1 Giới thiệu về Lăng Nguyễn Huỳnh Đức
Địa chỉ: Phường Khánh Hậu, Thành phố Tân An, Long An
Lăng Nguyễn Huỳnh Đức là một di tích lịch sử quan trọng nằm tại thành phố Tân An, tỉnh Long An. Đây là nơi an táng của Nguyễn Huỳnh Đức, một trong những vị tướng tài ba và trung thành của triều Nguyễn. Ông đã đóng góp to lớn trong quá trình xây dựng và bảo vệ đất nước, đặc biệt là dưới thời Gia Long. Lăng được xây dựng với lối kiến trúc truyền thống của Việt Nam, mang đậm nét văn hóa và lịch sử. Khuôn viên lăng còn có nhà bia ghi lại tiểu sử và công trạng của ông, thu hút du khách và người dân địa phương đến tham quan, tưởng nhớ.
Lăng Nguyễn Huỳnh Đức là di tích lịch sử lâu đời bậc nhất tại Long An. Ảnh: Duy Linh Ngô
Lăng Nguyễn Huỳnh Đức không chỉ là nơi tưởng niệm một vị anh hùng dân tộc mà còn là biểu tượng của lòng trung nghĩa và sự cống hiến vì đất nước, mang giá trị văn hóa và giáo dục lớn cho thế hệ sau. Vì vậy, có dịp du lịch Long An thì bạn đừng bỏ lỡ cơ hội ghé thăm di tích lịch sử này nhé.
2 Những cống hiến to lớn của anh hùng dân tộc Nguyễn Huỳnh Đức
Quận công Nguyễn Huỳnh Đức là một trong những vị anh hùng dân tộc, đóng góp lớn trong thời kỳ đầy biến động của lịch sử Việt Nam. Theo MIA.vn tìm hiểu, ông sinh vào ngày 14 tháng Giêng năm Mậu Thìn (1748) tại làng Tường Khánh, huyện Kiến Hưng, trấn Định Tường (nay thuộc phường Khánh Hậu, thành phố Tân An). Ông tên thật là Huỳnh Tường Đức, xuất thân từ một gia đình quan lại lâu đời. Năm 1731, cha ông đến Nam Bộ tham gia cuộc chiến chống giặc và sau đó định cư tại vùng giồng Cái Én, nơi sinh ra ông.
Từ nhỏ, Huỳnh Tường Đức đã nổi danh là người giỏi võ nghệ và tinh thông binh pháp. Nhờ những tài năng này, ông được mệnh danh là "Hổ tướng" và là một trong "Ngũ hổ tướng Gia Định" cùng với các tướng Lê Văn Duyệt, Nguyễn Văn Trương, Nguyễn Văn Nhân và Trương Tấn Bửu.
Bên trong điện thờ Quận công Nguyễn Huỳnh Đức luôn nghi ngút khói hương quanh năm. Ảnh: Long Sensi Cool Fresh
Năm 1775, khi chúa Nguyễn Phước Thuần bị quân Tây Sơn đánh bại và phải chạy vào Gia Định, ông đã phát động phong trào Cần vương, kêu gọi quân đội và các trấn đứng lên cứu giá. Huỳnh Tường Đức gia nhập quân Đông Sơn do tướng Đỗ Thành Nhân chỉ huy, trở thành một trong những thuộc tướng của ông. Đến năm 1777, khi quân Tây Sơn tiến đánh Gia Định, Huỳnh Tường Đức cùng quân Đông Sơn đã giúp Nguyễn Ánh, cháu nội của Võ Vương Nguyễn Phúc Khoát, tái chiếm Sài Gòn và giành lại quyền kiểm soát.
Năm 1780, khi Nguyễn Ánh được suy tôn lên ngôi vương tại Sài Gòn, Đỗ Thành Nhân đã trở nên quá lộng quyền vì cho rằng mình có công lớn. Điều này khiến Nguyễn Ánh ra lệnh xử tử ông, nhưng riêng Huỳnh Tường Đức, nhờ tài năng quân sự xuất sắc, vẫn được trọng dụng. Năm 1782, Huỳnh Tường Đức chính thức đổi tên thành Nguyễn Huỳnh Đức sau khi vua Tây Sơn cử quân đánh bại Nguyễn Ánh tại Gia Định.
Trong nhiều năm tiếp theo, Nguyễn Huỳnh Đức liên tục tham gia các trận chiến quan trọng, luôn giữ vững lòng trung thành với Nguyễn Ánh. Đặc biệt, trong trận thua tại Đồng Tuyên vào năm 1783, khi Nguyễn Ánh phải lui về đảo Côn Lôn, Nguyễn Huỳnh Đức đã dẫn quân chặn hậu để bảo vệ đại quân rút lui an toàn. Mặc dù sau đó bị Nguyễn Huệ bắt sống nhưng ông từ chối quy hàng Tây Sơn, giữ vững quan điểm "Tôi trung không thờ hai chúa" và tìm cách trở về với Nguyễn Ánh.
Năm 1790, Nguyễn Huỳnh Đức gặp lại Nguyễn Ánh và được giao nhiều trọng trách lớn, trở thành một trong những tướng lĩnh quan trọng trong quân đội của Nguyễn Ánh. Năm 1793, ông được phong chức Chưởng Hữu quân, hợp sức với Tôn Thất Hội trong cuộc chiến đánh Bình Thuận. Một thời gian sau, ông được triệu về Gia Định để đảm nhiệm những trọng trách mới. Đến năm 1797, ông lại cùng đại quân tiến đánh Quy Nhơn và Quảng Nam.
Không gian lăng được trồng nhiều cây xanh, hoa cỏ khoe sắc. Ảnh: thamhiemmekong
Khi Quang Trung qua đời vào năm 1792, nhà Tây Sơn bắt đầu suy yếu do những mâu thuẫn nội bộ. Nhân cơ hội đó, Nguyễn Ánh và các tướng lĩnh, trong đó có Nguyễn Huỳnh Đức, đã liên tục tiến quân, cuối cùng đánh bại hoàn toàn nhà Tây Sơn. Năm 1801, Nguyễn Ánh giành lại Phú Xuân và Bắc Hà, chấm dứt triều đại Tây Sơn.
Năm 1802, khi Nguyễn Ánh chính thức lên ngôi hoàng đế, lấy niên hiệu Gia Long, Nguyễn Huỳnh Đức được phong làm Khâm sai Chưởng Hữu quân, Trấn thủ Quy Nhơn và được tước vị Đức quận công. Năm 1808, ông được triệu về kinh để cùng Lê Chất chỉ huy việc xây dựng đường quan lộ từ Quảng Nam đến Bình Hòa (nay là Khánh Hòa). Đến năm 1810, ông được bổ nhiệm làm Tổng trấn Bắc thành. Quốc sử quán triều Nguyễn ghi nhận ông là người nghiêm túc, hiệu lệnh rõ ràng và được mọi người kính nể.
Năm 1816, Nguyễn Huỳnh Đức được điều về làm Tổng trấn Gia Định thành, thay thế Lê Văn Duyệt. Tuy nhiên, năm 1817, ông bắt đầu lâm bệnh và xin phép vua Gia Long trở về quê hương để dưỡng lão. Tại làng Tường Khánh, ông đã cho xây dựng sinh phần và sửa chữa nhà cửa để làm nơi thờ tự tổ tiên. Nguyễn Huỳnh Đức qua đời vào ngày 9 tháng 9 năm Gia Long thứ 18 (1819), hưởng thọ 72 tuổi.
Nơi chôn cất thi hài của Quận công Nguyễn Huỳnh Đức. Ảnh: Kenji Nguyễn
Hàng năm, vào các ngày 7, 8 và 9 tháng 9 âm lịch, người dân địa phương và gia tộc Nguyễn Huỳnh đều tổ chức lễ cúng trọng thể tại Lăng Nguyễn Huỳnh Đức để tưởng nhớ công lao to lớn của ông.
3 Kiến trúc Lăng Nguyễn Huỳnh Đức
Lăng mộ của Nguyễn Huỳnh Đức là một công trình lịch sử quan trọng, tọa lạc trên diện tích khoảng 3.000m², với tường rào bao quanh và cổng tam quan hướng về phía Đông. Cổng chính của lăng có dòng chữ Hán "Tiền quân phủ" nổi bật. Lăng được xây dựng năm 1817 bằng đá ong và vữa tam hợp theo phong cách cổ điển, tạo cảm giác trang nghiêm và cổ kính. Bên trong khu lăng mộ bao gồm bửu thành, trụ biểu và bia mộ với các hoa văn rồng, mây và hoa sen được khắc tinh xảo.
Bia đá trong lăng có khắc dòng chữ Hán ghi công trạng của Quận công Nguyễn Huỳnh Đức, cùng với đó là nhiều hiện vật quý giá từ thời Nguyễn, bao gồm các bản chiếu, sắc phong và đồ thờ cúng. Xung quanh lăng còn trồng nhiều cây sứ cổ thụ, tạo nên không gian thanh tịnh cho nơi an nghỉ của vị danh tướng.
Lăng Nguyễn Huỳnh Đức được bảo tồn gần như nguyên vẹn hoàn toàn đến tận ngày nay. Ảnh: Hoà Nguyễn
Cách Lăng Nguyễn Huỳnh Đức mộ 20m về phía Nam là đền thờ Nguyễn Huỳnh Đức. Ngôi đền này ban đầu là ngôi nhà cổ do vua Gia Long dựng lên để thờ cúng ông nhưng sau đó được gia tộc xây dựng lại vào năm 1959. Đền thờ được thiết kế theo kiểu tứ trụ với hai tầng mái và cửa gỗ hướng ra phía Đông. Bên trong đền có bức họa truyền thần của Nguyễn Huỳnh Đức cùng nhiều hiện vật cổ có giá trị lịch sử như đoản kỷ vua Xiêm tặng và khánh lệnh đồng của vua Gia Long.
Năm 1993, Bộ Văn hóa Thông tin đã công nhận đây là di tích lịch sử cấp quốc gia, đánh dấu vai trò và vị trí quan trọng của lăng trong lịch sử và văn hóa Việt Nam. Vào năm 2000, gia tộc Nguyễn Huỳnh đã xây dựng lại ngôi chính điện phía sau đền thờ, lợp ngói lưu ly xanh theo bản vẽ của kiến trúc sư Nguyễn Bá Lăng.
Một phần lăng mộ từ trên cao. Ảnh: thamhiemmekong
Trên đây là những thông tin về Lăng Nguyễn Huỳnh Đức để bạn tham khảo và có thêm một địa điểm tham quan khi có dịp đến với du lịch Long An. Hi vọng với những thông tin hữu ích từ cẩm nang du lịch MIA.vn, bạn sẽ có hành trình với thật nhiều niềm vui và những trải nghiệm đáng nhớ.
