1 Giới thiệu về rau thối
Nhắc đến rau thối người dân Tây Bắc thường đùa rằng đây là món mà một nhà ăn cả xóm sẽ ngửi thấy. Có nhiều người cảm thấy mùi rau thối thực sự rất khó ngửi, có người lại chỉ thấy mùi hơi lạ chứ không tới mức thối. Điều này tùy thuộc vào khẩu vị cũng như sở thích của từng người.
Rau thối trong ngôn ngữ của dân tộc Thái được gọi là cây pắc nam. Loại rau này thường mọc hoang trong rừng, thuộc họ cây dây leo, lá mọc đối xứng, màu xanh thẫm. Thân cây khá dài, cành, lá mọc ra nhiều gai nhọn, chồi non mơn mởn là phần ngon nhất. Thường thì người dân sẽ hái phần chồi và lá non về để chế biến thành món ăn hoặc dùng như thảo dược trong các bài thuốc dân gian.
Mùa của rau thối là vào độ tháng 3 - tháng 6, mọc nhiều ở các tỉnh vùng núi Tây Bắc như Sơn La, Điện Biên…. Lúc này cây rau thối rất xanh tốt, tươi ngon. Một số nhà hàng chuyên các món đặc sản Tây Bắc sẽ phục vụ món ăn từ loại rau này. Ngoài ra, rau thối còn được vận chuyển xuống Hà Nội, giá thành cũng khá đắt đỏ đấy nhé.
Nếu có dịp du lịch Tây Bắc mà bạn chưa biết mua gì về làm quà thật độc đáo, khác lạ thì rau thối là một sự lựa chọn cực kỳ đúng đắn. Đừng vì mùi hương ban đầu mà xa lánh loại rau này vì khi chế biến lên rau thối sẽ rất ngon và giòn.
2 Đặc điểm của rau thối
2.1 Về mùi hương của rau thối
Rau thối có mùi tự nhiên khá nồng, đứng xa từ vài mét bạn đã có thể ngửi thấy. Thế nhưng khi hái về, mùi của rau sẽ nhẹ dần, càng để lâu mùi sẽ càng bớt đi. Vì vậy nên nếu lần đầu ăn thì bạn có thể để rau bớt mùi rồi mới chế biến. Còn với người dân Tây Bắc thì hái xong về phải ăn ngay mới cảm nhận được hương vị đậm đà nhất.
Vì thân cây rau thối có nhiều gai nên khi hái rau, nhặt rau bạn phải chú ý tránh móc vào tay làm bị thương. Hiện nay giá rau thối khá cao, nếu bạn mua ở Hà Nội thì có thể lên đến vài trăm ngàn đồng cho 1kg. Còn mua ở Tây Bắc, trực tiếp từ người dân lên núi hái về thì giá thường khoảng vài chục ngàn đồng.
2.2 Về công dụng của rau thối
Như MIA.vn đã giới thiệu, rau thối ngoài là món ăn hàng ngày thì còn được sử dụng như một loại thảo dược. Rau thối có tác dụng giải nhiệt rất tốt, có lợi cho những người mắc bệnh xương khớp. Vì thế nên vào mùa hè ăn rau thối sẽ rất tốt cho sức khỏe.
Ngoài ra, rau thối phơi khô còn là một phần nguyên liệu trong các bài thuốc chữa những bệnh về gan, thận và dạ dày, khắc phục được những tình trạng như ợ chua, ợ nóng, đắng miệng, đau dạ dày… Chính vì những hiệu quả tuyệt vời này mà rau thối mới ngày càng được ưa chuộng và nhiều người săn đón, tìm mua.
3 Các món ăn ngon từ rau thối
3.1 Rau thối nộm với cà gai và thịt lợn sấy
Món rau thối nộm là đặc sản của miền rừng núi Tây Bắc, thường có trong thực đơn của các nhà hàng. Hương vị món ăn rất đậm đà, chua chua ngọt ngọt, là sự hòa quyện tuyệt vời của rau tươi, thịt lợn nạc và cà gai. Món này rất tươi mát, không dính dầu mỡ và tốt cho sức khỏe.
Cách chế biến rau thối nộm với cà gai và thịt lợn sấy cũng tương đối đơn giản. Bạn nhặt rau rồi rửa sạch, để ráo nước. Trái cà gai thì cắt cuống, rửa sạch, cắt đôi hoặc cắt ba rồi ngâm với nước muối để cà bớt chát. Luộc rau thối và cà gai chín tới, vớt ra cho ráo nước. Thịt lợn sấy mang hấp chín rồi xé nhỏ.
Cuối cùng, cho tất cả nguyên liệu vào tô, trộn chung với gia vị: nước mắm, muối, nước cốt chanh, đường, ớt, đậu phộng giã dập. Để trong khoảng 30 phút cho món ăn ngấm gia vị là bạn có thể thưởng thức rồi.
3.2 Canh rau thối đuôi heo
Nếu mua được rau thối về làm quà cho gia đình thì bạn hãy thử công thức nấu món canh với đuôi heo nhé. Đây là một món ăn rất bổ dưỡng, thích hợp với cả người già và trẻ em. Cách nấu món canh này cũng khá đơn giản, dễ làm, rất thích hợp với bữa cơm ấm cúng, cả gia đình quây quần bên nhau.
Bạn mang rau thối nhặt sạch rồi rửa với nước, để ráo. Phần đuôi heo cạo thật sạch lông, rửa với muối hạt, mang luộc sơ qua. Nên cho thêm vài lát gừng và cọng hành vào luộc chung để đuôi heo không bị hôi. Sau đó mang đuôi heo đi hầm, nêm nếm gia vị cho vừa miệng. Khi đuôi heo đã chín nhừ thì thả rau thối vào, nấu sôi khoảng 3 đến 5 phút là món ăn hoàn thành.
3.3 Rau thối xào măng
Rau thối xào với măng cũng là món ăn khá quen thuộc trong mâm cơm hàng ngày của người dân Tây Bắc. Vì thế có dịp thì bạn hãy nấu món này cho cả gia đình mình cùng thưởng thức nhé. Sự kết hợp của rau thối mà măng tươi vừa ngon vừa thanh đạm, vào mùa hè còn có khả năng giải nhiệt rất tốt.
Cách chế biến món rau thối xào măng khá nhanh gọn. Bạn chỉ cần rửa sạch rau, để ráo nước. Măng thì bóc vỏ, mang thái miếng vừa ăn, rửa qua với nước muối. Sau đó cho chảo lên bếp, phi thơm hành tím rồi cho măng vào xào khoảng 3 phút rồi cho tiếp rau thối vào. Nêm nếm gia vị, xào thêm khoảng 5 phút cho rau và măng chín đều là xong.
3.4 Rau thối nhồi cá nướng
Món rau thối nhồi cá nướng có hương vị rất đặc biệt, đây cũng là món ăn đặc sản mà người dân Tây Bắc thường nấu đãi khách trong các dịp lễ hội. Món này sẽ dùng cá nước ngọt như cá chép, cá trắm, cá quả… Cá đánh vảy, bỏ mang, bỏ hết nội tạng, rửa thật sạch với muối hạt.
Phần rau thối sẽ lấy ngọn và lá non, rửa sạch rồi trộn với gia vị. Sau đó cho tất cả vào bụng cá, mang cá đi nướng trên bếp than. Rau thối sẽ khiến hương vị cá đậm đà hơn rất nhiều, bạn ăn một lần đảm bảo nhớ mãi.
3.5 Chả rau thối
Rau thối còn có thể kết hợp trong món chả để cho ra thành phẩm siêu ngon. Mùi và vị của rau thối khiến món ăn trở nên đặc biệt hơn, khó có thể diễn tả bằng lời. Cách làm món ăn này cũng khá đơn giản, bạn chỉ cần băm nhỏ rau thối ra rồi trộn với thịt bằm và gia vị, để trong tủ lạnh khoảng 30 phút đến 1 tiếng rồi mang ra chiên.
Bạn nên chiên bằng nồi chiên không dầu thì chả sẽ đỡ bị béo và ngấy. Miếng chả bên ngoài giòn rụm, bên trong vẫn đủ ẩm và mềm là ngon nhất. Đi kèm với đó phải có một chén nước mắm thật đậm đà để món ăn trọn vẹn nhé.
3.6 Canh trứng rau thối
Món canh này cũng tương tự như cách chúng ta vẫn thường nấu canh trứng cà chua. Tuy nhiên khi nấu canh thì mùi và vị của rau thối sẽ rất nồng, những bạn lần đầu thử món này chắc sẽ thấy khó ăn một chút. Còn ăn quen rồi thì lại nghiện đấy.
Ngoài ra, rau thối còn có thể biến tấu thành rất nhiều món ăn hấp dẫn khác như xào thịt bò, xào thịt heo, luộc chấm mắm… Tùy khẩu vị gia đình mình bạn hãy lựa chọn những món phù hợp để cả nhà cùng thưởng thức nhé.
Trên đây là những thông tin về món rau thối độc đáo của vùng rừng núi Tây Bắc. Nếu có dịp đến đây, bạn nhất định phải thưởng thức các món ngon từ rau thối và đừng quên mua về làm quà cho người thân, bạn bè nha. Theo dõi cẩm nang du lịch MIA.vn để bỏ túi thêm nhiều món đặc sản độc đáo đang chờ bạn khám trong trong hành trình xách vali đi chinh phục những miền đất mới.