Khu di tích Căn cứ Trung ương Cục miền Nam vang bóng một thời

1 Giới thiệu chung Khu di tích Căn cứ Trung ương Cục miền Nam

1.1 Không gian đặc biệt

Khu di tích Căn cứ Trung ương Cục miền Nam nằm sâu trong rừng Rùm Đuôn – Chàng Riệc xanh mát, thuộc xã Tân Lập, huyện Tân Biên, tỉnh Tây Ninh. Nơi đây cách trung tâm thành phố Tây Ninh khoảng 60km về phía Bắc và chỉ cách biên giới Việt Nam với Campuchia khoảng 4km.

Trong thời chiến, diện tích hơn 72ha của khu căn cứ đã trở thành nơi trú ẩn, làm việc và chỉ đạo chiến dịch cho lực lượng cách mạng miền Nam, tránh được các đợt truy quét quy mô lớn của quân địch.

1.2 Những tên gọi gắn liền với lịch sử Khu di tích Căn cứ Trung ương Cục miền Nam

Qua từng giai đoạn căn cứ có nhiều tên khác nhau, phản ánh tình hình chính trị và yêu cầu chiến lược. Ban đầu là Xứ ủy Nam Bộ (1946), sau thành Trung ương Cục miền Nam (1951). Đến năm 1954, tổ chức này giải thể để tái lập Xứ ủy Nam Bộ, rồi tái thành lập Trung ương Cục miền Nam năm 1961. Một thời kỳ được xem là “Thủ đô kháng chiến” của miền Nam.

Ngoài tên chính thức, người dân và cán bộ còn gọi nơi đây bằng mật danh “R”, Căn cứ Chàng Riệc theo tên khu rừng, Căn cứ Phạm Hùng để ghi nhớ vị Bí thư từng lãnh đạo lâu năm, hay Căn cứ địa Bắc Tây Ninh theo vị trí địa lý.

2 Lịch sử hình thành

Ra đời tháng 3/1951 tại U Minh Thượng, cơ quan Trung ương Cục miền Nam đảm nhiệm chỉ đạo chiến lược cách mạng ở Nam Bộ. Sau giai đoạn giải thể năm 1954 đơn vị được tái lập vào tháng 11/1961 tại Chiến khu Đ, rồi nhiều lần di chuyển để tránh truy kích. Lần cuối căn cứ đặt tại Bắc Tây Ninh nơi được mệnh danh là “Thủ đô Việt Cộng”.

Vào năm 1990 khu căn cứ đã được công nhận là di tích quốc gia. Sau đó có hai giai đoạn trùng tu lớn diễn ra vào 1992 và 2003, khôi phục hội trường, nhà lãnh đạo, bếp Hoàng Cầm, hệ thống giao thông hào. Đến 2012 Thủ tướng ký quyết định xếp hạng Khu di tích Căn cứ Trung ương Cục miền Nam là di tích quốc gia đặc biệt, trở thành điểm đến quan trọng trong quy hoạch du lịch Tây Ninh. Sự kiện này khẳng định vị thế “Thủ đô cách mạng” của khu di tích, đồng thời mở đường cho việc gìn giữ, phát huy giá trị lịch sử và du lịch của tỉnh Tây Ninh.

3 Vai trò của Khu di tích Căn cứ Trung ương Cục miền Nam

3.1 Thời chiến

Trong kháng chiến Khu di tích Căn cứ Trung ương Cục miền Nam là trung tâm chỉ huy tối cao của Đảng tại miền Nam. Nơi đây hội tụ các cơ quan đầu não như Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương… và ban hành nhiều quyết sách chiến lược. Căn cứ còn là địa điểm đào tạo cán bộ, tiếp nhận và vận chuyển vũ khí, lương thực từ hậu phương, đồng thời là nguồn động viên tinh thần cho quân dân.

3.2. Thời bình

Hòa bình lập lại, Khu di tích Căn cứ Trung ương Cục miền Nam được trùng tu, trở thành “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống yêu nước, nơi lưu giữ hiện vật cách mạng quý giá. Ngày nay, đây là điểm tham quan hút khách, góp phần phát triển du lịch và kinh tế địa phương.

4 Khám phá Khu di tích Căn cứ Trung ương Cục miền Nam qua 3 phân khu

4.1 Khu di tích – Hồi ức chiến khu

Bước vào Khu di tích Căn cứ Trung ương Cục miền Nam bạn sẽ như được chạm vào hơi thở lịch sử. Những xe tăng M41 xanh rêu, loang lổ vết đạn, hố bom B52 sâu hoắm sừng sững trước mắt. Trên lối nhỏ rợp bóng cây, các trạm gác, hội trường, nhà ở tre nứa giản dị gợi nhớ cuộc sống khắc nghiệt nhưng kiên cường của lãnh đạo và chiến sĩ.

Ngoài ra hệ thống hầm chữ A, giao thông hào chằng chịt sẽ cho thấy sự sáng tạo quân dân ta. Mái lá trung quân bền bỉ, bếp Hoàng Cầm khéo ngụy trang, hay bàn thờ trang nghiêm trong mỗi ngôi nhà đều mang đậm dấu ấn một thời máu lửa.

4.2 Khu tưởng niệm – trưng bày

Không gian trưng bày hơn 1.000 hiện vật tái hiện sinh động đời sống và chiến đấu của quân dân Việt Nam. Từ bàn làm việc thô sơ của đồng chí Lê Duẩn đến chiếc bật lửa chế từ vỏ lựu đạn, mỗi món đồ đều kể câu chuyện về sự kiên cường.

Bên ngoài sẽ có bức phù điêu gốm sứ dài 42m khắc họa 21 năm kháng chiến chống Mỹ. Đây cũng là điểm check-in đặc sắc khi ghé thăm Khu di tích Căn cứ Trung ương Cục miền Nam.

4.3 Khu bảo tồn cảnh quan & du lịch

Rừng Rùm Đuôn – Chàng Riệc xanh mát ôm trọn khu di tích. Bạn có thể thong dong trên lối rêu phong, ngắm kơ nia, thao lao, chuối rừng, măng le là nguồn sống của bộ đội năm xưa. Bên cạnh là dòng suối Tiên Cô róc rách, tiếng chim líu lo tạo nên bức tranh yên bình. Khu vực này mở cửa miễn phí, đồng thời bày bán khăn rằn, mũ tai bèo, dép râu làm quà lưu niệm.

5 Tại sao không nên bỏ lỡ Khu di tích Căn cứ Trung ương Cục miền Nam

5.1 Trải nghiệm tham quan độc đáo

Ghé thăm Khu di tích Căn cứ Trung ương Cục miền Nam bạn sẽ cảm nhận rõ tinh thần kiên cường, sáng tạo của cha anh. Đây là điểm đến ý nghĩa cho hành trình tìm hiểu quá khứ và hun đúc tình yêu Tổ quốc.

Chẳng hạn chúng ta sẽ được nghe thuyết minh, xem sa bàn mô phỏng chiến khu, chiêm ngưỡng hiện vật như bàn làm việc, bật lửa từ vỏ lựu đạn, lược làm từ xác máy bay… Dọc lối mòn bạn nhớ ghé thăm các nhà lá đơn sơ từng là chỗ ở và làm việc của các lãnh đạo như: Nguyễn Văn Linh, Nguyễn Chí Thanh, Phạm Hùng… Vật dụng vẫn được giữ nguyên vị trí, tạo cảm giác thời gian như ngừng trôi.

5.2 Giá trị lịch sử và giáo dục

Khu di tích Căn cứ Trung ương Cục miền Nam là biểu tượng của trí tuệ, bản lĩnh, sự kiên cường của quân và dân miền Nam. Đây cũng là “lớp học sống” cho thế hệ trẻ, giúp hun đúc lòng yêu nước, ý thức trách nhiệm và tinh thần phụng sự Tổ quốc.

6 Cách di chuyển đến Khu di tích Căn cứ Trung ương Cục miền Nam

6.1 Vị trí và cung đường

Khu di tích Căn cứ Trung ương Cục miền Nam tọa lạc gần biên giới Campuchia, cách trung tâm của Tây Ninh khá xa. Từ đường Bời Lời, MIA.vn khuyên bạn hãy rẽ trái vào Tỉnh lộ 793. Quãng đường mất khoảng 60 – 80 phút tùy phương tiện. Cung đường này khá đẹp, hai bên rợp bóng cây, phù hợp cho cả du lịch trải nghiệm lẫn tham quan gia đình.

6.2 Lựa chọn phương tiện

Xe máy: Thích hợp với người đam mê phượt muốn tận hưởng trọn vẹn khung cảnh thiên nhiên và không khí trong lành của Tây Ninh.

Xe ô tô: Lý tưởng cho nhóm gia đình có trẻ nhỏ hoặc người lớn tuổi. Khu di tích Căn cứ Trung ương Cục miền Nam có bãi đỗ rộng, phục vụ tốt các đoàn đông.

6.3 Lưu ý đặc biệt

Hiện chưa có tuyến xe buýt chạy thẳng đến đây. Khách du lịch Tây Ninh có thể đi tuyến số 7 từ bến xe Tây Ninh tới cửa khẩu Xa Mát, dừng ở trạm gần nhất rồi tiếp tục bắt xe vào Khu di tích Căn cứ Trung ương Cục miền Nam để tiết kiệm chi phí.

Ghé thăm Khu di tích Căn cứ Trung ương Cục miền Nam bạn không chỉ bước vào không gian sống động của lịch sử mà còn cảm nhận rõ tinh thần kiên cường, sáng tạo của cha anh. Đây là điểm đến ý nghĩa cho hành trình tìm hiểu quá khứ và hun đúc tình yêu Tổ quốc. Hy vọng bài viết của MIA.vn sẽ giúp bạn có được một chuyến hành trình phượt balo đi khám phá thật lý thú.