Yakisoba là gì? Cách chế biến và hương vị của món mì Nhật Bản

1 Yakisoba là gì?

Yakisoba (焼きそば) là món mì xào đặc trưng của Nhật Bản, với sợi mì tròn, thấm đẫm trong loại sốt đậm đà, kết hợp vị ngọt và mặn. Phần nguyên liệu đi kèm rất linh hoạt: từ thịt heo, gà, hải sản cho đến rau củ như bắp cải, cà rốt, hành tây. Với người ăn chay, chỉ cần thay thịt bằng nấm hoặc đậu hũ là vẫn giữ được hương vị hấp dẫn đặc trưng.

Khi có cơ hội du lịch Nhật Bản, bạn sẽ thấy Yakisoba là món ăn đường phố phổ biến, thường được xào trực tiếp trên chảo sắt lớn (teppan). Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể chế biến món mì này tại nhà chỉ với một chiếc chảo thường – nhanh, gọn và đậm vị.

1.1 Lịch sử ra đời của Yakisoba

Lịch sử Yakisoba gắn liền với sự xuất hiện của mì. Dù chưa có ghi chép chính xác, nhưng theo MIA.vn tìm hiểu ở nhiều tài liệu, thì biết rằng người Trung Quốc đã làm ra mì từ bột kiều mạch cách đây hơn 10.000 năm. Đến khoảng thế kỷ 4, mì soba và udon theo chân thương nhân Trung Hoa du nhập vào Nhật Bản.

Tới thời Minh Trị, thế kỷ 19–20, các cảng biển Nhật trở thành điểm đến của người nhập cư Trung Quốc. Tại đây, những món như mì xào kiểu Hoa (chow mein) được bán cho cộng đồng người Hoa và dần lan sang thực khách Nhật. Theo thời gian, các món ăn du nhập được người Nhật điều chỉnh để hợp khẩu vị địa phương. Mì xào mang tên Yakisoba bắt đầu xuất hiện vào thập niên 1930 như một biến thể mang dấu ấn Nhật Bản.

Sau Thế chiến II, Yakisoba dần tách khỏi nguồn gốc chow mein và định hình như một món ăn bản địa. Ở Okinawa, quân đội Mỹ để lại nhiều nguyên liệu, trong đó có nước sốt Worcestershire, loại gia vị đã góp phần làm nên hương vị đặc trưng của Yakisoba. Để món ăn thêm hấp dẫn, người ta cho thêm thịt, bắp cải và rau củ, giúp làm nổi bật sợi mì và tạo sự phong phú trong khẩu vị.

Yakisoba nhanh chóng trở thành món ăn quen thuộc của người Nhật. Vị ngọt mặn hài hòa, hương thơm hấp dẫn, dễ chế biến và giá cả phải chăng khiến nó phổ biến khắp nơi. Nhờ chảo sắt teppan dễ lắp đặt, Yakisoba thường xuyên xuất hiện tại lễ hội, sự kiện học đường hay các quầy đồ ăn nhanh. Nó được xem là biểu tượng không thể thiếu của ẩm thực đường phố Nhật Bản.

2 Yakisoba có phải làm từ sợi Soba hay không?

Dù tên là Yakisoba, nhưng món ăn này không hề dùng kiều mạch như “soba” truyền thống. Thay vào đó, sợi mì trong Yakisoba là Mushi Chukamen (蒸し中華麺) – loại mì hấp theo kiểu Trung Quốc, làm từ bột mì, nước và kansui. Màu vàng đặc trưng của mì đến từ kansui chứ không phải trứng. Mì được hấp chín và đóng gói sẵn nên có thể chế biến nhanh, tiện lợi.

Loại mì này có độ dai và kết cấu gần giống ramen. Nếu bạn dị ứng gluten, Cẩm nang du lịch khuyên bạn có thể thay thế bằng miến để thưởng thức món ăn theo cách lành mạnh hơn.

3 Hướng dẫn làm Yakisoba chuẩn hương vị Nhật

3.1 Nguyên liệu

- Mì: Yakisoba dùng loại mì tươi đã hấp chín. Trước khi chế biến, nên trụng nhanh qua nước nóng để sợi mì tơi, không bị dính.

- Rau: Những loại rau thường gặp gồm hành tây, hành lá, cà rốt sợi, nấm đông cô thái lát và bắp cải xắt nhỏ. Tùy khẩu vị, bạn có thể thêm cải chíp hoặc ớt chuông thái mỏng.

- Chất đạm: Người Nhật thường chọn thịt ba chỉ lát mỏng để xào cùng Yakisoba. Tuy vậy, bạn có thể thay bằng tôm, mực, thịt gà hoặc đậu hũ nếu ăn chay.

- Nước sốt: Có thể tự pha từ sốt Worcestershire, dầu hào (hoặc sốt xào chay), sốt cà chua, nước tương và một ít đường. Cân chỉnh theo khẩu vị. Hoặc dùng sốt Yakisoba đóng chai có bán sẵn tại siêu thị.

- Topping: Rắc thêm aonori (bột rong biển), beni shoga (gừng đỏ muối) hoặc katsuobushi (cá ngừ khô bào mỏng) để tăng hương vị và hoàn thiện món ăn.

3.2 Cách chế biến

Bước 1: Rửa sạch rau củ, để ráo rồi thái nhỏ.

Bước 2: Làm nóng chảo với chút dầu ăn. Khi dầu đã nóng, cho thịt vào xào đến khi chín đều.

Bước 3: Thêm rau củ vào, đảo đều cho đến khi rau mềm.

Bước 4: Cho mì và nước sốt đã pha vào. Xào tất cả trong 2 phút để thấm vị.

Bước 5: Múc ra đĩa, rắc cá ngừ bào và rong biển khô lên trên. Trang trí bằng vài lát gừng đỏ ngâm.

4 Điểm qua một số loại mì Yakisoba nổi tiếng

Mỗi vùng đất ở Nhật Bản lại mang đến một phiên bản Yakisoba mang hương vị riêng biệt. Cùng khám phá những biến tấu nổi bật làm nên tên tuổi cho món mì xào trứ danh này!

4.1 Seto Shoyu Yakisoba (Tỉnh Aichi)

Seto Shoyu Yakisoba là món mì xào đặc trưng của thành phố Seto, tỉnh Aichi. Mì được xào cùng nước sốt từ đậu nành và thịt heo hầm mềm. Công thức tối giản: chỉ gồm thịt heo, bắp cải và một ít gừng đỏ ngâm đặt trên mặt. Món ăn được trình bày trên đĩa sứ thủ công seto yaki, đặc sản gốm nổi tiếng của địa phương.

4.2 Fujinomiya Yakisoba (tỉnh Shizuoka)

Fujinomiya Yakisoba, đặc sản của tỉnh Shizuoka, là một trong ba phiên bản Yakisoba nổi tiếng nhất Nhật Bản. Món ăn gây ấn tượng với sợi mì dai, hương vị đậm đà và nguyên liệu mang đậm dấu ấn địa phương. Mì được làm tại chính Fujinomiya, kết hợp cùng abura-kasu (ruột chiên giòn). Ngoài ra còn có thêm bắp cải trồng tại vùng, nước suối trong lành từ Núi Phú Sĩ và bột dashi từ cá mòi khô… Tất cả tạo nên một hương vị khó quên, đầy bản sắc vùng đất núi lửa.

4.3 Namie Yakisoba (tỉnh Fukushima)

Namie Yakisoba là đặc sản của thị trấn Namie, huyện Futaba, tỉnh Fukushima. Ra đời hơn 50 năm trước, món ăn này được tạo ra để tiếp sức cho người lao động. Thành phần chỉ gồm nước sốt đặc, thịt heo và giá đỗ. Điểm khác biệt nằm ở sợi mì cực dày, to gấp ba lần loại thông thường. Món ăn thường được dùng kèm với bột ớt, tạo nên hương vị đậm đà và cay nhẹ khó quên.

4.4 Sakura Ebi Yakisoba (tỉnh Shizuoka)

Sakura Ebi Yakisoba là món mì xào đặc trưng của phường Shimizu, thành phố Shizuoka. Món ăn mang đậm hương vị vùng biển với nguyên liệu địa phương như tôm sakura ebi khô và cá mòi vảy. Tôm được phơi dọc theo sông Fujikawa, dưới chân núi Phú Sĩ. Vào mùa, cả khu vực như phủ một lớp hồng rực. Hương vị từ biển và vẻ đẹp từ thiên nhiên hội tụ trong một đĩa Yakisoba độc đáo khó quên.

4.5 Itoigawa Black Yakisoba (tỉnh Niigata)

Itoigawa Black Yakisoba là món ăn do Tập đoàn Itoigawa Umaimon sáng tạo, với mong muốn khơi dậy sức sống cho thành phố Itoigawa, tỉnh Niigata thông qua ẩm thực. Món mì xào này sử dụng mực lá và mực ống đậm vị biển, được đánh bắt tại địa phương. Ngoài mực, các nguyên liệu còn lại sẽ thay đổi tùy theo từng quán, tạo nên nét riêng cho mỗi phiên bản Yakisoba nơi đây.

5 Các biến thể khác của mì Yakisoba

Không chỉ dừng lại ở phiên bản truyền thống, Yakisoba còn được biến tấu đa dạng theo khẩu vị và hoàn cảnh.

5.1 Modan-yaki

Modanyaki (モダン焼き) là biến tấu thú vị của Okonomiyaki – bánh xèo Nhật được thêm mì Yakisoba bên trong. Món ăn này xuất hiện phổ biến trong hầu hết các nhà hàng chuyên Okonomiyaki trên khắp Nhật Bản. Sự kết hợp giữa hai nguyên liệu giàu tinh bột khiến Modanyaki đậm vị, no lâu. Khi ăn kèm sốt mặn ngọt và mayonnaise béo nhẹ, hương vị càng thêm tròn đầy và hấp dẫn.

5.2 Yakisoba-pan

Yakisoba Pan (焼きそばパン), hay còn gọi là Yakisoba Dog, là món ăn độc đáo của Nhật Bản. Thay vì dùng xúc xích như thông thường, người Nhật lại kẹp mì xào Yakisoba vào bánh mì mềm Koppepan, tạo nên sự kết hợp lạ miệng mà cuốn hút.

Món ăn này xuất hiện lần đầu vào những năm 1950 tại Tokyo. Khi đó, tiệm Nozawa-ya bán riêng bánh mì và Yakisoba. Một vị khách nảy ra ý tưởng gộp cả hai vào cùng một phần ăn. Thế là một món vừa đơn giản, nhanh gọn và ngon khó cưỡng có tên Yakisoba Pan ra đời.

5.3 Omusoba

Omusoba (オムそば) là món ăn quen thuộc trong thực đơn của nhiều quán ăn và Izakaya tại Nhật. Mì Yakisoba được bọc trong lớp trứng tráng mỏng, vàng óng. Khi ăn kèm với nước sốt nâu đậm đà, món ăn sẽ trở nên trọn vị, mềm mại, và thơm ngon khó cưỡng.

6 Yakisoba tại Việt Nam phổ biến như thế nào?

Yakisoba, món mì xào nổi tiếng của Nhật Bản, đã nhanh chóng chiếm được cảm tình của thực khách Việt Nam nhờ hương vị đậm đà và sự đa dạng trong cách chế biến. Không khó để bắt gặp Yakisoba tại các nhà hàng Nhật Bản, quán ăn đường phố, hoặc thậm chí trong các sự kiện ẩm thực tại Việt Nam.

Tại đây, Yakisoba được biến tấu phù hợp với khẩu vị địa phương. Từ việc kết hợp thêm các nguyên liệu như hải sản, thịt bò, đến sử dụng các loại rau củ tươi ngon đặc trưng của Việt Nam. Đặc biệt, các phiên bản Yakisoba đóng gói sẵn cũng ngày càng phổ biến tại các cửa hàng, giúp người nội trợ dễ dàng chế biến tại nhà.

Điều này không chỉ thể hiện sức hút mãnh liệt của Yakisoba mà còn cho thấy sự hòa quyện giữa văn hóa ẩm thực Nhật Bản và Việt Nam. Với sự tiện lợi, thơm ngon và dễ làm, Yakisoba thực sự đã trở thành một lựa chọn hấp dẫn trong thực đơn của nhiều gia đình Việt.

7 Kết luận

Yakisoba không chỉ là món mì xào đơn thuần, mà nó còn là tinh thần ẩm thực đường phố Nhật Bản đầy mộc mạc, linh hoạt và đậm đà bản sắc. Nếu bạn là người yêu du lịch và ẩm thực, hãy chuẩn bị cho hành trình khám phá Nhật Bản bằng một chiếc vali bền bỉ, gọn nhẹ, để rong ruổi từ các khu chợ ở Kyoto. Và biết đâu, chính tại một góc phố nhỏ, bạn sẽ tìm thấy hương vị Yakisoba “chuẩn Nhật” nhất đời mình.