Gunkan (hay 軍艦巻き – Gunkan maki) có nghĩa đen là “tàu chiến cuộn”, để chỉ món sushi có dáng vẻ như con tàu nhỏ chở đầy topping. Tên gọi này bắt nguồn từ hình dạng đặc trưng: phần cơm sushi được ép gọn thành hình trụ nhỏ, bao quanh bằng một dải rong biển dựng đứng, tạo thành “thành tàu”. Phần topping thường là trứng cá hồi, nhím biển, salad hải sản được đặt đầy bên trên như khoang tàu chở hương vị.

Theo MIA.vn tìm hiểu, Gunkan lần đầu tiên xuất hiện vào năm 1941 tại nhà hàng Ginza Kyubey (Tokyo). Thời điểm đó, các đầu bếp gặp khó khăn khi phục vụ những loại topping mềm và dễ vỡ như nhím biển hay trứng cá hồi bằng hình thức nigiri truyền thống. Từ đó, ý tưởng tạo hình con tàu nhỏ bằng rong biển ra đời, giúp giữ được hình dáng topping mà vẫn đẹp mắt và tiện lợi khi ăn.

Sự ra đời của Gunkan đánh dấu bước tiến sáng tạo trong sushi hiện đại, vừa tôn trọng kỹ thuật truyền thống, vừa mở ra khả năng kết hợp phong phú hơn giữa cơm và hải sản cao cấp.

Gunkan: “Chiến hạm” sushi đánh thức mọi vị giác 2

Gunkan có hình dán giống chiếc tàu chiến với thành tàu là rong biển, phần đáy là cơm và ở trên chở đầy ắp các loại topping. Ảnh: 山形屋海苔店

Gunkan không chỉ hấp dẫn bởi hình dáng bắt mắt mà còn bởi kết cấu thông minh giúp món ăn giữ được hình dáng ổn định và hương vị nguyên bản. Theo kinh nghiệm từ SushiWorld, một phần Gunkan chuẩn chỉnh thường gồm ba thành phần chính:


Là nền tảng của mọi món sushi, phần cơm được nắm nhỏ gọn, chắc tay, có vị chua nhẹ từ giấm. Đầu bếp cần đảm bảo cơm không quá rời hay quá chặt để giữ được độ mềm mà vẫn chắc chắn khi đặt topping.


Dải rong biển khô có độ dài cao hơn phần cơm, được quấn xung quanh để tạo thành “vách tàu”. Đây chính là yếu tố định hình nên cái tên “gunkan – tàu chiến”. Ngoài chức năng tạo hình, rong biển còn góp phần cân bằng vị bằng vị mặn và hương biển đặc trưng.


Đây là linh hồn của món Gunkan. Topping được đặt đầy phía trên mặt cơm, không bị giới hạn bởi trọng lượng hay kết cấu như nigiri. Nhờ vậy, Gunkan có thể kết hợp với những nguyên liệu mềm, lỏng hoặc nhiều sốt như:

- Ikura (trứng cá hồi): tròn mọng, mặn nhẹ, nổ trong miệng.

- Uni (nhím biển): béo, bùi, hương vị biển sâu.

- Salad cua, cá ngừ: mềm, ngậy, dễ ăn.

- Trứng cá chuồn, mực cắt hạt lựu, bạch tuộc sốt cay...

Sự đa dạng trong topping khiến Gunkan trở thành một trong những món sushi “linh hoạt” và cuốn hút nhất.

Gunkan: “Chiến hạm” sushi đánh thức mọi vị giác 3

Gunkan có thể kết hợp với những nguyên liệu khác nhau, đa dạng hơn so với nigiri. Ảnh: 福一漁業株式会社

Không chỉ là một biến tấu trong kỹ thuật chế biến sushi, Gunkan còn giữ vị trí đặc biệt trong văn hóa ẩm thực xứ Phù Tang. Theo các kinh nghiệm du lịch, Gunkan thường được phục vụ trong những dịp quan trọng hoặc trong thực đơn cao cấp tại các nhà hàng sushi truyền thống.


Gunkan cho thấy sự uyển chuyển và sáng tạo trong cách người Nhật tôn vinh nguyên liệu tự nhiên. Thay vì cố ép nguyên liệu mềm như nhím biển hay trứng cá vào khuôn mẫu nigiri, Gunkan tạo ra không gian riêng cho những topping đó “tỏa sáng”.


Mỗi miếng Gunkan là một tác phẩm nghệ thuật nhỏ gọn, mang dáng dấp thiền định: đơn giản nhưng hài hòa. Màu đỏ cam của ikura, vàng sậm của uni, trắng ngà của salad cua. Tất cả được trình bày gọn gàng, đầy tính mỹ học.


Người Nhật không ăn Gunkan như các loại sushi khác. Vì phần topping dễ rơi, họ thường dùng đũa thay vì tay để gắp. Việc chấm nước tương cũng phải nhẹ nhàng ở phần cơm hoặc cạnh rong biển để tránh làm topping bị nát.

Trong thế giới sushi, Gunkan chính là minh chứng rõ ràng nhất cho việc kết hợp giữa kỹ thuật, nghệ thuật và văn hóa trong từng miếng ăn.

Xem thêm: Văn hóa ẩm thực Nhật Bản với 10 món mỹ thực

Gunkan: “Chiến hạm” sushi đánh thức mọi vị giác 4

Gunkan khiến cho món sushi trở nên sáng tạo và đa dạng hơn. Ảnh: AQUALIKE | トレビーノ

Gunkan không chỉ nổi bật với hình thức và hương vị. Món ăn này còn ẩn chứa nhiều điểm thú vị khiến thực khách thích thú mỗi khi khám phá.


Không giống nhiều món ăn truyền thống hình thành từ ngẫu nhiên, Gunkan ra đời từ nhu cầu bảo toàn kết cấu topping mềm, không thể giữ vững trên nền nigiri. Phát minh đơn giản nhưng hiệu quả này mở ra một “thế giới topping” mới mẻ cho sushi.


Gunkan có thể kết hợp với hầu như bất kỳ loại nguyên liệu nào. Từ trứng cá, hải sản sống, đến sốt mayonnaise hay salad trộn. Đây là món sushi duy nhất mà bạn có thể tìm thấy nhiều phong cách khác nhau chỉ trong một đĩa.


Ngày nay, Gunkan đã được các nhà hàng trên toàn thế giới biến tấu theo phong cách địa phương. Một số nơi sử dụng rong biển chiên giòn thay vì nori truyền thống, sốt cay kiểu Hàn, hay thậm chí dùng topping chay như bơ, đậu hũ non, nấm sốt.


Dù trông đơn giản, việc nắm cơm đúng độ, cắt rong biển vừa phải, đặt topping đầy đủ mà không tràn ra ngoài là cả một nghệ thuật. Các đầu bếp sushi thường mất thời gian dài để thành thạo món này.

Xem thêm: Inari Sushi: Món sushi đậu hũ thanh đạm gắn với tâm linh Nhật Bản

Gunkan: “Chiến hạm” sushi đánh thức mọi vị giác 5

Một phần Gunken có thể có nhiều phong cách khác nhau. Ảnh: Zojirushi

Để cảm nhận trọn vẹn hương vị của Gunkan, bạn nên nắm rõ một số quy tắc thưởng thức mà người Nhật luôn tuân thủ trong văn hóa ẩm thực của họ.


Gunkan thường có phần topping mềm và lỏng. Dùng tay dễ khiến lớp topping bị rơi hoặc lệch ra khỏi phần cơm. Vì vậy, người Nhật luôn dùng đũa để gắp Gunkan một cách nhẹ nhàng.


Không giống như nigiri có thể nghiêng nhẹ để chấm phần cá, Gunkan cần được chấm nước tương ở phần cơm hoặc một chút ở cạnh rong biển. Việc để phần topping tiếp xúc trực tiếp với xì dầu có thể khiến mất cân bằng hương vị hoặc khiến topping bị trôi ra ngoài.

Gunkan: “Chiến hạm” sushi đánh thức mọi vị giác 6

Gunkan nên được ăn bằng đũa, chấm tương vào phần đáy để hương vị được trọn vẹn nhất. Ảnh: ぱくたそ

Giống hầu hết các loại sushi khác, Gunkan nên được ăn trọn trong một miếng để cảm nhận sự hòa quyện giữa cơm, rong biển và topping. Việc cắn đôi có thể làm vỡ cấu trúc món ăn và khiến topping không còn giữ đúng hình dạng.


Trước khi ăn, người Nhật thường nhìn kỹ món Gunkan để cảm nhận sự hài hòa màu sắc, mùi thơm dịu nhẹ từ rong biển và topping. Việc thưởng thức không vội vàng mà từ tốn, để món ăn phát huy trọn vẹn tinh thần của washoku – nghệ thuật ẩm thực Nhật Bản.

Gunkan: “Chiến hạm” sushi đánh thức mọi vị giác 7

Thưởng thức món Gunkan trọn vẹn tinh thần của washoku. Ảnh: School of sushi

Gunkan không đơn thuần là một món sushi mà là sự kết tinh giữa kỹ thuật, mỹ học và văn hóa. Từ hình dáng như tàu chiến cho đến cách chọn topping, Gunkan thể hiện rõ nét tinh thần sáng tạo không ngừng của ẩm thực Nhật. Và để mỗi chuyến đi khám phá ẩm thực thêm trọn vẹn, đừng quên chuẩn bị cho mình một chiếc vali chất lượng từ MIA.vn. Đây sẽ là người bạn đồng hành đáng tin cậy cho mọi hành trình, dù ngắn hay dài.