1 Mì Phúc Kiến là gì?
Mì Phúc Kiến (Hokkien Mee) là tên gọi chung của một số loại mì có nguồn gốc từ tỉnh Phúc Kiến (Fujian). Đây là khu vực ven biển phía đông nam Trung Quốc, nơi tập trung sinh sống của cộng đồng người Hán nói tiếng Mân Nam (Hokkien). Món mì này thường được chế biến với nguyên liệu phong phú như tôm, thịt, mực, trứng, nước hầm xương hoặc nước tương đậm đà.
Mì Phúc Kiến là món ăn nổi tiếng của Trung Quốc. Ảnh: thewoksoflife
Theo cẩm nang du lịch MIA.vn tìm hiểu, trong quá trình di cư, người Phúc Kiến đã đến nhiều nơi sinh sống. Vì vậy, tuy cùng mang tên gọi “mì Phúc Kiến” nhưng mỗi vùng di cư của người Phúc Kiến lại phát triển món ăn này theo phong cách riêng. Ví dụ:
- Tại Singapore, món mì Phúc Kiến được chế biến bằng cách xào với tôm, mực, ăn cùng sambal (tương ớt đặc trưng).
- Tại Malaysia, có hai loại Hokkien Mee khác nhau: một loại dạng mì nước (đậm vị tôm), một loại mì xào đen (vị đậm đà từ xì dầu và tóp mỡ).
- Tại Trung Quốc, mì Phúc Kiến có thể là món mì nước nấu từ nước hầm hải sản, ăn cùng cải muối và thịt heo.
Món mì này có hương vị bình dị, dễ ăn, nhiều loại topping đa dạng. Ảnh: nyonyacooking
2 Nguồn gốc mì Phúc Kiến – Hành trình của một biểu tượng văn hóa
Để hiểu mì Phúc Kiến, chúng ta cần quay lại lịch sử của tỉnh Phúc Kiến, một vùng đất có truyền thống đi biển và giao thương lâu đời. Nhờ vị trí địa lý ven biển, người dân nơi đây phát triển mạnh về đánh bắt và chế biến hải sản. Chính điều này ảnh hưởng lớn đến nguyên liệu và cách chế biến của các món ăn, đặc biệt là mì.
Từ thế kỷ 19, hàng triệu người Phúc Kiến di cư sang Đông Nam Á như Singapore, Malaysia, Indonesia, Philippines và cả Việt Nam. Họ mang theo văn hóa, tiếng nói và cả ẩm thực Trung Quốc. Trong hành trang ấy, mì Phúc Kiến là món ăn phổ biến, dễ chế biến, dễ biến tấu với nguyên liệu địa phương.
Người Phúc Kiến mang theo món ăn này di cư đến nhiều quốc gia tạo nên những biến thể khác nhau. Ảnh: crabsdelivery
Chính vì thế, món mì Phúc Kiến nhanh chóng thích nghi và phát triển mạnh tại các khu vực người Hoa sinh sống. Món ăn này đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống ẩm thực của cộng đồng người Hoa. Bên cạnh đó, món ăn này cũng ngày càng nổi tiếng, trở thành biểu tượng ẩm thực mà ai cũng muốn thưởng thức khi có dịp du lịch Trung Quốc.
3 Những loại mì Phúc Kiến phổ biến
Món mì Phúc Kiến có rất nhiều cách chế biến và các biến thể khác nhau. Dưới đây cẩm nang du lịch MIA.vn sẽ giới thiệu đến bạn những món mì Phúc Kiến nổi tiếng trên thế giới, mỗi loại lại có một hương vị và cách chế biến đặc trưng riêng.
3.1 Mì Phúc Kiến truyền thống (Trung Quốc)
Quay về cội nguồn tại tỉnh Phúc Kiến, món mì nơi đây không quá màu mè nhưng lại giàu tính biểu tượng văn hóa.
Nguyên liệu đặc trưng:
- Mì sợi tươi (làm từ bột mì, trứng).
- Nước dùng ninh từ xương gà, thịt heo hoặc hải sản.
- Topping gồm thịt kho, cải muối, trứng lòng đào, nấm hương.
Mì Phúc Kiến truyền thống là món mì nước với phần nước dùng khá thanh đạm. Ảnh: foodpanda
Điểm đặc biệt là món mì này thường xuất hiện trong các dịp lễ tết, sinh nhật hay lễ thành hôn. Người Phúc Kiến quan niệm sợi mì càng dài, cuộc sống càng trường thọ. Vì vậy, họ rất chú trọng việc giữ sợi mì nguyên vẹn khi chế biến.
3.2 Mì Phúc Kiến Singapore (Singapore Hokkien Mee)
Tại Singapore, Hokkien Mee là một trong những món quốc dân, phổ biến từ các hàng quán bình dân đến những food court hiện đại.
Nguyên liệu đặc trưng của món mì Phúc Kiến Singapore:
- Mì trứng vàng kết hợp với bún gạo trắng (bee hoon), tạo ra sự tương phản về màu sắc lẫn kết cấu.
- Tôm tươi, mực lá hoặc mực ống được xào chín tới.
- Trứng gà, tỏi băm và nước hầm tôm/xương heo.
- Phục vụ kèm sambal (tương ớt cay) và lát chanh xanh để tăng độ thơm và chua nhẹ.
Mì Phúc Kiến Singapore xào với nhiều loại hải sản tươi ngon. Ảnh: slurrp
Điểm đặc biệt của món ăn này là sợi mì không khô hẳn mà được xào trong nước dùng, giúp giữ độ ẩm và tạo cảm giác mọng nước, ngọt đậm vị hải sản. Món ăn này vừa có độ cháy cạnh từ chảo nóng, vừa có vị thanh ngọt từ nước hầm, tạo nên sự giao thoa hài hòa mà khó có món mì nào sánh bằng.
3.3 Mì Phúc Kiến Kuala Lumpur (Hokkien Char Mee – Malaysia)
Đây là một trong những phiên bản nổi tiếng nhất của mì Phúc Kiến tại Malaysia, đặc biệt là ở Kuala Lumpur. Không giống phiên bản Singapore, món mì này được xào khô với xì dầu đen đậm đặc, tạo nên màu sắc bắt mắt và hương vị rất đặc trưng.
Nguyên liệu đặc trưng:
- Mì sợi to (thường là loại mì trứng vàng bản lớn).
- Tóp mỡ chiên giòn (pork lard) là linh hồn của món ăn.
- Topping là gan heo, thịt ba chỉ, mực, tôm hoặc cá viên.
- Phần không thể thiếu là cải thảo, tỏi băm và đặc biệt là nước tương đen sánh, ngọt mặn (thick dark soy sauce).
Mì Phúc Kiến Kuala Lumpur khác biệt vì xào với xì dầu đen đậm đặc. Ảnh: dimsimlim
Điểm đặc biệt của món mì Phúc Kiến này là được xào trên lửa lớn để tạo lớp cháy cạnh, thấm đều nước tương và tóp mỡ, tạo nên hương vị "umami" mạnh mẽ và độ béo ngậy khó cưỡng. Món ăn này được xem là "comfort food" của người Hoa tại Malaysia.
3.4 Mì nước Phúc Kiến Penang (Hae Mee – Malaysia)
Khác với Kuala Lumpur, ở Penang là thủ phủ ẩm thực của Malaysia, món mì Phúc Kiến sẽ được chế biến theo dạng mì nước với các loại nguyên liệu đặc trưng:
- Nước dùng ninh từ vỏ và đầu tôm, kết hợp xương heo, tạo nên sắc cam đỏ tự nhiên và vị ngọt sâu.
- Mì trứng hoặc bún gạo nhỏ.
- Topping là tôm luộc, giá đỗ, rau muống chần, trứng luộc cắt lát và bánh cá (fish cake).
Mì nước Phúc Kiến Penang cũng được rất nhiều người yêu thích. Ảnh: omnivorescookbook
Điểm đặc biệt là món mì có vị ngọt thanh từ hải sản, không quá béo. Khi ăn thường được thêm sambal, hành phi và một ít tóp mỡ để tăng độ thơm và vị đậm đà. Đây là món ăn sáng quen thuộc của người dân Penang.
3.5 Mì Phúc Kiến kiểu Việt
Tại Việt Nam, cộng đồng người Hoa gốc Phúc Kiến đã mang món mì này hòa vào đời sống ẩm thực địa phương, tạo ra những phiên bản “lai” hấp dẫn.
Đặc trưng phiên bản mì Phúc Kiến kiểu Việt:
- Nước lèo có thể được nấu từ xương heo, mực khô hoặc tôm khô.
- Topping đa dạng hơn với thêm chả cá, giò heo, trứng cút.
- Ăn kèm rau thơm Việt như ngò rí, hành lá, rau quế.
Mì Phúc Kiến kiểu Việt được biến tấu với những loại nguyên liệu quen thuộc như giá đỗ, rau cải... Ảnh: tuoitre
Điểm đặc biệt của phiên bản này là được điều chỉnh để hợp khẩu vị người Việt, vẫn đậm đà nhưng ít dầu mỡ và sử dụng nước mắm hoặc tương đen pha chấm riêng. Mì Phúc Kiến ngon nhất thường thấy tại khu Chợ Lớn (TP.HCM), phố cổ Hội An hay các quán người Hoa lâu đời.
4 Ý nghĩa của món mì Phúc Kiến trong văn hóa ẩm thực người Hoa
Đối với người Phúc Kiến, mì không đơn thuần là món ăn – nó còn là biểu tượng của sự trường thọ, may mắn và gắn kết gia đình.
- Biểu tượng của trường thọ: Mì trong tiếng Hoa là “miàn” (面), thường liên tưởng đến sợi dài tượng trưng cho tuổi thọ. Vì vậy, vào dịp sinh nhật, người Phúc Kiến hay nấu mì dài (thường là mì trứng) để cầu chúc sống lâu, khỏe mạnh. Sợi mì càng dài càng may mắn và sống thọ.
- Món ăn của sự gắn kết: Một tô mì Phúc Kiến đầy đủ nguyên liệu, đậm đà hương vị thể hiện sự sung túc, no đủ, điều mà bất kỳ gia đình người Hoa nào cũng hướng tới. Trong các dịp lễ tết hoặc đoàn tụ gia đình, món mì luôn có mặt trong mâm cơm như một lời nhắc nhở về sự kết nối giữa các thế hệ.
- Nét văn hóa gốc được gìn giữ: Dù sống xa quê hương, người Hoa di cư vẫn nấu mì Phúc Kiến như một cách lưu giữ bản sắc, nhớ về cội nguồn và truyền lại cho thế hệ sau sự tự hào dân tộc thông qua ẩm thực.
Một tô mì Phúc Kiến đầy ắp topping thể hiện sự sung túc, no đủ. Ảnh: lifestyleasia
Nếu bạn là một tín đồ ẩm thực, đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức mì Phúc Kiến với hương vị truyền thống, đậm đà và đầy ý nghĩa nhân văn. Trong hành trình khám phá vẻ đẹp thiên nhiên, văn hóa và ẩm thực Trung Quốc, bạn cũng đừng quên mang theo một chiếc vali chất lượng từ MIA.vn để đồng hành nhé.
