Derinkuyu: Kỳ quan ẩn sâu dưới lòng đất Cappadocia

1 Thành phố ngầm Derinkuyu: Hành trình khám phá thế giới dưới lòng đất từ Cappadocia

Ẩn sâu dưới lòng đất ở vùng đất lịch sử Cappadocia thuộc miền Trung Thổ Nhĩ Kỳ, có một công trình khiến cả thế giới phải kinh ngạc bởi kỹ thuật xây dựng cổ đại và sức sống bền bỉ của con người: đó là thành phố ngầm Derinkuyu. Nơi đây từng là chốn dung thân cho khoảng 20.000 người trong thời kỳ hưng thịnh, là minh chứng sống động cho tài năng, trí tuệ và bản năng sinh tồn của những cư dân đầu tiên. Cách thị trấn Nevşehir khoảng 40 km, Derinkuyu không chỉ đơn thuần là một địa danh khảo cổ, mà còn là cánh cổng mở ra một thế giới bị lãng quên ngay dưới chân ta.

2 Nét đặc sắc của Derinkuyu

2.1 Bối cảnh lịch sử

Việc xây dựng Derinkuyu được cho là bắt đầu từ thế kỷ VIII trước Công nguyên, do người Phrygia cổ đại vốn nổi tiếng với trình độ kiến trúc tinh xảo khởi xướng. Qua hàng thế kỷ, các cộng đồng khác tại Anatolia, bao gồm cả những tín đồ Cơ Đốc giáo trong thời kỳ bị đàn áp bởi đế quốc La Mã, tiếp tục mở rộng nơi đây. Thành phố ngầm này không chỉ là nơi trú ẩn mỗi khi bị xâm lược mà còn là một khu định cư hoàn chỉnh với đầy đủ tiện nghi như xưởng ép rượu, khu chăn nuôi, nhà nguyện và nhiều không gian sinh hoạt khác.

Kiến trúc của Derinkuyu là kỳ tích của kỹ thuật xây dựng cổ xưa, với hệ thống đường hầm, trục thông gió và lối vào được bố trí hợp lý để đảm bảo thông thoáng và ổn định. Thành phố được khoét sâu trong lớp đá núi lửa mềm, vừa dễ tạo hình vừa cách nhiệt tự nhiên. Mỗi tầng có thể được cách ly bằng các phiến đá lớn lăn chắn ngang lối đi, giúp bảo vệ người dân trước mọi nguy hiểm từ bên ngoài.

Đời sống hàng ngày tại Derinkuyu phản ánh một cộng đồng tổ chức chặt chẽ, sinh hoạt tập thể và có sự phân chia rõ ràng giữa các không gian như nơi nấu ăn, ngủ nghỉ, thờ tự và hội họp. Dù sống trong môi trường khép kín, cư dân Derinkuyu vẫn duy trì được một nếp sống ổn định và văn minh.

So với các thành phố ngầm khác trong vùng như Kaymaklı, Derinkuyu sâu hơn và phức tạp hơn nhiều. Trên thế giới, một số kiến trúc ngầm tương tự cũng được tìm thấy, như thành phố Petra tại Jordan, tuy nhiên về quy mô và mục đích sử dụng lại có sự khác biệt đáng kể.

2.2 Quá trình phát hiện Derinkuyu

Thế giới hiện đại chỉ biết đến Derinkuyu vào năm 1963, khi một người dân địa phương cải tạo nhà đã vô tình phát hiện một căn phòng bí ẩn phía sau bức tường. Từ đó, các cuộc khai quật được triển khai và hé lộ một mạng lưới khổng lồ nhiều tầng dưới lòng đất. Độ sâu của thành phố lên tới 85 mét, với hàng loạt hành lang, đường hầm và căn phòng được đục trực tiếp trong lớp đá mềm đặc trưng của Cappadocia.

2.3 Người xưa đã sống sót dưới lòng đất như thế nào?

Thành phố có đủ cơ sở hạ tầng để duy trì sự sống: nhà ở, trường học, nhà thờ, xưởng ép rượu và dầu, chuồng gia súc, hệ thống thông gió và giếng nước sâu, điều này cũng giải thích cho tên gọi "Derinkuyu" có nghĩa là “giếng sâu” trong tiếng Thổ Nhĩ Kỳ. Người dân chỉ nấu ăn một lần mỗi tháng vào ban đêm để tránh bị phát hiện bởi khói lửa. Các tảng đá tròn lớn được sử dụng để khóa kín từng tầng nếu bị tấn công, còn các lối đi hẹp giúp kiểm soát và ngăn chặn kẻ thù dễ dàng hơn. Thành phố còn có nhiều lối thoát bí mật đề phòng bị bao vây.

3 Cách tham quan Derinkuyu

Ngày nay, Derinkuyu đã mở cửa cho công chúng đến tham quan, cho phép khách du lịch Thổ Nhĩ Kỳ bước vào một thế giới cổ xưa. Từ các thành phố lớn của Thổ Nhĩ Kỳ, bạn có thể đi xe buýt theo tuyến đường cao tốc Nevşehir – Niğde để đến đây. Du khách được khám phá tám trong số mười tám tầng của thành phố, đi qua những hành lang hẹp và tiếp cận từng khu chức năng riêng biệt như phòng sinh hoạt chung, bếp ăn và khu vực thờ cúng.

Không gian trong lòng đất luôn duy trì nhiệt độ mát mẻ, ổn định quanh năm. Tuy nhiên, do hành lang khá chật hẹp và đôi lúc phải cúi người khi di chuyển, nên MIA.vn khuyến khích bạn mặc trang phục gọn nhẹ và đi giày chắc chắn. Hệ thống chiếu sáng tại đây khá tối, góp phần tăng thêm cảm giác huyền bí khi khám phá. Địa điểm cũng đã được trang bị các lối đi được gia cố và lối thoát hiểm hiện đại để đảm bảo an toàn.

4 Những điều thú vị về Derinkuyu

- Có những căn phòng được cho là dùng làm lớp học hoặc khu vực học tập.

- Mỗi tầng đều có thể đóng kín độc lập bằng những cánh cửa đá lớn, hoạt động như rào chắn bảo vệ.

- Hơn 15.000 ống thông gió giúp đưa không khí trong lành tới từng ngóc ngách sâu dưới lòng đất.

- Tầng thấp nhất có các nhà nguyện và một nhà thờ lớn, cho thấy tầm quan trọng về mặt tín ngưỡng.

- Thành phố được kết nối với các thành phố ngầm lân cận bằng đường hầm dài hàng km.

- Các giếng nước không thông với mặt đất, giúp ngăn chặn nguy cơ bị đầu độc khi bị bao vây.

- Phòng họp lớn được dùng để sinh hoạt tập thể và bàn bạc các vấn đề chung.

- Nhiều phòng được thiết kế để lưu trữ rượu và dầu.

- Khu vực riêng dành cho chăn nuôi gia súc như bò và cừu.

- Có các lối thoát hiểm bí mật dẫn lên mặt đất hoặc nối sang những thành phố ngầm khác.

Công tác khảo cổ và khai quật vẫn đang được tiến hành để tìm hiểu sâu hơn về cấu trúc xã hội và sinh hoạt hàng ngày của cư dân Derinkuyu. Việc khám phá nơi đây không chỉ giúp tái hiện lại chiến lược phòng thủ khéo léo thời xưa mà còn cho thấy khả năng thích nghi và sáng tạo vượt bậc của con người trong những điều kiện khắc nghiệt.

5 Derinkuyu nằm ở đâu?

Thành phố ngầm Derinkuyu thuộc vùng Cappadocia, miền Trung Thổ Nhĩ Kỳ, chỉ cách Göreme hoặc Nevşehir khoảng 30 phút đi xe buýt.

5.1 Làm sao để đến Derinkuyu từ Göreme?

Bạn sẽ cần đi hai chặng xe buýt, tuy nhiên hành trình khá dễ dàng. Từ trung tâm Göreme theo kinh nghiệm du lịch bạn có thể đến bến xe chính để bắt xe buýt đi Nevşehir, tuyến này có tần suất khoảng 30 phút một chuyến. Khi lên xe, nhớ báo với tài xế rằng bạn muốn tới Derinkuyu.

Tới Nevşehir, bạn chỉ cần sang bên kia đường để đón xe buýt thứ hai, một chiếc minibus có dòng chữ Derinkuyu ghi rõ phía trước. Chuyến xe này mất khoảng 25 phút và sẽ dừng ngay tại bến xe Derinkuyu, chỉ cách lối vào thành phố ngầm vài bước chân.

5.2 Quay về từ Derinkuyu như thế nào?

Xe buýt từ Derinkuyu quay trở lại Nevşehir cũng chạy 30 phút một chuyến. Khi xuống ở Nevşehir, lần này bạn không cần băng qua đường mà chỉ cần đứng tại chỗ cũ để đón xe về Göreme. Hãy hỏi kỹ tài xế trước khi lên xe để chắc chắn xe có dừng ở Göreme. Tất cả xe buýt chỉ nhận thanh toán bằng tiền mặt. Hành trình cả đi và về đều rất thuận tiện, mỗi lần chuyển tuyến phải đợi từ 5 đến 10 phút.

5.3 Giá vé tham quan Derinkuyu

Vé vào cửa dành cho khách quốc tế là 35 Lira Thổ Nhĩ Kỳ (khoảng 6 USD), thuộc nhóm điểm tham quan có giá cao nhất Cappadocia. Derinkuyu chính thức mở cửa đón khách từ năm 1969, nhưng hiện mới chỉ có một phần nhỏ được khai thác.

Giờ mở cửa:

- Mùa hè: 8h – 19h

- Mùa đông: 8h – 17h

Lưu ý: Bên trong không có biển chỉ dẫn hay thông tin giải thích, vì vậy bạn rất nên đi cùng hướng dẫn viên để hiểu rõ chức năng từng khu vực trong lòng đất.

Nếu bạn đang lên kế hoạch đến Thổ Nhĩ Kỳ, Derinkuyu chính là điểm dừng chân đưa bạn chạm đến tầng sâu nhất của lịch sử và văn minh nhân loại, một trải nghiệm khó quên với chiều sâu tinh thần. Nó mang trong mình lớp lớp câu chuyện về sự thích nghi và sáng tạo của con người giữa thiên nhiên khắc nghiệt. Hy vọng kinh nghiệm hữu ích đã được MIA.vn cung cấp sẽ giúp bạn có một chuyến hành trình khó quên với vali hành lý của mình.