1Điều gì làm nên sự nổi tiếng của những sớ thịt dê núi Ninh Bình?
Vốn dĩ là vùng đất có địa hình bị cắt xẻ mạnh bởi những quả đồi núi thấp liền kề nhau và được bao bọc với những ngọn núi đá, thế nên từ lâu, vùng đất cố đô Ninh Bình đã luôn là môi trường lý tưởng cho việc chăn nuôi. Người dân sinh sống nơi đây đã gắn liền với nghề chăn thả dê cũng vì lẽ ấy.
Xem thêm: Về Ninh Bình, nhất định phải một lần thưởng thức canh cua rau dâm bụt!
Chẳng phải tự dưng mà người ta lại ví von Ninh Bình là thủ phủ của những món ăn chế biến từ thịt dê núi. Các món thịt Dê Ninh Bình ở đây được chế biến sáng tạo, để rồi cho ra đời những món ăn đa dạng cả về hình thức lẫn hương vị với nào thịt dê xào lăn, dê tái chanh, dê né, dê hấp, dê hầm và cả lẩu dê nữa.
Thịt dê tái chanh Ninh Bình - Thành phần chẳng thể thiếu trong món Thịt dê cơm cháy nổi tiếng cả một vùng
Có một điều đặc biệt là thịt dê ở đâu cũng có, nhưng để nói đến độ ngon nhất, săn chắc nhất thì ắt hẳn chẳng nơi nào qua được với thịt Dê Ninh Bình. Vốn dĩ từng đàn dê ở đây được người dân chăn thả trên những ngọn núi đá vôi có diện tích rộng rãi nên buộc chúng phải vận động liên tục để di chuyển. Chính điều này đã giúp cho những sớ thịt dê Ninh Bình đạt được độ săn chắc và có lượng mỡ, thịt vừa phải.
Không chỉ thế, bởi vì được chăn thả hoàn toàn trong môi trường tự nhiên nên dê được ăn các loại rau cỏ, thảo dược quý như giò gai, giò vàng, bách bộ, lim xẹt, móng bò, bần trích, v.v. Đó là lý do vì sao thịt dê Ninh Bình không có mùi hôi đặc trưng nhưng lại có mùi thơm của thảo dược, khi ăn vào rất mát và bổ.
2Thịt dê cơm cháy – Món ăn gây nhớ thương của vùng đất cố đô Ninh Bình
Có một điều đặc biệt xoay quanh món ăn dân dã này: dẫu chỉ đơn giản là món ăn với chút thịt dê và cơm nếp, thế nhưng năm 2021, Trung tâm Kỷ lục Việt Nam đã chính thức ghi nhận món Thịt dê cơm cháy là một trong top 50 món ăn đặc sản của nước ta. Bấy nhiêu đó thôi đã đủ khẳng định sự hấp dẫn và thơm ngon của món ăn đã luôn tồn tại song hành cùng bao thăng trầm của vùng đất cô đô này rồi.
Những miếng cơm cháy vàng giòn, ăn kèm với dê tái chanh và chén nước sốt thịt dê đậm đà thì quá tuyệt vời đúng không nè?
Thật ra, vốn dĩ thịt dê và cơm cháy là hai món ăn được tách biệt hoàn toàn. Ấy vậy mà khi kết hợp lại với nhau, bộ đôi này đã thật sự hòa hợp đến lạ, khiến bao người đã từng một lần thưởng thức thì cứ muốn ăn mãi không thôi. Món ăn này gắn liền với bao thế hệ người dân Ninh Bình đến độ mọi người đã luôn nhắc đến Thịt dê cơm cháy qua những câu thơ rằng:
“Rượu ngon cơm cháy thịt dê
Ninh Bình chào đón khách về tham quan
Dạo chơi non nước Tràng An
Hạ Long trên cạn, đại ngàn Cúc Phương”
Chẳng phải tự dưng mà món ăn giản đơn này lại gây thương nhớ đến thế. Để nói về sự đặc biệt của những miếng Thịt dê cơm cháy này thì phải nói đến hai món ăn riêng biệt, gồm cơm cháy và thịt dê.
Từ lâu, cơm cháy Ninh Bình đã luôn được mọi người yêu thích
Cơm cháy Ninh Bình dẫu là món ăn dân dã nhưng lại có cách chế biến tương đối cầu kỳ. Để cơm có được độ ngon, dẻo lý tưởng, người đầu bếp phải sử dụng hoàn toàn những loại gạo ngon, có thể là gạo tám thơm chẳng hạn. Cơm sau khi được nấu vừa chín tới, không quá khô sẽ được mang đi ép thành từng miếng nhỏ, sau đó mang đi chiên trong chảo sôi ngập dầu cho đến khi giòn rụm và có màu vàng nắng. Khi nào nhìn thấy các hạt gạo phồng lên như cốm gạo rang chín thì mới vớt ra để cho ráo dầu. Ngoài ra, cơm phải được nấu hoàn toàn bằng than củi để lửa đều khắp đáy nồi, và đặc biệt là phải nấu bằng nồi gang thì mới có được độ chín lý tưởng nhất.
Đã nhắc đến sự giản đơn của cơm cháy thì làm sao có thể không nói đến sự đặc biệt của thịt dê được, đúng không nè? Thịt dê thường được dùng kèm với cơm cháy thường là dê tái chanh. Những miếng thịt dê được sử dụng phải là loại thịt tươi, có độ săn chắc và mọng nước vừa vặn để khi ăn vào, bạn sẽ có thể cảm nhận trọn vẹn độ ngọt của thịt.
Cơm cháy Ninh Bình có nhiều cách ăn, nhưng ngon nhất vẫn là ăn kèm với thịt dê!
Thông thường, khi chế biến món dê tái chanh, người đầu bếp sẽ nhúng những miếng thịt dê được thái lát mỏng vào nồi nước sôi để thịt chín tái. Sau đó, họ sẽ vớt thịt ra, thêm tí mè rang giã, chút sả thái nhỏ, lá chanh, gừng và ớt tươi cắt nhỏ rồi mang đi trộn với tí nước chanh, bột ngọt thôi là đã có ngay một phần thịt dê tái chanh hấp dẫn, bắt vị. Món ăn này phải ăn kèm với lá sung, chuối xanh, khế, lá mơ tươi và gừng, thêm chút rượu Kim Sơn thì mới trọn vị hương vị.
Theo những cách chế biến trong dân gian thì người dân địa phương thường tái thịt dê theo ba cách. Thứ nhất là tái nhúng, có nghĩa là thịt dê sẽ thái thành lát mỏng, sau đó mang đi nhúng với nước sôi. Nếu nấu theo cách này, thịt sẽ giữ được trọn vẹn độ ngọt, dai lý tưởng. Cách thứ hai là tái lăn, nghĩa là mang những lát thịt dê thái mỏng lăn qua chảo mỡ nóng. Cách này sẽ giúp cho thịt dê thơm và béo hơn. Và cách thứ ba là tái vừng, nghĩa là thịt dê sau khi được mang đi tái lăn sẽ đem ra, trộn cùng tí vừng và lạc rang giã nhỏ. Lúc này khi ăn, bạn sẽ có thể ngay lập tức cảm nhận được trọn vẹn độ mềm của thịt dê, thêm tí giòn giòn vui miệng của lạc và vừng.
Những đĩa thịt dê tái chanh hấp dẫn là linh hồn của món đặc sản vang danh cả một vùng
Có một điều đặc biệt là dù chế biến theo bất kì cách nào đi nữa thì thịt dê tái chanh vẫn sẽ ngon nhất khi dùng kèm với tương bần, một loại tương đặc sản của Hưng Yên. Ngoài ra, bạn cũng có thể ăn kèm với nước mắm gừng nữa đó.
Để làm nên sự đặc biệt và hấp dẫn của những đĩa Thịt dê cơm cháy, thì ngoài thịt dê tái chanh và cơm cháy, chúng ta không thể không nhắc đến những chén nước sốt ăn kèm. Thông thường, phần nước sốt này sẽ được chế biến từ nhiều nguyên liệu khác nhau, chẳng hạn như thịt dê, thịt bò, tim, cật lợn xào cùng với các loại rau củ như cần tây, hành tây, cà chua, cà rốt, nấm, v.v. và gia giảm với các loại gia vị, tỏi tiêu tùy thích.
Chén sốt thịt dê được chế biến với hương vị đậm đà khó cưỡng
Tuy nhiên, ngon nhất vẫn là hương vị của những chén nước sốt thịt dê với mùi thơm đặc trưng của những sớ thịt dê Ninh Bình chắc, ngọt, thêm cả cái vị đặc trưng của các loại gia vị khác đi kèm. Khi dùng, bạn chỉ việc rưới xíu nước sốt lên phía trên cơm cháy hoặc chấm theo từng miếng đều được cả.
Khi cắn một miếng cơm cháy thấm đẫm nước sốt, gắp thêm tí thịt dê tái chanh bỏ lên trên, bạn sẽ cảm nhận được trọn vẹn cái sự giòn rụm của cơm cháy, thêm cả hương vị đậm đà với vị ngọt tự nhiên của nước sốt, sau cùng là chút chua chua của miếng dê tái chanh. Tuy đơn giản thế thôi nhưng mà chẳng hiểu sao lại chẳng thể buông đũa được!
Thố nước sốt là sự kết hợp hài hòa giữa thịt dê, các loại rau củ cùng gia vị đặc trưng
Ngồi nhâm nhi đôi ba miếng cơm cháy đẫm nước sốt, thêm tí thịt dê tái thì tuyệt phải biết!
Quả thật vùng đất cố đô Ninh Bình được ưu ái quá nhiều. Không chỉ sở hữu vô vàn những di tích nổi tiếng như Cố đô Hoa Lư, Chùa Bái Đính, vùng đất này vẫn còn đó một loạt những món đặc sản Ninh Bình khiến bao người nhớ mãi không quên. Vậy thì bạn ơi, nếu có dịp khám phá Ninh Bình, nhất định tụi mình phải cùng nhau về đây ngồi thuyền nan, sau đó thưởng thức một đĩa Thịt dê cơm cháy hấp dẫn này nhé!
