Xứ sở sương mù London mang dấu ấn Anh quốc riêng biệt

1 Vì sao London được gọi là “Xứ sở sương mù”?

Lịch sử ô nhiễm không khí kéo dài của London chính là lý do khiến nơi này được gọi là “The Big Smoke” – Xứ sở sương mù. Trước khi ô tô trở thành vấn đề, những lò sưởi đốt than đã tạo ra làn khói mù dày đặc khiến cả thành phố tê liệt.

1.1 Thành phố của khói

Theo một từ điển tiếng lóng năm 1874, “người miền quê” khi tiến gần đến London sẽ thấy một đám mây lơ lửng trên bầu trời thành phố. Họ gọi đó là đang đến “the smoke”.

London đã nổi tiếng với bầu không khí ô nhiễm trong hàng trăm năm. Các bộ sưu tập hiện vật ngày nay vẫn còn lưu giữ rất nhiều dấu vết về quá khứ ô nhiễm của xứ sở sương mù này. Trong các bức tranh, bản vẽ và ảnh chụp, ta có thể thấy hình ảnh than đá được đưa vào thành phố, đường chân trời bị che phủ bởi sương mù (đã trở thành một phần bản sắc của London) cùng những con đường ngập xe cộ vẫn tiếp tục gây chết người cho đến thế kỷ 21.

1.2 Nguồn gốc xứ sở sương mù

Dù dân số chưa vượt quá 200.000 người cho đến thế kỷ 16, nhưng vấn đề sương mù ô nhiễm của London đã tồn tại suốt hơn 500 năm. Vào thế kỷ 17, nhà văn John Evelyn đã mô tả đó là “đám mây địa ngục u ám”. Ông viết tác phẩm “Fumifugium” về việc không khí London bị đầu độc: “Chính là làn khói kinh khủng ấy che lấp những nhà thờ của chúng ta, khiến các cung điện trông cũ kỹ, làm bẩn quần áo và ô nhiễm nguồn nước.”

2 Lịch sử xứ sở sương mù London

2.1 Thành phố phát triển và vấn đề lan rộng

Vào năm 1714 dân số London là 630.000 người. Đến năm 1840, con số này gần như chạm mốc hai triệu. Sự bùng nổ dân số đi kèm với làn sóng công nghiệp hóa: hàng loạt nhà máy, đầu máy xe lửa mới đều vận hành bằng than đá. Từ đó dẫn đến ô nhiễm trở thành một vấn đề nghiêm trọng hơn bao giờ hết.

2.2 Than đến London… và đến tận cửa nhà

Cho đến giữa thế kỷ 20, than vẫn là nguồn nhiên liệu chính dùng để sưởi ấm nhà cửa, vận hành nhà máy và nhà máy điện của thành phố. Than được vận chuyển bằng đường biển đến London. Bức ảnh năm 1933 dưới đây ghi lại cảnh hàng đống than chất đầy trên các sà lan tại Bến cảng Kênh đào Regent, nay gọi là Limehouse Basin.

Sau khi cập bến trên sông Thames, than được phân phối khắp thành phố. Những người giao than mang từng bao than đến tận cửa từng nhà. Việc đốt than sinh ra khí độc, được gọi là smog, tức khói sương. Loại khói này cực kỳ gây hại cho sức khỏe, gây bệnh cấp tính và hậu quả lâu dài nghiêm trọng.

Từ cuối thế kỷ 19, London xuất hiện các nhà máy điện đốt than cung cấp điện cho thành phố. Trong số đó có nhà máy điện Bankside, ngày nay là bảo tàng Tate Modern, cùng các nhà máy mang tính biểu tượng như Battersea Power Station và các cơ sở khác tại Lots Road, Deptford và Fulham.

2.3 Thảm họa Sương mù Lớn năm 1952

Tình trạng nghiêm trọng nhất xảy ra vào năm 1952, khi sương mù bao phủ London suốt năm ngày khiến 12.000 người thiệt mạng. Năm 1956, chính phủ chính thức ban hành Đạo luật Không khí Sạch (Clean Air Act), bắt đầu quá trình chuyển dần từ than sang khí gas.

2.4 Xe hơi – kẻ giết người thầm lặng

Việc loại bỏ than đã giúp giảm đi dạng ô nhiễm dễ thấy nhất. Tuy nhiên, đến năm 1970 một nửa hộ gia đình tại Anh đã sở hữu ít nhất một chiếc xe. Phương tiện giao thông đường bộ hiện là nguyên nhân hàng đầu gây ô nhiễm không khí tại London. Một nghiên cứu năm 2019 cho thấy, mỗi năm có khoảng 9.500 người ở London tử vong vì ô nhiễm không khí.

2.5 Nghịch lý sương mù

Sương mù ở xứ sở sương mù vừa được yêu thương, vừa bị căm ghét, đó là lý do nó có nhiều tên gọi. Người London gọi nó là “London Particular” một cách rất trìu mến, vì họ muốn thể hiện niềm tự hào về nó.

Đối với người London, sương mù còn mang một ý nghĩa biểu tượng tích cực: nếu có khói trong không khí, điều đó đồng nghĩa với việc có việc làm, có ngành công nghiệp vận hành và có những lò sưởi đang cháy để sưởi ấm cho mọi nhà. Tuy nhiên, mặt trái là tình trạng sức khỏe nghiêm trọng.

3 Hướng dẫn toàn diện cho người lần đầu đến xứ sở sương mù London

London có thể khiến bạn choáng ngợp vì có quá nhiều thứ để làm, đặc biệt nếu không có nhiều thời gian. Nhưng mặt tích cực là nếu sống ở London, bạn sẽ không bao giờ thiếu chỗ để khám phá. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết của cẩm nang du lịch từ MIA.vn dành cho người mới đến xứ sở sương mù.

3.1 Các khu chợ ở London

Borough Market: Nằm dọc theo bờ Nam của London, Borough Market là một khu vực mới được cải tạo và rất lý tưởng cho một buổi chiều tản bộ dọc sông Thames. Borough Market CỰC KỲ LỚN! Bạn sẽ tìm thấy mọi thứ từ cà phê, bánh ngọt, bánh mì thủ công, thực phẩm tươi sống đến cocktail và hàng loạt món ăn trưa hấp dẫn: bánh mì dẹt falafel từ Cyprus, bento Nhật, taco Mexico, sandwich thịt lợn kéo và món tráng miệng nổi tiếng Humble Crumble.

Giờ mở cửa: Thứ Hai - Thứ Sáu: 10h - 17h | Thứ Bảy: 8h - 17h | Chủ Nhật: 10h - 15h

Giá: Khoảng £10 cho một bữa ăn.

Seven Dials Market: Nằm ngay trung tâm Covent Garden, Seven Dials Market là một khu chợ nhỏ với nhiều quầy ẩm thực mini và khu ăn uống ở giữa. Khách du lịch Anh có thể chọn burrito Mexico, pizza, bánh bao, burger nấm truffle hoặc ngồi cạnh băng chuyền phô mai độc đáo ở đây.

Mở cửa mỗi ngày từ 11h đến tối muộn.

Giá: Khoảng £10 mỗi bữa.

3.2 Công viên & vườn ở London

Dù là một thành phố lớn và nhộn nhịp nhưng London có rất nhiều mảng xanh xinh đẹp. Nếu bạn cần chút không gian yên tĩnh, hãy ghé qua một trong những công viên để đi dạo hoặc ngồi trên ghế đá đọc sách.

Regent’s Park: Một công viên cực kỳ đẹp ở phía Bắc thành phố. Bạn có thể đi bộ hoặc bắt xe buýt/tàu điện ngầm tới đây. Nhớ ghé qua vườn hoa hồng Queen Mary, nơi có hàng dài những bụi hồng nhiều màu sắc, và mùi hương thì ngọt ngào vô cùng.

Hyde Park: Hyde Park rất rộng lớn! Một nơi tuyệt vời để đạp xe, chạy bộ hoặc đi dạo. Có một cái hồ đẹp nơi bạn có thể ngắm thiên nga.

Kensington Gardens: Kensington Gardens vào mùa thu đẹp đến nghẹt thở! Đây là địa điểm nhiều khách du lịch Anh yêu thích nhất để ngắm lá vàng ở xứ sở sương mù. Nơi đây cũng là vị trí của Cung điện Kensington, địa chỉ thường trú của Hoàng tử và Công nương xứ Wales.

3.3 Các khu vực nên khám phá ở London

Notting Hill: Một khu phố yên bình gần Kensington Gardens, khá sang trọng với những dãy nhà sơn màu pastel rất bắt mắt. Notting Hill rất lý tưởng để chụp ảnh "sống ảo" và dạo quanh chợ Portobello Road. Bạn đừng quên ghé Buns from Home để thử bánh quế truyền thống hoặc các vị đặc biệt nhé.

Shoreditch: Có rất nhiều cửa hàng đồ vintage, quán ăn ngon và các tác phẩm nghệ thuật đường phố thú vị. Nếu đến đây bạn nhất định phải thử bánh mì tròn tại Biegel Bake Brick Lane.

Covent Garden: Một trung tâm nhộn nhịp khác ở London. Ở đó có nhiều bốt điện thoại đỏ cổ điển để chụp hình và Neal’s Yard là một điểm "check-in" khác (nhưng chỉ là một sân nhỏ nên đừng kỳ vọng quá nhiều!).

3.4 Những điều kinh điển ở London

Dù rất thích khám phá các điểm lạ, nhưng có những điều kinh điển bạn bắt buộc phải làm khi đến London lần đầu. Đó chính là một trong những cung đường đi bộ đẹp nhất để bạn làm quen với thành phố: từ cầu Westminster đến cầu Tower. Trên đường bạn sẽ thấy các địa danh nổi tiếng như Big Ben, London Eye, Tòa nhà Quốc hội, Nhà thờ St. Paul và Nhà hát Globe. Nhớ ghé Borough Market để ăn trưa nhé!

Từ một hiện tượng tự nhiên trở thành biểu tượng văn hóa, từ nỗi ám ảnh sức khỏe cho đến niềm tự hào đầy mâu thuẫn, sương mù đã gắn liền với hình ảnh của London như một phần không thể thiếu. Nếu bạn lần đầu đến xứ sở sương mù, MIA.vn hy vọng hướng dẫn này sẽ giúp bạn có một chuyến đi thật trọn vẹn và đáng nhớ cùng vali hành trình của mình.