Gnocchi là một loại pasta truyền thống của Ý, có hình dạng viên nhỏ, mềm và thường được làm từ khoai tây nghiền trộn với bột mì và trứng. Khác với các loại mì Ý thông thường, gnocchi có kết cấu dẻo và bùi, gần giống như sự kết hợp giữa pasta và bánh bao. Tên gọi "gnocchi" bắt nguồn từ tiếng Ý, mang nghĩa là “cục bột nhỏ” hoặc “nút thắt,” phản ánh chính hình dáng đặc trưng của món ăn này.

Gnocchi có thể được chế biến theo nhiều cách như luộc rồi xào với bơ và xô thơm, ăn kèm nước sốt cà chua, sốt kem hoặc phô mai tan chảy. Mỗi vùng ở Ý lại có phiên bản gnocchi riêng, ví dụ như gnocchi alla romana được làm từ semolina và cắt lát tròn. Dù chế biến theo cách nào, gnocchi vẫn giữ được sự hấp dẫn nhờ hương vị nhẹ nhàng, mềm mịn và dễ kết hợp với nhiều nguyên liệu khác. Nếu có dịp du lịch Ý, bạn nhất định hãy thử gnocchi tại chính nơi mà món ăn này ra đời để cảm nhận được hương vị đặc trưng nhất.

Khám phá món gnocchi: Từ nguồn gốc đến cách chế biến chuẩn vị Ý 2

Món Gnocchi là món ăn xuất xứ từ Ý. Ảnh: Superman cooks

Gnocchi có nguồn gốc từ thời La Mã cổ đại. Món ăn được người dân sử dụng bột mì semolina trộn với trứng hoặc vụn bánh mì để tạo thành những viên bột nhỏ, tiện lợi để luộc và dùng trong bữa ăn hàng ngày. Đến thời Phục hưng, ở vùng Lombardy miền Bắc nước Ý, gnocchi tiếp tục được biến tấu thành món “zanzarelli” với nguyên liệu gồm bột mì, sữa, bánh mì và hạnh nhân xay, mang đến hương vị phong phú hơn.

Mãi đến thế kỷ 16, khi khoai tây được du nhập từ Nam Mỹ vào châu Âu, nguyên liệu này mới bắt đầu được đưa vào công thức gnocchi. Tuy nhiên, phải đến cuối thế kỷ 19, khi đầu bếp nổi tiếng Pellegrino Artusi phổ biến công thức gnocchi khoai tây trong sách nấu ăn của mình, phiên bản gnocchi làm từ khoai tây mới thực sự trở nên phổ biến rộng rãi. Từ đó, gnocchi đã trở thành món ăn được yêu thích trên khắp nước Ý và thế giới.

Khám phá món gnocchi: Từ nguồn gốc đến cách chế biến chuẩn vị Ý 3

Gnocchi với lịch sử đã có từ rất lâu đời. Ảnh: Italian Street Kitchen

Gnocchi là món ăn có nhiều biến tấu thú vị, mỗi loại mang một hương vị và cách chế biến riêng tùy theo vùng miền hoặc nguyên liệu sử dụng. Cùng Cẩm nang du lịch những loại gnocchi phổ biến hiện nay ngay sau đây.

Gnocchi di Patate là phiên bản cổ điển và phổ biến nhất của gnocchi, được làm từ khoai tây luộc nghiền nhuyễn trộn với bột mì và một ít trứng.

Nhờ kết cấu mềm mại và xốp nhẹ, gnocchi khoai tây dễ dàng hòa quyện với nhiều loại sốt khác nhau như sốt cà chua đậm đà, pesto tươi mát hay sốt bơ cánh hạt tiêu thơm ngậy. Món ăn này mang đậm tinh thần ẩm thực Ý truyền thống, giản dị nhưng đầy cuốn hút.

Khám phá món gnocchi: Từ nguồn gốc đến cách chế biến chuẩn vị Ý 4

Gnocchi khoai tây với những nguyên liệu cơ bản nhưng lại vô cùng thơm ngon. Ảnh: Tuscany Now

Ricotta & Spinach Gnudi (hay còn được gọi là “naked ravioli”) là loại gnocchi không có lớp vỏ pasta bên ngoài. Món này được làm từ sự kết hợp giữa phô mai ricotta, rau chân vịt xay nhuyễn và một lượng nhỏ bột mì.

Điều này tạo nên những viên gnocchi mềm mịn, nhẹ bẫng và có vị béo tự nhiên. Khi kết hợp cùng sốt bơ xô thơm hay cà chua nhẹ, gnocchi này mang lại cảm giác thanh tao, rất phù hợp với những ai yêu thích vị thanh và ít bột.

Canederli (hay còn gọi là gnocchi bánh mì) có nguồn gốc từ vùng Nam Tyrol, nơi chịu ảnh hưởng mạnh từ ẩm thực Trung Âu. Loại gnocchi này được làm từ bánh mì khô cắt nhỏ, kết hợp với sữa, trứng và đôi khi thêm chút thịt xông khói hoặc rau thơm. Nhờ thành phần đặc biệt, Canederli có kích thước lớn hơn và kết cấu chắc chắn, mang đến hương vị đậm đà, ấm áp. Món ăn thường được dùng trong súp hoặc hấp lên dùng kèm bơ chảy.

Khám phá món gnocchi: Từ nguồn gốc đến cách chế biến chuẩn vị Ý 5

Gnocchi làm từ bánh mì với cách nấu vô cùng độc lạ. Ảnh: Pasta social club - Substack

Khác biệt hoàn toàn với gnocchi thông thường, Gnocchi alla Romana được làm từ bột semolina nấu chín cùng sữa và phô mai parmesan. Sau đó, món ăn được đổ vào khuôn, cắt thành miếng tròn rồi đem nướng đến khi bề mặt vàng ruộm. Kết quả là một món ăn có lớp vỏ giòn nhẹ, bên trong mềm mịn, béo ngậy. Đây là món gnocchi nướng đặc trưng của vùng Lazio, thường được dùng làm món khai vị trong các bữa ăn kiểu Ý.

Khám phá món gnocchi: Từ nguồn gốc đến cách chế biến chuẩn vị Ý 6

Gnocchi semolina là món ăn làm từ bột semolina nấu chín cùng sữa và phô mai parmesa . Ảnh: America's Test Kitchen

Gnocchi hiện đại được biến tấu thêm từ các loại rau củ như bí đỏ, củ dền hay rau bina, mang lại màu sắc bắt mắt và tăng cường giá trị dinh dưỡng. Cụ thể:

- Gnocchi bí đỏ có màu cam rực rỡ cùng hương vị ngọt nhẹ và ấm áp.

- Gnocchi củ dền nổi bật với sắc đỏ đậm, mang lại vị ngọt thanh tự nhiên và tạo điểm nhấn hấp dẫn cho món ăn.

- Gnocchi rau bina có màu xanh mướt, mang lại cảm giác tươi mát và là lựa chọn lý tưởng cho người ăn chay hoặc muốn bổ sung chất xơ.

Ở mỗi vùng của nước Ý, người ta lại có cách làm gnocchi riêng tùy theo truyền thống địa phương. Tại vùng Tuscany, có món malfatti, nghĩa là “làm không đẹp”, vì những viên gnocchi này thường không tròn đều nhưng lại rất ngon. Chúng được làm từ phô mai ricotta và rau xanh, ăn vào mềm và béo nhẹ.

Trong khi ở vùng Piemonte, người ta làm gnocchi alla bava từ bột mì và kiều mạch, rồi phủ lên trên lớp phô mai chảy béo ngậy. Còn ở đảo Sardegna, món malloreddus hay còn gọi là gnocchetti sardi có hình giống vỏ sò nhỏ, thường được nấu với sốt thịt ragu đậm đà và cay nhẹ, rất được ưa chuộng trong các dịp lễ truyền thống.

Khám phá món gnocchi: Từ nguồn gốc đến cách chế biến chuẩn vị Ý 7

Thưởng thức món Gnocchi đặc sản vùng Tuscany. Ảnh: The Bold Appetite

Trước khi bắt đầu chế biến gnocchi, bạn cần chuẩn bị sẵn đầy đủ nguyên liệu để món ăn đạt được kết cấu mềm mịn, đậm đà và hấp dẫn theo đúng kiểu Ý. Dưới đây là danh sách nguyên liệu chi tiết của MIA.vn cho một phần gnocchi khoai tây:

- 500g khoai tây (nên chọn loại khoai bở, ít nước như khoai Đà Lạt)

- 120g bột mì đa dụng (có thể điều chỉnh tùy độ ẩm của khoai)

- 1 quả trứng gà (loại vừa)

- 1/2 thìa cà phê muối

- 20g phô mai parmesan bào mịn (Tùy chọn)

- Rau thơm như xô thơm, húng tây hoặc húng quế để làm sốt ăn kèm (Tùy chọn)

- 10g bơ lạt

- 1 muỗng cà phê ớt bột

- 50g cải rocket

- 5g tỏi băm

- 1 muỗng canh nước cốt chanh

- Gia vị: muối và tiêu xay (tùy chỉnh theo khẩu vị)

Khám phá món gnocchi: Từ nguồn gốc đến cách chế biến chuẩn vị Ý 8

Gnocchi khoai tây với nguyên liệu chuẩn bị vô cùng đơn giản. Ảnh: Love and Lemons

- Bước 1: Sơ chế khoai tây

Trước hết, bạn cần rửa sạch 500g khoai tây, giữ nguyên vỏ rồi cho vào nồi luộc đến khi khoai mềm. Khi chín, bạn bóc vỏ ngay lúc khoai còn nóng và nghiền nhuyễn. Việc nghiền khi khoai còn ấm sẽ giúp thành phẩm tơi và khô hơn, từ đó dễ tạo khối khi trộn bột.

- Bước 2: Trộn bột và tạo khối gnocchi

Sau khi có phần khoai nghiền mịn, bạn hãy cho ra một mặt phẳng sạch, rắc đều 120g bột mì lên trên, thêm 1 quả trứng gà và 1/2 thìa cà phê muối. Nhào nhẹ tay cho đến khi hỗn hợp kết dính thành một khối bột mịn, không dính tay. Không nên nhào quá kỹ để tránh làm bột bị dai. Lúc này, bạn đã có phần bột cơ bản để tạo hình gnocchi.

- Bước 3: Tạo hình gnocchi

Tiếp theo, bạn chia khối bột thành từng phần nhỏ, lăn thành sợi dài rồi cắt thành các viên nhỏ khoảng 2cm. Bạn cũng có thể dùng mặt sau của nĩa để ấn nhẹ lên mỗi viên, tạo rãnh giúp gnocchi giữ được sốt tốt hơn khi nấu.

- Bước 4: Luộc gnocchi

Đun sôi nồi nước lớn với một ít muối, cho gnocchi vào luộc nhẹ nhàng. Khi thấy các viên nổi lên mặt nước, đó là dấu hiệu gnocchi đã chín. Bạn vớt ra và để ráo.

- Bước 5: Chuẩn bị sốt bơ tỏi

Trong lúc chờ gnocchi ráo nước, bạn hãy làm nóng 10g bơ lạt trong chảo, cho 5g tỏi băm vào phi thơm. Khi tỏi đã vàng nhẹ, cho gnocchi đã luộc vào xào nhanh tay, rắc thêm 1 muỗng cà phê ớt bột để tăng vị cay nhẹ. Nêm lại với một chút muối và tiêu cho vừa ăn.

- Bước 6: Hoàn thiện phần rau và cân bằng vị

Khi gnocchi đã thấm đều gia vị, bạn cho 50g cải rocket vào chảo, đảo nhẹ để rau vừa chín tới. Rưới thêm 1 muỗng canh nước cốt chanh để món ăn có vị tươi sáng, giúp cân bằng vị béo của bơ và vị cay từ ớt bột.

- Bước 7: Trang trí và thưởng thức

Cuối cùng, tắt bếp và rắc lên trên 5g bột phô mai parmesan nếu thích. Bạn có thể trang trí thêm một ít rau thơm như húng quế hoặc xô thơm để món ăn thêm phần hấp dẫn. Gnocchi ngon nhất khi dùng ngay lúc còn nóng, với lớp vỏ vàng nhẹ bên ngoài, bên trong mềm mịn và hòa quyện cùng sốt đậm đà.

Khám phá món gnocchi: Từ nguồn gốc đến cách chế biến chuẩn vị Ý 9

Cách món món ăn này vô cùng đơn giản. Ảnh: The Clever Carrot

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về món gnocchi Nếu bạn đang chuẩn bị cho một chuyến du lịch đến nước Ý hoặc đơn giản là muốn mang hương vị Ý về căn bếp của mình, thì gnocchi chính là món ăn đáng để thử. Và nếu có dịp đặt chân đến những vùng đất như Rome, Tuscany hay Sardegna, đừng quên để trống một góc trong vali để mang về ít nguyên liệu địa phương hoặc những gói gnocchi tươi chuẩn vị về nhà bạn nhé!