Kon Tum vốn nổi tiếng bởi những địa danh, thắng cảnh đặc sắc mang trong mình vẻ đẹp hoang sơ, hùng vĩ của tự nhiên như Vườn Quốc gia Chư Mom Ray, thác Yaly, núi Ngọc Linh hay rừng thông Măng Đen. Tuy nhiên, rất ít người biết rằng mảnh đất cao nguyên đầy nắng gió này cũng sở hữu một nền ẩm thực cực kỳ phong phú với vô vàn các món đặc sản dân dã mang đậm hương vị của đại ngàn rừng xanh. Cá chua Kon Tum chính là một trong số đó. Với cái tên kỳ lạ cùng cách chế biến độc đáo, món ăn này ẩn chứa một sức hấp dẫn khó có thể chối từ mà bạn không nên bỏ qua trong cẩm nang du lịch Kon Tum của mình.
1Vài nét về món cá chua Kon Tum
Đối với người dân Việt Nam, cá là một trong những thứ nguyên liệu vô cùng quen thuộc để chế biến thành các món ăn hằng ngày. Mọi người vẫn thường hay nhắc đến vùng trời Tây Bắc với món cá hồi Sapa đặc trưng hay đất Tây Nguyên cùng món cá lăng nướng than hồng thơm ngon, béo ngậy. Tuy nhiên, món cá chua Kon Tum chỉ có thể tìm thấy ở đất rừng nơi đây thì không phải ai cũng biết đến và từng được thưởng thức. Nhưng nếu đã nếm qua một lần, chắc hẳn bạn sẽ không thể nào quên được dư vị thơm ngon của món đặc sản Kon Tum độc đáo này.
Cá chua Kon Tum vốn là món ăn phổ biến của đồng bào dân tộc thiểu số Jẻ Triêng. Trước đây khi cuộc sống người dân vẫn còn nhiều khó khăn thì mọi nguồn lương thực, thực phẩm đều dựa vào đánh bắt, hái lượm từ tự nhiên. Chính vì phụ thuộc vào thiên nhiên nên mỗi khi săn bắt được con thú rừng hay con cá sông nào thì họ cũng đều nghĩ cách bảo quản để dự trữ cho những ngày tiếp theo. Phương thức bảo quản của người dân bản địa thường là sấy khô, phơi khô, treo gác bếp, hun khói… Người dân Jẻ Triêng nói riêng và đồng bào dân tộc thiểu số nói chung thường sẽ đun bằng bếp củi. Ở phía trên bếp củi có một cái chái dùng để gác đồ vật cần thiết hoặc chế biến các món ăn dân dã. Những món ăn ngon, độc đáo được tẩm ướp với nhiều loại hương liệu, gia vị của núi rừng cũng từ đây mà hình thành nên. Trong số đó, cá chua Kon Tum là món ăn đặc trưng và phổ biến nhất.
Cá chua Kon Tum được chế biến từ loại cá khá lạ trông gần giống như loài cá trôi ở miền đồng bằng nhưng thân dẹp và nhỏ hơn, chỉ sinh sống ở những vùng sông hồ Tây Nguyên. Cá chua Kon Tum được người dân địa phương tẩm ướp kỹ lưỡng với các loại gia vị cần thiết trước khi đem đi bảo quản nên ăn rất đậm đà. So với những món ăn quen thuộc như cá hấp, cá kho… thì cá chua lại mang một hương vị mới lạ, độc đáo và hoàn toàn khác biệt. Nhiều du khách ở nơi xa đến nghe tên món cá chua đều có vẻ rất e dè nhưng cảm giác ấy nhanh chóng biến mất ngay sau khi được thưởng thức. MIA.vn tin rằng bạn chỉ cần nếm thử một lần thôi là sẽ nhớ mãi hương vị đặc trưng này đấy!
Cá chua Kon Tum là món ăn phổ biến và quen thuộc nên bạn có thể dễ dàng thưởng thức khi đến với mảnh đất cao nguyên này. Bạn có thể tìm mua cá chua từ nhà của những người dân bản xứ hoặc thưởng thức ngay tại các nhà hàng ở Kon Tum. Nếu không biết rõ chỗ mua sao cho chuẩn vị thì hãy hỏi hướng dẫn viên du lịch của đoàn hoặc người dân địa phương để họ chỉ cho bạn địa điểm bán cá gần nhất nhé!
Xem thêm: Heo Măng Đen quay, món ăn dân dã nơi núi rừng Kon Tum
2Khám phá những nét đặc sắc của món cá chua Kon Tum
Cách chế biến món cá chua Kon Tum này khá đơn giản, dễ làm, không quá cầu kỳ giống như chính lối sống chân chất, mộc mạc và bình dị của những con người nơi đây. Cá sau khi bắt về sẽ được làm sạch, đánh sơ vảy, bỏ ruột, mang rồi đem đặt ở chỗ thoáng mát. Khi mặt cá đã se lại, người dân cắt thành từng khúc nhỏ dài khoảng 2 - 3 cm và ướp với các loại gia vị như muối, mì chính, ớt, tiêu giã nhỏ rồi đem treo khoảng 30 phút để cho cá khô. Cá sau khi phơi khô sẽ được ướp tiếp với thính rồi trộn cùng lá bép. Thính thường được làm từ hạt ngô phơi khô và xay nhỏ ra thành bột. Khi đã trộn đều tất cả gia vị lại với nhau thì người dân sẽ cho cá vào một ống nứa đã được làm sạch và đậy kín nắp. Sau đó, họ đặt ống nứa đựng cá lên gác bếp hoặc trên mái nhà. Khoảng 3 - 4 ngày sau là món cá chua Kon Tum đã hoàn thành và có thể ăn được.
Theo kinh nghiệm của những đồng bào dân tộc Jẻ Triêng nơi đây, cá chua Kon Tum càng để lâu thì khi ăn sẽ càng ngon và đậm đà. Vì bảo quản lâu thì thịt cá sẽ thấm đều gia vị cũng như săn chắc hơn. Lúc này, cá chua Kon Tum sẽ mang một chút vị mặn của muối, vị cay nồng của tiêu và ớt rừng, vị thơm dịu nhẹ của thính khô cùng vị ngọt bùi của lá bép. Tất cả đều hoà quyện lại với nhau khiến cho miếng cá chua Kon Tum trở nên thơm ngon hơn rất nhiều.
Một điểm đặc sắc của cá chua Kon Tum là sau quá trình gác bếp và lên men thì bạn có thể ăn trực tiếp để thưởng thức trọn vẹn hương vị riêng biệt, độc đáo của món đặc sản dân dã có một không hai này. Chỉ cần bỏ cá ra đĩa rồi thêm một chút rau rừng, chuối xanh, bánh tráng và bát nước chấm tỏi ớt kèm với vài chén rượu Đoác là bạn đã có một bữa ăn khó quên ngay tại mảnh đất Kon Tum này rồi. Ngoài ra, bạn cũng có thể chế biến cá chua Kon Tum thành nhiều món ăn hấp dẫn khác. Người dân Jẻ Triêng vẫn thường làm những món ăn ngon từ cá chua Kon Tum như cá chua kho, cá chua nấu lá rừng, cá chua hấp hành… để bữa ăn hằng ngày thêm đa dạng và phong phú.
Trên đây là tất tần tật những điểm hấp dẫn cũng như quá trình làm ra cá chua Kon Tum - món ăn đặc sắc của chốn núi rừng Tây Nguyên đại ngàn. Ngày nay, cá chua Kon Tum không chỉ là món ăn truyền thống có từ ngàn đời xưa của đồng bào dân tộc thiểu số Jẻ Triêng mà còn được đông đảo khách du lịch trong và ngoài nước ưa chuộng. Với hương vị thơm ngon đặc trưng của đất Kon Tum, món ăn này chắc chắn sẽ khiến bạn mê mẩn ngay sau khi nếm thử. Nếu bạn có dịp đến đây, đừng quên dừng chân thưởng thức đặc sản độc đáo có một không hai này nhé!