Ẩm thực Pháp: nghệ thuật đẳng cấp trong nền ẩm thực thế giới

1 Vài nét đặc trưng của ẩm thực Pháp

Có thể nói rằng kể từ thế kỷ 18, Pháp đã được đánh giá là trung tâm của nề nghệ thuật ẩm thực thế giới. Ẩm thực Pháp là một sự kết hợp đầy đủ của nhiều yếu tố như văn hóa, lịch sử, nét truyền thống và đặc biệt là các kỹ năng nấu nướng và chế biến món ăn một cách tinh tế. Một trong số đó có thể điểm qua các món ăn nổi tiếng của Pháp như Escargots de Bourgogne, Bouillabaisse, Coq au Vin và Quiche Lorraine, chính nhờ những món ăn này đã làm nên tên tuổi và đưa nền ẩm thực Pháp trở nên có chỗ đứng vững chắc trên bản đồ ẩm thựccủa thế giới. Ngoài ra, ẩm thực Pháp cũng đã được UNESCO đưa vào danh sách những di sản văn hóa phi vật thể của thế giới vào năm 2010. 

Nhờ sự tài tình và khéo léo, người Pháp đã nâng tầm ẩm thực nước họ trở thành một loại hình nghệ thuật riêng biệt và nổi tiếng toàn thế giới. Chính vì điều đó cũng khiến cho nước Pháp là cái nôi đào tạo ra những đầu bếp tài năng hay nhà hàng nổi tiếng hàng đầu thế giới, thuộc hệ thống sao Michelin - hệ thống đánh giá các đầu bếp, nhà hàng theo một quy chuẩn riêng và có chất lượng vượt trội trên toàn thế giới. 

2 Ẩm thực Pháp hình thành như thế nào?

Nhắc tới văn hóa ẩm thực Pháp thời kỳ trung cổ thì không thể không nhắc đến yếu tố ẩm thực, tại giai đoạn này, các tầng lớp quý tộc thường thưởng thức những bữa tiệc rất hoành tráng và được lấy cảm hứng từ nền ẩm thực của nước Ý. Và cũng ở thời đại này, ẩm thực Pháp có những nét khá tương đồng với ẩm thực moorish - một nền ẩm thực bao gồm các loại thịt được tẩm ướp các gia vị như thịt bò, thịt gia cầm, thịt lợn, thịt cá… cùng với phong cách bàn ăn cổ điển, các món đồ trang trí được bài trí theo tiêu chuẩn càng đẹp mắt và phong phú thì càng tốt. 

Suốt thế kỷ thứ 15 và thế kỷ 16, các món ăn Pháp gần như hầu hết bị ảnh hưởng ít nhiều bởi nền ẩm thực nước Ý. Bởi lẽ, lễ cưới của công chúa Catherine với vua Henry II đã đem theo rất nhiều những đầu bếp người Ý đến triều đình Pháp để chế biến bữa tiệc. Vào những năm 1600, người Pháp mới bắt đầu vận dụng những nguyên liệu đặc trưng địa phương như pho mát, rượu vang để tạo ra nét riêng biệt và đặc trưng trong ẩm thực của nước mình. 

Cho đến mãi thế kỷ thứ 17 và thế kỷ 18, đánh dấu một cột mốc quan trọng khi nền ẩm thực pháp có một số biến chuyển mạnh mẽ bởi sự hình thành của ẩm thực Haute, còn được biết đến với tên gọi là “ẩm thực thượng hạng”. Nguyên nhân làm nên sự chuyển mình này là vì một chuyên gia ẩm thực có tên La Varenne đã cho xuất bản một cuốn sách nấu ăn đầu tiên tại chính nước Pháp với tựa đề “Le Cuisinier Francois”. Nội dung trong cuốn sách đã giới thiệu đến độc giả những công thức nấu ăn mới và thời thượng nhất, cảm nhận được sự tập trung vào các thành phần của món ăn thay vì phong phú về cách trình bày và chế biến. 

3 Phong cách văn hoá ẩm thực Pháp

Trên khắp các vùng lãnh thổ khác nhau của nước Pháp, hoạt động ăn uống vừa là một thú vui, cũng vừa là một nghi lễ ăn sâu vào nếp sống. Tổ chức văn hóa UNESCO đã công nhận nền văn hóa ẩm thực Pháp là “một phong tục xã hội để kỷ niệm những khoảnh khắc hệ trọng nhất trong cuộc đời của mỗi cá nhân và nhóm người.”

Phong cách ẩm thực Pháp được chia làm 3 phong cách chính:

Ẩm thực Trung cổ

Những bữa ăn này sẽ gồm nhiều mónđược chế biến từ trái cây, thịt thú rừng và các loại ngũ cốc. Đồng thời, những món ăn này được trình bày cũng vô cùng công phu nhằm để lại ấn tượng mạnh với thực khách và cho đến ngày nay, tầm quan trọng trong phong cách chế biến và trình bày các món ăn vẫn được duy trì trong cách nấu ăn của người Pháp nói chung. 

Ẩm thực Haute

Georges Auguste Escoffier - người được gọi là ông vua đầu bếp đã mang ẩm thực Haute đến gần hơn với nền ẩm thực của thế giới hiện đại. Ông đã chọn lọc và cải tiến các nguyên tắc nấu ăn cơ bản của người Pháp bao gồm cách chế biến, trình bày và phục vụ món ăn như thế nào cho đúng tiêu chuẩn. Nhờ vào việc xuất bản Le Guide Culinaire vào năm 1903 thì Auguste Escoffier đã góp phần làm cho ẩm thực Haute trở nên hiện đại và phổ biến hơn trong nền ẩm thực thế giới. 

Ẩm thực Nouvelle (ẩm thực tân cổ điển)

Phong cách nấu ăn Nouvelle được xác định bằng việc lựa chọn sử dụng các nguyên liệu tươi ngon, chất lượng cao để tạo ra những bữa ăn ít calo hơn cũng như chế biến đơn giản hơn nhưng vẫn phải đảm bảo phần trình bày thu hút, sáng tạo và hấp dẫn.

4 Quy tắc trên bàn ăn của người Pháp

Cẩm nang du lịch MIA sẽ gợi ý đến bạn một số quy tắc sau khi có dịp ngồi dùng bữa chung với những người Pháp và thưởng thức những món ăn nổi tiếng của Pháp một cách tinh tế và trang trọng nhất.

- Trong những bữa tiệc thân mật, người chủ nhà sẽ luôn là người ngồi xuống bàn ăn trước, sau đó mời những vị khách nữ rồi mới đến các khách nam giới và các em nhỏ sẽ là những người được phục vụ các khẩu phần ăn cuối cùng.

- Một nét văn hóa đặc trưng trong nền ẩm thực Pháp là trên bàn ăn sẽ luôn có để sẵn một lọ tiêu, muối nhỏ và bình nước suối nhưng không bao giờ để những chai gia vị khác như giấm, nước tương, xì dầu và tăm xỉa răng. Ngoài ra, trong bữa ăn mang tính chất trịnh trọng thì sẽ có chiếc xe đẩy có bánh xe để kế bên, để đựng riêng những lọ tiêu, muối, bình nước và bánh mì  ăn kèm.

- Trước khi vào dùng bữa thì bạn phải rửa tay thật sạch và thấm khô tay vào miếng vải treo gần đó. Các loại khăn nhỏ của từng khách sẽ được chủ nhà  xếp thành hình tam giác để trong đĩa và bạn không nên tự ý thay đổi nếp gấp và để khăn lung tung trên bàn ăn. 

- Một lưu ý quan trọng nữa là trong quá trình thưởng thức các món ăn, người Pháp sẽ rất kỵ việc nhai có tiếng kêu lớn và chóp chép, họ cũng rất chú trọng trong việc ăn bánh mì, họ sẽ dùng dao để cắt bánh mì ra thành miếng nhỏ và dùng nỉa chấm vào sốt, đó là cách ăn đúng cách chứ không phải dùng tay để bẻ trực tiếp bánh mì rồi chấm thẳng vào sốt. Và đối với người Pháp, sau khi dùng bữa xong thì bạn không nên xỉa răng và ợ hơi trước mặt người khác bởi như vậy rất mất lịch sự và khiến những người xung quanh cảm thấy khó chịu.

5 Những món ăn đặc trưng của ẩm thực Pháp

Với sự đa dạng trong nền văn hóa và phong cách chế biến, trình bày thì nền ẩm thực Pháp có rất nhiều món ăn hấp dẫn và nổi tiếng lừng danh thế giới, nếu có dịp du lịch Pháp thì bạn nhất định hãy thử tất cả những món ăn dưới đây nhé.

5.1 Foie gras - Gan ngỗng

Foie gras hay còn được biết đến là món pate gan ngỗng. Đây là mốt món ăn thường xuyên xuất hiện trên các chương trình ẩm thực hàng đầu thế giới và là một thử thách chế biến rất "khó nhằn" với các đầu bếp trẻ. Đây cũng chính là món ăn làm nên tên tuổi cho nền ẩm thực Pháp và được chế biến từ gan của những con ngỗng đực.

Miếng gan ngỗng được các đầu bếp phủ qua một lớp bột mỏng rồi đem đi áp chảo nóng. Món ăn này đòi hỏi đầu bếp phải có kỹ năng cao, phải khéo léo trong việc chế biến vì miếng gan rất dễ bị vỡ. Để giúp cho miếng gan ngỗng có vị béo ngậy và có màu nâu vàng óng thì phải áp chảo đủ thời gian và đủ độ nóng quy định. 

Ngoài ra, món pate gan ngỗng sẽ được ăn kèm với các loại nước sốt rưới lên trên, các loại nước sốt sẽ được làm từ các loại thảo mộc, vỏ cam, hoa oải hương...

5.2 Baguette - Bánh mì Pháp

Baguette là một món bánh mì nổi tiếng của ẩm thực Pháp và cả toàn thế giới. Bánh mì được làm từ loại bột mì cao cấp, kết hợp cùng sữa tươi nguyên chất, bơ  lạt. 

Điều làm cho Baguette đạt được độ ngon nhất là khi lớp vỏ bánh phải giòn cứng và có màu vàng nâu, còn nhân bên trong thì có độ mềm và bông nhất định. Người Pháp thường thưởng thức loại bánh mì này vào buổi sáng cùng với các loại phô mai, trứng ốp la, mứt...

5.3 Súp hải sản Bouillabaisse

Bouillabaisse là món soup hảo hạng của ẩm thực Pháp khi được chế biến từ các loại hải sản tươi sống, được đánh bắt trực tiếp từ biển và kết hợp cùng hương vị của vỏ cam, tỏi, nghệ tây, lá nguyệt quế… Người Pháp khi thưởng thức món ăn này sẽ kèm với bánh mì nướng và để có thể nâng tầm trải nghiệm ẩm thực và cảm nhận rõ mùi vị hơn, họ thường kết hợp chung với một ly vang trắng.

5.4 Escargot - Ốc sên nướng

Đây là một món ăn đang hot trên mạng xã hội trong năm qua, Escargot hay còn được gọi là món ốc sên nướng. Thoạt đầu, nghe có vẻ là hơi sợ và nghĩ sẽ khó ăn nhưng đây là một món ăn truyền thống trong nền ẩm thực Pháp. Món ăn này thường sẽ chỉ xuất hiện trong các lễ hội lớn với mùi vị đặc trưng không lẫn vào đâu của món ốc sên nướng và được chế biến rất tỉ mỉ và công phu, đặc biệt là quá trình làm sạch chất nhớt của con ốc sên. Ngoài ra, cách kết hợp của nguyên liệu thảo mộc, hương vị và các loại hạt đã làm nên mùi vị đặc trưng cho món ăn này.

Khi thưởng thức món ốc sên nướng này, bạn sẽ cảm nhận ngay được được mùi thơm của ốc được nướng cháy xém hoà quyện cùng sự đậm đà của nước sốt được làm từ các loại gia vị kết hợp với nhau. Đây thực sự là một món ăn Pháp mà bạn không thể bỏ lỡ. 

5.5 Bánh macaron

Macaron cũng là một loại bánh tráng miệng khiến nhiều người nhắc đến khi nói về nền ẩm thực Pháp. Bánh Macaron tuy có nguồn gốc từ Ý nhưng lại rất nổi tiếng và được yêu thích tại Pháp, được rất nhiều người ưa chuộng. Lớp vỏ giòn tan nhờ vào lòng trắng trứng đánh bông cùng với đường, bột hạnh nhân và phẩm màu tự nhiên. Nhân bánh đa dạng như sốt socola,  kem bơ, matcha, mứt ngọt... bạn có thể thoải mái lựa chọn hương vị mà mình yêu thích. 

5.6 Soupe à l’oignon

Soupe à l’oignon là một món soup truyền thống của người Pháp. Món ăn được chế biến từ các nguyên liệu dễ dàng tìm thấy như thịt bò kho cùng với hành tây. Tất cả sẽ được hầm chung với nhau và được thưởng thức kèm với phô mai nóng chảy phía trên và những lát bánh mì nướng giòn tan. Chính hương vị độc đáo của món soup bởi trong quá trình nấu chậm, các đều bếp đã cho chút hương vị rượu sherry hoặc rượu mạnh vào, vì vậy đã làm cho món ăn này được rất nhiều người yêu thích và đánh giá cao.

6 Kết luận

Sự đẳng cấp và sang trọng của nền ẩm thực Pháp đã được nhiều người nhìn nhận, đánh giá. Từng món ăn cho đến cách trang trí cũng đều chinh phục trái tim và vị giác của nhiều người. Hy vọng qua bài viết trên của MIA.vn các bạn sẽ hiểu thêm và cũng như thêm vào check list các món Pháp nhất định phải thử một lần!