Tìm hiểu về màn thầu: Món ăn đường phố chinh phục toàn cầu

1 Giới thiệu đôi nét về bánh màn thầu

Màn thầu (tiếng Trung: 馒头, bính âm: mántóu) là loại bánh làm từ bột mì lên men, hấp chín, có hoặc không có nhân, phổ biến ở miền Bắc Trung Quốc. Bánh có hình dạng tròn, mềm mịn và thơm nhẹ. Nếu như có dịp đi du lịch Trung Quốc, bạn sẽ thấy màn thầu không chỉ được dùng làm bữa sáng nhanh gọn mà còn là món ăn thiết yếu trong gia đình.

Ở miền Bắc Trung Quốc, nơi khí hậu lạnh và đất không phù hợp trồng lúa, người dân sử dụng bột mì làm lương thực chính, vì vậy màn thầu trở thành món ăn phổ biến hàng ngày. Bên cạnh cách hấp truyền thống, màn thầu còn được chiên giòn để tạo lớp vỏ vàng rụm, thường dùng kèm sữa đặc hoặc món mặn như thịt kho, vịt quay.

2 Nguồn gốc và ý nghĩa của màn thầu

Theo MIA.vn tìm hiểu về truyền thuyết dân gian, màn thầu có nguồn gốc từ thời Tam Quốc. Khi Gia Cát Lượng dẫn quân vượt sông Mân, ông buộc phải hiến tế người để qua sông theo tập tục địa phương. Để tránh đổ máu, ông đã nghĩ ra cách nặn bánh từ bột mì, tạo hình giống đầu người. gọi là “màn đầu” nhằm đánh lừa thần sông. Về sau, cách gọi này dần biến âm thành “màn thầu” và trở thành món ăn dân gian quen thuộc từ Bắc vào Nam Trung Quốc.

Về mặt ẩm thực, màn thầu là biểu tượng của văn hóa nông nghiệp lúa mì, đặc trưng cho vùng miền Bắc, nơi người dân sử dụng bột mì làm lương thực chính thay cho gạo. Món ăn thể hiện sự linh hoạt trong cách chế biến. Người dân có thể dùng kèm nó với món mặn, chiên giòn hoặc ăn riêng như một món ăn sáng đơn giản nhưng giàu năng lượng.

3 Đặc điểm nổi bật và hương vị của màn thầu

Màn thầu có hình dáng tròn trịa hoặc hơi thuôn dài, với đường kính khoảng 4 cm, dài chừng 15 cm. Vỏ bánh thường có màu trắng ngà, mịn màng, không rạn nứt. Khi cầm lên có cảm giác mềm mại, nhưng không xốp bở. Phần ruột bên trong đặc, hơi dai, giữ được độ ẩm nhờ quá trình hấp chín, đồng thời mang lại cảm giác no lâu khi ăn.

Bên cạnh đó, màn thầu có vị thanh ngọt tự nhiên từ bột mì lên men, đôi khi phảng phất mùi thơm nhẹ của men nở. Nếu là loại có nhân, đặc biệt là nhân ngọt như đậu đỏ, sữa trứng hay khoai môn, vị bánh sẽ đậm hơn, béo hơn. Và đặc biệt là màn thầu ngọt rất phù hợp khẩu vị của người thích món tráng miệng nhẹ nhàng.

Sau khi được hấp chín, màn thầu có thể dùng ngay hoặc chiên lại để tăng độ giòn cho lớp vỏ ngoài, tạo sự tương phản thú vị với phần ruột mềm bên trong. Màn thầu chiên thường được ăn kèm với sữa đặc, cháo trắng hoặc các món mặn nhẹ như thịt kho, gà hầm… Đây là món điểm tâm phổ biến trong nhiều gia đình và nhà hàng kiểu Trung Hoa.

4 Các loại màn thầu phổ biến nhất hiện nay

Nếu bạn từng đọc qua các bài viết chia sẻ kinh nghiệm du lịch Trung Quốc, chắc hẳn đã bắt gặp hình ảnh những chiếc màn thầu trắng thơm lừng xuất hiện trong các bữa sáng, xe đẩy đường phố hay mâm cỗ truyền thống. Nhưng ít ai biết rằng màn thầu không chỉ có một loại! Dưới đây là những kiểu màn thầu phổ biến nhất hiện nay mà bạn nên thử.

4.1 Màn thầu trắng không nhân

Màn thầu là món ăn có nhiều biến thể phong phú, phản ánh sự sáng tạo trong văn hóa ẩm thực của người Hoa. Loại cơ bản nhất là màn thầu trắng không nhân, một dạng bánh mì hấp làm từ bột mì lên men. Màn thầu dạng này sẽ không thêm nhân hay phụ liệu, mang hương vị thanh đạm và mềm mịn tự nhiên. Đây là món ăn phổ biến trong các bữa sáng và cũng được dùng thay cơm trong bữa chính ở các vùng nông thôn miền Bắc Trung Quốc.

4.2 Màn thầu ngọt

Từ phiên bản đơn giản ấy, người ta phát triển thành màn thầu ngọt. Người ta sẽ thường nhào bột của bánh màn thầu đường, hoặc nhồi nhân như đậu đỏ, khoai môn, mứt sen, sữa trứng... Hương vị của loại bánh này thường ngọt dịu, mềm thơm và thích hợp với trẻ em hoặc dùng như món ăn nhẹ trong ngày. Tùy vào vùng miền, loại màn thầu ngọt có thể được tạo hình nghệ thuật với màu sắc bắt mắt, nhất là trong các dịp lễ Tết hoặc tiệc cưới.

4.3 Màn thầu chiên

Bánh màn thầu chiên là một biến tấu hiện đại, được nhiều người ưa chuộng vì lớp vỏ giòn rụm bên ngoài nhưng vẫn giữ được phần ruột mềm mại bên trong. Sau khi hấp chín, bánh được chiên vàng rồi dùng kèm sữa đặc hoặc cà phê. Cách chế biến này làm tăng hương vị và độ hấp dẫn của bánh, đặc biệt phù hợp với khẩu vị người Việt.

4.4 Màn thầu rau củ

Ngoài các loại truyền thống, màn thầu còn có nhiều phiên bản sáng tạo nhờ kết hợp nguyên liệu mới. Màn thầu bí đỏ, khoai lang tím hay rau bina là những lựa chọn lành mạnh, vừa tạo màu sắc đẹp mắt vừa bổ sung dinh dưỡng, được nhiều gia đình có trẻ nhỏ hoặc người ăn chay lựa chọn. Một số đầu bếp còn dùng bột than tre để tạo màu đen tuyền lạ mắt cho màn thầu, thường xuất hiện trong các nhà hàng theo phong cách fusion hiện đại.

4.5 Màn thầu hình con vật

Đặc biệt, trong các dịp lễ tết hay sự kiện dành cho trẻ em, màn thầu còn được tạo hình thành các con vật đáng yêu như thỏ, lợn, cá, gấu… Màn thầu hình thú không chỉ hấp dẫn về mặt thị giác mà còn mang tính biểu tượng. Nó thường được dùng làm quà tặng hoặc mâm cỗ cúng truyền thống. Với màu sắc tự nhiên từ rau củ và tạo hình thủ công tỉ mỉ, loại màn thầu này vừa là món ăn, vừa là tác phẩm nghệ thuật mang đậm dấu ấn văn hóa.

5 Màn thầu thường được ăn như thế nào?

Cách thưởng thức màn thầu rất đa dạng, phù hợp với nhiều hoàn cảnh và khẩu vị khác nhau. Cách ăn nguyên bản và phổ biến nhất là dùng ngay khi bánh còn nóng, vừa hấp xong. Lúc này, bánh giữ được độ mềm, thơm và hơi dai nhẹ, thể hiện trọn vẹn hương vị truyền thống.

Ngoài ra, một biến tấu rất được yêu thích là chiên giòn màn thầu, tạo lớp vỏ vàng rụm bên ngoài, trong khi ruột bánh vẫn mềm và ẩm. Bánh sau khi chiên thường được chấm với sữa đặc đầy hấp dẫn.

Bên cạnh đó, màn thầu cũng thường được ăn kèm với cháo trắng hoặc súp nóng, giúp món ăn trở nên dễ tiêu, ấm bụng và nhẹ nhàng hơn. Cách ăn kèm rất thích hợp cho người già, trẻ em hoặc khi cơ thể mệt mỏi.

Trong ẩm thực gia đình hiện đại, màn thầu còn được biến tấu linh hoạt: có thể chiên cùng trứng, xúc xích thành món pancake kiểu mới. Hoặc với sức sáng tạo vô tận, đầu bếp còn có thể kẹp màn thầu với thịt, trứng, rau sống như một chiếc sandwich mini. Những cách dùng này không chỉ ngon miệng mà còn tiện lợi, phù hợp với nhịp sống nhanh và gu ẩm thực pha trộn Á – Âu ngày nay.

Ngày nay có rất nhiều cách thưởng thức màn thầu khác nhau. Ảnh: Vnexpress

6 Màn thầu có lợi ích gì đối với sức khỏe?

Màn thầu được nhào hoàn toàn từ bột mì, nguồn carbohydrate chủ lực nuôi dưỡng cơ thể. Tùy loại nhân, chiếc bánh còn bổ sung thêm loạt vi chất có ích như protein từ thịt hoặc trứng, chất xơ từ rau củ, cùng hàng loạt vitamin và khoáng cần thiết.

- Carbohydrate: “tiếp nhiên liệu” cho mọi hoạt động suốt ngày dài.

- Protein: xây dựng cơ bắp, sửa chữa mô tế bào.

- Chất xơ: giữ cho hệ tiêu hóa trơn tru, chống táo bón.

- Vitamin & khoáng chất: xúc tác cho vô vàn phản ứng chuyển hóa.

Khi hấp đúng cách, vỏ bánh nở mềm, dễ nghiền nát và dễ hấp thu. Những ai có dạ dày nhạy cảm sẽ ưa chuộng các phiên bản màn thầu chay hoặc nhân rau củ vì độ nhẹ bụng. Đặc biệt, lượng chất xơ trong bánh kích thích nhu động ruột, hỗ trợ hệ tiêu hóa làm việc nhịp nhàng hơn.

7 Màn thầu khác bánh bao ở điểm nào?

Từng có lúc nhiều người nhầm lẫn giữa màn thầu và bánh bao khi khám phá món Hoa. Tuy nhiên, hai loại bánh này lại có nhiều điểm khác biệt thú vị mà không phải ai cũng phân biệt được.

Cắn nhẹ miếng Màn thầu mềm dai, nhấp thêm ngụm trà nóng, khoảnh khắc đó đủ khiến cuộc hành trình trở nên đáng nhớ. Dù bạn khám phá ẩm thực tại gia hay rong ruổi ở Bắc Kinh, hãy để vali MIA.vn giữ trọn hành trang và hương vị của những câu chuyện chưa kể.