Nhà Quốc hội Việt Nam: Lịch sử, kiến trúc và trải nghiệm tham quan

1 Giới thiệu sơ lược về Nhà Quốc hội Việt Nam

Với số vốn đầu tư hơn 5.500 tỷ đồng, công trình Nhà Quốc hội Việt Nam được khởi công tháng 10/2009. Và sau 5 năm đã khánh thành, chính thức đưa vào sử dụng từ tháng 10/2014. Nằm ngay trung tâm chính trị Ba Đình, nơi đây trở thành biểu tượng kiến trúc và là trụ sở quan trọng bậc nhất của Việt Nam.

Tòa nhà mang diện mạo vừa hiện đại, vừa gợi nhắc dấu ấn truyền thống dân tộc. Không chỉ là điểm đặt nền móng cho những quyết sách quốc gia, Nhà Quốc hội còn là niềm tự hào văn hóa, biểu trưng cho tinh thần độc lập và khát vọng vươn lên của dân tộc Việt.

Nhà Quốc hội Việt Nam tọa lạc tại số 1 đường Độc Lập, phường Điện Biên, quận Ba Đình, Hà Nội. Nằm ngay giữa trung tâm chính trị của cả nước, công trình này gắn liền với những sự kiện lịch sử và quyết sách quan trọng nhất của dân tộc.

- Phía Tây: Đối diện Quảng trường Ba Đình và Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh

- Phía Bắc: Nhìn sang Trụ sở Văn phòng Trung ương Đảng trên đường Hoàng Văn Thụ.

- Phía Đông: Giáp đường Hoàng Diệu, hướng thẳng tới Hoàng thành Thăng Long – di sản văn hóa thế giới được UNESCO công nhận.

- Phía Nam: Đối diện Bộ Ngoại giao trên trục đường Bắc Sơn.

Với vị trí “trung tâm của trung tâm”, Nhà Quốc hội Việt Nam vừa là nơi vận hành quyền lực tối cao, vừa là biểu tượng kết nối giữa lịch sử, văn hóa và chính trị Việt Nam.

2 Kiến trúc tổng thể của Nhà Quốc Hội Việt Nam

Thiết kế Nhà Quốc hội lấy cảm hứng từ truyền thuyết “bánh chưng bánh dày”, biểu tượng “Trời tròn, Đất vuông”. Hình tròn là mặt trời, ví von như người cha. Hình vuông là mặt đất, ví von như người mẹ. Tư tưởng ấy gói trọn mối liên kết giữa con người và vũ trụ, giữa đời sống tinh thần và vật chất.

Tòa nhà có mặt bằng 102 x 102m, cao 39m với 5 tầng nổi và 2 tầng hầm. Công trình hội tụ kỹ thuật tiên tiến, công nghệ hiện đại, phản ánh sức mạnh công nghiệp đang vươn lên. Đây là trụ sở quyền lực và là niềm kiêu hãnh của Việt Nam trên trường quốc tế.

Điểm nhấn của Nhà Quốc hội Việt Nam chính là phòng họp trung tâm, với không gian hình tròn đặt trên tám trụ vững chãi, gồm hai tầng xếp chồng như một chiếc vương miện uy nghi. Những bức vách nghiêng mở rộng ra ngoài, phóng tầm nhìn bao quát Quảng trường Ba Đình và Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bên trong, từng chi tiết được sắp đặt tinh tế, gợi nhắc chiều sâu văn hóa và lịch sử dân tộc.

3 Đi qua 8 phòng chức năng chính của Nhà Quốc hội

3.1 Phòng họp Diên Hồng

Phòng Diên Hồng được xem như trái tim của Nhà Quốc hội Việt Nam, là nơi diễn ra các kỳ họp toàn thể, nơi những quyết sách lớn cho vận mệnh đất nước được đưa ra. Tên gọi “Diên Hồng” gợi nhớ hội nghị lịch sử năm 1284. Khi Thượng hoàng Trần Thánh Tông triệu tập bô lão khắp nơi bàn kế đánh quân Nguyên Mông, dấu mốc đầu tiên của tinh thần dân chủ Việt.

Không gian phòng họp được thiết kế hai tầng theo dạng vòng cung. Tầng một dành cho 575 ghế đại biểu, tầng hai bố trí 393 ghế cho khách mời và đại biểu dự thính. Hệ thống công nghệ hiện đại phủ khắp: từ thiết bị điểm danh, biểu quyết điện tử, cho đến màn hình cỡ lớn phục vụ trực tiếp theo dõi và truyền hình. Đặc biệt, trần phòng rực sáng nhờ hàng nghìn bóng đèn công suất lớn, tạo nên không khí trang nghiêm và bừng sáng.

3.2 Phòng Thăng Long

Phòng Thăng Long nằm tại sảnh trung tâm tầng 1 Nhà Quốc hội Việt Nam, rộng khoảng 850m². Đây là không gian đa năng lớn nhất, đủ sức đón hơn 800 đại biểu. Phòng thường dùng cho hội nghị, tiệc ngoại giao hay những sự kiện trọng đại của quốc gia.

Điểm đặc biệt của phòng là hệ thống vách ngăn linh hoạt, có thể chia thành 2–3 không gian nhỏ, phù hợp cho nhiều loại hình hoạt động khác nhau. Thiết kế trang nhã, hiện đại nhưng vẫn phảng phất hơi thở văn hóa Việt, giúp tôn vinh giá trị truyền thống trong một diện mạo mới mẻ.

Bên cạnh đó, khu sảnh trung tâm còn có các phòng mang tên những loài hoa quen thuộc của đất nước như Hoa Sen, Hoa Đào, Hoa Ban, như một cách khắc họa thiên nhiên và bản sắc Việt Nam trong từng chi tiết kiến trúc.

3.3 Phòng Tân Trào

Phòng Tân Trào nằm trên tầng 2, rộng khoảng 500m², là nơi diễn ra các phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, một cơ quan nắm giữ trọng trách khi Quốc hội không trong kỳ họp. Căn phòng được trang bị hệ thống màn hình lớn, phục vụ truyền hình trực tiếp và hiển thị thông tin thời gian thực.

Không gian hội họp được sắp xếp theo hình ô-van. Ở vị trí trung tâm, Chủ tịch Quốc hội ngồi ghế chính, hai bên là bốn Phó Chủ tịch. Xung quanh là hàng ghế cho các ủy viên, còn đối diện dành riêng cho khách mời, bao gồm thành viên Chính phủ và đại diện các bộ ngành.

Thiết kế của phòng mang hơi hướng châu Âu hiện đại nhưng được điều chỉnh để phù hợp với văn hóa Việt. Những chi tiết trang trí tinh tế như chim Lạc cổ, hay các bức tranh sơn dầu khắc họa Hồ Gươm, cầu Tràng Tiền… đã thổi vào không gian một sắc thái vừa trang nghiêm, vừa đậm hồn dân tộc.

3.4 Trung tâm Báo chí

Trung tâm Báo chí của Nhà Quốc hội Việt Nam là nơi diễn ra các buổi họp báo quan trọng trước và sau mỗi kỳ họp. Đây chính là cầu nối giữa hoạt động nghị trường và công chúng. Đồng thời cũng là nơi các phóng viên trong và ngoài nước đặt câu hỏi, trao đổi và tiếp nhận thông tin chính xác về chương trình làm việc cũng như kết quả từ các phiên họp.

Phòng họp báo được bố trí tại tầng B1, rộng khoảng 300m², với sức chứa lên đến 200 phóng viên. Không gian được trang bị đầy đủ thiết bị hiện đại, kết nối trực tiếp tín hiệu âm thanh, hình ảnh từ những phòng họp lớn như Diên Hồng, Tân Trào. Từ đó giúp giới báo chí cập nhật và truyền tải thông tin nhanh chóng, minh bạch và chuẩn xác đến độc giả.

3.5 Phòng họp Đoàn Đại biểu Quốc hội

Phòng Đoàn đại biểu Quốc hội là nơi diễn ra các phiên họp chuẩn bị quan trọng, nơi đại biểu thảo luận kỹ lưỡng trước khi đưa nội dung ra quyết định tại kỳ họp toàn thể.

Không gian họp được bố trí linh hoạt ở tầng 1, tầng 2 và tầng 4 của tòa nhà, đáp ứng nhu cầu làm việc cho 63 đoàn đại biểu trên cả nước. Phòng được thiết kế hiện đại với vách ngăn di động, có thể mở rộng hoặc thu gọn khi cần, tạo sự linh hoạt tối đa cho từng phiên họp.

Ngoài là nơi bàn thảo, phòng họp này còn phản ánh sự chuyên nghiệp và chu đáo trong tổ chức nghị trường. Góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của Quốc hội và các cơ quan trung ương.

3.6 Bảo tàng Quốc hội

Phòng Truyền thống Quốc hội, còn được gọi là Bảo tàng Quốc hội, là điểm nhấn đặc biệt bên trong Nhà Quốc hội Việt Nam. Với diện tích khoảng 800m², nơi đây trưng bày gần 500 hình ảnh, tư liệu và hiện vật quý giá. Nó còn tái hiện sinh động chặng đường hình thành và phát triển của Quốc hội từ năm 1946 đến nay.

Không gian trưng bày được sắp xếp thành bốn mảng nội dung chính:

- Chủ đề 1: Từ Quốc dân Đại hội Tân Trào đến Tổng tuyển cử, đánh dấu sự ra đời của Quốc hội khóa I nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

- Chủ đề 2: Vai trò của Quốc hội trong sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc và công cuộc xây dựng đất nước.

- Chủ đề 3: Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam gắn liền với thời kỳ đổi mới toàn diện.

- Chủ đề 4: Hoạt động ngoại giao nghị viện của Quốc hội Việt Nam trên trường quốc tế.

Ngoài ra, chuyên đề đặc biệt về mối quan hệ giữa Quốc hội Việt Nam và Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU), cùng mô hình Hội trường Ba Đình và Nhà Quốc hội hiện nay, đã góp phần khắc họa rõ nét thành tựu và giá trị lịch sử trong từng giai đoạn phát triển của đất nước.

Phòng Truyền thống được thiết kế liền mạch với khu trưng bày khảo cổ học ở tầng hầm, thông qua lối cầu thang bộ dẫn xuống không gian đặc biệt này. Sự kết hợp ấy biến nơi đây thành một “bảo tàng sống”, nơi quá khứ và hiện tại giao hòa. Không chỉ lưu giữ giá trị lịch sử, khu trưng bày còn thể hiện tinh thần tiếp nối truyền thống. Đồng thời tôn vinh vai trò quan trọng của Nhà Quốc hội Việt Nam trong tiến trình phát triển đất nước, từ buổi sơ khai đến thời đại hôm nay.

3.7 Thư viện Quốc hội

Thư viện Quốc hội được xem là “kho tri thức” phục vụ trực tiếp cho công tác nghiên cứu và hoạt động lập pháp. Đây là nơi hỗ trợ hiệu quả cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban chuyên môn, cũng như đại biểu và cán bộ Văn phòng Quốc hội trong quá trình làm việc.

Không gian thư viện rộng gần 600m², trong đó phòng đọc chính chiếm hơn 500m², mang lại sự thoải mái cho việc tra cứu và học tập. Hệ thống tài liệu đồ sộ với hơn 20.000 đầu sách, 50.000 bản in cùng hơn 100 loại báo và tạp chí, cung cấp nguồn thông tin đa chiều về chính trị, xã hội, pháp luật và nhiều lĩnh vực khác.

Hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm tri thức lập pháp hàng đầu Việt Nam, Thư viện Quốc hội không chỉ đơn thuần là nơi lưu trữ tài liệu, mà còn là điểm tựa trí tuệ. Thư viện góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của bộ máy nhà nước và bồi đắp giá trị học thuật cho cộng đồng.

3.8 Phòng trưng bày di vật khảo cổ dưới lòng đất

Khu trưng bày khảo cổ học dưới lòng Nhà Quốc hội Việt Nam mở ra hành trình trở về kinh thành Thăng Long xưa, nơi lịch sử được tái hiện sống động bằng công nghệ đồ họa hiện đại. Những hình ảnh, mô phỏng tỉ lệ thật mang đến cho du khách cảm giác như đang bước vào một bảo tàng sống, vừa gần gũi vừa đầy hấp dẫn.

Không gian rộng hơn 3.700m², nằm ở tầng hầm B1 và B2, hiện đang lưu giữ khoảng 400 hiện vật tiêu biểu được chọn lọc kỹ lưỡng từ hàng chục nghìn di vật thu thập trong các đợt khai quật. Bộ sưu tập này bao gồm vật liệu kiến trúc, gốm sứ, đồ sành, kim loại… phản ánh rõ nét sự phát triển đa dạng qua nhiều giai đoạn lịch sử của dân tộc.

Khu trưng bày tầng B1 rộng khoảng 1.700m², tái hiện không gian rực rỡ của kinh thành Thăng Long từ thế kỷ XI đến XVIII. Hệ thống 42 cột đèn ánh sáng được bố trí khéo léo, mô phỏng vẻ uy nghi của kiến trúc cung điện xưa, khiến du khách như lạc bước về thời vàng son.

Tầng B2 rộng hơn 2.000m², đưa người xem ngược dòng lịch sử về giai đoạn Tiền Thăng Long (thế kỷ VII–X). Điểm nhấn ấn tượng tại đây là những dấu tích kiến trúc Đại La và một phần công trình từ thời Đinh Tiền Lê, minh chứng sống động cho hành trình hình thành Thăng Long – Hà Nội.

4 Ý nghĩa của Nhà Quốc hội Việt Nam đối với đất nước

Tòa Nhà Quốc hội Việt Nam được dựng trên nền đất Hội trường Ba Đình lịch sử, nơi từng ghi dấu những sự kiện lớn lao của dân tộc. Công trình không chỉ kế thừa giá trị từ quá khứ mà còn thể hiện bước phát triển mới của trung tâm quyền lực cao nhất đất nước.

Đây là biểu tượng của sự gắn kết giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân, thấm đẫm tư tưởng Hồ Chí Minh về một chính quyền thuộc về dân. Tại đây, Quốc hội đảm nhận vai trò giám sát tối cao, đưa ra các quyết định có ảnh hưởng trực tiếp đến vận mệnh và tương lai quốc gia.

Không dừng ở công năng nghị trường, Nhà Quốc hội Việt Nam còn là nơi diễn ra các sự kiện trọng đại, lễ kỷ niệm và những buổi tiếp đón nguyên thủ quốc tế. Với kiến trúc hiện đại, tòa nhà trở thành minh chứng cho sự đổi mới mạnh mẽ, khẳng định tầm vóc và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

5 Lịch tham quan Nhà Quốc hội

Sau đây là thông tin chi tiết về giờ mở cửa và lịch tham quan Nhà Quốc hội Việt Nam, giúp bạn dễ dàng sắp xếp hành trình của mình.

6 Cách đăng ký tham quan Nhà Quốc hội Việt Nam

Vì là trụ sở làm việc của các cơ quan cấp cao thuộc Chính phủ, việc tham quan Nhà Quốc hội Việt Nam không thể tự do vào mà cần phải đăng ký trước. Sau đây là hướng dẫn chi tiết gồm 6 bước thủ tục đăng ký tham quan dành cho du khách.

Bước 1: Khi đăng ký tham quan, bạn cần xác định trước ngày và khung giờ mong muốn. Sau đó, chuẩn bị danh sách đoàn với đầy đủ thông tin: tên đoàn, họ tên và chi tiết của trưởng đoàn (năm sinh, số CMND/CCCD, số điện thoại, email), cùng thông tin của từng thành viên (họ tên, năm sinh, số CMND/CCCD, quê quán, dân tộc). Tất cả giấy tờ cần photo hai mặt CMND/CCCD của trưởng đoàn và các thành viên.

Lưu ý, mỗi đoàn tối đa 30 người. Để thao tác nhanh chóng, nên soạn danh sách ở dạng file điện tử trước khi gửi đăng ký.

Bước 2: Đăng ký online tại link Tham quan Quốc Hội

Bước 3: Khi đã hoàn tất việc điền thông tin, hãy tải ngay Phiếu đăng ký về máy. Lưu ý: hệ thống chỉ cung cấp Phiếu duy nhất một lần, nếu bỏ qua, bạn sẽ không thể lấy lại.

Bước 4: Sau khi tải Phiếu đăng ký, bạn cần in ra và xin xác nhận bằng chữ ký, dấu của cơ quan, tổ chức, hoặc chữ ký giới thiệu từ một đại biểu Quốc hội.

Bước 5: Hồ sơ cần nộp gồm: Phiếu đăng ký bản gốc đã được xác nhận, Bản photo 2 mặt CMND/CCCD của Trưởng đoàn và tất cả thành viên.

- Nơi tiếp nhận: Phòng Giáo dục – Tuyên truyền, Vụ Thông tin, Văn phòng Quốc hội.

- Thời hạn nộp: Ít nhất 03 ngày làm việc trước lịch tham quan (tính theo dấu bưu điện).

Bước 6: Trong thời hạn tối đa ba ngày làm việc, kết quả đăng ký của bạn sẽ được phản hồi trực tiếp qua email, cho biết hồ sơ đã được chấp thuận hay từ chối.

7 Hướng dẫn cách di chuyển đến Nhà Quốc hội

Nằm ngay trung tâm chính trị Ba Đình, Nhà Quốc hội Việt Nam có vị trí thuận lợi, giúp bạn dễ dàng tiếp cận bằng nhiều phương tiện khác nhau.

7.1 Đi bằng xe cá nhân

Tòa nhà tọa lạc gần các công trình nổi tiếng như Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, Bảo tàng Hồ Chí Minh, vì thế rất dễ nhận diện. Nếu xuất phát từ khu vực Hồ Hoàn Kiếm, bạn có thể đi theo lộ trình:

Hồ Hoàn Kiếm → Tràng Tiền → Phố Lê Thánh Tông. Tiếp tục thẳng đến ngã tư Lê Duẩn – Hùng Vương. Sau đó rẽ phải vào Hùng Vương, chạy khoảng 1km là tới Nhà Quốc hội.

7.2 Đi bằng xe công cộng

Xe buýt Hà Nội phủ sóng hầu hết các tuyến đường lớn, trong đó nhiều tuyến đi qua khu vực Ba Đình. Một số tuyến bạn có thể lựa chọn gồm: 09, 22, 32… Để thuận tiện, hãy tra cứu chi tiết lộ trình và điểm dừng bằng ứng dụng Busmap hoặc Moovit trước khi di chuyển.

8 Một số lưu ý quan trọng cần biết khi tham quan Nhà Quốc hội Việt Nam

Để chuyến tham quan tại Nhà Quốc hội được trọn vẹn, bạn nên lưu ý những điểm sau:

- Trang phục chỉnh tề: Đây là cơ quan chính trị trọng yếu, vì vậy hãy ăn mặc gọn gàng, lịch sự.

- Mang theo giấy tờ tùy thân: Chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân là bắt buộc để làm thủ tục đăng ký.

- Giữ trật tự: Không gây ồn ào, tuân thủ các quy định vì tòa nhà là nơi làm việc của các cơ quan cấp cao.

- Theo dõi lịch trình: Khu trưng bày khảo cổ chỉ mở cửa vào Thứ Ba và Thứ Năm.

- Hạn chế mang đồ ăn, thức uống: Nhằm bảo vệ không gian và hiện vật trưng bày, khách tham quan không được mang theo đồ ăn, nước uống vào bên trong.

Khám phá Nhà Quốc hội Việt Nam là hành trình tìm về cội nguồn lịch sử, đồng thời chiêm ngưỡng một biểu tượng hiện đại của đất nước. Từ kiến trúc độc đáo, không gian trưng bày đến các phòng họp lịch sử, mỗi chi tiết tại đây đều gợi nhắc về tinh thần đoàn kết dân tộc. Nếu có dịp xách vali đến Hà Nội, hãy dành thời gian ghé thăm công trình mang tính biểu tượng này.