1 Ý nghĩa của cổng Torii Nhật Bản
Cổng Torii (鳥居 Điểu cư) nghĩa đen là nơi chim di trú, tượng trưng cho sự chuyển đổi giữa trần thế sang thế giới linh thiêng. Sự xuất hiện của những chiếc cổng Nhật Bản này thường là cách đơn giản nhất để xác định vị trí đền thờ Thần Đạo. Cổng trời Torii xuất hiện ở Nhật Bản sớm nhất vào giữa thời Heian (794 – 1185).
Chiếc cổng Torii bằng đá được xây dựng sớm nhất vào thế kỷ 12 nằm tại đền Hachiman ở quận Yamagata. Còn cổng Torii bằng gỗ lâu đời nhất nằm trong đền Kubō Hachiman ở quận Yamanashi được xây dựng vào năm 1535. Xưa kia những chiếc cổng trời Nhật Bản được làm bằng gỗ hoặc đá, nhưng ngày nay người Nhật đã dần thay thế bằng chất liệu thép không gỉ, bê tông và các loại vật liệu khác để tăng độ bền vững.
Những cá nhân thành đạt hoặc đến cầu nguyện tại đền sẽ quyên tặng một số tiền nhỏ để xây dựng cổng Torii nhằm thể hiện lòng thành. Đó cũng là lý do khi đi du lịch Nhật Bản chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp hình ảnh những chiếc cổng này ở khắp mọi nơi.
Nguồn gốc của cổng Torii cũng mang đến khá nhiều giả thuyết, phổ biến nhất trong số đó là câu chuyện trong thần thoại Nhật Bản Ama-no-iwato. Tích cũ kể rằng nữ thần Mặt trời Amaterasu sau khi đấu tranh với gia đình đã tự giam bản thân trong hang động Ama-no-iwato, khiến thế giới chìm trong bóng tối. Các vị thần và nữ thần khác đã tìm mọi cách đưa Amaterasu ra khỏi hang động và cuối cùng sau bao công sức nữ thần đã rời khỏi bóng tối trong tiếng chim hót mọc bên ngoài hang động. Theo lý giải trong câu chuyện, các vị thần Nhật Bản cư trú bên ngoài cái cây gần nơi chim đậu nên cổng trời Nhật Bản mới có tên Torii.
2 Kiến trúc cổng Torii
Một cánh cổng Torii tiêu chuẩn sẽ được tạo thành từ hai cây cột cao với thanh ngang nối và có mái che phía trên. Màu sắc phổ biến của cánh cổng trời này là màu đen – đỏ và chỉ có một số ít mang sắc trắng – đỏ. Kích thước của cổng Torii không đồng nhất, có những chiếc cổng ở Nhật chỉ cao vài chục cm và có những cánh cổng cao đến hàng chục mét. Cổng Torii cao nhất hiện nay là cánh cổng cao 42m nằm ở thị trấn nhỏ Hongu tại Wakayama.
Việc xây dựng cổng Torii cũng không có quy tắc nhất định như kích thước. Những vùng nông thôn Nhật Bản thường xây dựng cổng khá đơn giản, ghép các thanh tre gỗ nhỏ vào nhau. Còn ở những di tích lịch sử cổng Torii thường làm bằng đá, cổ thụ hay thậm chí là bê tông hoặc thép.
3Những chiếc cổng Torii nổi tiếng nhất tại Nhật Bản
3.1 Heiwa no Torii
Địa chỉ: 80-1 Motohakone, Hakone, quận Ashigarashimo, tỉnh Kanagawa
Chiếc cổng Torii nằm ở đền Hakone, tỉnh Kanagawa sở hữu vị trí đặc biệt nằm nổi trên mặt nước, thu hút đông đảo nhiếp ảnh gia và khách tham quan ghé thăm. MIA.vn mách bạn vẫn có thể đến gần và đứng giữa cổng để tạo dáng chụp hình do có một con đường nhỏ nằm ngay bên dưới cổng. Để đến được đây bạn sẽ phải băng qua rừng cây rậm rạp từ đền Hakone rồi leo qua cầu thang đá.
Bên cạnh Heiwa no Torii đền Hakone còn có hai cổng Torii lớn khác giữa không gian rừng núi rậm rạp. Ngôi đền có lịch sử từ năm 757 này là điểm đến tâm linh nổi bật với các nhà chỉ huy quân sự từ thời phong kiến và thường được các lữ khách ghé đến cầu nguyện cho một chuyến đi an toàn. Ngày nay, mọi người thường đến khấn về nhiều vấn đề như may mắn hay tìm được ý trung nhân như nguyện.
3.2 Kamiiso no Torii
Địa chỉ: 249-1 Isohamacho, Oarai, quận Higashiibaraki, tỉnh Ibaraki
Kamiiso no Torii được mặt nước biển bao quanh và tùy theo thủy triều lên xuống trong ngày mà bạn có thể thấy cổng nằm sừng sững trên mỏm đá hoặc nổi trên mặt nước. Thường mọi người chỉ ngắm cổng Torii này từ xa, chiêm ngưỡng khung cảnh sóng vỗ mạnh vào đá. Kamiiso no Torii thuộc đền Oarai Isosaki xuất hiện vào năm 856.
Tương truyền cánh cổng này là nơi hạ phàm của thần Daikoku-sama và Sukunahikona-no-Mikoto. Theo kinh nghiệm du lịch Nhật Bản, thời điểm lý tưởng nhất để ghé đến Kamiiso no Torii là vào ngày đầu năm mới theo nghi lễ của Hatsumoude.
3.3 Tenku no Torii
Địa chỉ: 1119-2 Kawaguchi, Fujikawaguchiko, quận Minamitsuru, tỉnh Yamanashi
Tenku no Torii, hay “cổng trời” là điểm đến hoàn hảo thu trọn ngọn núi Phú Sĩ linh thiêng, biểu tượng của Nhật Bản vào tầm mắt. Chiếc cổng Torii tọa lạc trên một ngọn đồi ở đền Kawaguchi Asama. Đền được xây dựng để thờ phụng núi Phú Sĩ và Tenku no Torii là địa điểm cầu nguyện từ xa của đền. Điểm đặc biệt của Kawaguchi Asama chính là khoảng 7 cây tuyết tùng linh thiêng hơn 1200 năm tuổi được xem là “tượng đài tự nhiên” của Yamanashi. Một lưu ý cho khách tham quan là nếu bạn đến chụp hình bằng máy ảnh thì sẽ phải trả phí khoảng 500 yên, số tiền thu được sẽ sử dụng cho công tác vận hành và bảo trì. Còn nếu bạn chụp bằng điện thoại di động thì được miễn phí.
3.4 Oyunohara Torii
Địa chỉ: 1 Hongucho Hongu, Tanabe, tỉnh Wakayama
Oyunohara Torii là cổng Torii lớn nhất Nhật Bản nằm ở tỉnh Wakayama, sở hữu chiều cao 33m và thuộc Kumano Hongu Taisha, đền chính thuộc cụm ba đền Kumano Sanzan tại vùng Kumano. Theo ghi chép, đền xuất hiện vào đầu thế kỷ thứ 9, đến năm 1889 có một trận lũ ập đến làm đền bị hư hại nặng và được xây lại nằm cách vị trí ban đầu khoảng 1km.
Khi bước qua Oyunohara Torii bạn sẽ phải đi tiếp 158 bậc đá để đến Kumano Hongu Taisha với chánh điện được lợp lá. Nét nổi bật của ngôi đền cổ xưa này chính là biểu tượng quạ ba chân Yatagarasu – sứ giả của các vị thần tượng trưng cho thiên đường, trái đất và loài người.
3.5 Cổng Torii tại đền Motonosumi
Địa chỉ: 498 Yuyatsuo, Nagato, tỉnh Yamaguchi
Nếu những đền khác chỉ có một cổng Torii thì đền Motonosumi lại có đến 123 chiếc cổng trời Nhật Bản được xếp thành hàng dài hơn 100m vô cùng ấn tượng trải dọc theo bờ biển. Đền gắn liền với sự tích về vị thần cáo đã hiện hình và truyền lời sấm cho người dân địa phương tại Nagato về chuyện xây đền vào năm 1955. Sau đó đền được khởi công vào năm 1987 và mất khoảng 10 năm để hoàn tất.
Thùng công đức (賽銭箱 – Saisenbako) của đền Motonosumi được đặt trên đỉnh cổng Torii đầu tiên, khác với những ngôi đền khác thường nằm tại mặt đất để khách tham quan có thể thả đồng xu vào. Để biến ước nguyện thành sự thật chúng ta sẽ phải thử tải ném đồng xu sao cho lọt vào Saisenbako ở trên cao.
4Một số lưu ý khi ghé tham quan cổng Torii
- Khi bạn đi dưới cổng Torii nên rửa tay thật sạch và súc sạch miệng trước đó để thể hiện sự thanh bạch của bản thân trước khi cầu nguyện với chư vị thần linh.
- Nên mang theo máy ảnh tốt để chụp trong điều kiện thiếu sáng.
- Đứng trước cổng Torii bạn nên dừng lại và cúi đầu để thể hiện sự tôn kính.
Hy vọng những kiến thức hữu ích về cổng Torii Nhật Bản trên đây sẽ giúp bạn có thêm nhiều kinh nghiệm quý báu trước khi sắp xếp vali đến với xứ sở mặt trời mọc. Chiếc cổng dẫn đến nhà các vị thần này luôn là điểm tham quan ấn tượng mà MIA.vn khuyên các bạn nên trải nghiệm một lần trong đời.