Nguồn gốc của Tết Nguyên Đán gắn liền với truyền thuyết về con Lân - một linh vật huyền thoại trong văn hóa phương Đông. Theo truyền thuyết, Lân là con vật mang đến may mắn, tài lộc và xua đuổi tà ma. Ngày Tết Nguyên Đán được coi là ngày sinh nhật của Lân vì vậy người Việt Nam thường trang trí nhà cửa bằng hình ảnh của Lân để cầu mong một năm mới an khang, thịnh vượng.

Ngoài ra, Tết Nguyên Đán còn có nguồn gốc từ thời nhà Hán khi Trung Quốc bắt đầu sử dụng lịch âm dương. Thời điểm chuyển giao giữa năm cũ và năm mới được coi là thời khắc giao thoa giữa âm và dương mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Người Việt Nam chịu ảnh hưởng sâu sắc từ văn hóa Trung Hoa đã tiếp nhận và phát triển Tết Nguyên Đán thành một lễ hội truyền thống độc đáo.

Không chỉ riêng Việt Nam, lễ hội ngày Tết Nguyên đán còn là một dịp lễ hội lớn được người dân nhiều nước Đông Nam Á như Malaysia, Singapore, Philippines, Indonesia... đón mừng trọng thể. Thậm chí, ở các quốc gia châu Á khác cũng có các nước ăn mừng Tết Nguyên Đán giống Việt Nam như Trung Quốc, Hàn Quốc, Mông Cổ, Triều Tiên, Ấn Độ, Bhutan..., Tết Nguyên đán cũng là một ngày lễ mang ý nghĩa đặc biệt, tô điểm thêm cho bức tranh văn hóa đa dạng của châu lục.

Nguồn gốc, ý nghĩa Tết Nguyên Đán và một số phong tục ngày Tết 2

Tết Nguyên Đán là một dịp lễ truyền thống quan trọng đối với người dân Việt Nam. Ảnh: Viện nghiên cứu lịch sử và văn hóa

Tết Nguyên Đán là dịp để gia đình đoàn tụ, cùng nhau thưởng thức những món ăn truyền thống, trao cho nhau những lời chúc tốt đẹp nhất. Đây cũng là thời điểm để con cháu thể hiện lòng biết ơn đối với ông bà, cha mẹ.

Trong không khí rộn ràng của mùa xuân, mọi người thường dọn dẹp nhà cửa, trang trí cây cảnh, chuẩn bị mâm cơm cúng gia tiên và đón giao thừa. Những phong tục tập quán này thể hiện lòng thành kính của người Việt Nam đối với tổ tiên, mong muốn nhận được sự phù hộ, độ trì.

Tết Nguyên Đán còn là dịp để mọi người quên đi những buồn phiền của năm cũ, hướng tới một tương lai tươi sáng hơn. Trong những ngày Tết, người Việt Nam thường gửi tặng nhau những món quà ý nghĩa, như lì xì, bánh chưng, hoa tươi với mong muốn mang lại may mắn, tài lộc và hạnh phúc.

Nguồn gốc, ý nghĩa Tết Nguyên Đán và một số phong tục ngày Tết 3

Tết Nguyên Đán mang một ý nghĩa đặc sắc. Ảnh: Báo Điên tử Chính phủ

Theo cẩm nang du lịch MIA.vn, Tết Nguyên Đán được tính theo lịch âm dương, thường rơi vào khoảng cuối tháng 1 hoặc đầu tháng 2 dương lịch. Ngày Tết Nguyên Đán được xác định dựa trên vị trí của Mặt Trăng và Mặt Trời trên bầu trời.

Thời điểm diễn ra Tết Nguyên Đán có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Đây được coi là thời khắc giao thoa giữa năm cũ và năm mới, mang theo những hy vọng, ước mơ và niềm tin vào một tương lai tươi sáng.

Trong những ngày Tết, người Việt Nam thường dành thời gian để nghỉ ngơi, vui chơi, thăm hỏi người thân và bạn bè. Không khí Tết Nguyên Đán tràn ngập niềm vui, tiếng cười và sự ấm áp tình người.

Nguồn gốc, ý nghĩa Tết Nguyên Đán và một số phong tục ngày Tết 4

Thời điểm diễn ra Tết Nguyên Đán được tính theo lịch âm dương. Ảnh: Báo Sức khỏe và đời sống

Đón xem pháo hoa là một trong các hoạt động ngày Tết đặc sắc. Khoảnh khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, khi tiếng chuông đồng hồ điểm 12 giờ vang lên cũng là lúc bầu trời bừng sáng bởi những màn pháo hoa rực rỡ. Từ những thành phố lớn đến những vùng quê yên bình, đâu đâu cũng tràn ngập sắc màu lung linh.

Pháo hoa rực rỡ mang theo những ước mơ, hy vọng về một năm mới an lành, hạnh phúc. Người người cùng nhau hướng mắt lên bầu trời, cùng nhau đón chờ khoảnh khắc giao thừa cùng nhau chìm đắm trong không khí rộn ràng, náo nhiệt. Tiếng cười, tiếng nói xen lẫn với tiếng nổ của pháo hoa tạo nên một bản giao hưởng mùa xuân đầy sức sống.

Nguồn gốc, ý nghĩa Tết Nguyên Đán và một số phong tục ngày Tết 5

Đón xem pháo hoa là một trong các hoạt động ngày Tết đặc sắc. Ảnh: Báo Tạp chí Du lịch

Theo quan niệm dân gian, ông Công, ông Táo là những vị thần cai quản bếp lửa. Hàng năm vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch, các ngài sẽ cưỡi cá chép về trời để tâu trình với Ngọc Hoàng những việc tốt, việc xấu của gia đình trong năm qua. Vì vậy, người Việt Nam có tục lệ cúng ông Công, ông Táo để tiễn đưa các ngài về trời.

Mâm cúng thường bao gồm những món ăn đơn giản như cá chép, thịt gà, hoa quả, vàng mã. Sau khi cúng xong, người ta sẽ thả cá chép xuống sông, hồ để tiễn đưa các ngài về trời.

Phong tục Tết Nguyên Đán cúng ông Công, ông Táo không chỉ thể hiện lòng thành kính của người Việt Nam đối với các vị thần mà còn là dịp để gia đình sum họp, cùng nhau chuẩn bị cho một năm mới an lành, hạnh phúc.

Xem thêm: Mâm cúng ông Công ông Táo đầy đủ nhất theo truyền thống Tết Ất Tỵ 2025

Nguồn gốc, ý nghĩa Tết Nguyên Đán và một số phong tục ngày Tết 6

Cúng ông Công, ông Táo là phong tục ngày Tết không thể bỏ qua. Ảnh: Báo Sức khỏe đời sống

Gói bánh chưng, bánh tét là một trong những hoạt động không thể thiếu trong dịp Tết Nguyên Đán. Việc gói bánh chưng, bánh tét đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ và sự đoàn kết của cả gia đình. Mọi người cùng nhau lựa chọn nguyên liệu, cùng nhau gói bánh, cùng nhau chờ đợi những chiếc bánh chín vàng ươm.

Những chiếc bánh chưng, bánh tét không chỉ là món ăn ngon mà còn mang theo hương vị truyền thống, tình cảm gia đình, là biểu tượng của sự đoàn kết, gắn bó.

Nguồn gốc, ý nghĩa Tết Nguyên Đán và một số phong tục ngày Tết 7

Gói bánh chưng, bánh tét là một trong những hoạt động thú vị ngày Tết. Ảnh: Kinh tế nông thôn

Trong những ngày giáp Tết, con cháu thường về quê hương để dọn dẹp, sửa sang lại phần mộ của tổ tiên. Họ mang theo hương hoa, lễ vật đến viếng mộ, thắp hương tưởng nhớ công ơn của những người đã khuất.

Tảo mộ không chỉ là một nghi lễ tôn giáo mà còn là dịp để con cháu bày tỏ lòng biết ơn, tưởng nhớ đến nguồn cội của mình. Trong không khí trầm mặc, trang nghiêm của nghĩa trang, mỗi nén hương được thắp lên như một lời cảm ơn, một lời cầu nguyện cho sự bình yên, hạnh phúc của gia đình.

Nguồn gốc, ý nghĩa Tết Nguyên Đán và một số phong tục ngày Tết 8

Trong những ngày giáp Tết, người Việt thường cùng gia đình tảo mộ tổ tiên, ông bà. Ảnh: Công viên Tưởng niệm Thiên Đức

Cúng tất niên là một nghi lễ quan trọng trong đêm giao thừa. Đây là lúc gia đình cùng nhau quây quần bên bàn thờ tổ tiên, dâng lên những lễ vật như hương hoa, trái cây, bánh trái để tiễn đưa năm cũ, đón chào năm mới.

Mâm cúng tất niên thường được chuẩn bị rất chu đáo với những món ăn ngon, đẹp mắt. Trong không khí trang nghiêm, mọi người cùng nhau cầu nguyện cho một năm mới an lành, hạnh phúc, vạn sự như ý.

Cúng tất niên còn là dịp để gia đình sum họp, cùng nhau nhìn lại những thành quả đã đạt được trong năm qua, cùng nhau ấp ủ những ước mơ, hy vọng cho năm mới.

Xem thêm: Mâm cúng tất niên Tết Ất Tỵ 2025 chuẩn phong tục Việt

Nguồn gốc, ý nghĩa Tết Nguyên Đán và một số phong tục ngày Tết 9

Cúng tất niên là một nghi lễ quan trọng trong đêm giao thừa. Ảnh: Báo Quảng Ngãi

Chúc Tết, mừng tuổi là một trong những nét đẹp văn hóa đặc trưng của Tết Nguyên Đán. Trong những ngày Tết, người Việt Nam thường đến thăm hỏi người thân, bạn bè, chúc nhau những lời chúc tốt đẹp như sức khỏe, bình an, thành công, hạnh phúc.

Trẻ em cũng được nhận những phong bao lì xì đỏ thắm chứa đựng những lời chúc tốt đẹp và những món quà nhỏ. Việc chúc tết, mừng tuổi được xem là dịp để mọi người thể hiện tình cảm, sự quan tâm đến nhau.

Nguồn gốc, ý nghĩa Tết Nguyên Đán và một số phong tục ngày Tết 10

Chúc tết, mừng tuổi là một trong những nét đẹp văn hóa đặc trưng của Tết Nguyên Đán. Ảnh: Digishop - VNPT

Tết Nguyên Đán là một lễ hội vô cùng đặc sắc và ý nghĩa đối với người Việt Nam. Tết Nguyên Đán không chỉ là dịp để sum họp gia đình mà còn là thời khắc để nhìn lại quá khứ, ôn lại truyền thống, hướng tới tương lai với những hy vọng, ước mơ mới. Hy vọng rằng những thông tin trong bài viết này đã giúp bạn hiểu hơn về những hoạt động đặc sắc trong dịp Tết Nguyên Đán. MIA.vn chúc bạn có một mùa xuân an lành, hạnh phúc bên gia đình và người thân yêu!