1Món Umeboshi là gì?
Umeboshi là một biểu tượng ẩm thực độc đáo của Nhật Bản, là món mơ muối truyền thống đã tồn tại hơn 1000 năm qua, tính từ thời kỳ Heian đến nay. Được biết đến với hương vị chua gắt và mặn đặc trưng, Umeboshi là một loại thực phẩm gắn liền với lịch sử và văn hóa Nhật Bản một cách sâu sắc.
Trong lịch sử, Umeboshi từng là một loại "xa xỉ phẩm" chỉ dành riêng cho tầng lớp vua chúa và quý tộc bởi khả năng giải độc và tăng cường sức khỏe. Đến thời kỳ Sengoku, Umeboshi còn được các Samurai mang theo bên mình như một loại "thuốc giải độc" trên chiến trường. Sự phổ biến của Umeboshi đã tăng lên đáng kể vào thời kỳ Edo, khi nông nghiệp phát triển mạnh mẽ và người dân được phép trồng mơ.
Loại quả này sẽ được thu hoạch khi còn xanh và sau đó được đem đi muối chua, tạo nên một hương vị không thể lẫn vào đâu được.Umeboshi có hai loại chính: mơ muối màu vàng, giữ nguyên màu sắc tự nhiên của quả mơ và mơ muối màu đỏ được muối cùng với lá tía tô.
Quá trình sản xuất Umeboshi đòi hỏi sự kiên nhẫn và tỉ mỉ, từ việc lựa chọn quả mơ chất lượng cao đến quá trình muối và phơi khô. Điều này không chỉ giúp bảo quản mơ qua mùa đông mà còn tăng cường giá trị dinh dưỡng của món ăn này.
Ngày nay, Umeboshi không chỉ là một phần không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày của người Nhật mà còn được sử dụng rộng rãi trong các món ăn khác nhau như onigiri (cơm nắm) đến các món salad và món ăn kèm khác. Với hàm lượng muối cao cùng vị chua đặc trưng, Umeboshi sẽ giúp tăng hương vị cho món ăn.
Umeboshi, với hương vị độc đáo và lịch sử phong phú, không chỉ là một món ăn, mà còn là một phần của di sản văn hóa Nhật Bản. Sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại trong cách thưởng thức Umeboshi là minh chứng cho sự sáng tạo và tôn trọng truyền thống trong ẩm thực Nhật Bản.
2Người Nhật thưởng thức Umeboshi như thế nào?
Umeboshi thường được thưởng thức theo nhiều cách khác nhau, phản ánh sự đa dạng và sức sáng tạo trong ẩm thực Nhật Bản. Dưới đây là một số cách phổ biến mà người Nhật thường thưởng thức Umeboshi:
- Ăn trực tiếp: Umeboshi có vị chua, mặn đặc trưng, có thể ăn trực tiếp như một món ăn vặt. Người Nhật thường ăn umeboshi kèm theo một chén trà xanh.
- Sấy khô: Umeboshi sấy khô được coi là một món ăn vặt phổ biến, thường được đóng gói trong những túi nhỏ. Người Nhật thích ăn Umeboshi sấy khô sau khi tập thể dục hoặc trong những ngày hè nắng nóng để tái tạo năng lượng. Hương vị chua và mặn của Umeboshi giúp chống lại cảm giác mệt mỏi và uể oải.
- Ăn kèm với cơm trắng: Đây cũng là một trong những cách đơn giản nhất để thưởng thức Umeboshi. Người Nhật sẽ đặt Umeboshi lên trên một bát cơm trắng nhằm giúp cân bằng hương vị mặn và chua của Umeboshi với vị ngọt nhẹ của cơm.
- Ăn kèm với ogiti (cơm nắm): Umeboshi là một lựa chọn phổ biến cho nhân onigiri.Người Nhật thường đặt Umeboshi ở bên trong hoặc trên cùng của cơm nắm. Đôi khi, Umeboshi là nguyên liệu duy nhất trong nhân onigiri, nhưng cũng có thể kết hợp với tảo bẹ để tạo ra món onigiri "ume kombu" rất phổ biến ở các cửa hàng tiện lợi.
- Ăn kèm với okayu (cháo): Okayu là món ăn truyền thống của người Nhật dùng để chữa cảm lạnh, nếu thêm Umeboshi vào cháo sẽ giúp tăng hương vị và có lợi cho sức khỏe.
- Ăn kèm với ochazuke (cơm chan nước trà xanh): Sự kết hợp giữa vị nhạt của cơm, vị chua của Umeboshi và vị thanh của trà xanh tạo nên một món ăn hài hòa và dễ chịu.
- Ăn kèm với các món ăn khác: Người Nhật thường hay cho Umeboshi vào những món ăn khác như một gia vị để bổ sung vị chua chua cho hương vị của món ăn đó.
3 Lợi ích của mơ muối đối với sức khỏe
Umeboshi không chỉ nổi tiếng với hương vị đặc trưng mà còn được biết đến với nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe. Dưới đây là một số lợi ích chính của Umeboshi:
- Kháng khuẩn: Umeboshi chứa các thành phần có khả năng kháng khuẩn cao, giúp khử trùng và làm lành vết thương hiệu quả. Đây là một trong những lợi ích truyền thống của Umeboshi, từng được các samurai Nhật Bản sử dụng để tránh nhiễm trùng và duy trì sức khỏe.
- Hỗ trợ tiêu hóa: Umeboshi rất giàu chất xơ, giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa và giảm các vấn đề như táo bón. Việc thêm Umeboshi vào chế độ ăn hàng ngày có thể giúp cải thiện sức khỏe đường ruột và duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
- Chữa bệnh về cổ họng và cảm lạnh: Umeboshi có tính dương, giúp giảm các triệu chứng của cảm cúm, sốt rét và tái tạo năng lượng cho cơ thể. Ngoài ra, Umeboshi cũng được sử dụng để chữa trị các vấn đề về cổ họng như đau họng và viêm họng.
- Giải rượu: Umeboshi có thể giúp giải rượu hiệu quả, giảm các triệu chứng như nôn mửa và đau đầu sau khi uống rượu. Nước ẩm từ Umeboshi giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng sau khi tiêu thụ rượu.
- Cung cấp chất kiềm và chất xơ: Mặc dù Umeboshi không chứa nhiều dinh dưỡng hay calo, nhưng chúng rất giàu chất kiềm và chất xơ, giúp cân bằng độ pH trong cơ thể và hỗ trợ hệ tiêu hóa.
- Giảm mệt mỏi: Vị mặn của muối kết hợp với vị chua tự nhiên của mơ giúp chống lại vi khuẩn có hại, chữa chứng buồn nôn và giảm mệt mỏi. Umeboshi cũng được cho là có tác dụng ngăn ngừa lão hóa.
Mặc dù Umeboshi có thể hấp thụ muối hiệu quả nhưng việc tiêu thụ quá nhiều có thể dẫn đến tình trạng tiêu thụ quá mức natri, gây ra các vấn đề sức khỏe. Do đó, bạn nên kiểm soát lượng Umeboshi tiêu thụ hàng ngày để tránh ăn quá nhiều muối.
Umeboshi không chỉ là một phần của ẩm thực Nhật Bản mà còn là một "siêu thực phẩm" với nhiều lợi ích sức khỏe. Nếu có dịp du lịch Nhật Bản thì đừng bỏ lỡ món ăn này nhé.
4Cách người Nhật làm nên một quả muối
Quá trình sản xuất Umeboshi là một nghệ thuật cổ xưa đòi hỏi sự kiên nhẫn và kỹ thuật tỉ mỉ. Dưới đây là một cái nhìn chi tiết về cách người Nhật tạo ra Umeboshi từ những quả mơ tươi:
Bước 1: Thu hoạch và chuẩn bị mơ
- Mơ được thu hoạch vào tháng 6 khi những quả mơ đang độ chín mọng nước. Quả mơ sau khi thu hoạch sẽ được chọn lọc kỹ lưỡng, loại bỏ những quả không đạt chuẩn, bị xước hoặc hỏng.
- Quả mơ sau đó được bỏ cuống và ngâm trong rượu mạnh để sát trùng, đảm bảo quá trình muối diễn ra trong môi trường sạch sẽ.
Bước 2: Ngâm mơ trong nước muối
- Mơ sau khi sơ chế sẽ được ngâm vào thùng chứa với nước muối có tỷ lệ khoảng 20% để bắt đầu cho quá trình lên men.
- Trong vài tuần tiếp theo, mơ sẽ từ từ lên men và tiết ra nước ngâm, tạo nên "umezuke".
Bước 3: Phơi khô và tạo màu
- Umezuke sau đó được lấy ra khỏi hỗn hợp nước muối và phơi khô dưới nắng. Quá trình phơi khô giúp tăng cường hương vị và bảo quản mơ lâu dài.
- Để tạo màu đỏ đặc trưng cho Umeboshi, mơ sẽ được trộn với lá tía tô đỏ "akajiso". Lá tía tô không chỉ giúp tạo màu mà còn thêm hương vị thơm ngon cho Umeboshi.
- Trong một số trường hợp, người Nhật còn thêm "katsuobushi" (cá ngừ bào) hoặc mật ong vào mơ muối để tạo thêm hương vị và vị ngọt.
Bước 4: Bảo quản và lên men
- Mơ và lá tía tô sau khi được chuẩn bị sẽ được xếp vào hũ theo lớp, sau đó dùng vật nặng chèn lên trên và bọc vải màn lên miệng hũ, đặt ở nơi tối để tiếp tục quá trình lên men.
- Quá trình lên men sẽ khiến muối tan, mơ tiết ra nước chua và lá tía tô thôi ra màu tím, tạo nên "giấm mơ Umeboshi" - một sản phẩm phụ được sử dụng bên cạnh Umeboshi.
Bước 5: Thành phẩm
- Sau khi ủ xong, mơ muối lại tiếp tục được đem ra phơi nắng cho đến khi héo. Sau đó, Umeboshi có thể được bảo quản trong lọ cùng với nước giấm mơ hoặc bảo quản khô. Umeboshi càng để lâu sẽ càng phát triển hương vị dễ chịu và tăng thêm nhiều lợi ích cho sức khỏe.
5 Một số câu hỏi thường gặp
5.1 Tôi có thể mua umeboshi ở đâu?
Để mua Umeboshi, bạn có thể tìm kiếm tại các siêu thị châu Á hoặc cửa hàng thực phẩm Nhật Bản ở những thành phố lớn. Nếu không tìm thấy thì bạn có thể mua trực tuyến trên các trang thương mại điện tử lớn hoặc các cửa hàng chuyên doanh thực phẩm Nhật Bản. Khi mua, hãy chú ý đến nguồn gốc, chất lượng sản phẩm và đánh giá từ người mua trước để đảm bảo bạn chọn được sản phẩm tốt nhất.
5.2 Giá của umeboshi?
Giá của mơ muối Umeboshi biến động tùy thuộc vào nguồn gốc và chất lượng của quả mơ. Mơ muối sử dụng mơ từ Trung Quốc thường có giá phải chăng, chỉ vài trăm yên mỗi túi. Trong khi đó, Umeboshi làm từ mơ cao cấp trồng ở Nhật Bản có thể đắt hơn gấp mười lần.
5.3 Bảo quản umeboshi như thế nào?
Một số loại Umeboshi được phơi khô có thể được bảo quản ở nhiệt độ phòng mà không cần tủ lạnh, trong khi các loại Umeboshi ướt cần được giữ lạnh để đảm bảo chất lượng và tránh hư hỏng. Tuy nhiên, để giúp kéo dài thời gian sử dụng và bảo toàn hương vị thì MIA.vn khuyên bạn nên bảo quản tất cả các loại Umeboshi trong tủ lạnh.
Cho dù bạn là người yêu thích ẩm thực Nhật Bản hay chỉ đơn giản muốn khám phá một hương vị mới lạ, Umeboshi chắc chắn sẽ là một trải nghiệm đáng nhớ và thú vị. Hãy theo dõi Cẩm nang du lịch để được khám phá thêm nhiều địa điểm tham quan và nét ẩm thực đặc sắc của từng nơi nhé.