Ambuyat: Món ăn dẻo quánh lạ miệng mang đậm hương vị Brunei

1 Ambuyat là gì?

Ambuyat là món ăn truyền thống nổi bật của Brunei, được chế biến từ tinh bột chiết xuất của thân cây sago. Khi được nấu với nước nóng, loại tinh bột này chuyển thành một hỗn hợp dẻo, trong suốt và gần như không có vị riêng, mang kết cấu mềm dính rất đặc trưng.

Người Brunei thường dùng một đôi đũa tre đặc biệt (gọi là chandas) để cuộn phần ambuyat lên. Sau đó, bột được nhúng vào các loại nước chấm đậm vị như sambal belacan, tempoyak làm từ sầu riêng lên men hoặc xốt sambal binjai từ xoài rừng và ớt. Mặc dù bản thân ambuyat không có vị đậm đà, món ăn lại trở nên hấp dẫn nhờ sự kết hợp với cá nướng, rau luộc, hải sản và các loại nước chấm mang đậm bản sắc địa phương.

Thú vị hơn, ở Việt Nam cũng có một món ăn dân dã mang nhiều điểm tương đồng với ambuyat, đó là bột khuấy ở Bình Định. Cũng từ tinh bột hòa nước và nấu chín đến khi đặc dẻo, bột khuấy được ăn nóng cùng nước mắm, dầu hành hoặc thịt bằm. Dù mỗi nơi có cách kết hợp riêng, nhưng cả hai món đều gợi nên cảm giác mộc mạc, ấm cúng và gần gũi. Tất cả đều phản ánh nét đẹp giản dị trong văn hóa ẩm thực của mỗi vùng đất. Nếu có dịp du lịch Brunei, bạn đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức món ăn tuyệt vời này nhé.

2 Nguồn gốc của món Ambuyat

Ambuyat là món ăn có nguồn gốc từ đảo Borneo và rất quen thuộc với nhiều cộng đồng bản địa như người Bruneian Malay, Bisaya, Bajau, Kadazan-Dusun và Lun Bawang. Ngày xưa, khi gạo còn hiếm, người dân dùng Ambuyat như món chính để no bụng mỗi ngày.

Theo một số ghi chép lịch sử từ Trung Quốc cách đây hơn 800 năm, người dân Brunei đã biết dùng phần ruột của cây sago để làm thức ăn. Có truyền thuyết kể rằng, trong lúc tìm sâu trong thân cây, người dân phát hiện ra lớp bột dính và nếm thử. Từ đó, họ nghĩ ra cách nấu chín với nước để tạo ra món ambuyat như ngày nay.

Trong thời kỳ Thế chiến thứ hai, khi gạo khan hiếm do chiến tranh, ambuyat lại càng trở nên phổ biến và trở thành món ăn quen thuộc của người Brunei. Bữa ăn thường được thưởng thức theo kiểu quây quần bên nồi lớn, mỗi người dùng chung, thể hiện rõ tinh thần sẻ chia và gắn kết cộng đồng trong đời sống người dân. Đây không chỉ là món ăn truyền thống mà còn là minh chứng cho sự khéo léo, thích nghi của con người với thiên nhiên.

3 Cách làm món Ambuyat truyền thống

Nếu muốn cảm nhận trọn vẹn hương vị đặc trưng của Ambuyat, bạn có thể thử tự tay làm món ăn này theo cách truyền thống sau đây, mà MIA.vn gợi ý:

3.1 Nguyên liệu cần chuẩn bị

Đầu tiên để làm món ăn này bạn cần chuẩn bị một số nguyên liệu rất đơn giản:

- Tinh bột sago: khoảng 500g (có thể thay thế bằng bột khoai tây hoặc bột năng nếu không có sago)

- Nước: 600ml (tương đương khoảng 2 cốc rưỡi)

- Đũa tre hai ngạnh (chandas): dùng để cuộn ambuyat khi ăn, nếu không có có thể dùng đũa tre thường

3.2 Các bước làm Ambuyat

Dưới đây là các bước đơn giản mà Cẩm nang du lịch gợi ý, giúp bạn có thể tự làm món Ambuyat đúng kiểu truyền thống ngay tại nhà:

- Bước 1: Đầu tiên, bạn cho khoảng 500g bột sago vào một tô lớn, thêm vào khoảng 100ml nước lạnh và khuấy đều để bột thấm nước. Sau đó, để bột nghỉ trong vài phút cho nở đều.

- Bước 2: Đun sôi khoảng 500–600ml nước. Nước cần sôi thật kỹ vì nếu không đủ nhiệt độ, bột sẽ không chín đều và không đạt độ dẻo mong muốn.

- Bước 3: Khi nước đã sôi, bạn từ từ rót vào phần bột đã chuẩn bị, vừa rót vừa khuấy đều tay bằng đũa hoặc muỗng gỗ. Tiếp tục khuấy đều liên tục cho đến khi hỗn hợp chuyển sang màu trong, dẻo và quánh lại như hồ. Lúc này Ambuyat đã đạt.

- Bước 4: Để pha nước chấm đậm hương vị truyền thống (xốt tempoyak), bạn cần giã nhuyễn 1 quả ớt cay nhỏ và 1 muỗng canh tôm khô (đã ngâm mềm) trong cối. Sau đó, bạn thêm vào 1 muỗng cà phê mắm tôm, một chút muối rồi giã tiếp. Cuối cùng, bạn trộn đều hỗn hợp này với 2 muỗng canh tempoyak (sầu riêng lên men) và thêm một ít nước sôi để có được nước chấm sánh mịn, thơm đậm vị.

- Bước 5: Múc phần Ambuyat đã nấu ra bát, chuẩn bị chandas (loại đũa tre hai ngạnh) để cuộn từng phần bột, sau đó chấm vào nước xốt đã pha rồi thưởng thức. Ambuyat thường được ăn kèm với cá nướng, tôm, rau luộc hoặc thịt chiên để tăng thêm hương vị và tạo sự cân bằng trong bữa ăn.

Món này ngon nhất khi còn nóng. Vì vậy, bạn nên dùng ngay sau khi nấu xong để cảm nhận được độ dẻo mềm đặc trưng và vị đậm đà từ nước chấm truyền thống.

4 Có thể thưởng thức Ambuyat chính gốc ở đâu?

Trong chuyến hành trình du lịch châu Á, nếu có dịp đặt chân đến Brunei hoặc vùng Borneo thuộc Malaysia, bạn nhất định nên thử qua món Ambuyat độc đáo. Cụ thể:

- Tại thủ đô Bandar Seri Begawan của Brunei, nhà hàng Aminah Arif là điểm dừng chân lý tưởng để thưởng thức ambuyat truyền thống ăn kèm các loại nước chấm đậm đà như sambal belacan hay tempoyak. Tối đến, bạn cũng có thể ghé chợ đêm Gadong để thưởng thức Ambuyat theo cách mộc mạc mà người dân địa phương vẫn hay ăn.

- Nếu chuyến đi đưa bạn đến Kota Kinabalu, thủ phủ của bang Sabah (Malaysia), đừng bỏ qua cơ hội thưởng thức Ambuyat tại nhà hàng D’Place Kinabalu. Tại đây, bạn sẽ được phục vụ phần Ambuyat dẻo mịn ăn kèm cá nướng và rau rừng – những hương vị đặc trưng của vùng đất bản địa.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn rõ hơn về món Ambuyat, được xem là một biểu tượng ẩm thực độc đáo của Brunei, vừa lạ miệng vừa đậm đà bản sắc văn hóa. Nếu có dịp xách vali lên đường khám phá Đông Nam Á, đừng quên ghé Brunei và thưởng thức Ambuyat tại chính nơi món ăn được sinh ra, để cảm nhận trọn vẹn hương vị này nhé!