Chùa Linh Phong Bình Định: Pho đại tượng giữa lưng trời

1 Pho đại tượng giữa lưng trời

Tựa lưng vào triền núi Bà, bức tượng Phật Thích Ca tọa thiền của chùa Linh Phong (hay dân gian vẫn quen gọi chùa Ông Núi) sừng sững trên độ cao 69 m, có chu vi chân tượng rộng 52 m. Toàn bộ không gian nội thất của ngôi chùa mới được khéo léo “giấu” bên trong thân tượng, biến công trình này thành biểu tượng kiến trúc và tâm linh lớn nhất Đông Nam Á, đồng thời là dấu ấn nghệ thuật Vingroup gửi tặng quê hương Bình Định.

2 Những nét đặc sắc riêng biệt của chùa Linh Phong

2.1 Con đường nghìn bậc đá hun hút hương rừng

Từ thành phố Quy Nhơn vượt cầu Thị Nại tiến về Khu kinh tế Nhơn Hội, khách tham quan dễ dàng bắt gặp mái ngói đỏ au ẩn hiện giữa màu xanh rậm rì của núi Bà. Bỏ xe ở chân núi, rẽ vào con đường đất vài trăm mét, chúng ta sẽ đến với hàng cột chạm khắc tinh xảo mở lối lên chùa. Dốc đá quanh co, trải dài khoảng 600 bậc được tạo tác từ ba trăm năm trước; khe cỏ dại, cụm dủ dẻ thơm thoang thoảng dẫn bước tới độ cao 400 m, nơi ngôi cổ tự an nhiên đón gió.

2.2 Giai thoại Mộc Y Sơn Ông và sự ra đời của Linh Phong

Theo truyền ngôn, năm 1702 nhà sư Lê Ban đã đến ẩn tu trên đỉnh Chóp Vung (xã Cát Tiến, huyện Phù Cát) mở am tranh Dũng Tuyền, lấy việc bốc thuốc cứu người làm lẽ sống. Thấy ngài mặc áo kết từ vỏ cây, dân gian kính gọi là Mộc Y Sơn Ông. Đến năm 1733, chúa Nguyễn Phúc Chú cảm mến hạnh nguyện ấy, phong tặng danh hiệu Tịnh Giác Thiện Trì đại lão thiền sư và cho dựng lại chùa khang trang, lấy tên Linh Phong thiền tự.

Từ thuở chúa Nguyễn ban hoành phi “Linh Phong Thiền Tự”, câu đối khắc gỗ đã nhấn nhá khí thiêng đất Phật:

“Bờ biển khởi duyên lành, mưa pháp thấm nhuần trời đất

Linh Phong ngưng thoại khí, mây tường che chở nhân gian”.

Dân gian thì ví von:

“Cây che đá chất chập chồng,

Biển giăng dưới núi chùa lồng trong mây”.

Lời ca ấy theo gió biển, vọng vào lòng khách mỗi lần đặt chân tới cửa chùa. Trải ba thế kỷ với bom đạn và phong ba, chùa nhiều lần trùng tu nhưng vẫn giữ nguyên khí thiêng, được xếp hạng di tích lịch sử – văn hóa quốc gia. Tới thế kỷ XIX Thượng thư Đào Tấn đã trùng tu, làm thơ ca ngợi; đồng thời khắc hai chữ Linh Phong trên hòn non bộ tại phủ đệ ở Huế, dấu tích còn lưu tại chùa Thiên Mụ.

2.3 Vẻ thanh tĩnh của “chùa trên mây”

Khoảnh đất bằng phẳng hiếm hoi giữa lưng chừng núi ôm trọn toàn cảnh: sau lưng tiếp núi cao, trước mặt hướng thẳng ra đồng lúa, xa xa là đầm Thị Nại, cuối cùng là biển Quy Nhơn lấp loáng trong sương. Nước suối tự chia thành hai dòng quấn quanh sân, róc rách ngày đêm rồi đổ vào hồ sen mát rượi trước chính điện. Rừng cây cổ thụ mít, bàng, phượng cùng liễu rủ, thược dược và cúc vàng vẽ nên bức tranh an nhiên tĩnh lặng ở chùa Linh Phong.

2.4 Quần thể hang động và tháp cổ

Phía sau chánh điện, rải rác giữa tán rừng là những tháp mộ sư xưa rêu phong cổ kính. Lần sâu vào vách đá, khách đường xa sẽ gặp chuỗi hang động kỳ thú: hang thờ Phật thơm mùi trầm mặc; hang rộng từng che giấu cả đội quân; nhiều hốc đá vẫn còn khóa kín bởi gai rừng, lưu giữ nét bí ẩn của núi Bà chờ hậu thế khám phá.

2.5 Pho tượng Phật ngồi lớn nhất Đông Nam Á

Kích thước ấn tượng: Tháng 11 năm 2017, quần thể sinh thái – tâm linh trên núi Bà hoàn thành kiệt tác Tượng Thích Ca tọa thiền cao 69 m, đường kính bệ 52 m. Lưng tượng tựa dãy núi Bà uy nghi, mặt hướng thẳng ra biển khơi, phía dưới là bức tranh làng xóm Cát Tiến bình yên.

Để tới chân tượng, khách du lịch Bình Định phải vượt 600 bậc đá uốn lượn giữa triền núi, hai bên tôn tượng La Hán trầm mặc. Dù lối đi không dốc hiểm, độ cao giữa các bậc khá lớn, vì thế người già, trẻ nhỏ nên dừng chân tại những chòi nghỉ rải rác để lấy hơi trước khi bước tiếp hành trình kính Phật. Vừa đặt chân tới đài sen, tầm mắt bạn sẽ mở ra một bức tranh thủy mặc kỳ vĩ: ruộng đồng trải rộng tận chân trời, biển Đông xanh thẳm nhấp nhô con sóng bạc, gió đại dương hòa cùng mùi nhang tạo cảm giác thanh tịnh khó diễn tả.

2.6 Kiến trúc “ẩn mình” của chùa Linh Phong

Từ pho tượng rẽ lối mòn phủ đầy cỏ dại và hoa dủ dẻ, MIA.vn nhắc bạn nhớ bước tiếp trăm bậc đá để chạm cổng tam quan. Chùa nép giữa sườn núi, mái ngói nâu trầm, cột kèo gỗ lim, hành lang lát đá ong, phảng phất nét cổ phong Huế nhưng vẫn hòa nhịp với thênh thang núi biếc. Khoảnh khắc đốt một nén nhang, buông bỏ muộn phiền, lắng tiếng chuông ngân vọng xuống thung lũng ai cũng cảm được sự an yên bao bọc.

3 Lễ hội ngày xuân không thể bỏ lỡ

Ngày 24–25 tháng Giêng âm lịch giỗ Tổ Viên Minh hằng năm, chùa Linh Phong lại rộn ràng tiếng mõ chuông, bước chân hành hương từ khắp bốn phương tìm về núi Bà, dâng hương báo ân Mộc Y Sơn Ông, cầu xin phúc lạc đầu xuân. Người về vãn cảnh, chiêm bái pho tượng khổng lồ; người leo bậc đá tìm chút tĩnh tại giữa hương trầm bảng lảng. Tất cả hòa cùng tiếng sóng xa, tiếng gió biển luồn qua rừng dương, tạo nên khúc hòa âm khó quên của đất và trời Bình Định. Chỉ một lần đứng dưới chân tượng, ngẩng nhìn gương mặt Đại Giác giữa mây cao và sóng gió, bạn sẽ hiểu vì sao suốt ba thế kỷ Linh Phong thiền tự vẫn là linh hồn của dãy núi Bà hùng vĩ.

4  Quy tắc kính lễ cần nhớ

- Ăn mặc kín đáo, bỏ giày dép trước Tam bảo.

- Vào điện phụ, tránh cửa chính giữa.

- Không thắp nhang, đốt vàng trong chính điện; hạn chế khói để giữ không khí mát lành.

- Không đặt lễ mặn trên bàn thờ Phật; lễ mặn dành cho Đức Ông, Thánh Mẫu.

- Giữ trật tự, không sờ chạm đồ thờ khi chưa được phép.

5  Hành trình tìm đến chốn thiền

Từ trung tâm Quy Nhơn, xe men theo trục Nhơn Hội xuyên qua cánh đồng điện gió, tượng Phật sớm lộ bóng trên nền trời. Đến ngã rẽ đường đất nhỏ, theo kinh nghiệm du lịch bạn chỉ cần hỏi người địa phương là sẽ gặp ngay nối bậc đá dẫn lên chùa. Nếu xuất phát từ sân bay Phù Cát, tuyến quốc lộ 19B mới mở thẳng về Nhơn Lý giúp quãng đường ngắn hơn, cảnh quan hai bên là mảng xanh ruộng đồng xen sóng biển, đưa tâm trí lữ khách dịu dần trước khi chạm cổng Linh Phong.

6 Gợi ý kết hợp hành trình

Sau khi bái Phật ở chùa Linh Phong, bạn có thể ghé Thiền viện Thiên Hưng kế cận hoặc men theo tỉnh lộ 639 chiêm ngưỡng bán đảo Phương Mai, Eo Gió, Kỳ Co. Trong một ngày bạn sẽ được đắm mình trong linh khí núi Bà, vừa hít căng vị mặn gió khơi, đủ đầy trải nghiệm “đất võ trời văn” Bình Định.

Cách chùa một quãng ngắn là khu dã ngoại Trung Lương, chỗ hò hẹn của biển xanh và đồi cỏ. Bình minh lên rực rỡ, hoàng hôn buông yên ả, con đường mở rộng đưa mắt qua cánh đồng turbine gió, lấp lóa vệt thuyền câu neo đậu. Xa hơn, Kỳ Co – Eo Gió vẽ dải lụa trời biển, mời gọi du khách đi lặn ngắm san hô, nếm vị nhum tươi.

Nếu hành trình khám phá “đất võ trời văn” đã đưa bạn qua bãi Kỳ Co nước trong như ngọc, Eo Gió lộng gió khơi xa, hãy dành thêm một buổi sớm leo 600 bậc đá lên Linh Phong. Khoảnh khắc đứng dưới pho Đại Phật, hít căng lồng ngực làn gió biển và lắng nghe câu chuyện ba trăm năm của chùa Ông Núi, bạn sẽ hiểu vì sao đất Bình Định được gọi là nơi giao hòa võ đạo và văn hiến, nơi con người tìm thấy sức mạnh nội tâm trong sự khiêm nhường của đá, của gió và của tiếng chuông ngân giữa mây trời. Hy vọng kinh nghiệm đã được MIA.vn tổng hợp sẽ giúp bạn sắp xếp vali sẵn sàng cho chuyến đi sắp tới.