Đoan Môn, cánh cửa lịch sử dẫn vào Hoàng thành Thăng Long

1Giới thiệu tổng quan về Đoan Môn

- Địa chỉ: 19C Đường Hoàng Diệu, Quận Ba Đình, Hà Nội

- Thời gian hoạt động: 8h00 - 17h00 hàng ngày.

Đoan Môn là cánh cổng chính dẫn vào Cấm thành Thăng Long, nơi từng là trung tâm quyền lực của các triều đại phong kiến Việt Nam. Được xây dựng từ thời Lý (1010 - 1225), Đoan Môn không chỉ là một công trình kiến trúc mà còn là biểu tượng của lịch sử ngàn năm văn hiến.

Qua hàng thế kỷ, cánh cổng này đã chứng kiến biết bao sự kiện lịch sử quan trọng và trở thành nhân chứng sống động cho sự trường tồn của kinh đô xưa. Ngày 10/10/1954, tại sân Cột Cờ phía trước Đoan Môn, lễ chào cờ lịch sử đánh dấu ngày giải phóng Thủ đô đã diễn ra, ghi dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử dân tộc.

Là một phần của Hoàng thành Thăng Long – Di sản văn hóa thế giới được UNESCO công nhận, Đoan Môn không chỉ mang giá trị kiến trúc mà còn chứa đựng tinh thần văn hóa và lịch sử sâu sắc. Cánh cổng này tượng trưng cho quyền lực tối cao và là minh chứng cho sự phát triển không ngừng của các triều đại phong kiến Việt Nam.

Đoan Môn là điểm nhấn không thể thiếu trong tuyến tham quan Hoàng thành Thăng Long. Với vẻ đẹp cổ kính, nơi đây không chỉ thu hút du khách mà còn đóng vai trò quan trọng trong giáo dục lịch sử. Việc khám phá Đoan Môn giúp thế hệ trẻ hiểu sâu hơn về nền văn hóa đặc sắc và di sản quý báu của dân tộc.

2Kiến trúc độc đáo của Đoan Môn

2.1 Cấu trúc tổng thể

Đoan Môn được xây dựng với cấu trúc hình chữ U đặc trưng, hướng vào bên trong Cấm thành nhằm tượng trưng cho sự hội tụ và quyền lực của triều đình phong kiến. Tổng thể kiến trúc của Đoan Môn không chỉ hài hòa về mặt phong thủy mà còn thể hiện sự chính xác trong thiết kế, đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt của nghệ thuật xây dựng thời kỳ cổ đại.

Với chiều dài từ Đông sang Tây đạt 46,5m và chiều cao tổng thể khoảng 6m, Đoan Môn được chia thành ba tầng chính:

- Tầng dưới cùng: Gồm năm cổng cuốn vòm, trong đó cổng giữa lớn nhất dành riêng cho nhà vua, cao 4m và rộng 2,7m. Bốn cổng nhỏ hai bên, cao 3,8m và rộng 2,5m được sử dụng cho các quan lại và hoàng thân quốc thích.

- Tầng hai: Là vọng lâu với phương đình nhỏ có tám mái ngói cong, hai đầu đắp nổi hình rồng và hổ phù – biểu tượng cho sự quyền uy và bền vững.

- Tầng ba: Được thiết kế như vọng canh lầu, nơi diễn ra các nghi lễ lớn và hoạt động của triều đình.

2.2 Kỹ thuật xây dựng

Kiến trúc vòm cuốn, đỉnh cao của kết cấu chịu lực

Đoan Môn sử dụng kỹ thuật vòm cuốn cho các cổng thành, tạo nên sự duyên dáng trong đường nét nhưng vẫn đảm bảo khả năng chịu lực vượt trội. Đây là một kỹ thuật xây dựng tiên tiến thời bấy giờ, đến nay vẫn được ứng dụng trong nhiều công trình đường hầm hiện đại.

Mỗi cổng vòm của Đoan Môn được thiết kế cân xứng hoàn hảo, nằm dọc trên "trục thần đạo" hay "trục chính tâm" của Hoàng thành, thể hiện sự đối xứng và trật tự của hệ thống kiến trúc phong kiến Việt Nam. Kiến trúc này không chỉ mang lại tính thẩm mỹ mà còn giúp công trình tồn tại bền vững qua hàng thế kỷ.

Vật liệu xây dựng

Đoan Môn được xây dựng chủ yếu từ gạch vồ – loại gạch đặc trưng thời Lê, kết hợp với đá xanh, mang lại sự chắc chắn và vẻ đẹp cổ kính. Từng viên gạch được chế tác và lắp đặt tỉ mỉ, tạo nên một tổng thể hài hòa và trang nghiêm.

Các tấm biển đá ghi chữ Hán trên cổng chính, đặc biệt là dòng chữ "Đoan Môn" không chỉ khẳng định vị thế quan trọng của công trình mà còn là minh chứng lịch sử sống động cho nghệ thuật chạm khắc thời Lý.

2.3 Nét độc đáo trong kiến trúc vọng lâu

Tầng hai của Đoan Môn nổi bật với phương đình tám mái ngói cong, hai đầu mái đắp hình rồng cuốn tượng trưng cho quyền uy và sự linh thiêng. Hai hồi mái được trang trí bằng hình hổ phù mang ý nghĩa bảo vệ và trấn giữ sự yên bình cho Hoàng thành.

Các góc mái của tầng vọng lâu được thiết kế cong vút, tạo nên sự thanh thoát và uyển chuyển cho tổng thể kiến trúc. Những chi tiết này không chỉ làm tăng giá trị thẩm mỹ mà còn thể hiện trình độ điêu luyện của các nghệ nhân thời xưa.

2.4 Hệ thống trổ cửa

Hệ thống cửa tại tầng vọng lâu được trổ đều theo bốn hướng, tạo cảm giác thông thoáng và mở rộng không gian. Cách bố trí này không chỉ phục vụ mục đích quan sát mà còn tượng trưng cho sự liên kết giữa Hoàng thành và thế giới bên ngoài.

Mặt sàn của tầng hai được thiết kế rộng rãi, trồng cây xanh và cỏ, mang lại cảm giác gần gũi với thiên nhiên nhưng vẫn giữ được sự uy nghiêm vốn có của công trình.

2.5 Tầng ba, vọng lâu uy nghi

Tầng ba của Đoan Môn là nơi nhà vua ngự giá để ủy lạo binh sĩ, đón tiếp tướng lĩnh chiến thắng, hoặc tổ chức các buổi lễ duyệt binh quan trọng. Dù đã qua nhiều lần phục dựng, tầng vọng canh lầu vẫn giữ được những nét kiến trúc cổ xưa với các góc mái được trang trí bằng hình tượng rồng cuốn và các họa tiết đặc trưng.

3 Kinh nghiệm tham quan Đoan Môn

3.1 Đường đến Đoan Môn

Đoan Môn nằm trong quần thể Hoàng thành Thăng Long, tọa lạc tại vị trí trung tâm thủ đô nên khá thuận tiện để di chuyển bằng nhiều phương tiện khác nhau. Dưới đây là hướng dẫn di chuyển đến Đoan Môn từ trung tâm thành phố được Cẩm nang du lịch MIA.vn tổng hợp được:

- Xe buýt công cộng: Nếu bạn muốn tiết kiệm chi phí, các tuyến xe buýt số 22A, 23, 41, 50, E09 là lựa chọn phù hợp vì các tuyến này đều đi qua khu vực gần Đoan Môn.

- Xe máy hoặc ô tô cá nhân: Bạn có thể tự lái xe hoặc sử dụng các dịch vụ như xe ôm công nghệ, taxi để đến địa điểm này. Tại cổng 19C Hoàng Diệu, có bãi gửi xe rộng rãi.

+ Giá vé gửi xe máy: 5.000 VND/ lượt.

+ Giá vé gửi ô tô: 25.000 VND/ giờ.

Các nhân viên bảo vệ sẽ tận tình hướng dẫn bạn vị trí đỗ xe, đảm bảo an toàn và thuận tiện.

- Đi bộ hoặc xe đạp: Nếu bạn lưu trú tại các khách sạn hoặc địa điểm gần trung tâm Hà Nội, việc đi bộ hoặc đạp xe sẽ là lựa chọn lý tưởng. Đây không chỉ là cách di chuyển thân thiện với môi trường mà còn giúp bạn tận hưởng không khí trong lành và không gian xanh mát của khu vực.

Xem thêm: Du lịch Hà Nội, hành trình trở về quá khứ nghìn năm văn hiến

3.2 Hướng dẫn mua vé

Giá vé tham quan

Bạn có thể trải nghiệm chuyến hành trình về cội nguồn lịch sử tại Đoan Môn - Hoàng thành Thăng Long với mức giá vé vô cùng hợp lý:

- Người lớn: 70.000 VND.

- Học sinh, sinh viên: 35.000 VND (yêu cầu xuất trình thẻ học sinh, sinh viên).

- Miễn phí vé: Dành cho trẻ em và những người có công với cách mạng.

Quầy bán vé được thiết kế với phong cách gần gũi, tạo cảm giác như ga tàu đưa bạn trở về quá khứ. Tại đây, bạn sẽ nhận được sự hướng dẫn tận tình từ nhân viên, giúp quá trình mua vé và soát vé tự động trở nên nhanh chóng và thuận tiện. Sau khi qua cửa soát vé tự động, bạn đi thẳng khoảng 500 mét là sẽ đến di tích Đoan Môn.

3.3 Tham quan nhiều điểm đến độc đáo gần Đoan Môn

Sau khi chiêm ngưỡng vẻ đẹp cổ kính và kiến trúc độc đáo của Đoan Môn, hành trình của bạn sẽ càng thêm thú vị khi ghé thăm những địa điểm văn hóa, lịch sử đặc sắc gần đó trong quần thể Hoàng thành Thăng Long. Đây là những điểm đến mang đậm dấu ấn thời gian, giúp bạn hiểu rõ hơn về lịch sử và văn hóa của kinh đô Thăng Long xưa.

3.3.1 Kỳ Đài – Cột Cờ Hà Nội

Cột Cờ Hà Nội hay còn gọi là Kỳ Đài được xây dựng từ năm 1805 đến 1812 dưới triều Nguyễn. Với chiều cao 33.4m, công trình gồm ba tầng đế, thân cột và đài vọng canh. Từ đỉnh cột, bạn có thể chiêm ngưỡng toàn cảnh Hoàng thành Thăng Long, hòa mình vào không gian lịch sử oai hùng. Đây cũng là biểu tượng gắn liền với thủ đô Hà Nội qua bao thế hệ.

3.3.2 Điện Kính Thiên

Điện Kính Thiên là trái tim của Hoàng thành, nơi từng diễn ra các nghi lễ triều đình quan trọng. Dù phần lớn kiến trúc đã bị phá hủy nhưng những bậc thang đá và nền móng còn sót lại vẫn toát lên sự uy nghi và phồn thịnh của kinh đô Thăng Long xưa. Đây là nơi bạn có thể cảm nhận được hơi thở của lịch sử qua từng chi tiết còn sót lại.

3.3.3 Hậu Lâu – Lầu Công Chúa

Lầu Công Chúa hay Hậu Lâu là nơi nghỉ ngơi của hoàng hậu, công chúa và phi tần. Với kiến trúc mang đậm phong cách truyền thống, các chi tiết được chạm khắc cầu kỳ, tinh xảo, Hậu Lâu là điểm tham quan không thể bỏ qua để khám phá đời sống của hoàng tộc xưa.

3.3.4 Chính Bắc Môn – Cửa Bắc Hoàng Thành

Cửa Bắc - một trong năm cổng của thành cổ Hà Nội thời Nguyễn, là điểm đến tiếp theo trong hành trình khám phá. Đây không chỉ là chứng nhân lịch sử, mà còn là nơi thờ hai vị Tổng đốc Nguyễn Tri Phương và Hoàng Diệu – những anh hùng đã chiến đấu bảo vệ thành Hà Nội. Kiến trúc vọng lâu ở đây mang đến một không gian vừa cổ kính, vừa uy nghiêm.

3.3.5 Khu khảo cổ 18 Hoàng Diệu

Và điểm đến tiếp theo mà MIA.vn muốn giới thiệu đến bạn đó là khu khảo cổ 18 Hoàng Diệu. Đây là điểm nhấn độc đáo của quần thể di tích, nơi lưu giữ hàng loạt dấu tích lịch sử chồng xếp qua 13 thế kỷ. Từ nền móng Đại La thời Đường, cung điện thời Lý – Trần đến tòa thành Hà Nội thời Nguyễn, khu khảo cổ là nơi tái hiện sống động lịch sử và văn hóa phong phú của Hoàng thành Thăng Long.

Đoan Môn không chỉ là một công trình kiến trúc mà còn là biểu tượng của lịch sử và văn hóa Việt Nam. Qua từng chi tiết còn sót lại, nơi đây vẫn trường tồn như một chứng nhân lịch sử, kể lại những câu chuyện hào hùng của dân tộc. Đến với Đoan Môn, bạn không chỉ tham quan mà còn được sống lại những thời kỳ thịnh vượng của kinh đô Thăng Long xưa.