Nhắc đến mảnh đất Kon Tum, chắc hẳn bất cứ ai cũng sẽ nghĩ ngay tới những địa danh, thắng cảnh mang trong mình vẻ đẹp hoang sơ, hùng vĩ của đại ngàn Tây Nguyên như rừng thông Măng Đen, Vườn Quốc gia Chư Mom Ray, núi Ngọc Linh hay thác Yaly. Tuy nhiên, mảnh đất cao nguyên đầy nắng gió này cũng sở hữu vô vàn các món đặc sản tuy dân dã nhưng đầy sức hút và dễ dàng chiếm trọn cảm tình của đông đảo khách du lịch trong và ngoài nước. Trong số đó, không thể không nhắc đến rượu Đoác - một thứ rượu kỳ lạ của người dân xã Ngọc Tem. Với hương vị thơm ngon độc đáo, loại rượu này hoàn toàn xứng đáng được ghi tên vào cẩm nang du lịch Kon Tum của bạn đấy nhé!
1Giới thiệu vài nét về rượu Đoác Kon Tum
Rượu Đoác là thức uống truyền thống mà từ ngàn đời xưa mẹ Rừng đã ưu ái ban tặng cho người dân xã Ngọc Tem, huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum. Cho đến ngày nay, rượu Đoác được xem là thứ rượu duy nhất trên thế giới được lấy trực tiếp từ trên cây mang về uống mà không cần phải qua chế biến. Rượu Đoác đã trở thành món đồ uống không thể thiếu mang đậm bản sắc văn hóa nơi núi rừng Tây Nguyên đại ngàn. Vào những ngày hội lớn, dịp lễ, Tết, cưới hỏi cũng như trong đời sống thường nhật, rượu Đoác luôn có sẵn trên bàn của mỗi gia đình xã Ngọc Tem.
Xem thêm: Dế chiên Kon Tum, món ăn đặc sản nổi tiếng ở vùng đất Tây Nguyên
Rượu Đoác là món thức uống không thể thiếu trong đời sống hằng ngày và vào các dịp lễ hội quan trọng của người dân xã Ngọc Tem, huyện Kon Plông
2Rượu Đoác Kon Tum có gì hấp dẫn?
Đây là thứ rượu đặc sản Kon Tum lấy ra từ thân cây Đoác (hay còn gọi là cây tà vạt) rồi ngâm với vỏ cây chuồn đã được phơi khô mà thành chứ tuyệt nhiên không trộn lẫn một chút hoá chất nào. Vào khoảng từ tháng 3 đến tháng 6 trong năm là lúc cây Đoác bắt đầu trổ hoa. Người dân phải đợi đến khi hoa già, sau đó cắt bỏ phần hoa và chừa lại phần cuống dài khoảng tầm 2 gang tay để không bị kết trái thì mới lấy được rượu.
Theo lời người dân bản địa, các công đoạn lấy rượu Đoác không hề dễ dàng. Suốt quá trình đi lấy rượu, bạn sẽ phải vượt qua những con dốc đứng đầy sỏi đá và những bụi rậm có rất nhiều vắt để vào rừng Đoác. Khi đã đến rừng, bạn sẽ nhìn thấy từng hàng cây Đoác cao lớn và những giọt rượu đang nhỏ tí tách vào một cái ống lồ ô dài khoảng 4m, được cố định rất chắc chắn vào một cành gỗ ở trên thân. Vì hoa của cây Đoác mọc khá cao nên người dân sẽ lấy hai thanh gỗ bắc ngang để trèo lên. Khi lên đến ngọn, họ dùng cây chổi được làm từ cọng lá Đoác để xua đuổi ong vò vẽ.
Sau khi đuổi được ong, người dân bắt đầu mở dây thừng cột ống lồ ô ra rồi chuyển xuống bên dưới. Người ở phía dưới sẽ nắm chặt đầu ống, gác lên một hòn đá cao và dốc ngược xuống để dễ dàng chắt được rượu. Sau khi đổ hết rượu vào can, người dân sẽ lấy nước lọc rửa cho sạch ống lồ ô rồi lại đưa lên trên để tiếp tục hứng rượu. Lúc này người ở trên sẽ cắt một lát mỏng chừng 5mm ở cuống hoa rồi dùng dao khứa nhẹ vào. Khi vừa cắt xong, bạn sẽ nhìn thấy vài giọt rượu ứa ra. Đợi cho đến khi rượu chảy thành dòng, người dân dùng lá thốt nốt cắt thành hình mũi tên để dẫn rượu chảy vào trong ống và cột lại cẩn thận trên thân cây.
Theo kinh nghiệm lâu năm thì ngày nào cũng phải cắt hoa để tránh bị hư và cây Đoác mới cho ra rượu. Mỗi ngọn cây Đoác khoảng 4 đến 5 năm tuổi thông thường có thể cho rượu từ 3 đến 4 tháng mới hết. Sau đó sẽ để cây nghỉ và một thời gian sau mới tiếp tục lấy rượu lại.
Người dân phải đợi đến khi hoa bắt đầu già để cắt bỏ phần hoa và chừa lại phần cuống sao cho cây Đoác không kết trái thì mới lấy được rượu
Vì hoa cây Đoác mọc khá cao nên người dân thường dùng thanh gỗ bắc ngang để trèo lên ngọn
Các ống hứng rượu Đoác được làm từ cây lồ ô và dài khoảng 4m
Một người sẽ leo lên ngọn cây, mở ống lồ ô và chuyển xuống bên dưới để chắt rượu ra can
Hình ảnh người dân địa phương đang lấy rượu. Ảnh: Tuyết Anh
Lúc vừa lấy rượu xong, đa phần người dân bản xứ sẽ ngồi uống ngay dưới gốc cây để tận hưởng hương vị tươi mới nhất. Rượu Đoác không trong mà có màu trắng đục giống như nước dừa và hương thơm rất dịu. Tuy nói là rượu nhưng khi uống vào thì hoàn toàn không có vị cay hay đắng thường thấy mà hơi ngọt và rất thanh mát. Theo lời của người dân nơi đây, rượu Đoác rất dễ uống nên dù là thanh niên hay phụ nữ thì cũng đều có thể thưởng thức. Hơn nữa, loại rượu này còn có tác dụng giải nhiệt, an thần nên người uống vào sẽ ngủ rất ngon.
Khi lấy được rượu Đoác về, người dân xã Ngọc Tem không cất giữ riêng cho gia đình mình mà sẽ đem ra mời bà con trong làng cùng chia sẻ cái ngon, ngọt của mẹ Rừng ban cho. Bên can rượu thơm lừng, người dân cùng nhau ngồi nhâm nhi, trò chuyện khiến tình làng nghĩa xóm càng thêm gắn kết. Mỗi khi trong làng có ngày hội quan trọng hoặc vào những dịp lễ, Tết, ngoài rượu ghè Kon Tumquen thuộc, những người thanh niên trai tráng lại bắt đầu lên rừng lấy rượu Đoác mang về để góp phần làm đậm đà thêm hương vị truyền thống.
Cứ thế, tiếng lành lan xa, ngày nay rượu Đoác không chỉ là thức uống đặc trưng của người dân bản xứ mà bất cứ du khách nào có dịp đến với xã Ngọc Tem đều muốn được một lần thưởng thức món đặc sản Kon Tum độc đáo có một không hai này. Khi uống xong, ai cũng trầm trồ, thích thú và muốn mua thứ rượu đặc sắc này về làm quà cho gia đình, bạn bè. Người dân nơi đây luôn cảm thấy tự hào bởi đặc sản quê hương được nhiều khách du lịch trong và ngoài nước yêu thích. Bên cạnh đó, vì là thức uống dân dã nên giá cả của rượu Đoác cũng không hề đắt đỏ, chỉ khoảng 10.000 VND/lít.
Tuy nhiên, rượu Đoác rất dễ bị hư hỏng nên chỉ dùng được trong khoảng từ 1 - 2 ngày. Nếu cho vào tủ lạnh thì cũng chỉ có thể bảo quản đến ngày thứ 5 là sẽ bị chua. Chính vì vậy, nhiều du khách từ Quảng Nam, Đà Nẵng mặc dù rất thích nhưng sợ rượu hư nên cũng không dám mua về. Vậy nên nếu có dịp được ghé đến xã Ngọc Tem, bạn hãy tranh thủ thưởng thức rượu Đoác ngay tại làng để có thể cảm nhận trọn vẹn hương vị thơm ngon, hấp dẫn của món đặc sản này nhé!
Thông thường, sau khi lấy rượu xong, người dân bản địa sẽ ngồi thưởng thức ngay tại rừng Đoác. Ảnh: Amazing Vietnam
Rượu Đoác có màu trắng đục như nước dừa, vị ngọt thanh, được rất nhiều khách du lịch yêu thích và mua về làm quà. Ảnh: Sức khỏe 24h
Rượu Đoác được mệnh danh là món quà vô giá mà mẹ Rừng đã ban tặng cho mảnh đất cao nguyên Kon Tum đầy nắng gió. Loại rượu này đã trở thành thức uống truyền thống trong đời sống thường ngày của người dân nơi đây. Hương vị ngọt thanh, tươi mát và mùi thơm dịu nhẹ của rượu Đoác Ngọc Tem chắc chắn sẽ mang lại cho bạn nhiều cảm xúc vấn vương, lưu luyến ngay sau lần thưởng thức đầu tiên. Nếu có một phương pháp nào đó để bảo quản rượu Đoác thì có lẽ món đặc sản này sẽ còn nổi tiếng khắp miền xuôi, góp phần thu hút khách du lịch trong và ngoài nước đến với vùng đất Kon Tum. Nếu bạn có dịp đặt chân đến đây, đừng quên nếm thử thứ rượu độc đáo của chốn núi rừng Tây Nguyên này nhé!
