Hampi Ấn Độ: Nơi thời gian đọng lại trên những tàn tích

1 Giới thiệu đôi nét về Hampi

Hampi là mảnh đất linh thiêng nơi thần khỉ Hanuman chào đời. Đây từng là trái tim vàng son của đế quốc Vijayanagara (1343-1565). Ngày nay, hành trình đến Hampi giống như mở cánh cửa ngược về quá khứ. Hampi hội tụ đủ rừng đền đài, phố cổ, cột đá hoa văn chạm khắc tinh vi lộ thiên giữa nắng gió…Tất cả biến cao nguyên bazan khô cằn thành một “bảo tàng ngoài trời” được UNESCO bảo hộ.

Ngoài việc dạo bước giữa những phế tích bí ẩn quyến rũ, bạn còn có vô vàn trải nghiệm rộn ràng tại đây. Điển hình như thuê túp lều trên đảo Hippie để thả trôi thư giãn, leo đồi đón bình minh nhuộm tím trời Deccan, hay hòa mình vào các lễ hội sôi động. Một chuyến đi đến Hampi không chỉ là cuộc gặp gỡ lịch sử, mà còn là lời mời gọi tận hưởng nhịp sống phóng khoáng của miền Nam Ấn Độ.

2 Lịch sử và giá trị văn hóa của Hampi

Vào khoảng thế kỷ 14 đến 16, dưới triều đại Vijayanagara, Hampi từng là kinh đô huy hoàng của một trong những đế quốc hùng mạnh nhất miền Nam Ấn Độ. Thành phố bừng sáng với hàng trăm đền đài, cổng thành và công trình kiến trúc nguy nga. Nổi bật trong đó là đền Virupaksha cổ kính, Vittala tráng lệ với đàn đá biết hát, và Lotus Mahal mềm mại.

Kiến trúc ở đây mang đậm dấu ấn Dravidian với các tháp đền nhiều tầng, các trụ đá chạm khắc hoa văn tinh xảo, mô tả thần thoại Hindu và đời sống đương thời. Từng phiến đá, từng vòm mái như kể lại câu chuyện về một thời kỳ văn minh, tín ngưỡng và quyền lực.

Nhưng vinh quang ấy không kéo dài. Theo MIA.vn tìm hiểu, vào năm 1565, sau trận chiến Talikota khốc liệt, Hampi rơi vào tay liên minh Hồi giáo. Thành phố bị tàn phá dữ dội. Nhiều công trình đổ sập. Lửa và kiếm đã đốt rụi dấu vàng son. Hampi trở nên hoang tàn, lặng im giữa những đồi đá khô cằn, và bị lãng quên suốt hàng trăm năm.

Ngày nay, những gì còn lại ở Hampi không chỉ là đống đổ nát, mà là chứng tích sống động của một nền văn minh từng rực rỡ.

3 Các kiến trúc tham quan nổi bật không thể bỏ lỡ

Khi có dịp du lịch Ấn Độ và tham quan Hampi, bạn nhất định không được bỏ lỡ những kiến trúc đền độc đáo được gìn giữ qua hàng nghìn năm tại đây.

3.1 Đền Vijaya Vittala

Đến Hampi mà bỏ qua đền Vijaya Vittala (thường gọi ngắn gọn là Vittala) thì thật uổng phí. Ngay cổng vào, hai tượng voi đồ sộ trấn giữ oai nghiêm. Nếu bước thêm vài bước, bạn sẽ nhìn thấy một cỗ xe đá tinh xảo, được xem biểu tượng nổi tiếng nhất của Hampi đang nằm im lìm giữa sân lớn.

Bao quanh cỗ xe là 56 cột đá chạm khắc tỉ mỉ. Điều kỳ diệu là khi khẽ gõ, mỗi cột sẽ ngân lên âm thanh khác biệt như tiếng đàn. Tất cả hòa lại thành bản hòa tấu bằng đá, mê hoặc du khách từ khoảnh khắc đầu tiên đặt chân tới.

3.2 Đền Virupaksha

Tựa lưng vào bờ nam sông Tungabhadra, ngay phía bắc đồi Hemakuta, đền Virupaksha là mảnh ghép linh thiêng nhất còn sống động của Hampi. Khởi đầu chỉ là một miếu nhỏ, ngôi đền dần được mở rộng thành quần thể rộng lớn vào thế kỷ XVI.

Toàn bộ công trình nằm gọn trong sân hình chữ nhật, nổi bật nhất là gian thờ Shiva Linga, một biểu tượng vĩnh cửu của thần Shiva trong Ấn Độ giáo. Đi giữa những bức tường, cột đá chạm khắc tinh vi vươn lên theo phong cách Dravidian. Những du khách có kinh nghiệm du lịch khi đến đây sẽ có cơ hội cảm nhận nhịp đập cổ xưa của kinh đô Vijayanagara năm nào.

3.3 Đền Achyutaraya

Ẩn mình giữa hai ngọn đồi Matanga và Gandhamadana, đền Achyutaraya tại Hampi thường bị du khách bỏ sót vì nằm trên cung đường vắng. Công trình được xây năm 1534 sau Công nguyên, cũng là ngôi đền cuối cùng dựng lên ở Hampi, mô phỏng chuẩn mực kiến trúc Vijayanagara. Bước qua cổng, bạn sẽ choáng ngợp bởi sân rộng thênh thang, những dãy cột đá chạm khắc dày đặc họa tiết tinh vi, hoa văn trang trí trau chuốt. Có thể nói đây chính là chứng tích cuối cùng của một đế đô rực rỡ đã khuất.

3.4 Elephant Stables

Elephant Stables – dãy “chuồng voi” lộng lẫy của đế chế Vijayanagara – là công trình hiếm hoi ở Hampi gần như còn nguyên vẹn. Mười một gian vòm xếp thẳng hàng, đỉnh vòm mô phỏng kiến trúc đền đài, kể lại thời hoàng kim khi voi chiến được xem là báu vật vương triều.

Đứng giữa sân, bạn dễ hình dung cảnh đoàn tượng nghi vệ tiến ra từ mỗi ô cuốn hút. Đừng quên nán lại lúc 19 giờ, bởi khi ấy sẽ có chương trình ánh sáng, âm thanh miễn phí. Nó sẽ thắp sáng toàn bộ cấu trúc, giúp quá khứ bừng tỉnh ngay trước mắt.

3.5 Đồi Matanga

Muốn thu trọn tầm mắt toàn bộ phế tích Hampi, không đỉnh nào lý tưởng hơn Matanga Hill. Chỉ một quãng leo không mấy vất vả, bạn đã thấy quần thể đền đài Virupaksha thu nhỏ bên dòng Tungabhadra uốn lượn, núi đá hoa cương nối tiếp chân trời.

Bình minh ở đây đặc biệt sánh ngang bức tranh mực tàu. Mặt trời hửng đỏ, sương nhạt giăng, những tảng đá cổ sáng lên như dát đồng. Đến Matanga sớm tinh mơ, hít căng lồng ngực bầu không khí thiêng tịch và ngắm Hampi bừng sáng khiến cho bất cứ lữ khách nào cũng lưu luyến khó quên.

3.6 Đảo Hippie

Một chuyến khám phá Hampi sẽ thiếu trọn vẹn nếu bạn bỏ qua “đảo Hippie”, một dải đất xanh nằm bên kia sông Tungabhadra, cách trung tâm bằng một chuyến thuyền ngắn. Đặt chân lên bờ, khung cảnh ruộng lúa mướt mắt, hồ nước phẳng lặng và kênh đào len lỏi đem tới luồng gió mát lành, sạch bóng khói bụi.

Bạn có thể thong dong thuê xe máy, chạy dọc con đường đất đỏ để cảm nhận hơi thở tự do của miền quê Ấn. Hoặc tuyệt hơn bạn cũng có thể dừng chân ở bất kỳ quán cà-phê mái lá nào để nhâm nhi cà ri thơm, bánh chapati nóng hổi. Không khí nơi đây chậm rãi, êm ả, đúng chất “chữa lành” sau khi đã ngợp trước những tàn tích uy nghi của Hampi.

4 Văn hóa ẩm thực đặc sắc ở Hampi

Đến Hampi, bạn không chỉ no mắt với những đền tháp cổ mà còn no bụng với hương vị Karnataka đặc trưng. Hãy bắt đầu bằng chiếc bánh mì dẹt bhakri thơm lừng ăn kèm badanekayi, món cà tím om gia vị béo mềm.

Tiếp đó đổi vị với ellu chutney bùi ngậy vừng rang, chan thêm muôi súp rasam nóng hổi chua cay. Sau khi “đánh chén” xong, đừng quên ghé các gian chợ đá bazalt để chọn những món quà đậm hơi thở nghệ nhân địa phương. Các vật lưu niệm tại đây gói trọn vẻ đẹp huyền bí của Hampi, rất thích hợp cho bạn làm quà lưu niệm tặng bạn bè, người thân.

5 Nên đi du lịch Hampi vào thời điểm nào

Khí hậu Hampi chia thành ba nhịp rõ rệt: hè, gió mùa và đông. Từ tháng 4 đến tháng 7, hơi nóng khô hanh phủ khắp cao nguyên Deccan. Nếu như bạn không muốn hoà mình vào lễ rước xe Virupaksha (thường rơi vào cuối tháng 3 hoặc đầu tháng 4), thì bạn nên tránh quãng thời gian ngột ngạt này.

Khoảng tháng 8 đến hết tháng 9, Hampi sẽ xuất hiện từng cơn mưa rào thưa thớt làm không khí mát dịu, lý tưởng để lang thang giữa phế tích đá ong. Tuy nhiên , đường núi và bến phà sẽ khá trơn trượt, dòng Tungabhadra đôi lúc chảy xiết. Vì thế, du khách cần hạn chế leo núi hay sang sông vào thời điểm này.

Từ tháng 10 đến cuối tháng 3 chính là “khung giờ vàng” để ghé thăm Hampi và khám phá Ấn Độ. Tiết trời mùa đông này khá mát, sông Tungabhadra cũng trở nên êm ả, thuận lợi cho mọi hành trình dạo bước giữa phế tích đá ong hay lên thuyền ngắm hoàng hôn.

Ghé Hampi dịp này, bạn còn được hòa mình vào không khí rộn ràng của lễ hội truyền thống: Vijaya Utsav tái hiện huy hoàng vương triều Vijayanagara và Purandara Dasa Aradhana tưởng nhớ bậc danh thi Purandara…

6 Di chuyển đến Hampi như thế nào là thuận tiện

Hampi không có sân bay riêng, mà cửa ngõ hàng không quốc tế gần nhất chính là Bengaluru, cách di sản khoảng 350 km.

Từ Hà Nội hay TP.HCM, bạn có thể chọn các hãng hàng không như AirAsia, Malindo Air, Singapore Airlines… Sau đó, quá cảnh tại một điểm như Kuala Lumpur, Singapore hoặc Bangkok để đáp xuống sân bay quốc tế Bengaluru. Tại đây, tiếp tục nối chuyến nội địa đến Hubli hoặc Jindal Vijaynagar. Chặng cuối, đi xe buýt liên tỉnh hoặc gọi taxi là đã có thể đặt chân tới Hampi cổ kính.

7 Một số lưu ý khi du lịch đến Hampi, Ấn Độ

Hampi không dành cho những đôi chân lười biếng. Bạn sẽ cần phải mang giày thể thao tốt, vì địa hình ở đây đầy đá tảng, bậc thang, và những đoạn dốc gập ghềnh. Một đôi giày êm, bám tốt là người bạn đồng hành không thể thiếu.

Thời tiết thường nắng gắt, đặc biệt từ trưa đến chiều. Do đó, hãy chuẩn bị kem chống nắng, mũ rộng vành và ít nhất 1-2 chai nước. Đừng chủ quan về vấn đề này, vì cái nắng ở Hampi có thể khiến bạn kiệt sức nhanh chóng nếu không được bảo vệ.

Dù là tàn tích, Hampi vẫn là vùng đất linh thiêng với người địa phương. Khi vào đền, hãy ăn mặc lịch sự, nhẹ nhàng và giữ sự tôn kính. Bạn nhớ không được xả rác, không trèo lên tượng hay kiến trúc cổ. Tôn trọng nơi chốn là cách tốt nhất để bạn thực sự cảm nhận được hồn xưa của Hampi.

Ngoài là chốn tham quan, Hampi còn là chuyến du hành ngược dòng lịch sử với những dấu ấn huy hoàng đế chế cổ Đại. Dù bạn đam mê lịch sử, nghiện kiến trúc hay chỉ đơn thuần là muốn xách vali đến khám phá văn hóa, Hampi đều xứng đáng có trong danh sách tham quan tuyệt vời của bạn.