Cù Lao Dung là một huyện nhỏ thuộc tỉnh Sóc Trăng, nằm giữa dòng sông Hậu do nhiều cồn đất tạo thành. Ngoài những hàng bần mọc theo cặp bên bờ sông Hậu, Cù Lao Dung còn sở hữu hơn 1.600 hecta rừng bần phòng hộ mọc tập trung ở tuyến đuôi cồn thuộc địa phận xã An Thạnh 3 và An Thạnh Nam giáp với biển Đông. Cây bần chủ yếu dùng để phòng hộ, còn trái bần chín được dùng làm chất tạo vị chua cho các món ăn đặc trưng ở vùng này như canh chua cá bông lau Cù Lao Dung hay canh cá ngát nấu bần. Không những thế, người dân Cù Lao Dung còn có nghề mưu sinh gắn liền với cây bần là câu cá bông lau biển với mồi câu từ bông bần hoặc trái bần chín. 

Xem thêm: Gạo thơm ST Sóc Trăng, món quà thượng hạng từ miền Tây Nam Bộ

Nước cốt bần Cù Lao Dung, nguyên liệu không thể thiếu cho bữa cơm ngon 2

Cây bần gắn liền với đời sống người dân ở mảnh đất Cù Lao Dung

Nước cốt bần Cù Lao Dung, nguyên liệu không thể thiếu cho bữa cơm ngon 3

Trái bần chín thường được dùng để chế biến thành các món ăn dân dã hằng ngày

Với diện tích rộng lớn như vậy, cây bần đã gắn bó mật thiết với cuộc sống của người dân nơi đây và nhất là trong ẩm thực. Trái bần khi chín có vị chua nhẹ, mùi thơm và hậu ngọt đặc trưng nên thường được bà con dùng làm nước chấm hoặc chế biến thành nhiều món ngon mang hương vị tự nhiên của vùng sông nước. Theo kinh nghiệm khám phá Sóc Trăng, mùa bần chín rộ là từ khoảng tháng 5 đến tháng 11 âm lịch và cho sản lượng lên đến hàng trăm tấn. Lúc này, người dân địa phương sẽ thu hái và mang về để nấu thành các món ăn trong gia đình. Tuy nhiên, trái bần chín vốn không giữ được lâu do dễ lên men chua và cũng không vận chuyển đi xa được nên người dân cần phải chế biến ngay. 

Bắt nguồn từ ý tưởng chế biến quả bần chín thành một loại sản phẩm có thể bảo quản lâu và dễ dàng vận chuyển đi nơi khác để người dân chốn đô thị cũng thưởng thức được hương vị thơm ngon này, anh Nguyễn Văn Hòa (cư trú ở huyện Cù Lao Dung) đã tạo ra nước cốt bần Cù Lao Dung nhằm quảng bá sản vật địa phương. Suốt quá trình tìm tòi, nghiên cứu và thử nghiệm không ngừng nghỉ, anh Hòa đã thành công tận dụng nguồn nguyên liệu tự nhiên sẵn có để tạo nên nước cốt bần Cù Lao Dung nức tiếng. Sau khi xuất hiện trên thị trường, nước cốt bần Cù Lao Dung nhanh chóng nhận được sự ủng hộ đông đảo của người dân bản địa cũng như trên mọi miền Tổ quốc. 

Nước cốt bần Cù Lao Dung, nguyên liệu không thể thiếu cho bữa cơm ngon 4

Nước cốt bần Cù Lao Dung là sản phẩm do anh Hòa (chủ cơ sở Ngọc Hồng) sáng tạo ra nhằm bảo quản hương vị trái bần chín lâu hơn và dễ dàng vận chuyển

Công đoạn chế biến nước cốt bần Cù Lao Dung cũng khá đơn giản. Trái bần chín sau khi thu mua về sẽ được rửa sạch, tách bỏ cuống, hạt và đem đi nấu sao cho cô đặc lại cùng với một tỉ lệ muối phù hợp. Tỉ lệ này rất quan trọng vì nó sẽ quyết định độ thành công của nước cốt bần Cù Lao Dung vì nếu thiếu muối thì thành phẩm dễ bị lên men, nhanh hỏng còn quá nhiều muối thì lại làm mất đi hương vị tự nhiên của trái bần. Sản phẩm này nếu bảo quản trong nhiệt độ thường thì sẽ giữ được khoảng hơn 6 tháng còn để đông lạnh thì có thể lên tới 3 năm. Cùng với hành tím Vĩnh Châu, nước cốt bần Cù Lao Dung thường được dùng làm nguyên liệu để tăng thêm độ đậm đà và hương vị tự nhiên cho các món ăn hằng ngày.

Nước cốt bần Cù Lao Dung, nguyên liệu không thể thiếu cho bữa cơm ngon 5

Nước cốt bần Cù Lao Dung là nguyên liệu không thể thiếu trong món canh chua cá bông lau 

Cơ sở sản xuất nước cốt bần Cù Lao Dung Ngọc Hồng của anh Nguyễn Văn Hòa đã hoạt động được hơn 3 năm và có sức tiêu thụ ngày càng khả quan với số lượng bán ra năm sau luôn cao hơn năm trước. Việc sản xuất nước cốt bần Cù Lao Dung của cơ sở Ngọc Hồng đã góp phần tạo công ăn việc làm cho các hộ nghèo tại địa phương. Điển hình như gia đình của ông Nguyễn Văn Hoảnh mỗi khi vào mùa bần chín, cả nhà lại đi nhặt bần để cung cấp nguồn nguyên liệu cho cơ sở Ngọc Hồng. Mỗi ngày ông thu được từ 30kg - 40kg trái bần chín với giá bán khoảng 8.000 đ/kg, giúp gia đình có thêm thu nhập khấm khá hơn.

Với lợi thế rừng bần bạt ngàn, người dân nơi đây có thể thu hoạch đến hàng trăm tấn trái bần chín mỗi năm để chế biến thành sản phẩm nước cốt bần Cù Lao Dung, do đó các hộ dân ở khu vực ven rừng sẽ có thêm nguồn thu nhập ổn định tại chỗ. Trong khoảng thời gian tới, nếu có được sự tăng cường, mở rộng cũng như nâng cấp các trang thiết bị và mẫu mã, cơ sở sản xuất nước cốt bần Cù Lao Dung Ngọc Hồng sẽ cần thêm nguồn nhân công lớn, đem lại việc làm cho bà con trong vùng. Hơn thế nữa, vì mang lại lợi ích kinh tế cao, việc bảo tồn và mở rộng diện tích rừng bần cũng sẽ được lãnh đạo chính quyền địa phương chú trọng, góp phần gìn giữ môi trường sinh thái đồng thời hình thành thương hiệu đặc sản nước cốt bần Cù Lao Dung trứ danh.

Nước cốt bần Cù Lao Dung, nguyên liệu không thể thiếu cho bữa cơm ngon 6

Nước cốt bần Cù Lao Dung Ngọc Hồng đạt chứng nhận sản phẩm OCOP của tỉnh

Khám phá rừng bần xứ Cù Lao Dung và đặc sản nước cốt bần nức tiếng gần xa

Nước cốt bần Cù Lao Dung không chỉ là nguyên liệu giúp các bữa ăn hằng ngày thêm ngon miệng mà còn đem lại nhiều lợi ích về kinh tế, giúp cải thiện đời sống của bà con nơi đây. Bạn đừng quên lưu lại đặc sản độc đáo này vào cẩm nang du lịch và hãy nhớ mua về làm quà nếu có dịp ghé thăm Sóc Trăng nhé.