Khám phá sukiyaki, cách ăn và biến thể giữa Kanto và Kansai

1 Sukiyaki là gì?

1.1 Biểu tượng ẩm thực Nhật Bản

Sukiyaki là món ăn gồm các nguyên liệu như thịt bò thái lát mỏng, hành lá, đậu phụ… được nướng sơ rồi nấu trong nước dùng warishita ngay trên nồi sắt tại bàn. Trước khi ăn, nguyên liệu thường được nhúng vào trứng sống đã đánh tan, giúp món ăn trở nên béo ngậy và đậm đà hơn.

Tùy theo vùng miền, phương pháp nấu sukiyaki có sự khác biệt rõ rệt giữa vùng Kanto và Kansai . Ngoài phiên bản truyền thống sử dụng thịt bò, sukiyaki còn có nhiều biến tấu như uosuki (dùng cá), kanisuki (dùng cua) và sukiyaki kiểu Kansai không dùng warishita. Món ăn này khéo léo kết hợp vị đậm đà của thịt với phần nước dùng dashi ngọt mặn, tạo nên sự hài hòa trọn vẹn.

1.2 Lịch sử và nguồn gốc

Tài liệu đầu tiên ghi nhận sự xuất hiện của món sukiyaki là vào năm 1643, khi từ “sugiyaki” được nhắc đến. Vào thời điểm đó, việc ăn thịt bò vẫn còn bị cấm tại Nhật Bản, vì vậy món ăn có thể được chế biến từ các loại hải sản.

Đến năm 1801, người ta cho rằng từ “sukiyaki” bắt đầu xuất hiện, bắt nguồn từ việc một người nông dân nướng thịt gà và rau củ trên một chiếc suki, tức cái xẻng (hoặc cày) dùng trong nông nghiệp. Phiên bản sukiyaki dùng thịt bò như ngày nay được cho là ra đời tại thành phố Kobe, tỉnh Hyogo (thuộc vùng Kansai), vào cuối thời kỳ Edo (khoảng năm 1868), bởi nhà hàng Kanmon Gekka-tei – một nhà hàng chuyên phục vụ sukiyaki bò.

2 Các biến thể của sukiyaki

Tùy theo từng địa phương, nguyên liệu dùng trong sukiyaki có thể thay đổi đôi chút, song vẫn giữ được tinh thần chung của món ăn.

Thịt: Loại thịt phổ biến nhất trong sukiyaki là thịt bò thái lát mỏng như thăn sườn, thăn vai hoặc vai bò. Thời gian nấu sukiyaki thường ngắn, chỉ vừa đủ để thịt chín mềm và thấm đều gia vị. Tại Nhật Bản, thịt bò có vân mỡ đẹp và chất lượng cao như Wagyu hay các loại bò nổi tiếng như Kobe, Matsusaka, Omi… được ưa chuộng trong sukiyaki.

Rau củ: Rau củ thường thấy gồm có cải thảo, rau shungiku (rau cúc tây), hành boa rô, nấm đông cô và nấm enoki. Cà rốt thái mỏng cũng có thể được thêm vào để tăng màu sắc bắt mắt cho món ăn.

Đậu phụ và các nguyên liệu khác: Đậu phụ chiên hoặc shirataki (miến làm từ khoai nưa) là những thành phần không thể thiếu. Cuối bữa, người ta thường cho thêm mì udon vào nồi để thưởng thức phần nước dùng đậm đà còn lại.

Trứng sống: Trứng sống được sử dụng như một loại nước chấm cho thịt và rau đã nấu chín. Trứng được đánh tan, sau đó dùng để nhúng các nguyên liệu trước khi ăn, tạo nên hương vị mềm mại, béo ngậy và đầy hấp dẫn.

3 Cách làm Sukiyaki

Sukiyaki là món ăn đòi hỏi sự tinh tế và kỹ năng của người đầu bếp. Trước tiên, thịt bò được chọn lựa kỹ càng và thái thành từng lát có độ dày vừa phải. Loại thịt và cách thái lát sẽ ảnh hưởng đáng kể đến hương vị và kết cấu của món ăn.

Các nguyên liệu khác cũng được cắt tỉa gọn gàng và bày biện đẹp mắt trên đĩa, thể hiện sự khéo léo trong trình bày. Sau đó, nước sốt đặc trưng mang tên warishita được chế biến. Loại nước sốt này được pha chế từ đường, nước tương, rượu mirin (rượu ngọt làm từ gạo), rượu sake cùng một số nguyên liệu đặc biệt tùy vào công thức riêng của từng nhà hàng.

Tại nhiều nhà hàng sukiyaki cao cấp, nguyên liệu, nước sốt warishita và nồi sắt sẽ được mang đến tận bàn, và đầu bếp hoặc nhân viên sẽ nấu trực tiếp ngay trước mặt thực khách. Phương pháp nấu tiếp theo sẽ khác nhau tùy vào vùng miền, cụ thể là giữa vùng Kanto và Kansai.

3.1 Cách nấu ở vùng Kanto

Theo kinh nghiệm du lịch tại Kanto, nước sốt warishita được cho vào nồi trước. Khi nước bắt đầu sôi, thịt bò và các nguyên liệu khác được thêm vào. Các nguyên liệu sẽ được nấu đều trong phần nước sốt, giúp món ăn thấm đậm vị.

3.2 Cách nấu ở vùng Kansai

Ở Kansai, người ta bắt đầu bằng cách cho mỡ bò vào nồi, sau đó nướng sơ thịt bò cho đến khi gần chín. Chất béo tiết ra từ thịt sẽ được dùng để làm chín các nguyên liệu khác. Sau đó, người đầu bếp mới nêm nếm với nước tương, đường và rượu sake để món ăn tiếp tục được kho nhẹ.

Thịt bò chỉ nên được nấu trong thời gian ngắn để giữ nguyên hương vị, tránh bị dai do quá lửa. Thêm vào đó, mỗi loại nguyên liệu cần được cho vào nồi vào thời điểm khác nhau và cần điều chỉnh thời gian nấu phù hợp để tránh bị nhừ quá mức.

4 Cách ăn Sukiyaki

Đánh trứng sống: Trước khi thưởng thức, MIA.vn khuyên bạn đập một quả trứng sống vào bát nhỏ và đánh đều. Nếu không quen ăn trứng sống, khách du lịch Nhật Bản có thể bỏ qua bước này.

Dùng món: Dùng đũa hoặc muôi gắp các nguyên liệu đã chín cho vào bát.

Nhúng trứng: Nhúng phần nguyên liệu vừa lấy vào bát trứng sống, sau đó thưởng thức. Trứng sống giúp làm dịu vị mặn ngọt của nước sốt, mang lại cảm giác béo ngậy và hài hòa trong từng miếng thưởng thức.

Thêm mì udon: Sau khi phần lớn thịt và rau đã được dùng hết, bạn có thể cho mì udon vào phần nước dùng còn lại trong nồi. Khi mì đã chín, bạn hãy cho vào bát và thưởng thức, đây là phần kết đầy ấm cúng và trọn vẹn cho một bữa sukiyaki.

5 Sự khác biệt giữa sukiyaki và shabu shabu là gì?

Một món ăn sử dụng thịt bò tương tự như sukiyaki là shabu shabu, với phần thịt thái lát được nhúng sơ cùng rau củ trong nước dùng nóng. Cũng giống như sukiyaki, món ăn này bao gồm thịt thái mỏng, rau và nước dùng dashi. Tuy nhiên, điểm khác biệt lớn nhất nằm ở hương vị của nước dùng. Nước dùng cho shabu shabu thường được nấu từ những nguyên liệu có vị thanh nhẹ như tảo bẹ kombu.

Ngoài ra, cách ăn của hai món cũng khác nhau. Với sukiyaki, nguyên liệu được ninh chung trong nồi nước dùng. Ngược lại từng miếng nguyên liệu shabu shabu sẽ được nhúng riêng vào nồi nước sôi cho vừa chín rồi mới ăn.

Một điểm khác biệt nữa là cách thưởng thức món ăn. Với sukiyaki, sau khi nấu chín, người ta thường chấm nguyên liệu vào trứng sống đánh tan trước khi ăn. Trong khi đó, với shabu shabu, thực khách thường dùng kèm với nước chấm như nước mè hoặc ponzu, một loại nước tương pha với cam chanh Nhật.

Cả sukiyaki và shabu shabu đều là những món lẩu nổi tiếng của ẩm thực Nhật Bản, mỗi món có hương vị và cách nấu riêng biệt, vì vậy nếu có cơ hội bạn nên thử qua hết nhé.

6 Những nhà hàng nổi bật để thưởng thức Sukiyaki tại Tokyo

6.1 Shabu-shabu Sukiyaki Unagi Yoshino

Nằm cách ga Ginza chỉ 5 phút đi bộ, Yoshino là nơi lý tưởng để thưởng thức thịt bò Wagyu hảo hạng qua hai món sukiyaki và shabu-shabu. Thực đơn bữa tối Sukiyaki đặc biệt với thịt bò Kobe tuyển chọn, bắt đầu bằng các món khai vị theo mùa, sashimi, sukiyaki với thịt và rau, kết thúc bằng món tráng miệng thanh mát.

Giờ mở cửa:

Lẩu trưa: 11h00 – 17h00 (gọi món đến 16h00)

Bữa tối: 17h00 – 22h00 (gọi món đến 21h00)

Địa chỉ: Tầng 3, Mikasakaikan Honten, 5-5-17 Ginza, Chuo-ku, Tokyo

Cách đi: Cách ga Ginza 62m

6.2 Moritaya – Chi nhánh Tokyo Marunouchi

Là chi nhánh tại vùng Kanto của Moritaya, một nhà hàng lâu đời và nổi tiếng tại Kyoto chuyên về sukiyaki và shabu shabu, địa điểm này là lựa chọn lý tưởng để trải nghiệm sukiyaki kiểu Kansai.

Món sukiyaki tại đây sử dụng thịt bò Kuroge Wagyu loại A5 được tuyển chọn kỹ lưỡng. Nhà hàng trực tiếp kiểm soát quy trình chăn nuôi và cung cấp thịt, đảm bảo chất lượng đồng đều và cao cấp.

Giờ mở cửa:

Trưa: 11h00 – 15h00 (gọi món đến 14h00)

Tối (thứ Hai – thứ Bảy): 17h00 – 23h00 (gọi món đến 21h30)

Tối (Chủ nhật và ngày lễ): 17h00 – 22h00 (gọi món đến 20h30)

Địa chỉ: Tầng 35, Tòa Marunouchi, 2-4-1 Marunouchi, Chiyoda, Tokyo

Cách đi: 1 phút đi bộ từ ga Tokyo (các tuyến JR và Tokyo Metro Marunouchi)

6.3 Kaiseki Mita Basara Bettei

Là chi nhánh phát triển từ nhà hàng Mita Basara nổi tiếng, Basara Bettei mang đến trải nghiệm ẩm thực độc đáo với món sukiyaki cà chua, từng ba năm liên tiếp đạt sao Michelin. Bên cạnh đó, nhà hàng còn phục vụ nhiều món ăn kaiseki sáng tạo như cơm nấu trong nồi đất nung.

Giờ mở cửa:

Trưa: 12h00 – 15h00 (vào cửa đến 13h00)

Tối: 17h00 – 23h00 (vào cửa đến 20h00)

Địa chỉ: 7-17-2 Roppongi, Minato-ku, Tokyo

Cách đi: Cách ga Roppongi 187m

6.4 Gazan Garden (Kamiyacho)

Tại Gazan Garden, bạn sẽ có cơ hội thưởng thức sukiyaki làm từ bò Yonezawa, một thương hiệu bò Wagyu cao cấp đến từ tỉnh Yamagata. Món ăn nổi bật là Sukiyaki muối, mang đến trải nghiệm mới lạ với vị ngọt tự nhiên và vân mỡ hoàn hảo của thịt bò Yonezawa.

Giờ mở cửa:

[Các ngày trong tuần] Trưa 11h30 – 14h30 (gọi món đến 14h00), Tối 17h30 – 0h00 (gọi món đến 23h00)

[Thứ Bảy và ngày lễ] Tối 17h00 – 23h00 (gọi món đến 22h00)

Địa chỉ: Tầng 2, Ikura Hills, 3-5-5 Azabudai, Minato-ku, Tokyo

Cách đi: Ra cổng số 2 ga Roppongi Ichome, rẽ trái và đi tới ngã ba Iikura Katamachi

Hãy để vị ngọt mềm của thịt bò tan chảy trên đầu lưỡi dẫn lối bạn khám phá trọn vẹn tinh thần của món sukiyaki. Hy vọng những thông tin đã được MIA.vn tổng hợp sẽ giúp bạn sẵn sàng tinh thần khám phá nền ẩm thực Nhật Bản đặc sắc cùng vali đầy ắp những trải nghiệm.