Cây cổ thụ Bạch Mai tại đình Phú Tự tọa lạc ở ấp Phú Hào thuộc địa phận xã Phú Hưng, thành phố Bến Tre. Vừa bước qua khỏi cổng đình, mọi người đều sẽ thấy một gốc Bạch Mai lâu năm đứng sừng sững với thân cây xù xì, to bằng cả vòng tay người lớn và vươn cao lên trời hơn 4m, tán lá tỏa ra phủ bóng mát khắp một góc sân rộng khoảng 40m2. Tuy gọi là Bạch Mai nhưng cây cổ thụ này dường như không có một nét gì giống với loài mai tại miền Nam, cả về hình dáng, kích thước lẫn thời điểm ra hoa. 

Đối với người dân tỉnh Bến Tre, có lẽ không ai là không biết tới đình Phú Tự và gốc cây cổ thụ Bạch Mai nức tiếng này. Vào ngày 13/02/2014, Ủy Ban Nhân Dân thành phố Bến Tre quyết định tổ chức lễ công nhận cây cổ thụ Bạch Mai tại đình Phú Tự là Cây di sản cấp quốc gia. Đây là một niềm tự hào to lớn của người dân địa phương vì cây cổ thụ Bạch Mai đã tồn tại hơn 300 năm, như một chứng nhân lịch sử đã cùng với bà con xứ dừa trải qua bao thăng trầm, biến đổi của thời cuộc. Hiện nay, cùng với di tích Cây Da đôi, cây cổ thụ Bạch Mai tại đình Phú Tự là một trong những địa điểm được đông đảo khách thập phương tìm đến tham quan.

Xem thêm: Khu lưu niệm Giáo sư Ca Văn Thỉnh, nơi tưởng nhớ người trí thức tiêu biểu

Chiêm ngưỡng cây cổ thụ Bạch Mai tại đình Phú Tự hàng trăm năm tuổi 2

Cây cổ thụ Bạch Mai tại đình Phú Tự được công nhận là Cây di sản cấp quốc gia

Cây cổ thụ Bạch Mai tại đình Phú Tự gắn liền với lịch sử khai hoang, mở đất của tỉnh Bến Tre. Vào giai đoạn cuối thế kỷ XVII, khi các lưu dân đầu tiên đặt chân tới đây khai phá thì ông Đoàn Văn Giàu (một người miền Trung làm nghề hát bội) đã phát hiện thấy loài cây lạ, dáng dấp to lớn, cứ độ tiết Xuân sang là hoa nở trắng xóa. Cho rằng đây chính là phước địa nên bà con đều vô cùng trân trọng giữ gìn, nhiều người còn tỏ lòng mến mộ muốn nhân giống cây để mang về nhà trồng nhưng lại bất thành. Từ đó, nhiều câu chuyện bí ẩn, linh thiêng xung quanh cây cổ thụ này được lan truyền rộng khắp nên người đời khi ấy đều kính cẩn gọi là "Thần mai".

Sau khi hoàn thành công cuộc khai phá đất hoang, năm 1808, triều đình nhà Nguyễn chính thức công nhận thôn Phú Tự. Dân làng ở đây mới bắt đầu dựng nên một ngôi đình kế bên cây cổ thụ để thờ cúng. Khoảng từ năm 1808 - 1904, cây Bạch Mai vẫn luôn nằm ở phía bên hông của đình thần. Tuy nhiên đến năm 1904, sau khi tôn tạo, cửa đình lại hướng về phía Nam. Từ đó, cây cổ thụ Bạch Mai tại đình Phú Tự trở thành một bức bình phong án ngữ ngay trước chính môn, ngăn chặn những điều xúi quẩy xâm nhập nơi thờ tự thiêng liêng.

Trải qua bao năm tháng và nhiều biến cố lịch sử, cây cổ thụ Bạch Mai tại đình Phú Tự vẫn sống khỏe mạnh với tư thế hết sức vững chãi và tán lá sum suê tỏa rộng khắp sân. Một người dân trong vùng khẳng định, vào năm Mậu Thân (1968), tại đây đã xảy ra một trận đánh lớn. Khu vực đình Phú Tự bị máy bay ném bom, trong đó có hai quả rơi bên cạnh gốc Bạch Mai làm cây gãy đổ vài cành nhánh lớn và dấu tích ấy vẫn còn lưu lại đến tận ngày nay. Ba quả bom khác rơi trên mái đình, trượt dài và lăn ra xa rồi mới phát nổ nên ngôi đình thần chỉ bị hư hỏng phần ngói lợp. Lúc bấy giờ, nhà cửa trong thôn xóm đều bị đốt cháy nhưng bà con xung quanh đã di tản hết qua đình nên được an toàn. Cây cổ thụ Bạch Mai tại đình Phú Tự sau đó lại tiếp tục phát triển bình thường, mặc dù thân cây mẹ không còn nhưng có rất nhiều cành nhánh nhỏ vươn ra um tùm. Từ đó, niềm tin về sự linh thiêng của đình Phú Tự và vị "Thần mai" bảo hộ cho thôn xóm ngày càng lan xa, các thế hệ con cháu ngày sau vẫn luôn được cha mẹ, ông bà kể lại vào mỗi dịp Tết đến.

Chiêm ngưỡng cây cổ thụ Bạch Mai tại đình Phú Tự hàng trăm năm tuổi 3

Trong niềm tin của người dân thôn Phú Tự, “Thần mai" luôn bảo hộ cho xóm làng tránh khỏi tai họa

Để đến thăm cây cổ thụ Bạch Mai Tại đình Phú Tự từ Thành phố Hồ Chí Minh thì bạn cần phải di chuyển tới Bến Tre. Bạn có thể đi bằng các loại phương tiện khác nhau như xe khách, xe máy hoặc ô tô tự lái tùy vào nhu cầu. Theo kinh nghiệm của các bạn trẻ mê du lịch, phượt xe máy sẽ là một trải nghiệm khá thú vị nếu bạn muốn chủ động hơn về mặt lịch trình và thời gian. Còn nếu chọn xe khách đi Bến Tre thì sau khi xuống bến xe, bạn cần bắt taxi để tiếp tục di chuyển đến đình Phú Tự. Từ trung tâm thành phố Bến Tre, bạn đi dọc theo tỉnh lộ 855 về hướng huyện Giồng Trôm tầm 5km đến khi gặp ngã ba thì rẽ trái vào con đường nhựa là sẽ thấy ngay ngôi đình cổ. Bạn hãy yên tâm là đường rất dễ đi nhưng nếu không thông thuộc thì có thể tra Google Maps hoặc hỏi người dân bản địa nhé.

Chiêm ngưỡng cây cổ thụ Bạch Mai tại đình Phú Tự hàng trăm năm tuổi 4

Cổng đình Phú Tự nơi có cây Bạch Mai 300 tuổi

Đình Phú Tự là một trong những ngôi đình thần lâu đời nhất tại tỉnh Bến Tre, được xây dựng từ khoảng thế kỷ XVIII. Ngay từ phía ngoài, cổng chính ngôi đình hiện lên trước mắt mọi người là một hình ảnh cực kỳ cổ kính và nhuốm màu thời gian. Bước vào giữa sân đình, bạn sẽ ngay lập tức cảm thấy choáng ngợp bởi gốc Bạch Mai vô cùng to lớn và sum suê, đứng sừng sừng như đang canh giữ cho ngôi đình cổ. Được biết, cây cổ thụ Bạch Mai tại đình Phú Tự thuộc họ mai mù u, thân cây xù xì, cành nhánh vươn dài và tán lá xoè rộng đến cả mấy chục mét. Nằm cạnh gốc Bạch Mai là một bức tượng "Bạch Mai Bi Ký" dựng trên con rùa đá với ngụ ý rằng: Từ lúc khai thiên lập địa đến nay, vùng đất phía Nam vẫn còn rất hoang sơ. Sau đó, người dân đến mở đất, lập làng và xem nơi đây là chốn đất lành chim đậu. Ngôi đình Phú Tự và cây Bạch Mai cổ thụ như những chứng nhân của lịch sử, để chúng ta tưởng nhớ về cội nguồn tổ tiên, về những năm tháng của buổi đầu sơ khai.

Cây cổ thụ Bạch Mai tại đình Phú Tự chỉ ra hoa đúng một lần vào mùa xuân, khoảng từ ngày rằm tháng Giêng đến tháng 2 âm lịch. Không giống như những loại mai vàng khác, Bạch Mai không cần lẩy lá mà vẫn có thể ra hoa. Cứ vào giữa tiết Lập xuân và Thanh minh, từng chùm hoa mai trắng muốt, nhụy vàng lại tỏa hương thơm thoang thoảng vừa thanh tao lại tinh tế vô cùng. Ban đầu, đến độ Tết Nguyên tiêu, những nụ hoa màu xanh mơn mởn sẽ từ từ nhú ra từ trong cành nhánh rồi khoảng giữa tháng 2 âm lịch, hoa mai bất ngờ bung nở trắng xóa, hấp dẫn hàng đàn ong bướm tranh nhau đến hút mật tạo nên cảnh sắc vô cùng xinh đẹp.

Hằng năm, mỗi khi hoa mai nở rộ, các hương chức lại trải lưới hứng hoa, phơi khô để làm lộc tặng bà con dự lễ cúng đình. Chỉ cần bỏ một nhúm hoa mai vào bình, rót thêm nước sôi là sẽ có ngay một ấm trà hoa Bạch Mai thơm phức. Cũng có vài người tranh thủ qua đình nhặt hoa mai về ngâm rượu, ủ chừng một năm là sẽ có được loại rượu nâu đỏ rất đẹp, mùi thơm ngào ngạt và hương vị đặc trưng khó quên. Ngày nay, tương tự như Khu lưu niệm Nguyễn Thị Định, cây cổ thụ Bạch Mai tại đình Phú Tự không chỉ là nơi thờ phụng, cúng bái của người dân bản xứ mà còn là điểm đến cực kỳ thu hút khách thập phương tại Bến Tre. 

Chiêm ngưỡng cây cổ thụ Bạch Mai tại đình Phú Tự hàng trăm năm tuổi 5

Tán lá Bạch Mai xoè rộng cả một khoảng sân, bên cạnh có “Bạch Mai Bia Ký" dựng trên con rùa đá

Chiêm ngưỡng cây cổ thụ Bạch Mai tại đình Phú Tự hàng trăm năm tuổi 6

Cây Bạch Mai ra hoa vào độ rằm tháng Giêng đến tháng 2 âm lịch

Chiêm ngưỡng cây cổ thụ Bạch Mai tại đình Phú Tự hàng trăm năm tuổi 7

Sắc hoa trắng tinh khôi phủ kín một góc đình

Chiêm ngưỡng cây cổ thụ Bạch Mai tại đình Phú Tự hàng trăm năm tuổi 8

Mỗi mùa hoa nở, người dân thường hái về pha trà hoặc ủ rượu  

Cây cổ thụ Bạch Mai tại đình Phú Tự là một trong những địa điểm mà bạn nhất định nên lưu ngay vào cẩm nang du lịch Bến Tre. Nếu bạn có dịp đến xứ dừa, hãy một lần ghé qua đình Phú Tự thăm cây cổ thụ Bạch Mai để ôn lại những ngày tháng hào hùng của chốn địa linh nhân kiệt này thời khai hoang mở đất nhé.