Chùa Thiên Phúc là một trong hai dấu vết còn lại của ngôi làng Việt cổ ở phía nam kinh thành Thăng Long – làng An Trung. Đó cũng là lý do ngoài tên chữ “Thiên Phúc tự” thì chùa còn mang một cái tên khác là “An Trung tự”. Địa điểm tâm linh này tọa lạc ngay vị trí đắc địa, số 94 phố Hai Bà Trưng, quận Hoàn Kiếm và đã được công nhận là Di tích kiến trúc, nghệ thuật quốc gia bởi Bộ Văn hóa và Thông tin vào năm 1988.

Khách du lịch Hà Nội vừa bước chân vào khuôn viên chùa có thể cảm nhận được ngay không khí bình yên và trong lành. Chùa vốn nổi tiếng với kiến trúc đẹp và lịch sử lâu đời, mang đậm giá trị văn hóa – tâm linh thu hút đông đảo người dân ghé thăm.

Chùa Thiên Phúc di tích kiến trúc, nghệ thuật giữa lòng thủ đô 2

Chùa Thiên Phúc ghi dấu ấn của một ngôi làng Việt cổ ở phía nam kinh thành Thăng Long – làng An Trung

Chùa Thiên Phúc di tích kiến trúc, nghệ thuật giữa lòng thủ đô 3

Chùa đã được công nhận là Di tích kiến trúc, nghệ thuật quốc gia bởi Bộ Văn hóa và Thông tin vào năm 1988

Theo kinh nghiệm du lịch, từ trung tâm thủ đô Hà Nội bạn có thể di chuyển đến chùa Thiên Phúc bằng theo cung đường Tôn Đức Thắng, sau đó rẽ vào đường Nguyễn Thái Học. Đến ngã tư giao với đường Lê Duẩn bạn rẽ phải vào đường Lê Duẩn, đi thêm khoảng 1,2 km chúng ta sẽ thấy đường Hai Bà Trưng nằm ở phía tay trái, chùa tọa lạc tại số 94 phố Hai Bà Trưng.

An Trung là tên một làng thời Lê - Nguyễn, giờ đây khu vực này chỉ còn được nhắc đến trong sách vở với những cái tên Cửa Nam, Tràng Thi… Có thể nói chùa An Trung là dấu tích vật chất duy nhất về một làng xưa nằm sát cửa nam Hoàng thành Thăng Long. Tích xưa không ghi rõ về nơi thành lập chùa Thiên Phúc. Dân gian cho rằng chùa Thiên Phúc và đền Lý triều Quốc sư cùng được đặt móng trong một ngày vào nửa đầu thế kỷ thứ 11. Lịch sử ghi lại chùa đã từng được bà Nguyễn Thị Bốn, vợ một người Pháp cho trùng tu vào khoảng những năm 1920. Vào thời bấy giờ chùa còn mang tên là chùa Tây Cú. Các công trình sau trùng tu mang đậm phong cách nghệ thuật cuối thời Nguyễn và vẫn còn được bảo tồn cho đến tận ngày nay.

Chùa Thiên Phúc di tích kiến trúc, nghệ thuật giữa lòng thủ đô 4

Các công trình ở chùa sau khi trùng tu mang đậm phong cách nghệ thuật cuối thời Nguyễn

MIA.vn được biết, chùa Thiên Phúc là nơi thờ Phật Thích Ca Mâu Ni cùng các đệ tử của ngài. Bên cạnh đó chùa còn là nơi thờ Đức Thánh Trần Hưng Đạo, danh nhân lịch sử với công lãnh đạo 3 lần chiến thắng quân Mông Nguyên. Ngoài ra ngài còn là đại thi hào sáng tác nhiều áng văn chương bất hủ như: Hịch tướng sĩ, Binh thư yếu lược…

Trong chùa còn thờ Công Chúa Liễu Hạnh, tương truyền là con gái của Ngọc Hoàng bị đày xuống nhân gian cùng hai tiên nữ Quỳnh Hoa và Quế Hoa. Nhờ lập được nhiều công đức mà bà đã được Phật Bà Quan Âm cứu vớt, cho tu chốn Phật đài. Nếu có dịp ghé thăm chùa Thiên Phúc sẽ thấy trong điện có thờ cả Ông Hoàng Ba, Ông Hoàng Bảy và Ông Hoàng Mười. Trong động Sơn Trang thờ Mẫu Nhạc là người cai quản 36 cửa rừng.

Chùa Thiên Phúc di tích kiến trúc, nghệ thuật giữa lòng thủ đô 5

Chùa Thiên Phúc là nơi thờ Phật Thích Ca Mâu Ni, Đức Thánh Trần Hưng Đạo, Công Chúa Liễu Hạnh

Chùa Thiên Phúc Hà Nội đã được công nhận là kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia. Chùa được xây quay về hướng tây, có cổng tam quan sát lề đường Hai Bà Trưng và mang kiểu kiến trúc ngũ môn quan đồ sộ, có 3 lầu.

Tổng quan chùa được có 3 tầng, 8 mái và 2 ngọn tháp lớn ở 2 bên. Trên gác có treo chuông và chiêng trống. Tam quan chùa Thiên Phúc được xây gạch với 6 trụ, phía trên cửa chính được đắp nổi lưỡng long chầu nguyệt, phía dưới trang trí hình cuốn thư có 3 chữ Hán “Thiên Phúc tự”.

Chùa chính có 5 gian tiền đường và hậu cung mang hình dạng kiểu chữ “Đinh”. Hai đầu được xây theo kiểu bít dốc, tay ngai, bờ nóc được đắp vữa hình bờ đinh và chính giữ có lưỡng long chầu mặt trời. Trong Phật điện được trang hoàng vô cùng lộng lẫy với những pho tượng được sắp xếp xáo trộn, tượng của Phật Điện, Bồ Tát rấy ít. Tượng có kích thước khá lớn và được làm bằng gỗ hoặc bằng đất luyện sơn, mang đậm giá trị nghệ thuật dân gian thế kỷ 18, 19.

Chùa Thiên Phúc di tích kiến trúc, nghệ thuật giữa lòng thủ đô 6

Trên gác chùa Thiên Phúc Hà Nội có treo chuông và chiêng trống

Chùa Thiên Phúc di tích kiến trúc, nghệ thuật giữa lòng thủ đô 7

Toàn cảnh chùa nhìn từ trên cao xuống

Mặt bằng chùa có 4 tòa nhà 2 tầng được bố trí theo hình chữ “Môn” (門). Hai cổng phụ sẽ dẫn khách tham quan đến điện thờ Bồ Tát Quan Âm và Địa Tạng Vương tại cuối hành lang. Sau 3 cổng chính sẽ đến sân gạch có hòn non bộ và các tháp nhỏ chắn trước cầu thang dẫn tới tòa tam bảo. Hàng hiên nhà Tổ dẫn đến tháp lớn và gác tam quan ăn thông với hàng hiên bên hữu Phật đường. Ở đây thờ Đức thánh Trần Hưng Đạo và công chúa Liễu Hạnh.

Có thể xem chùa Thiên Phúc là điểm đến linh thiêng lý tưởng tại thủ đô Hà Nội để khách hành hương có thể chiêm bái và tỏ lòng thành với các chư Phật. Hiện trong chùa vẫn còn giữ được khá nhiều cổ vật có giá trị nghệ thuật ấn tượng, theo nhiều thể loại, chất liệu phong phú. Tiêu biểu nhất chính là các pho tượng dân gian. Ngoài ra chùa Thiên Phúc còn mang đậm nét sùng kính đạo Phật, đan xen với tín ngưỡng truyền thống và đặc trưng văn hóa làng xã tại nông thôn miền Bắc Việt Nam.

Hình thức thờ Mẫu và thờ Thánh thể hiện lòng nhớ ơn đến những người có công với nước, với dân. Truyền thống uống nước nhớ nguồn này cũng được gìn giữ trọn vẹn tại chùa, dù thôn An Trung ngày nay đã bị đô thị hóa hoàn toàn.

Chùa Thiên Phúc di tích kiến trúc, nghệ thuật giữa lòng thủ đô 8

Chùa Thiên Phúc mang đậm nét tâm linh sùng kính đạo Phật, đan xen với tín ngưỡng truyền thống và đặc trưng văn hóa làng xã tại nông thôn miền Bắc Việt Nam

Di tích nhà tù Hỏa Lò

Khoảng cách đến chùa Thiên Phúc: 500 m

Đây là một địa điểm tham quan vô cùng được yêu thích tại Hà Nội, là chứng nhân cho tinh thần kiên cường, bất khuất của dân tộc khi đối mặt trước những nhục hình trong thời kỳ chiến tranh khốc liệt. Nhà tù gây ấn tượng với nét kiến trúc Pháp đặc trưng của thế kỷ 19, mang đậm giá trị văn hóa và lịch sử.

Chùa Thiên Phúc di tích kiến trúc, nghệ thuật giữa lòng thủ đô 9

Di tích nhà tù Hỏa Lò chỉ cách chùa 500m

Cột cờ Hà Nội

Khoảng cách đến chùa Thiên Phúc: 1,1 km

Cột cờ này được xem là một biểu tượng kiến trúc tại thủ đô, tọa lạc trong quần thể Hoàng thành Thăng Long và mang đậm dấu ấn thời gian. Nơi đây đã chứng kiến biến bao biến động và đổi thay trong lịch sử, và cũng là nơi treo lá cờ đỏ sao vàng đầu tiên.

Chùa Thiên Phúc di tích kiến trúc, nghệ thuật giữa lòng thủ đô 10

Cột cờ Hà Nội - biểu tượng của thủ đô

Văn Miếu – Quốc Tử Giám

Khoảng cách đến chùa Thiên Phúc: 1,4 km

Văn Miếu – Quốc Tử Giám có lẽ cũng chẳng còn quá xa lạ với khách du lịch Hà Nội. Đây là một địa điểm lịch sử nằm ở phía nam kinh thành Thăng Long, bao gồm hồ Văn, khu Văn Miếu - Quốc Tử Giám và vườn Giám. Văn Miếu là nơi thờ Khổng Tử và Quốc Tử Giám là trường đại học đầu tiên tại Việt Nam, nơi đã đào tạo hàng ngàn nhân tài trong suốt 700 năm hoạt động. Bên trong Văn Miếu – Quốc Tử Giám được chia thành 5 lớp không gian, mỗi lớp mang một nét kiến trúc đặc trưng riêng.

Chùa Thiên Phúc di tích kiến trúc, nghệ thuật giữa lòng thủ đô 11

Văn Miếu – Quốc Tử Giám đã đào tạo hàng ngàn nhân tài trong suốt 700 năm hoạt động

Hy vọng những thông tin đã được MIA.vn cung cấp sẽ giúp bạn có một chuyến hành trình khám phá chùa Thiên Phúc nói riêng và thủ đô Hà Nội nói chung thật trọn vẹn. Lưu ý khách tham quan nên chuẩn bị một bộ quần áo lịch sự, dài qua gối mang theo trong vali để đi thăm chùa.