Wasabi (ワサビ) hay còn gọi là "cải ngựa Nhật Bản" và thuộc họ Cải (Brassicaceae). Wasabi nổi tiếng với vị cay đặc trưng, không giống vị cay của ớt mà là loại cay bốc hơi, kích thích mạnh đến mũi và lưỡi.

Cây wasabi mọc tự nhiên ở các thung lũng suối nước lạnh miền núi tại Nhật Bản. Tại Nhật Bản, wasabi là loại gia vị không thể thiếu trong các món ăn truyền thống như sushi và sashimi, góp phần tạo nên hương vị đặc trưng đậm chất Nhật.

Wasabi là gì? Hương vị xanh cay nồng đắt giá nhất Nhật Bản 2

Wasabi nổi tiếng với vị cay nồng đặc trưng vô cùng kích thích vị giác. Ảnh: gyro

Wasabi nổi bật với màu xanh lá đặc trưng và vị cay nồng, dễ nhận biết. Hiện nay, wasabi được bày bán phổ biến ở ba dạng: rễ tươi nguyên củ, bột khô và bột nhão sẵn dùng trong tuýp. Trong đó:

- Wasabi tươi được mài trực tiếp trước khi dùng, giữ nguyên hương thơm và vị cay tinh tế.

- Wasabi bột khô dễ bảo quản, chỉ cần pha với nước theo tỉ lệ thích hợp là có thể sử dụng.

- Wasabi tuýp tiện lợi, dễ mang theo, nhưng cần đậy kín để giữ trọn hương vị.

Wasabi là gì? Hương vị xanh cay nồng đắt giá nhất Nhật Bản 3

Wasabi được mài từ phần rễ của loài cây cùng tên với giá trị vô cùng đắt đỏ. Ảnh: Aflo Images

Không chỉ là gia vị đi kèm sushi, sashimi, wasabi còn có tác dụng khử mùi tanh cực kỳ hiệu quả. Ngoài phần rễ, lá non của cây wasabi cũng có thể ăn được, thường được dùng làm salad hoặc chế biến thành món chiên giòn độc đáo. Các món ăn như xì dầu trộn wasabi (wasabi-joyu) hay kem wasabi cũng ngày càng phổ biến và sáng tạo.

Đặc biệt, nhiều nghiên cứu hiện đại chỉ ra rằng wasabi chứa các hợp chất tự nhiên có khả năng chống ung thư, hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường miễn dịch và phòng ngừa các bệnh về tim mạch, huyết áp, viêm khớp...

Wasabi là gì? Hương vị xanh cay nồng đắt giá nhất Nhật Bản 4

Wasabi là gia vị không thể thiếu trong các set sashimi hay sushi. Ảnh: Moody Monsoon

Theo tìm hiểu của MIA.vn, wasabi có một lịch sử phát triển thú vị qua nhiều thời kỳ:

Thời kỳ Heian (794-1185)

Các tài liệu cổ về dược liệu đã ghi chép về một loại cây có tên "Yama Ao". Các nhà nghiên cứu tin rằng đây chính là tiền thân của wasabi ngày nay. Chi tiết này cho thấy wasabi đã được biết đến và sử dụng với mục đích y học từ rất sớm.

Thời kỳ Edo (1596-1615)

Một câu chuyện truyền miệng quan trọng đánh dấu sự khởi đầu của việc trồng wasabi có hệ thống diễn ra vào giai đoạn này. Mặc dù chi tiết cụ thể về sự kiện này không được ghi chép rõ ràng, nó cho thấy sự chuyển đổi từ việc sử dụng wasabi hoang dã sang việc chủ động canh tác.

Sau thời kỳ Edo (1603-1868)

Đây là giai đoạn mà wasabi thực sự trở nên phổ biến với vai trò là một loại gia vị trong ẩm thực. Trong bối cảnh chưa có các phương pháp làm lạnh và đóng băng hiệu quả, wasabi nổi lên như một giải pháp tự nhiên tuyệt vời để khử mùi tanh của thực phẩm tươi sống, đặc biệt là hải sản. Khả năng kháng khuẩn của wasabi cũng góp phần quan trọng trong việc hạn chế sự lây lan của vi khuẩn và ngăn ngừa ngộ độc thực phẩm.

Wasabi là gì? Hương vị xanh cay nồng đắt giá nhất Nhật Bản 5

Sau thời kỳ Edo, wasabi mới bắt đầu được sử dụng như một loại gia vị đắt giá trong ẩm thực. Ảnh: Sivapon

Thời kỳ Taisho - Showa (1912-1989)

Sự phát triển của công nghệ làm lạnh và sấy khô trong thời kỳ Taisho đã mở ra một hướng đi mới cho việc chế biến wasabi. Các nhà nghiên cứu và nhà sản xuất đã tìm ra phương pháp để chế biến cải ngựa thành bột wasabi nguyên chất, mang đến sự tiện lợi và khả năng bảo quản lâu dài hơn cho người tiêu dùng.

Hiện tại

Ngày nay, wasabi không chỉ là một loại gia vị truyền thống mà còn được biến tấu thành nhiều dòng sản phẩm khác nhau. Từ wasabi tươi, wasabi paste đến các sản phẩm ăn nhẹ có hương vị wasabi. Nó đã trở thành một phần không thể thiếu trong ẩm thực Nhật Bản và được yêu thích trên toàn thế giới.

Wasabi là gì? Hương vị xanh cay nồng đắt giá nhất Nhật Bản 6

Loại gia vị này đã được trồng và sử dụng tại Nhật Bản từ rất lâu về trước. Ảnh: Promo_Link

Xem thêm: Du lịch Nhật Bản tự túc và những địa điểm không thể bỏ qua

Việc gieo trồng wasabi ở quy mô lớn đòi hỏi những điều kiện tự nhiên khắt khe. Ngay cả trong điều kiện lý tưởng, việc canh tác wasabi vẫn là một thách thức không nhỏ.

Tại Nhật Bản, nơi nổi tiếng với chất lượng wasabi hàng đầu, các vùng trồng chính bao gồm: bán đảo Izu (Shizuoka), Nagano, Shimane, Yamanashi, Iwate. Ngoài ra, còn có một số vùng trồng nhân tạo mở rộng đến Hokkaidō ở phía bắc và Kyūshū ở phía nam.

Do nhu cầu tiêu thụ wasabi rất cao, Nhật Bản phải nhập khẩu một lượng lớn wasabi từ các khu vực khác trên thế giới như Trung Hoa đại lục, Đài Loan, New Zealand và vùng tây bắc ven Thái Bình Dương hay một số khu vực tại dãy núi Blue Ridge.

Wasabi là gì? Hương vị xanh cay nồng đắt giá nhất Nhật Bản 7

Trồng wasabi cực kỳ rất khó, đòi hỏi nhiều điều kiện về khí hậu và thổ nhưỡng. Ảnh: Leung Cho Pan

Bạn có biết, hiện nay có tới 99% wasabi trên thế giới hiện nay là hàng giả, được làm từ cải ngựa (horseradish), bột mù tạt, chất tạo màu và hương liệu tổng hợp.

Wasabi tươi (Wasabia japonica) là một trong những loại cây trồng khó tính và đắt đỏ nhất thế giới. Loài cây bán thủy sinh này chỉ phát triển tốt trong môi trường nước sạch, mát, đất tơi xốp ở những vùng cao của miền trung Nhật Bản. Việc nhân giống và canh tác thương mại cực kỳ hạn chế, dẫn đến giá thành cao và nguồn cung khan hiếm.

Không những vậy, wasabi tươi khi được mài nhuyễn chỉ giữ được hương vị tốt nhất trong vòng 15 phút. Sau thời gian đó, mùi thơm và vị cay độc đáo sẽ nhanh chóng biến mất, khiến việc bảo quản và sử dụng trở nên kém hiệu quả trong ngành ẩm thực quy mô lớn.

Wasabi là gì? Hương vị xanh cay nồng đắt giá nhất Nhật Bản 8

Wasabi tươi khó giữ được vị nguyên bản trong vòng 15 phút, cộng với khó trồng nhưng nhu cầu tiêu thụ cao. Ảnh: Reddit

Phần lớn các loại wasabi bán sẵn kể cả tại các nhà hàng Nhật Bản thực chất là hỗn hợp từ cải ngựa, mù tạt và phẩm màu xanh lá. Hỗn hợp này tạo cảm giác cay nồng kích thích mũi tương tự wasabi thật, nhưng thiếu đi độ tinh tế trong hương vị và mùi thơm tự nhiên.

Wasabi giả thường được đóng gói dạng tuýp (giống kem đánh răng), bột khô hoặc dạng nhão và được sử dụng phổ biến do giá thành rẻ, dễ bảo quản và chế biến nhanh.

Tiêu chí

Wasabi thật (hon-wasabi)

Wasabi giả (seiyō wasabi)

Thành phần

100% từ rễ cây wasabi Nhật Bản

Cải ngựa, mù tạt, phẩm màu xanh

Mùi vị

Thơm nhẹ, cay dịu, thoáng nhanh

Cay nồng mạnh, hơi nồng mũi, ít mùi

Màu sắc

Xanh nhạt, hơi đục

Xanh lá cây tươi, thường bắt mắt hơn

Xuất xứ

Nhật Bản (trồng tự nhiên)

Sản xuất công nghiệp

Nhãn hiệu

Ghi rõ “hon-wasabi”

Không có hoặc ghi “style wasabi”

Theo kinh nghiệm du lịch, nếu bạn muốn thưởng thức wasabi nguyên chất, hãy tìm đến các nhà hàng Nhật cao cấp hoặc mua loại wasabi tươi được nhập khẩu từ Nhật Bản thường có ghi rõ “hon-wasabi” (本山葵) trên bao bì.

Hành trình khám phá ẩm thực luôn là một trải nghiệm đáng nhớ, nhất là khi bạn hiểu rõ từng hương vị đặc trưng như wasabi. Và đừng quên, để mỗi chuyến du lịch Nhật Bản thêm trọn vẹn, hãy lựa chọn vali du lịch cao cấp tại MIA.vn, người bạn đồng hành đáng tin cậy trên mọi nẻo đường.