Panchan là gì? Các món ăn phụ đa dạng của ẩm thực Hàn Quốc

1 Panchan là gì?

Panchan hay còn gọi là banchan đều để chỉ những món ăn kèm trong ẩm thực Hàn Quốc. Chúng thường được bày trong các đĩa nhỏ, luôn xuất hiện đồng hành cùng cơm trong mọi bữa ăn, từ bữa cơm gia đình cho đến nhà hàng phục vụ. Bạn có thể dễ dàng bắt gặp panchan trong các quán thịt nướng bình dân và cả những nhà hàng Hàn cao cấp. Đây là nét văn hóa đặc trưng làm nên tính đa dạng và tinh tế trong ẩm thực của xứ sở kim chi.

Theo MIA.vn tìm hiểu, nguồn gốc của panchan bắt đầu từ thời kỳ Tam Quốc và vẫn được lưu giữ, phát triển đến tận ngày nay. Đa phần các món panchan được làm từ rau củ, có vị cay nhẹ, chua thanh hoặc mằn mặn, tuỳ thuộc vào nguyên liệu theo mùa và cách nêm nếm gia vị của từng vùng. Dù được muối, xào, trộn hay lên men, mỗi loại panchan đều đóng vai trò quan trọng làm phong phú hương vị và cân bằng vị giác cho món chính.

Người Hàn vốn nổi tiếng cầu kỳ trong ẩm thực. Họ chú trọng không chỉ hương vị mà còn cách bày trí sao cho hài hòa, đầy đủ dinh dưỡng và hấp dẫn thị giác. Vì vậy, panchan không chỉ là món ăn phụ, nó là yếu tố cốt lõi giúp mâm cơm trở nên phong phú và trọn vẹn. Những đĩa panchan nhỏ bé ấy chính là chiếc chìa khóa mở ra sự cân bằng và thơm ngon trong mỗi bữa ăn Hàn Quốc.

Một điều thú vị khi du lịch Hàn Quốc là hầu hết các nhà hàng đều phục vụ panchan miễn phí. Nếu bạn muốn gọi thêm, đừng ngần ngại nói “Panchan chuseyo” (Làm ơn cho thêm món ăn kèm), nhân viên sẽ sẵn sàng mang ra thêm mà không tính phí. Đây là một phần không thể thiếu trong trải nghiệm ẩm thực bản địa.

2 Nguồn gốc panchan Hàn Quốc

Theo những tài liệu cổ, panchan ra đời dưới ảnh hưởng sâu sắc của Phật giáo trong thời kỳ Tam Quốc khi đạo Phật giữ vai trò như quốc giáo tại bán đảo Triều Tiên. Do giáo lý nhà Phật không cho phép sát sinh, người dân thời đó dần từ bỏ việc dùng thịt trong các bữa ăn. Rau củ trở thành nguồn thực phẩm chính, vừa là sự tu hành thanh đạm, vừa là giải pháp sinh tồn trong thời buổi khó khăn.

Ban đầu, những món rau luộc, rau muối hay xào đơn giản chỉ giúp người dân đỡ đói qua ngày. Thế nhưng theo thời gian, với sự sáng tạo trong chế biến và tinh thần coi trọng bữa ăn, những món ăn tưởng chừng dân dã ấy dần được nâng tầm. Chúng không chỉ hiện diện trong các bữa cơm thường nhật mà còn được chọn để dâng lên vua chúa và hoàng tộc như một nét đẹp văn hóa.

Phải đến sau khi cuộc xâm lược của Mông Cổ chấm dứt, lệnh cấm ăn thịt mới được xóa bỏ. Thịt trở lại trên bàn ăn nhưng panchan vẫn giữ nguyên vị thế vốn có. Không chỉ không bị thay thế, panchan còn ngày càng phong phú hơn từ nguyên liệu đến hương vị. Qua thời gian, món ăn kèm nhỏ bé ấy đã trở thành một phần không thể thiếu trong ẩm thực Hàn Quốc. Panchan phản ánh chiều sâu văn hóa và sự linh hoạt của người dân xứ sở kim chi trong từng bữa cơm.

3 Các loại panchan Hàn Quốc phổ biến

Panchan nổi tiếng với sự đa dạng, từ rau củ, đậu hũ, đến hải sản hay thịt, tất cả đều có thể được chế biến thành những món panchan độc đáo. Nhờ vậy, panchan có thể biến hóa thành hàng trăm biến thể khác nhau, đơn giản có, cầu kỳ cũng có. Tuy nhiên, trong bất kỳ mâm cơm truyền thống nào của người Hàn sẽ luôn có một số món panchan “cốt lõi” không thể thay thế. Dưới đây, cẩm nang du lịch MIA.vn sẽ giới thiệu đến bạn 7 nhóm chính, đại diện cho sự cân bằng về hương vị, màu sắc và dinh dưỡng của ẩm thực Hàn Quốc.

3.1 Kim chi

Trong thế giới Panchan phong phú, kimchi chính là đại diện nổi bật và quen thuộc nhất. Món dưa muối lên men với vị cay nồng và chua nhẹ này không chỉ giúp kích thích vị giác mà còn làm bữa ăn thêm đậm đà, hấp dẫn. Nhờ đặc tính ấy, kimchi gần như luôn có mặt trên mọi bàn ăn Hàn Quốc, đặc biệt là khi dùng chung với mì, cơm nóng hay các món nướng.

Bên cạnh kimchi cải thảo truyền thống, người Hàn còn yêu thích nhiều biến thể khác như kimchi củ cải, kimchi hành lá, kimchi dưa chuột… Mỗi loại kimchi đều mang một hương vị và vị ngon riêng biệt. Một điều thú vị là hầu hết gia đình Hàn Quốc đều có thói quen tự tay muối kimchi tại nhà, đặc biệt vào dịp cuối thu, khi thời tiết mát mẻ và nguyên liệu tươi ngon nhất. Cũng chính vì vậy, mỗi vùng, mỗi nhà lại có một cách muối riêng, tạo nên sự đa dạng về mùi vị. Đó chính là lý do vì sao kimchi không chỉ là món ăn mà còn là biểu tượng văn hóa đáng tự hào của người Hàn.

3.2 Bokkeum

Bokkeum là một trong những món panchan được chế biến cầu kỳ và hấp dẫn nhất của ẩm thực Hàn Quốc. Đây là tên gọi chung cho các món xào hoặc chiên khô, thường sử dụng nguyên liệu phong phú như thịt bò, thịt heo, bạch tuộc hay các loại rau củ. Với hương vị đậm đà, Bokkeum không chỉ là món ăn kèm mà đôi khi còn được xem như món chính, nhất là khi ăn cùng cơm trắng.

3.3 Panchan Jangajji

Jangajji là nhóm panchan được làm từ rau củ ngâm lâu ngày trong muối hoặc nước tương. Khác với kimchi lên men chua nhẹ thì jangajji có hương vị đậm đà, mặn mà và thường không quá chua. Nhờ đặc tính này, nó được dùng để trung hòa vị ngọt thanh của nhiều món ăn chính trong ẩm thực Hàn. Tuy nhiên, Jangajji lại yêu cầu thời gian ủ đủ lâu hơn so với kimchi để rau củ ngấm đều gia vị. Các loại nguyên liệu phổ biến gồm tỏi thái lát, lá vừng, dưa leo, củ cải, đôi khi là ớt xanh hoặc hành lá.

3.4 Namul

Namul là tên gọi chung cho những món panchan được chế biến từ các loại rau, rễ, lá. Những món ăn kèm này nổi bật với vị thanh nhẹ, dễ ăn, thường được dùng để cân bằng với các món cay như mì cay hay cơm trộn bibimbap. Cách chế biến namul khá đơn giản nhưng tinh tế.

Rau được hấp hoặc luộc sơ để giữ nguyên độ ngọt tự nhiên, sau đó trộn với dầu mè, tỏi, giấm và chút muối tạo nên hương vị nhẹ nhàng nhưng thơm bùi đặc trưng. Món ăn không quá cầu kỳ nhưng lại là điểm nhấn làm dịu vị giác. Một vài món namul quen thuộc có thể kể đến như: cải bó xôi trộn dầu mè, mầm dương xỉ xào, giá đỗ xào nhạt. Tất cả đều thể hiện tinh thần mộc mạc nhưng đầy tinh tế của ẩm thực Hàn Quốc.

3.5 Jorim

Jorim là nhóm món panchan Hàn Quốc được chế biến bằng cách kho nhừ nguyên liệu trong nước sốt đậm đà. Nguyên liệu thường rất đa dạng, từ rau củ, thịt, hải sản cho đến đậu phụ. Tất cả đều được tẩm ướp kỹ lưỡng rồi nấu chậm để thấm sâu gia vị. Món panchan này có hương vị đậm đà, mặn nhẹ và hơi ngọt, rất thích hợp để ăn kèm cùng mì tương đen (Jajangmyeon) hoặc mì lạnh Naengmyeon. Nước tương Ganjang là thành phần cốt lõi tạo nên mùi vị đặc trưng của Jorim. Tùy vùng miền, đôi khi người ta sẽ thêm Gochujang (tương ớt Hàn) để tăng độ cay cho món ăn.

3.6 Jjim

Jjim là nhóm món ăn kèm được chế biến bằng phương pháp hấp. Nguyên liệu như thịt, cá, rau hay trứng được hấp chín từ từ để giữ trọn dưỡng chất và hương vị tự nhiên. Khi hấp, phần nước dùng sẽ thấm dần vào món ăn, tạo nên vị thanh nhẹ nhưng vẫn đậm đà vừa phải.

Điểm nổi bật của Jjim là vị ngọt dịu, mềm, giúp trung hòa độ cay trong nhiều món ăn chính của Hàn Quốc. Một số món jjim quen thuộc có thể kể đến như: Gyeran-jjim (trứng hấp mềm mịn); Saengseon-jjim (cá hấp với nước tương và gia vị)

3.7 Jeon

Jeon là tên gọi chung cho các món panchan chiên trong ẩm thực Hàn Quốc. Món ăn được làm từ bột mì pha nước, sau đó trộn hoặc phủ các nguyên liệu như thịt, hải sản, rau củ hay nấm, rồi đem chiên vàng trên chảo. Nhờ cách chế biến đơn giản mà linh hoạt, jeon có thể biến tấu thành nhiều loại bánh khác nhau với hương vị hấp dẫn.

Jeon thường có lớp vỏ giòn nhẹ bên ngoài, bên trong mềm và thơm, rất hợp ăn kèm cùng cơm trắng hoặc nước chấm chua ngọt. Đây là món ăn được ưa chuộng trong các dịp lễ, ngày mưa hoặc đơn giản là bữa cơm gia đình thường nhật.

Một số loại jeon phổ biến gồm: Kimchijeon (bánh kim chi chiên); Gamjajeon (bánh khoai tây chiên); Pajeon (bánh hành lá chiên); Yukjeon (thịt bò tẩm bột chiên)...

Trên đây là những món panchan nổi bật của ẩm thực Hàn Quốc mà cẩm nang du lịch MIA.vn muốn giới thiệu đến bạn. Nếu đang lên kế hoạch du lịch Hàn Quốc thì bạn đừng quên sắm cho mình một chiếc vali chất lượng từ MIA.vn để sẵn sàng đồng hành trong mỗi hành trình phía trước nhé.