Nét đẹp Kimono mang đậm giá trị truyền thống Nhật Bản

1 Lịch sử phát triển Kimono Nhật Bản

Kimono (着物; nghĩa là "đồ để mặc") hay Wafuku (和服; nghĩa là "y phục Đại Hoà") là trang phục truyền thống Nhật Bản. Người Nhật đã mặc Kimono từ hàng trăm năm và hiện tại vẫn thường được sử dụng vào những dịp lễ Tết. Nữ giới thường sử dụng Kimono nhiều hơn nam giới, với các mẫu có màu và hoa văn nổi bật. Trong khi đó nam giới thường chỉ dùng trong những buổi lễ cưới, trà đạo và Kimono cũng không có hoa văn, tối màu hơn.

Dù Kimono là trang phục truyền thống Nhật Bản nhưng có nhiều ghi chép cho rằng nó có nguồn gốc từ Trung Quốc. Khoảng đầu thế kỷ 7 thời Heian, trên đường phố xuất hiện loại trang phục từ Trung Hoa được gia công tỉ mỉ, sử dụng loại vải mềm mại thay cho cotton. Tuy nhiên, nhà vua đương thời không chấp nhận loại quần áo từ quốc gia khác trở thành trang phục phổ biến của người Nhật.

Năm 984, các thợ dệt đã sáng chế nên một loại trang phục tương đồng nhưng mang tinh thần văn hóa Nhật Bản. Thiết kế ban đầu của Kimono có cánh tay xẻ tà dài chạm đất, bên trong là nhiều lớp áo mỏng phối màu đẹp mắt. Giá của mỗi bộ Kimono thời kỳ bấy giờ vô cùng đắt đỏ, thế nên chỉ có tầng lớp thượng lưu thường sử dụng trong những dịp lễ lớn.

Nhiều năm sau đó, đến thời đại samurai phát triển và có sức nặng, các võ sĩ samurai thường mặc trang phục Kimono thi đấu. Đó cũng là lúc Kimono thân thuộc hơn với người dân Nhật Bản và trở thành quốc phục. Đến thời kỳ Edo (1603 - 1868) Kimono đã được thay đổi thiết kế, với những chiếc thắt lưng Obi làm từ vải để giúp quốc phục thêm phần gọn gàng và đẹp mắt.

2 Tìm hiểu đặc trưng của Kimono Nhật Bản

2.1 Những nét quan trọng trong thiết kế của Kimono

Nghệ nhân làm trang phục Kimono cần lưu ý chăm chút từng chi tiết để có được một bộ trang phục đẹp. Từ những bước như chọn vải, chọn màu, trang trí hoa văn cho đến phụ kiện đi kèm đều phải bỏ khá nhiều công sức. Kimono bao gồm 8 mảnh ghép có thể điều chỉnh kính thước theo người mặc. Màu sắc Kimono thường thể hiện từng mùa trong năm và mỗi tầng lớp cũng có một màu riêng. Những chi tiết phải có để làm nên một bộ Kimono hoàn hảo gồm:

Kimono: Trang phục chính được làm từ nhiều loại chất liệu khác nhau như bông, lanh, len, lụa...

Obi: Đây là phần thắt lưng buộc quanh Kimono, có thể thắt nút theo nhiều kiểu khác nhau.

Juban: Áo lót được dùng riêng cho Kimono.

Koshi-himo: Phần khăn buộc ở thắt lưng nhằm cố định Kimono.

Datejime: Chiếc thắt lưng khác nằm dưới Obi để giúp Obi giữ hình dạng.

Tabi: Loạt tất đặc trưng có ngón chân được chi thành hai phần và được dùng để đi với giày dép truyền thống Nhật Bản.

Geta, Zori: Giày dép truyền thống có hình thức khá giống xăng đan hiện đại, thường được sử dụng với Kimono.

2.2 Các loại Kimono Nhật Bản

Kimono Nhật Bản được chi thành nhiều loại và được sử dụng cho nhiều dịp, với nhiều ý nghĩa khác nhau:

Furisode: Loại Kimono trang trọng nhất dành cho các thiếu nữ và những cô gái chưa chồng. Furisode thường có vạt áo dài từ 100 – 110cm, được trang trí bằng những hoa văn sặc sỡ, thu hút. Ngoài ra trang phục này cũng thường được mặc trong lễ trưởng thành “Seijin Shiki” hoặc đám cưới.

Shiromuku: Phụ nữ Nhật Bản làm đám cưới truyền thống sẽ phải mặc loại Kimono tráng lệ nhất, đó chính là Shiromuku. Thường mọi người sẽ thuê loại Kimono này vì nó chỉ được sử dụng một lần và giá cả cũng khá đắt đỏ.

Tomesode: Đây là loại Kimono sang trọng dành cho người đã kết hôn. Thường theo truyền thống các bà mẹ sẽ mặc Tomesode đen trong đám cưới của con cái. Ngoài ra Tomesode màu cũng có thể được những người phụ nữ độc thân mặc.

Houmongi: Có nghĩa đen là “Kimono đến thăm”, loại trang phục thích hợp cho mọi loại lứa tuổi và tình trạng hôn nhân. Houmongi có nền trơn màu và một dải hoa văn lớn chạy dọc theo vai áo đến phần tay và thân áo (nằm dưới đai lưng Obi).

Iromuji: Iromuji là loại Kimono cho nữ giới có nền trơn màu (trừ trắng và đen), không có hoa văn trang trí nhưng được đính 1 – 5 gia huy trên áo tùy mức độ trang trọng. Phụ nữ trẻ tuổi có thể mặc Iromuji tông màu tươi sáng hơn, trong khi phụ nữ đứng tuổi thường lựa chọn những bộ có tông màu trầm, nhã nhặn.

Komon: Nghĩa đen của Komon là “họa tiết nhỏ”, ám chỉ loại Kimono có nền là các hoạt tiết nhỏ xuất hiện trên toàn bộ mặt vải như Ichimatsu (kẻ caro), Hishi (lá cây củ ấu), Yagasuri (mũi tên)... Đây là loại Kimono phổ biến của cả nam giới và nữ giới Nhật Bản từ trước khi trang phục phương Tây du nhập.

Yukata: Còn thường được biết đến như “Kimono mùa hè”, đây là loại trang phục lý tưởng cho những hôm thời tiết nóng bức cới loại vải mỏng, nhẹ, thấm hút mồ hôi tối và thường có hoa văn, màu sắc đậm chất mùa hè. Dù là loại Kimono ít trang trọng nhất nhưng Yukata phổ biến nhất bởi thường xuất hiện trong các lễ hội, ngoài ra cũng có mặt trong các Onsen kiểu Nhật. Yukata có thể sử dụng cho cả nam và nữ với cách thắt đai Obi đơn giản, mang guốc gỗ Geta và kèm với một vài loại phụ kiện nhỏ khác.

3 Các quy tắc cần nhớ khi mặc Kimono

Mặc từ phải sang trái: Khách du lịch Nhật Bản cần nhớ tuân thủ nguyên tắc mặc loại trang phục truyền thống này. Theo tục lệ, Juban cần quấn từ bên phải trước rồi mới sang bên trái, chiều ngược lại chỉ được làm khi người Nhật đi dự tang lễ.

Để lộ phần gáy: Đây cũng là lỗi nhiều người lần đầu mặc Kimono thường gặp. Nguyên tắc cơ bản khi mặc Kimono là phải che kín cơ thể, nhưng điều này không áp dụng cho phần gáy. Gáy là bộ phận quyến rũ nhất của người phụ nữ Nhật Bản, một cô gái với phần cổ thon thả lộ ra dưới phần tóc bới cao thể hiện sự duyên dáng, thu hút.

Ngồi quỳ gối: Người Nhật khi mặc Kimono sẽ phải thực hiện ngồi Seiza (ngồi quỳ gối), sau đó điều chỉnh 2 ngón chân cái sao cho nằm chồng lên nhau và có thể dùng tay chống để giữ thăng bằng.

Đi chậm: Theo kinh nghiệm du lịch, khi mặc Kimono đi dạo phố bạn phải đi sao cho 2 bàn chân luôn ở khoảng cách gần nhau. Cách đi này giúp người mặc trang phục trông duyên dáng và thanh lịch hơn.

Chọn loại Kimono phù hợp: Màu sắc Kimono sẽ được chọn phù hợp với độ tuổi người mặc. Trẻ em và phụ nữ chưa chồng thường chọn những màu sáng. Nam giới thường chọn mặc Kimono với vành khăn đơn giản, hẹp; trong khi nữ giới thường chọn mẫu họa tiết hoa lá.

Phụ nữ chỉ mặc duy nhất một cỡ: Kimono cho phụ nữ không có nhiều loại kích cỡ, thế nên phụ nữ sẽ phải tự bó y phục lại sao cho vừa với cơ thể của mình.

Kimono không được sản xuất đại trà mà được may thủ công, có thể xem như một tác phẩm nghệ thuật công phu từ những bước chọn vải cho đến phối màu. MIA.vn nghĩ rằng hẳn bạn đọc đã có ý định chuẩn bị vali đến xứ mặt trời mọc cũng nên tìm hiểu chỗ cho thuê Kimono trước, để được trải nghiệm cảm giác khoác lên mình bộ trang phục độc đáo này một lần.