Lễ hội Đền Hùng - Giỗ tổ Hùng Vương là một trong những lễ hội truyền thống của dân tộc Việt Nam. Đền Hùng bắt nguồn từ truyền thuyết, “thiên tình sử” tuyệt đẹp của tổ tiên nước Việt ta, là Lạc Long Quân và Âu Cơ sinh ra 100 người con.

Ngày xửa ngày xưa, Quốc Tổ Lạc Long Quân thuộc giống Rồng (có tên huý là Sùng Lãm, con của Kinh Dương Vương), lấy con gái của Đế Lai là Tiên Âu Cơ, sinh ra một bọc trăm trứng, và mỗi trứng nở thành 1 người con trai. Sau đó, 50 người con theo mẹ lên núi, 50 người con còn lại theo cha xuống biển. Người con cả được suy tôn lên làm vua, nối nghiệp cha lấy hiệu Hùng Vương (năm 2879 TCN). Sau khi lên ngôi, ông đặt quốc hiệu là Văn Lang và đóng đô ở Phong Châu, truyền được 18 đời đều gọi là Hùng Vương (kết thúc năm 258 TCN), lập được bao chiến công hiển hách, chứng minh bản lĩnh mình là hậu duệ con Rồng cháu Tiên. Theo một số sử học cho rằng, con số 18 không phải là đời vua Hùng, mà là 18 ngành, mỗi ngành gồm nhiều đời vua mang chung một vương hiệu.Ngắm nhìn toàn cảnh Lễ hội Đền Hùng đặc sắc ở Nha Trang 2Nhắc đến lễ hội Đền Hùng, là nhớ ngay đến "bậc anh hùng, giai nhân" là chàng Lạc Long Quân và Nàng Âu Cơ. Câu chuyện tình đặc biệt ấy còn được lưu truyền đến tận ngày nay. Người Việt ta tự hào mình là con Rồng cháu Tiên, mang dòng máu Lạc Hồng

Không biết lễ hội Đền Hùng xuất phát từ bao giờ, chỉ biết lịch sử của dân tộc Việt Nam ta được mở đầu bằng thời đại Hùng Vương, với công lao của các Vua Hùng đã mở mang bờ cõi, khai phá vùng núi hoang sơ, và bồi đắp xây dựng nên Nhà nước Văn Lang. Từ cội nguồn thiêng liêng ấy, cùng với công đức trải dài suốt 18 đời, người Việt đã suy tôn các vua Hùng là Thủy tổ của dân tộc. Việc thờ cúng Hùng Vương cũng trở thành tập quán, và truyền qua biết bao nhiêu thế hệ khác đến tận ngày nay

Lễ hội Đền Hùng không chỉ tổ chức riêng ở tỉnh Phú Thọ, mà tín ngưỡng dân tộc ấy còn lan tỏa tới thành phố du lịch biển Nha Trang. Là một thành phố có lịch sử lâu đời và được thiên nhiên ưu ái ban tặng biển đảo đẹp mê hồn như đảo Yến, Hòn Mun, Bình Ba, Điệp Sơn, Hòn Tre, Bình Hưng, Hòn Tằm, tháp Bà... Nha Trang còn được du khách trong và ngoài nước biết đến khi tổ chức lễ hội Đền Hùng rất long trọng và sôi nổi, với quy mô hoành tráng, thu hút đông đảo nhân dân khắp nơi về thăm.

Thời đại Hùng Vương là giai đoạn khởi đầu trong công cuộc dựng nước, nên rất quan trọng trong lịch sử nước ta. Chính thời kỳ này đã xây dựng nên nền móng của dân tộc, văn hoá và truyền thống của một nền văn minh cổ đại của người Việt cổ. Chính vì lý do đó, nhân dân ta đã tổ chức lễ Hội Đền Hùng, còn được gọi là Giỗ tổ Hùng Vương, để tỏ lòng tôn kính, biết ơn sâu sắc, tưởng nhớ trước những công lao của tổ tiên, cội nguồn của dân tộc Việt Nam, những vị vua đầu tiên đã dạy dân ta trồng lúa. Qua đó, nhân dân Việt Nam cũng phản ánh rõ giá trị văn hoá tốt đẹp là “uống nước nhớ nguồn", hay “ăn quả nhớ kẻ trồng cây", “chim có tổ, người có tông”. Lễ hội là truyền thống lâu đời mang những nét đặc sắc về văn hóa truyền thống và ý nghĩa nhân văn sâu sắc của dân tộc gắn liền từ thế hệ này đến thế hệ khác. 

Hiện nay, lễ hội Đền Hùng còn được Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam nâng lên thành giỗ quốc Tổ, và tổ chức rất lớn ở khắp mọi miền Tổ quốc.

“Dù ai đi ngược về xuôi

Nhớ ngày giỗ Tổ mồng mười tháng ba,

Dù ai buôn bán gần xa

Nhớ ngày giỗ Tổ tháng ba mồng mười”.

Theo câu ca dao thấm đượm nghĩa tình ấy, cứ vào ngày 10 tháng 3 âm lịch hằng năm, tại đền Hùng Vương, hay còn được gọi là Đền Thờ Đức Quốc tổ Hùng Vương, đường Ngô Gia Tự, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa, sẽ diễn ra lễ hội Đền Hùng với sự tham gia hân hoan của nhân dân Nha Trang. Bên cạnh đó, hòa trong không khí chung của dân tộc, các cấp chính quyền của tỉnh Khánh Hoà cũng tổ chức lễ dâng hương lên Đức Quốc Tổ, với lòng biết ơn sâu sắc, và cầu cho quốc thái dân an. Lễ hội Đền Hùng có sự quy tụ của nhiều người dân Nha Trang đến Đền Hùng Vương, tọa lạc tại số 173 Đường Ngô Gia Tự, phường Tân Lập, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa, Việt Nam.

Ngắm nhìn toàn cảnh Lễ hội Đền Hùng đặc sắc ở Nha Trang 3

Đền Hùng Vương nằm trên khuôn viên đất có diện tích 396,2 mét vuông, được xây dựng trong vòng 3 năm, từ 1971 đến 1973 thì khánh thành

Đền được dựng lên để thờ đức Quốc Tổ Hùng Vương, 18 vị Hùng Vương, Địa tạng Vương Bồ Tát, Tiền hiền, Hậu Hiền. 

Ngắm nhìn toàn cảnh Lễ hội Đền Hùng đặc sắc ở Nha Trang 4

Chính điện của đền thờ Hùng Vương, nơi diễn ra lễ hội Đền Hùng

Ngắm nhìn toàn cảnh Lễ hội Đền Hùng đặc sắc ở Nha Trang 5

Bên ngoài là bia ghi nhớ công ơn của 18 vị vua Hùng

Đầu tiên, phần Lễ của Lễ hội Đền Hùng là lễ rước kiệu bao gồm có nhiều cờ lọng, hoa, kiệu và trang phục truyền thống lộng lẫy, đầy màu sắc. Từng đoàn rước kiệu lần lượt đi qua các đền để đến được Đền Thượng.

Tiếp đến là lễ dâng hương tại Đền Thượng. Đây là nghi thức dâng hương, hoa, lễ vật. Buổi lễ diễn ra vô cùng trang trọng, thành kính và uy nghiêm, lần lượt từ đại biểu đến các phái đoàn cũng tiến hành dâng hương Quốc Tổ.

Ngắm nhìn toàn cảnh Lễ hội Đền Hùng đặc sắc ở Nha Trang 6

Các chiến sĩ Quân đội nhân dân rước cờ hội và các vòng hoa, phía trên là tấm bảng mang dòng chữ "Đời đời nhớ ơn các Vua Hùng đã có công dựng nước". Tất cả tạo thành khung cảnh nhiều màu sắc

Ngắm nhìn toàn cảnh Lễ hội Đền Hùng đặc sắc ở Nha Trang 7

Lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa mặc áo dài truyền thống, đọc diễn văn tưởng nhớ, bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc của các Vua Hùng đã có công dựng nước, khai sinh ra nước Văn Lang, nhà nước đầu tiên của dân tộc Việt Nam

Ngắm nhìn toàn cảnh Lễ hội Đền Hùng đặc sắc ở Nha Trang 8

Các lãnh đạo tỉnh cũng dâng hương thành kính, tưởng nhớ các Vua Hùng trong lễ hội Đền Hùng. Xung quanh là những người làm lễ mặc đồ truyền thống xưa

Lễ hội Đền Hùng ở Nha Trang diễn ra trong 3 ngày, là mùng 9, 10 và 11 tháng 3, bao gồm Lễ Cáo Yết Giỗ Tổ, Nam quan tế, nữ quan tế cổ truyền… thể hiện tấm lòng biết ơn của người con Nha Trang đối với các vị Vua Hùng.

Đồ tế lễ ngoài mâm ngũ quả còn có bánh chưng, bánh dày, với mục đích nhắc lại sự tích Lang Liêu (có tên huý là Tiên Lang, sau này trở thành vua Hùng Vương thứ 7), và cũng là ghi nhớ công đức các Vua Hùng đã dạy nhân dân cấy lúa. Có nhiều người thắc mắc không biết nên dâng lễ gì vào ngày lễ hội Đền Hùng, nhưng theo MIA.vn nghĩ dù là lễ vật gì thì quan trọng vẫn là sự chân thành, và cái tâm của mỗi người thôi.

3.2. Phần Hội của Lễ hội Đền Hùng

Kết thúc phần Lễ tế là đến phần Hội của Lễ hội Đền Hùng. Đầu tiên, người dân sẽ được tham gia các trò chơi dân gian vui nhộn, nhưng cũng đầy kịch tính như đấu vật, bắn nỏ, rước kiệu, thi gói nấu bánh chưng, giã bánh giầy, thi kéo lửa thổi cơm. Sau đó, nhiều người có thể hoà mình vào những hoạt động văn nghệ bên lề, nào là múa hát Xoan (đền Thượng), hát ca trù (ở đền Hạ), hát ghẹo, hát chèo, kịch nói… Bạn có thể tham gia và trải nghiệm văn hoá của người dân Nha Trang.

MIA.vn hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho các bạn những thông tin thú vị để khám phá lễ hội Đền Hùng ở Nha Trang. Nếu du khách có cơ hội vi vu đến Nha Trang vào đúng thời điểm này thì hãy cùng hoà mình với người dân địa phương để tham gia lễ hội đặc sắc nhé! Bạn có thể xem thêm  những lễ hội độc đáo khác của Nha Trang, hay kinh nghiệm du lịch tự túc ở Nha Trang, các quán ăn ngon mê hồn ở Nha Trang của MIA.vn.