Di tích mộ Võ Trường Toản là một trong những địa điểm du lịch tâm linh ở Bến Tre được nhiều người đến thăm viếng hằng năm. Viếng bái mộ cụ Võ Trường Toản để bày tỏ lòng biết ơn, kính trọng đối với người đặt nền móng cho nền giáo dục xứ Nam Kỳ là điều bạn không nên bỏ qua trong hành trình về vùng Ba Tri.
1Đôi nét về Di tích mộ Võ Trường Toản
Địa chỉ: ấp Bảo Thạnh, huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre
Di tích mộ Võ Trường Toản nằm cách trung tâm thành phố khoảng 45 km về hướng Đông. Trải qua bao biến cố thăng trầm, lăng mộ Võ Trường Toản đã được Bộ Văn hóa Thông tin công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia vào năm 1998. Hiện nay, khu di tích là một trong những điểm đến được nhiều người lựa chọn trong tuyến du lịch sinh thái văn hóa lịch sử Bến Tre của mình.
Xem thêm: Khu di tích Đồng Khởi Bến Tre, nơi ghi dấu lịch sử hào hùng
Võ Trường Toản là người chí sĩ yêu nước và là một nhà giáo, nhà thơ lớn của Việt Nam vào thế kỷ 18. Ông là người có công lớn đối với sự nghiệp giáo dục tại đất Nam Kỳ xưa. Theo GS. Trịnh Vân Thanh, Võ Trường Toản vốn là người gốc Hoa lánh nạn Mãn Thanh sang cư trú ở Đàng Trong. Sau cuộc hôn nhân của công chúa Ngọc Vạn và vua Chân Lạp diễn ra, tổ tiên Võ Trường Toản bắt đầu di cư vào miền Nam lập nghiệp. Cho đến hiện nay vẫn chưa có một thông tin chính xác nào về tư liệu cá nhân của ông, chỉ biết ông có người vợ và sinh được một người con gái nhưng đã mất từ thuở nhỏ.
Ông là người học rộng, tài cao, theo đạo thánh hiền nhưng lại chán ghét chốn quan trường. Võ Trường Toản không chọn tham gia chính sự mà về ở ẩn mở trường dạy học, học trò của ông có đến hàng trăm người. Trong số đó có nhiều nhân tài nổi bật như: Trịnh Hoài Đức, Ngô Nhân Tịnh, Lê Quang Định, Phạm Ngọc Uẩn... Võ Trường Toản với nền học thức uyên bác, sâu rộng được xem là người đặt nền móng cho nền giáo dục xứ Đàng Trong thời bấy giờ. Ông còn được giới sĩ phu Nam Kỳ tôn xưng là "Cụ tổ ngành giáo dục".
Võ Trường Toản mất ngày 27/7/1792 nhằm ngày 9 tháng 6 âm lịch, mặc dù không ra làm quan nhưng tài đức của ông được các vua nhà Nguyễn hết lòng kính phục. Sau hơn nửa thế kỷ, để tưởng nhớ công đức của vị lương sư, vua Tự Đức đã ban tặng danh hiệu cao quý “Gia Định xử sĩ Sùng Đức Võ tiên sinh”” và cho lập lăng mộ cùng nhà thờ để hương khói.
Tượng cụ Võ Trường Toản được đặt trong đền thờ khu di tích, phía trên là dòng chữ "Lương sư hưng quốc" để ca ngợi công lao của ông
Ban đầu, ông được an táng tại làng Hòa Hưng thuộc tỉnh Gia Định. Đến năm 1862 khi quân Pháp chiếm ba tỉnh miền Đông Nam Kỳ, vì không để mộ phần thầy nằm trong vùng cai quản của quân xâm lược nên các học trò Võ Trường Toản đã tiến hành cải táng di cốt ông cùng vợ con mang về một mảnh đất tại làng Mù U (nay là Di tích mộ Võ Trường Toản) để chôn cất.
Được biết Di tích mộ Võ Trường Toản trước đây thuộc quyền sở hữu của dòng họ ông Phan Thanh Giản là một vị quan đại thần triều Nguyễn. Bởi vì kính nể đức cao vọng trọng của Võ Trường Toản mà ông hiến đất để lập đền thờ và cho con cháu chăm sóc phần mộ cụ Toản đến ngày nay.
Di tích mộ Võ Trường Toản được đại thần Phan Thanh Giản xây dựng trên mảnh đất của dòng họ
2Đường nào thuận tiện để di chuyển đến Di tích mộ Võ Trường Toản?
Có nhiều con đường để di chuyển đến khu Di tích mộ Võ Trường Toản nhưng thuận tiện nhất là tuyến DT 885 đi qua Thị trấn Ba Tri. Trên tuyến đường, bạn có thể kết hợp tham quan Khu di tích lăng mộ Nguyễn Đình Chiểu nằm cách thị trấn khoảng 2km. Bởi vì Di tích mộ Võ Trường Toản nằm cách trung tâm thành phố, bên cạnh thuê xe máy bạn có thể tham khảo các tuyến xe bus tại Bến Tre để thuận tiện cho việc di chuyển.
3Khám phám khuôn viên Di tích mộ Võ Trường Toản
Di tích mộ Võ Trường Toản gồm 2 khu vực chính là lăng mộ và nhà thờ được xây dựng năm 1997. Trong khu lăng mộ là 3 mộ phần của Võ Trường Toản, phu nhân và con gái được mang về cải táng cách đây 150 năm. Cả ba ngôi mộ đều được xây dựng theo dạng voi phục nằm trong khuôn viên rộng rãi. Phía trái khu lăng mộ là đền thờ mái cong được xây dựng khang trang. Bên trong ngôi đền có đặt bàn thờ và tượng cụ Võ Trường Toản được làm bằng đồng.
Phía trước khu lăng mộ là tấm bia đá được đặt nằm ngang như bức bình phong, ngăn cách nơi yên nghỉ của cụ với thế giới bên ngoài. Trên bia có khắc nội dung kể về cuộc đời, sự nghiệp và cống hiến của Võ Trường Toản đối với sự nghiệp giáo dục Nam Kỳ do chính tay Phan Thanh Giản biên soạn. Ngoài ra, cách khu Di tích mộ Võ Trường Toản không xa còn có Ngôi mộ đại thần Phan Thanh Giản được nhân dân trong vùng xây dựng từ năm 1867.
Hằng năm vào mùng 9 tháng 6 âm lịch, lễ giỗ Võ Trường Toản được tổ chức long trọng thu hút đông đảo các sĩ tử, nhà giáo cùng người dân từ mọi miền đất nước đến dâng hương, bày tỏ lòng biết ơn, ngưỡng mộ với người thầy hết lòng vì dân tộc.
Di tích mộ Võ Trường Toản nằm trong khuôn viên rộng rãi được trồng nhiều cây che bóng mát
Ngôi mộ cụ Võ Trường Toản và phu nhân được xây dựng theo hình dáng voi phục
Đền thờ nằm phía bên phải cổng ra vào Di tích mộ Võ Trường Toản
Lễ giỗ cụ Võ Trường Toản được tổ chức long trọng, thu hút đông đảo tín đồ du lịch gần xa đến cúng viếng
Hy vọng với những thông tin về Di tích mộ Võ Trường Toản mà cẩm nang du lịch MIA.vn vừa giới thiệu, bạn sẽ có thêm một điểm đến thú vị trong hành trình khám phá Bến Tre sắp đến. MIA.vn chúc bạn có một chuyến trải nghiệm ở Bến Tre tuyệt vời bên gia đình và bạn bè nhé.
