Bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng, biểu tượng của sự thủy chung

Đời sống văn hóa của đồng bào Khmer ở Sóc Trăng không chỉ gói gọn trong các phong tục lễ hội, mà còn đa dạng với nhiều món ẩm thực độc đáo. Nếu bánh ống Sóc Trăng là món quà quê hấp dẫn ở miệt vườn, thì trong các dịp lễ Tết quan trọng lại không thể thiếu bóng dáng của bánh gừng truyền thống.

1 Đôi nét về Bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng

1.1 Nguồn gốc bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng

Bánh gừng theo cách gọi của người Khmer là Num-khơ-nhây, vì bánh có hình dạng giống củ gừng nên còn được gọi là “bánh gừng”. Đối với người Khmer ở đồng bằng sông Cửu Long, bánh gừng luôn có mặt trong những dịp quan trọng như lễ hội Chôl Chnăm Thmây Sóc Trăng, lễ Sene Đôn Ta... và các ngày giỗ, đám hỏi, đám cưới. Ngoài ra, bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng là món ăn chơi trong những ngày lễ long trọng như Tết cổ truyền Việt Nam.

Theo truyền thuyết, nguồn gốc bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng xuất phát từ câu chuyện về người phụ nữ tên Nai Chrao Cho Phò, tương tự như sự tích hòn Vọng Phu của người Kinh. Trong lúc chờ đợi người chồng, nàng Nai Chrao Cho Phò đã làm ra bánh gừng và mang lên tảng đá ngồi, vừa ăn vừa chờ cho tới khi thân hóa thành tảng đá. Để tưởng nhớ nàng Nai Chrao Cho Phò, người Khmer sử dụng bánh gừng trong cách dịp lễ cưới hỏi, xem như lời chúc về sự bền chặt, gắn bó thủy chung của đôi vợ chồng.

Xem thêm: Thưởng thức Kim tiền kê Sóc Trăng, món ăn độc đáo của người Hoa

1.2 Cách làm bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng

Tuy cách làm bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng không quá khó, nhưng phải cần có bí quyết riêng để tạo ra hương thơm, độ giòn ngon hấp dẫn cho món ăn. Để làm ra một mẻ bánh ngon, yêu cầu người thợ làm bánh phải thật khéo léo và tỉ mỉ ở từng công đoạn. 

Nếp dùng để làm bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng phải là loại nếp lớn có màu trắng đục. Sau khi mang nếp đi vo sạch rồi xay nhuyễn, người ta sẽ cho bột vào một cái thau lớn rồi trộn chung với trứng gà và ít men rượu. Nhào hỗn hợp đến khi bột nở ra và không còn dính tay nữa thì chuyển sang công đoạn tạo hình cho bánh.

Bánh gừng cũng giống như đa số các món ăn vặt của người Khmer như bánh cống hay Nùm Bon đều dùng phương pháp chiên ngập dầu để chế biến. Sau khi tạo hình bánh xong, đợi dầu sôi thì thả bánh vào chiên đến khi vàng đều rồi vớt ra áo qua một lớp đường để cho ráo. Cuối cùng là mang bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng đi phơi nắng nữa là xong. Khi ăn, bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng sẽ có độ giòn pha lẫn vị béo của trứng, vị ngọt của đường cùng hương rượu thoang thoảng hấp dẫn mọi giác quan.

2 Bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng trong các phong tục, lễ hội

Theo phong tục của người Khmer, trong các dịp quan trọng như Lễ Sene Đôn Ta Sóc Trăng, Tết Chôl Chnăm Thmây, Tết cổ truyền, cưới hỏi… đều phải có mặt của bánh gừng trên bàn thờ gia tiên, thần Phật. Trong quan niệm của họ, củ gừng có rất nhiều nhánh đại diện cho sự gắn bó bền chặt và sinh sôi nảy nở. Đây là lời chúc phúc cho gia đình, con cháu được sung túc, ấm êm và phát triển giống như gừng đẻ nhiều nhánh vậy.

Trong đám cưới truyền thống của người Khmer, sự hiện diện của bánh gừng mang ý nghĩa tượng trưng cho sự thủy chung như một lời cầu chúc cho đôi vợ chồng trẻ. Thông thường, bánh gừng sẽ được đặt giữa bánh tét cốm dẹp Sóc Trăng và bánh gang tay. Họ quan niệm rằng bánh tét tượng trưng cho người nam, bánh gang tay đại diện cho người nữ và bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng được đặt ở giữa với ý nghĩa về sự hòa hợp âm dương.  

Trong cuộc sống hiện đại càng xuất hiện nhiều món ngon vật lạ, nhưng bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng vẫn giữ được một vị trí không thể nào thay thế. Đó là chiếc bánh có ý nghĩa quan trọng trong phong tục, văn hóa của người dân Khmer. Bạn đừng quên lưu lại các món ăn truyền thống này vào sổ tay cẩm nang du lịch của mình và thưởng thức chúng khi có dịp ghé đến Sóc Trăng nhé.