một không gian văn hóa truyền thống được gìn giữ và tái hiện giữa lòng phố biển.

Người ta không chỉ đến để ngắm, họ đến để trở thành một phần của làng nghề, để cầm cây đàn bầu, vẽ trên gốm thô, hay tỉ mẩn thắt từng mũi kim làm nón lá. Đó là cách làng nghề giữ chân người qua trải nghiệm, không phải bằng ánh đèn sân khấu, mà bằng mồ hôi và sự tinh tế của từng đôi tay.

3.2 Mười kỷ lục – Mười dấu ấn không thể phai

Mỗi tác phẩm trong số 10 kỷ lục được trưng bày tại làng nghề là một tuyên ngôn của bàn tay tài hoa. Theo kinh nghiệm du lịch bạn nên chiêm ngưỡng các tác phẩm:

- Mô hình quả bầu hồ lô lớn nhất Việt Nam, kết từ 542 quả nhỏ, trên đó là 3.254 câu thơ Truyện Kiều được viết tay, như một bản kinh văn của hồn Việt.

- Bộ bốn bản đồ Việt Nam làm thủ công bằng dừa khô, vỏ ốc, đá, dây mây và bầu khô. Mỗi tấm bản đồ là một lời khẳng định chủ quyền bằng chất liệu quê hương.

- Bức tranh cát thư pháp lớn nhất nước, từng hạt cát trở thành con chữ, từng nét viết là niềm tự hào.

- Mô hình trống đồng Ngọc Lũ đan bằng sợi tổng hợp có đường kính lớn nhất, chiếc trống ngân vang quá khứ oai hùng.

- Tường cây sanh khổng lồ, trên đó là chân dung danh nhân được kết bằng sợi tổng hợp, một bản trường ca bằng lá, bằng sợi, bằng trí nhớ dân tộc.

- Bộ 8 tranh thư họa và thư pháp tâm linh với kích thước chưa từng có.

- Hàng trăm bức tranh cát nghệ thuật, trong đó có hình tượng chúa sơn lâm mạnh mẽ và uy nghi.

3.3 Khi truyền thống gặp gỡ nghệ thuật hiện đại

Không dừng lại ở những gì đã có, làng nghề Trường Sơn còn mở ra lối đi mới cho nghệ thuật Việt bằng các tác phẩm độc đáo như:

Trúc chỉ: một loại hình nghệ thuật mới, được họa sĩ Phan Hải Bằng khai phá từ trúc tre. Sau hơn 12 giờ nấu, nghiền thành bột giấy, nghệ nhân dùng vòi áp lực để tạo hình ảnh, rồi kết hợp ánh sáng để nâng tầm tác phẩm.

Tác phẩm "Mãnh hổ Nhâm Dần đập tan Covid-19": hình ảnh mang tính biểu tượng, chứa đựng tinh thần chiến đấu và hy vọng.

Bộ chuông gió khắc họa tiết 54 dân tộc Việt Nam: mỗi chiếc chuông là tiếng gọi của bản sắc.

Tượng nghệ thuật “Bóng cha”: sáng tạo gây xúc động mạnh, khơi gợi hình ảnh người cha Việt Nam tảo tần, trầm lặng mà thiêng liêng.

3.4 Không gian – Nơi nghệ nhân thổi hồn vào từng sản phẩm

Theo người đại diện, bà Lê Thị Lệ Hạnh, làng nghề Trường Sơn không chỉ là nơi trưng bày, mà còn là “xưởng mở” cho nghệ nhân sáng tác và trình diễn. Ở đây, người ta được tận mắt chứng kiến những công đoạn đan tre, dệt chiếu, làm gốm Lư Cấm, vẽ tranh, làm nón, tạc tượng… Mọi thứ diễn ra ngay giữa thiên nhiên trong lành, nơi hoa mai nở rộ mỗi độ Tết về.

4 Vẻ đẹp hiện hình trong từng sản phẩm

Làng nghề Trường Sơn không chỉ là một điểm đến, mà là hành trình khám phá nghệ thuật từ bàn tay. Từng món đồ nơi đây, dù là gốm, chiếu, võng hay lưới đều mang theo câu chuyện riêng, kể về một vùng đất sống cùng nghề truyền thống qua bao thế hệ.

4.1 Gốm Lư Cấm – Thanh âm của đất và lửa

Ở làng nghề Trường Sơn, gốm Lư Cấm là một biểu tượng. Những chiếc bình, chén, đĩa không chỉ để dùng, mà còn để ngắm, để yêu. Mỗi đường nét uốn lượn đều thể hiện bàn tay tài hoa của người thợ. Từng mảng men, từng vết khắc như gợi nhắc đến một vẻ đẹp xưa cũ nhưng không lỗi thời.

Gốm Lư Cấm không phô trương, không cầu kỳ, nhưng luôn mang trong mình một vẻ đẹp sâu lắng, nơi cái đẹp và cái hữu dụng hòa vào nhau.

4.2 Vĩnh Thái – Từng sợi cói dệt nên hồn chiếu Việt

Không ồn ào nhưng vững chắc, chiếu cói Vĩnh Thái là món quà của tự nhiên và kỹ thuật. Từng sợi cói được tuyển chọn, từng mắt dệt đều tay, tạo nên lớp kết cấu bền chắc và mềm mại đến ngạc nhiên. Chiếu không chỉ để nằm, mà còn để gợi nhớ về mái nhà, về buổi trưa nắng, tiếng quạt mo và hơi thở đồng quê.

4.3 Vĩnh Trường – Những chiếc lưới mang theo hơi thở biển

Nghề đan lưới chài ở Vĩnh Trường là di sản độc đáo ở địa phương. Người thợ không chỉ đan dây, mà đan cả kỹ thuật, sự kiên nhẫn và lòng tự hào vào từng nút thắt. Lưới vừa là vật dụng vừa là chứng nhân của bao chuyến ra khơi, bao hy vọng giữa lòng biển rộng.

4.4 Võng Nha Trang – Một giấc mơ đong đưa giữa đời thường

Võng ở đây không đơn giản chỉ là thứ để nghỉ lưng. Được đan bằng sợi dù bền chắc, mỗi chiếc võng là cả một công trình nghệ thuật. Giữa không gian tĩnh lặng, khi nằm lên chiếc võng Trường Sơn, người ta dễ dàng buông bỏ mọi bộn bề, để thả hồn vào những khoảnh khắc bình yên của đất trời miền biển.

4.5 Diên Khánh – Nón lá, dáng hình của quê hương

Chiếc nón không chỉ che nắng. Nó chở theo truyền thống, ký ức và sự tinh tế. Nón Diên Khánh được làm từ lá buông, qua bàn tay khéo léo của người thợ lành nghề. Không cần màu mè, chỉ cần ngước nhìn một chiếc nón nơi đây, người ta đã cảm nhận được dáng hình của người phụ nữ Việt, dịu dàng mà mạnh mẽ.

4.6 Vĩnh Nguyên – Khi vỏ ốc kể chuyện

Không ai ngờ, từ những vỏ ốc lăn lóc ven bờ, người Trường Sơn lại có thể tạo nên những món đồ mỹ nghệ độc đáo đến vậy. Ốc Vĩnh Nguyên là sự kết hợp của sáng tạo và tình yêu biển. Từng chi tiết nhỏ đều mang dáng dấp của đại dương, nơi sóng vỗ, gió hát và ký ức của những chuyến ra khơi còn lắng lại.

4.7 Đa dạng sắc màu làng nghề

Ngoài những sản phẩm kể trên, làng nghề Trường Sơn còn là ngôi nhà của nhiều nghề thủ công khác: chạm khắc đá, tranh cát, chế tác nhạc cụ dân tộc... Mỗi nghề là một mảnh ghép văn hóa, tạo nên bức tranh rực rỡ sắc màu truyền thống của miền duyên hải.

Mỗi sản phẩm, mỗi món ăn, mỗi quy trình nơi đây đều là kết tinh của thời gian, ký ức và tâm huyết. Làng nghề Trường Sơn không chỉ là điểm đến của du lịch, mà là nơi lưu giữ tinh hoa từ bàn tay, từ trái tim, từ quá khứ đến hiện tại. Hãy để mỗi chuyến đi về với làng nghề Trường Sơn thêm trọn vẹn cùng vali MIA.vn nhé.