Thịt lợn cắp nách (hay còn gọi lợn Mường Sapa) là 1 loại đặc sản vùng cao, có nhiều nhất ở Lai Châu, được lấy thịt từ giống lợn lai giữa lợn rừng và rừng Mường. Cái tên thịt lợn cắp nách có thể được hiểu theo nghĩa đen, không hề có phiên bản khác của tên gọi này. Giống lợn ri lợn nhỏ được nuôi thả rông, sau đó được người dân bỏ gùi, túi xách hoặc thậm chí cắp nách để kịp phiên chợ đem mua bán, trao đổi chính bởi vì ngoại hình nhỏ nhắn và khối lượng tầm chục kg (khoảng từ 10 – 20 kg /con) của chúng. Bạn có thể hiểu được vì sao chúng được gọi là “lợn cắp nách” rồi chứ?

Người dân tộc Mông ở Sapa nuôi lợn thuần chủng theo kiểu thả rông truyền thống chứ không phải nuôi dưỡng, trong rừng ôn đới có nhiệt độ khá lạnh ở độ cao 2000 m. Ngoài thức ăn do người dân chuẩn bị là ngô, sắn, rau… thì thường chúng sẽ phải tự kiếm đồ ăn trong rừng, núi tự nhiên, vì vậy thịt lợn cắp nách rất sạch, thơm, chắc, nhiều nạc, an toàn với người dùng. Không tốn công nuôi dưỡng, nên lợn chậm lớn, trọng lượng còi cọc của chúng đủ để cắp nách mà thôi. 

Thịt lợn cắp nách - Loại thịt rừng nhân tạo được tín đồ ẩm thực săn lùng 2

Việc thả rông trong môi trường tự nhiên cũng là một cách khiến phần thịt lợn cắp nách chắc và ngon hơn

Để làm thịt lợn cắp nách thì sau khi mang lợn về, bạn phải cạo sạch lông, mổ theo kiểu mổ moi. Muốn phần da lợn sạch sẽ hơn thì dùng chanh để tẩy đi lớp bụi bẩn bám ở chân lông, sau đó rửa sạch, để khô.

Tiếp đến, bạn xoa với nước hàng, thui bằng rơm hoặc bã mía cho thơm. Thui đều đến khi phần bì lợn ngả vàng, dùng chanh chà sạch lại 1 lần nữa rồi mới lọc thịt để chế biến món ăn.

Có rất nhiều cách để chế biến món ăn từ thịt lợn cắp nách như: nướng (phần thịt từ vai), hun khói, giả cầy (thịt thủ, nầm bụng), om, lòng dồi, luộc, hấp (phần thịt mông hoặc hấp cách thủy phần thịt bụng lẫn xương sường), xào, sườn nấu canh, tiết canh… Việc chế biến món ăn này không quá khó khăn vì  vốn dĩ thịt lợn cắp nách nổi tiếng là thơm, ngon rồi. Quan trọng nằm ở phần gia vị muối chẩm chéo – 1 loại gia vị đặc trưng của vùng núi Tây Bắc, để món ăn thêm phần đặc sắc hơn thôi.

Phổ biến và nức tiếng nhất có lẽ là món thịt lợn cắp nách quay. Từng tầng hương vị món ăn đến từ lớp bì giòn tan, mỡ mỏng, thịt nạc mềm và ngọt. Phần xương lợn cắp nách khá mềm và nhỏ, bạn có thể ăn cả xương của chúng (nhưng không phải phần xương ống đâu nhé). Là món nhậu tuyệt hảo kết hợp với rượu táo mèo hoặc rượu ngô. 

Thịt lợn cắp nách - Loại thịt rừng nhân tạo được tín đồ ẩm thực săn lùng 3

Đâu ai nghĩ những chú lợn còi cọc này lại cho ra lò loại thức ăn ngon nghẻ đến vậy đâu ha

Thịt lợn cắp nách - Loại thịt rừng nhân tạo được tín đồ ẩm thực săn lùng 4

Chỉ cần nhìn lớp vỏ ngoài đầy say mê thế này cũng đủ thèm rồi

Với quan niệm “lần sau khách đến con bé đã thành con to, to bé không khác gì nhau” nên nếu vào bản mua lợn tại nhà dân, bạn có thể chứng kiến môi trường sống của chúng đồng thời theo chân người dân đến ven rừng đuổi bắt được con nào thì lấy con đó, bằng giá nhau từ 100.000 VNĐ – 130.000 VNĐ / con. Giá rẻ như vậy nên nhiều người đều tìm đến đây để mua được thịt lợn cắp nách ngon – bổ – rẻ để mang về nhà dùng dần.

Theo kinh nghiệm người Mông, người Dao, chọn mua thịt lợn cắp nách chắc thịt, thơm ngon, không bị “hoi” thì bạn nên lựa chọn giống lợn đực đã được thiến từ bé hoặc giống lợn cái chưa trải qua quá trình sinh đẻ.

Nên chú ý tránh ăn phải thịt lợn cắp nách giả, tuy nhìn vào hình thể, lợn vẫn đen, vẫn nhỏ, đuôi vẫn xoăn tít, nhưng lại được nuôi bằn cám bã, ngô gạo thì lại không còn là lợn cắp nách Sapa chính gốc nữa rồi.

MIA.vn gợi ý đến bạn 1 vài đặc điểm dễ phân biệt lợn cắp nách khi chọn lợn cắp nách, hi vọng thông tin này giúp ích được cho bạn trong việc chọn lợn khi mua tại nhà dân hay tại chợ nhé:

- Bộ lông đen, mông tròn nhưng bụng thon và “quả” mõm nhọn đầy nét đẹp hoang dã

- Phần tai bé, cơ thể nhỏ nhưng dài, còi cọc, lông cứng và dài, đuôi xoăn tít bé tí

- Khá chậm lớn do cách chăn thả của người dân, nhưng sức đề kháng tốt, trông khỏe khoắn, nhanh nhẹn không thua gì lợn rừng, ít bệnh, thích nghi cao với môi trường sống

Thịt lợn cắp nách - Loại thịt rừng nhân tạo được tín đồ ẩm thực săn lùng 5

Thịt lợn cắp nách quay được xem là món ăn ngon nhất trong tất cả món ăn chế biến từ thịt lợn cắp nách

Bạn có thể tìm đến phiên chợ vùng cao để tìm mua lợn cắp nách từ người dân bản địa, có thể nói điểm bán lợn là nơi đông đúc, nhộn nhịp nhất vì ai cũng thích mê món thịt lợn cắp nách này như: Chợ phiên Hoàng Su Phì – Hà Giang, Mường Hum, Sín Chéng, Bắc Hà để tìm mua thịt lợn cắp nách.

Bạn nên chú ý cẩn trọng trong việc chọn mua thịt lợn cắp nách để có thể tận hưởng đúng nghĩa hương vị món ăn dân dã, mộc mạc này nhé.

Thịt lợn cắp nách - Loại thịt rừng nhân tạo được tín đồ ẩm thực săn lùng 6

Phiên chợ hội tụ rất đông người dân địa phương và khách du lịch ghé mua

Thịt lợn cắp nách - Loại thịt rừng nhân tạo được tín đồ ẩm thực săn lùng 7

Thịt lợn cắp nách được xem là cực phẩm đối với giới trẻ ngày nay

Thịt lợn cắp nách được coi là một loại thịt lợn rừng nhân tạo do tính chất 3 phần nuôi 7 phần thả rông của người Mông. Điều có cũng là 1 phần thiết yếu khiến thịt lợn cắp nách trở thành món ăn đặc sản Sapa và được nhiều tín đồ ẩm thực săn lùng mỗi khi có dịp ghé thăm. MIA.vn hi vọng bạn có thể chia sẻ thêm về trải nghiệm ẩm thực với món ăn đặc biệt này nhé.