1 Núi Tản Viên, đỉnh thiêng ngự trị giữa thiên nhiên Ba Vì
1.1 Giới thiệu sơ nét về Núi Tản Vi
Núi Tản Viên là một trong những ngọn núi lớn miền Bắc gắn liền với những sự tích, truyền thuyết nổi tiếng. Ngọn núi này thuộc địa bàn hai xã Minh Quang và Ba Vì và phía chân núi thuộc xã Vân Hòa, huyện Ba Vì, Hà Nội.
Núi Tản Viên còn được các tín đồ du lịch biết đến là Núi Ba Vì. Dãy núi Ba Vì vốn có diện tích không quá rộng như có độ dốc lớn và khá cao. Tổng quan núi có 3 ngọn nằm trên một khối bao gồm đỉnh Vua ở độ cao 1296 mét, Tản Viên cao 1281 mét và Ngọc Hoa cao 1120 mét.
Hình thế của núi Tản Viên khá độc đáo so với những quả núi còn lại ở nước ta. Theo Lĩnh nam chích quái của Trần Thế Pháp ghi nhận, núi Ba Vì nằm ở phía Tây kinh đô nước Nam Việt. Ngọn núi này có địa hình lên cao thắt lại rồi xòe ra như một chiếc ô nên được gọi là Tản Viên.
Ngày nay, núi Tản Viên thu hút nhiều tín đồ du lịch tìm đến chiêm ngưỡng bởi vẻ đẹp thiên nhiên kỳ vĩ, non nước hữu tình. Nơi đây mang đến bạn những trải nghiệm du lịch dễ chịu trong không gian trong lành mà không cần di chuyển quá xa trung tâm thủ đô. Tại núi Tản Viên có khu di tích thờ Tản Viên Sơn Thánh núi Ba Vì đã được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia trong năm 2008.

Núi Tản Viên là một trong những địa điểm linh thiêng phía Bắc nước ta. Ảnh: Vườn quốc gia Ba Vì
1.2 Câu chuyện truyền thuyết xung quanh Núi Tản Viên
Ngoài câu chuyện Sơn Tinh Thủy Tinh quen thuộc, Tản Viên Sơn còn gắn liền với những truyền thuyết kỳ bí, mang đến không gian linh thiêng huyền ảo cho nơi đây. Hãy cùng MIA.vn khám phá một vài câu chuyện đặc biệt tại núi Tản Viên bạn nhé!
Theo Lĩnh nam chích quái kể lại, tướng nhà Đường Cao Biền từng đến đây để dùng thuật trấn yểm núi Tản Viên. Ông ta dùng mưu kế để dụ Sơn Tinh bằng cách khiêng kiệu đến núi Tản. Sau đó cho cô gái đồng trinh chuẩn bị mâm cỗ để mời thần linh để sau đó Sơn Tinh nhập xác ăn cỗ, rồi sau đó chém đầu cô gái để giết Sơn Tinh.
Sơn Tinh biết rõ mưu đồ của Cao Biền nên hóa thành đám mây ngũ sắc, chuẩn bị nhập vào cô gái rồi lại bay lên. Nhìn từ trên cao, Cao Biền thấy Sơn Tinh vén mây rồi nhổ một bãi nước bọt vào mâm cỗ. Từ đó, hắn từ bỏ mưu đồ, không trấn yểm ngọn núi thiêng này nữa.
Ngoài câu chuyện trên, Núi Tản Viên còn là nơi đón tiếp nhiều vị vua đến cầu bình an cho đất nước. Đại Việt sử ký toàn thư có ghi chép lại rằng, vào năm 1073, mưa lớn liên tục không dứt. Vua Lý Nhân Tông bèn cho rước tượng Phật từ chùa Pháp Vân về kinh để cầu mưa tạnh. Ông cũng cho cúng kiếng, cầu xin thần núi Tản Viên.
Dân gian thường hay có câu “Nhất cao là núi Ba Vì. Thứ ba Tam Đảo, thứ nhì Độc Tôn”. Dù trên thực tế, núi Tam Đảo có độ cao lớn hơn núi Ba Vì, nhưng nơi đây lại khá linh thiêng và quan trọng trong văn hóa người Việt. Vì thế, người dân địa phương quan niệm rằng, không cần phải là ngọn núi cao nhất, chỉ cần núi có thần linh thì chắc chắn là núi thiêng. Đây cũng là nơi ngự của thánh thần, là ngọn núi được nâng lên bởi sức mạnh của Sơn Tinh trong truyền thuyết để đắp núi, chống lũ.

Núi Tản Viên gắn liền với nhiều truyền thuyết đặc biệt. Ảnh: Hữu Nghị
2 Bạn nên tham quan núi Tản Viên vào thời điểm nào?
Bạn có thể tham quan núi Tản Viên vào bất cứ thời điểm nào trong năm. Nơi đây sở hữu vẻ đẹp riêng biệt vào từng thời điểm khác nhau. Mỗi một mùa, Tản Viên Sơn lại thay da đổi thịt và sở hữu khung cảnh thiên nhiên bất tận. Dù là vào mùa hè, mùa thu hay mùa đông, ngọn núi này cũng thu hút nhiều tín đồ du lịch tìm đến tham quan du lịch.
Tuy nhiên, nếu bạn muốn tìm hiểu vẻ đẹp văn hóa của núi Tản Viên, hãy đến đây vào dịp đầu năm, đặc biệt là Rằm tháng Giêng hàng năm. Thời điểm này là lúc Tản Viên Sơn có diễn ra lễ hội Đền Thượng vô cùng hấp dẫn. Tuy nhiên, đây cũng là thời điểm mà lượng khách đến với núi cực kỳ đông. Vì thế, bạn nên đặt dịch vụ trước nếu cần để có sự chuẩn bị tốt nhất nhé!
3 Một số địa điểm tham quan xinh đẹp tại Núi Tản Viên
Núi Tản Viên linh thiêng là nơi tập trung của nhiều địa điểm tham quan nổi tiếng. Hãy cùng Cẩm nang du lịch MIA.vn khám phá vẻ đẹp của ngọn núi nổi tiếng này tại một vài địa điểm tham quan bạn nhé!
3.1 Đền Thượng
Đền Thượng là một trong những địa điểm tham quan nổi tiếng tại khu vực núi Tản Viên. Theo ghi chép từ cuốn Dư địa chí của Nguyễn Trãi, ngôi đền này được xây dựng vào thời An Dương Vương.
Đền Thượng còn được biết đến là nơi thờ phụng Đức Thánh Tản Viên Sơn, một trong Tứ Bất Tử trong văn hóa dân gian người Việt. Ngôi đền này đã được trùng tu lại vào năm 1993. Hàng năm, vào rằm tháng Giêng, đền Thượng đều tổ chức lễ hội, thu hút các tín đồ du lịch thập phương tìm đến trải nghiệm.

Đền Thượng sở hữu không gian trang nghiêm. Ảnh: Vườn quốc gia Ba Vì

Đền Thượng nổi tiếng với lễ hội văn hóa độc đáo. Ảnh: Việt Nam Hội Nhập
3.2 Đền Hạ
Ngoài đền Thượng nổi tiếng thì núi Tản Viên cũng có đền Hạ rất thu hút các tín đồ du lịch gần xa. Từ đền Thượng, bạn đi theo hướng Vườn quốc gia Ba Vì tới Cầu Đá Chông, rẽ trái hơn 3 km là có thể đến được đền Hạ.
Tương truyền, 3 anh em Sơn Tinh thuở nhỏ đã đi từ Động Lăng Xương đến núi Ngọc Tản kiếm củi. Những hôm trời tốt, các anh em sẽ đốn cây rừng dựng lều và ngủ lại vì không về kịp. Do đó, nhân dân ta đã cho xây dựng một ngôi đền ở đúng vị trí này để tưởng nhớ Sơn Tinh và gọi là Đền Hạ.
Bên trong khuôn viên Đền Hạ có hai tượng Hộ Pháp với dáng vẻ oai phong, cầm giáo trấn giữ hai bên. Bên trên cổng tam quan có biểu tượng lưỡng long chầu nguyện tạo nên thế uy nghiêm, đẹp mắt.

Đền Hạ khá thu hút nhiều tín đồ du lịch tham quan. Ảnh: WoPHOTOS
3.3 Đền Trung
Từ Đền Hạ, bạn đi thêm khoảng 4 km nữa là đến được Đền Trung. Ngôi đền này được xây dựng theo kiến trúc kiểu chữ Tam, mang tính biểu tượng cho sự bền vững. Đền Trung cũng là một trong những ngôi đền linh thiêng không kém ở núi Tản.
Bên trong hậu cung của Đền Trung được đặt ba pho tượng Tam vị Thánh Tản Viên, gian giữa đặt tượng 4 vị quan. Ngoài ra, hai bên đối diện nhau là nơi thờ bốn vị đại thần trấn ở bốn cung. Đền Trung được xem là ngôi đền có vị trí đẹp nhất tại khu vực núi Tản Viên.

Đền Trung có vị thế đẹp nhất tại núi Tản. Ảnh: VinWonders
3.4 Những điểm du lịch khác
Núi Tản Viên là nơi có nhiều cảnh quan thiên nhiên đẹp mắt với phong cảnh hữu tình. Đây cũng là khu vực tập trung nhiều địa điểm du lịch nổi tiếng như Vườn quốc gia Ba Vì, Khu du lịch Ao Vua, Khoang Xanh - Suối Tiên, Thiên Sơn Suối Ngà… Vẻ đẹp thiên nhiên xinh đẹp của núi Tản Viên sẽ thích hợp để tổ chức các hoạt động dã ngoại, cắm trại hay thưởng thức ẩm thực bản địa.

Núi Tản Viên có không gian thiên nhiên tuyệt đẹp. Ảnh: Vườn Quốc gia Ba Vì
Vẻ đẹp rực rỡ của núi Tản Viên cùng không gian văn hóa linh thiêng nơi đây sẽ dẫn dắt bạn đến với những trải nghiệm du lịch Ba Vì kỳ thú. Hành trình chinh phục núi Tản Viên không thể thiếu người bạn đồng hành là chiếc balo gọn nhẹ, tiện dụng trên mỗi chuyến đi. Bạn có thể ghé qua MIA.vn để tìm ngay chiếc balo ưng ý nhất để bắt đầu chuyến đi khám phá ngọn núi xinh đẹp này nhé!